Buitenland
Oekraïne dreigt
GOS te verlaten
Staatsraad wil snel
economie hervormen
Zjelev wint
met kleine
meerderheid
Scherpe kritiek kerk op
Servische president
Kohl: Vernietiging joden niet vergeten
Militaire Raad: Georgië
vrijwel onder controle
Matrozen Zwarte Zeevloot kiezen voor steun aan Oekraïne
Duitsers: meer kaas dan Nederlanders
De Nederlandse zuivelindustrie heeft in 1991 voor het eerst
meer kaas naar Duitsland geëxporteerd dan er in eigen land
werd geconsumeerd. Vorig jaar ging in totaal 196.000 ton kaas
naar Duitsland, 44 procent van de totale kaasexport. De eenwor
ding van de beide Duitslanden heeft de kaasexport van een on
verwachte impuls voorzien. Naar schatting is vorig jaar 16.000
ton kaas naar de voormalige DDR geëxporteerd.
Fergie: Geen verhouding met Texaan
De hertogin van Yorkdie officieel Sarah Ferguson heet maar
voor de Britse pulppers „Fergie" neemt met kracht stelling te
gen de beweringen in de populaire kranten dat zij een buiten
echtelijke verhouding heeft met een steenrijke Amerikaan uit
Texas, Stephen Wyatt. 'Fergie', die in de populaire pers op een
foto op de voorpagina's stond met Wyatt, spreekt met klem te
gen dat ze met de mooie Amerikaan meer heeft dan een „plato
nische vriendschap". Ze heeft een van haar kennissen toever
trouwd dat ze „geschrokken" is van de aandacht die de populai
re pers aan deze kwestie schenkt.
Staatsgreep dreigt in Congo
Het opperbevel van het Congolese leger heeft het aftreden van
de overgangsregering van premier André Milongo geëist. Het wil
dat de Opperste Raad van de Republiek, het overgangsparle
ment, een nieuwe premier benoemt. Dit hebben de militairen
bekendgemaakt in een verklaring die vanmorgen in de hoofd
stad Brazzaville werd voorgelezen. De raad komt vandaag nog
bijeen. Legertroepen bezetten gisteren al een televisiestation in
de hoofdstad. De militairen, die behoren tot de bewakingstroe
pen van het vliegveld, onderbraken de nieuwsuitzendingen die
vervolgens werden gestaakt. Eerder op de dag weigerde Milongo
tegemoet te komen aan de eis van soldaten om minister van de
fensie te ontslaan.
Staatsraad Cuba bevestigt doodstraf
De Cubaanse Staatsraad, onder voorzitterschap van Fidel Cas
tro, heeft gisteren bekendgemaakt dat de doodstraf tegen een
Cubaanse balling moet worden uitgevoerd. De doodstraf van
een tweede balling werd omgezet in dertig jaar gevangenisstraf.
Het tweetal was eind december aan de noordkust van Cuba op
gepakt bij een inval, samen met een derde man van wie de
doodstraf al in een eerder stadium, door het Hooggerechtshof,
was omgezet in dertig jaar gevangenisstraf.
Napels draait de kraan dicht
Napels probeert met een drastische actie meer dan 60 miljard li
re (90 miljoen gulden) aan openstaande waterrekeningen be
taald te krijgen: op zaterdag begonnen speciale eenheden van
het stadsbestuur bij de 80.000 achterstallige betalers het water af
te sluiten. Binnen enkele uren stonden er lange rijen mensen
voor de kas van het waterleidingbedrijf die alsnog hun rekening
wilden voldoen om te voorkomen dat zij ook zonder water kwa
men te zitten. Op die manier slaagden 400 gezinnen, restaurants
en bedrijven erin de 'afsluiteenheden' voor te blijven.
Iran betaalde losgeld gijzelaars
De Iraanse regering heeft niet alleen de gevangenschap van de
Amerikaanse gijzelaars in Libanon gefinancierd, maar ook voor
elke vrijgelaten gijzelaar tussen de één en twee miljoen dollar
(1,8 en 3,6 miljoen gulden) betaald. Dat schreef The Washington
Post gisteren. De Amerikaanse inlichtingendienst achterhaalde
dat de groepen die de westerse gijzelaars vasthielen geregeld be
taald werden uit officiële Iraanse bronnen. Voor elke vrijlating
werd nog een extra bedrag betaald.
Oppositie trekt 100.000 Kenyanen
Meer dan 100.000 Kenyaneh zijn zaterdag afgekomen op de eer
ste officiële oppositiebijeenkomst in 22 jaar. Oppositieleider
Odinga Odinga zei dat de opkomst hem ervan overtuigde „dat
er nu vrijheid is. Dit is het Kenya dat wij allen willen". Waarne
mers zeiden dat de manifestatie, die gehouden werd op een veld
in het centrum van Nairobi, de grootste was sinds de massale
demonstraties voor onafhankelijkheid die plaatsvonden voordat
Kenya in 1963 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië.
De Britse premier Major moet binnenkort een datum vaststellen voor
parlementsverkiezingen, die voor de zomer moeten worden gehouden.
Zijn Spitting Image is de confrontatie met oppositieleider Neil Kinnock
reeds aangegaan. •foto epa
'Lange overgangsperiode Algerije
PREMIER CRESSON heeft
een aanklacht ingediend te
gen de extreem-rechtse Le
Pen omdat hij de Franse re
gering „een verzameling
dieven, misdadigers en
gangsters" heeft genoemd.
BUDAPEST-SOFIA RUNA HELLINCA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
Bij de tweede ronde van de pre
sidentsverkiezingen in Bulgarije
is president Zjelu Zjelev gisteren
waarschijnlijk herkozen, maar
zijn meerderheid was veel krap
per dan aanvankelijk werd ge
dacht. Volgens de prognoses
kan hij rekenen op zo'n 52 tot
53 procent van de stemmen,
een verrassend kleine voor
sprong op zijn tegenstander, de
door de ex-communisten ge
steunde onafhankelijke jurist
Velko Valkanov. De definitieve
uitslag wordt vanavond ver
wacht.
Bovendien rees gisteravond
twijfel of deze verkiezingen wel
geldig zijn. In een aantal stem
lokalen zijn namelijk verkeerde
stembiljetten gebruikt, waar
door mogelijk zo'n drie procent
•van de uitgebrachte stemmen
ongeldig is.
Op de witte stembiljetten
waarmee de aanhangers van
Valkanov moesten stemmen,
bleek in sommige gevallen een
verkeerde naam te staan, zodat
deze stemmen door de kies
commissie ongeldig zijn ver
klaard.
Zjelev werd in augustus 1990
door het Bulgaarse parlement
voor het eerst tot president ge
kozen. Destijds volgde hij de
communist Petar Mladenov op
die enkele maanden eerder was
afgetreden. Zjelev heeft her
haaldelijk laten weten dat hij
naar de studeerkamer en zijn fi
losofieboeken wil terugkeren
zodra Bulgarije zijn ergste pro
blemen heeft overwonnen.
De Servisch-orthodoxe kerk
heeft zich voor het eerst duide
lijk uitgesproken tegen de Servi
sche president Milosevic. „Het
vertrouwen van ons volk in de
Servische leiding is geschokt",
aldus een gisteren gepubliceer
de verklaring van de Heilige Sy
node.
De kerk verschilt van mening
met Milosevic over de statione
ring van vredestroepen van de
Verenigde Naties. De synode
vindt, net als dè Serviërs in
Kroatië, dat de 'blauwhelmen'
alleen aan de frontlinie met
Kroatië gestationeerd mogen
worden. Milosevic is van me
ning dat ze ook in de Servische
gebieden in Kroatië moeten op
treden.
Bij gevechten in Kroatië zijn
het afgelopen weekeinde drie
Joegoslavische soldaten gedood
in de havenstad Zadar. Terwijl
het VN - waamemersteam zijn
posities innam, werd ook elders
weer gevochten. De spanning in
het door Serviërs van kroatië af
gescheiden Krajina nam verder
toe nadat Servische leiders zei
den dat het gebied definitief
voor Kroatië verloren is.
Het nieuwe regime in Algerije
wil zo snel mogelijk economi
sche hervormingen doorvoeren
en via een wijziging van de
grondwet ondemocratische par
tijen verbieden.
Totdat de poltieke stabiliteit
in het land weer is hersteld, zijn
veiligheidstroepen met de orde
en rust belast. Ter vervanging
van het ontbonden parlement
en het feit dat de verkiezingen
zijn geannuleerd, willen de
machthebbers binnen een
maand een adviesraad installe
ren. Behalve vakbonden, gema
tigde moslimleiders, en 'demo
cratische' politici, zullen daarin
ook vrouwen en jongeren zijn
vertegenwoordigd.
Een week na de machtsover
name ontvouwde de Hoge
Staatsraad haar politiek pro
gramma. Voorzitter Mohamed
Boudiaf waarschuwde gisteren
de Algerijnen met een 'lange
overgangsperiode' rekening te
houden. Daarmee wilde hij zeg
gen dat het herstel van de de
mocratie dan pas mogelijk is als
de de polarisatie tussen de het
Islamitisch Bevrijdingsfront
(FIS) en de rest van het volk is
verdwenen.
Na het gedwongen aftreden
van president Chadli Bendjedid
was die ongrondwettelijke raad,
een vijfmanschap met presi
dentiële bevoegdheden, door
leger ert premier Ghozali in het
leven geroepen.
De staatsraad noemde open
lijk de gigantische economische
en sociale problemen als de
oorzaken voor de catastrofale
ontwrichting van de Algerijnse
samenleving. De regerende
FLN, de socialistische eenheids
partij die in dertig jaar het land
naar de afgrond stuurde, had de
grote werldoosheid en het chro
nisch tekort aan woonruimte al
tijd ontkend.
In Algiers is gisterochtend
voor het eerst een bomaanslag
tegen de strijdkrachten ge
pleegd. Een eigengemaakte
bom ontplofte bij het nationale
hoofdbureau van de onder
het léger ressorterende poli
tie. Daarbij zijn geen gewonden
gevallen. De explosieven ont
ploften tegen de muur.
Amerika viert vandaag 'Martin Luther King' dag, ter nagedachtenis aan de in 1968 vermoorde zwarte dominee, die streed voor gelijke rechten voor
alle Amerikanen. In zijn geboortestad Atlanta uitte zijn weduwe Coretta Scott King gisteren scherpe kritiek op president Bush wegens de geringe
aandacht voor de hopeloze toestand van de armen in de VS. Elders in de stad demonstreerden leden van de Ku Klux Klan tegen de festiviteiten.
•foto ap
Permanente tentoonstelling in Villa Wannsee
CORRESPONDENT
Het joodse volk is volgens Simon Wiesent-
hal door de massamoord van de Duitse na-
tionaal-socialisten „intellecteel arm" ge
worden. Het jodendom moet het thans „in
intellectueel opzicht" stellen zonder leiders,
aldus de nazi-jager.
De 83-jarige Wiesenthal, die zelf twaalf
concentratiekampen overleefde, zei dit gis
teravond in de joodse gemeente te Berlijn,
tijdens een herdenking van de Wannsee-
conferentie die vijftig jaar geleden besloot
tot de systematische vernietiging van de
Europese joden.
De joden zijn sinds het tragedie van de
holocaust gereduceerd tot ..een rest na Hit-
Ier", aldus Wiesenthal. Het was Hitlérs be
doeling het jodendom „biologisch uit te
roeien". Dit doel is bijna bereikt, aangezien
ongeveer 90 procent van de Europese joden
de verschrikkingen in de door Duitsers be
zette gebieden niet heeft overleefd.
In Berlijn werd eerder op de dag de eerste
Duitse gedenkplaats voor de massamoord
op de joden geopend. In de Villa Wannsee,
waar op 20 januari 1942 onder leiding van
de chef van de SD, Heydrich, 14 topambte
naren de organisatorische maatregelen na
men om de Europese joden te vernietigen,
is nu een permanente tentoonstelling inge
richt onder het motto 'Herinneren om niet
te vergeten'.
Parlementsvoorzitter Rita Süssmuth
waarschuwde de Duitsers een streep onder
het verleden te willen zetten. Ze noemde
het verontrustend dat uit recente enquêtes
is gebleken dat de meerderheid van het
Duitse volk niet meer aan dit duistere verle
den wil worden herinnerd. „Juist daarom
dienen het barbarisme en het onrecht wat
de nazi's de joden hebben aangedaan
steeds te worden genoemd en moet rechts-
radicaal geweld met alle middelen worden
bestreden", aldus Süssmuth.
Ook de leider van de Duitse joden, Heinz
Galinski, ziet het gevaar van het bagatelise-
ren van de nazi-wandaden. De verandering
van de Villa Wannsee in een gedenkplaats
kan naar zijn overtuiging een symboolfunc
tie hebben, 'opdat het verleden in het be
wustzijn blijft en zich nooit in het heden
kan herhalen'.
Tevoren had bondskanselier Kohl het
Duitse volk opgeroepen nooit de 'ontelbare
slachtoffers van de nationaal-socialistische
rassewaan' te vergeten. „De 20e januari
1942 toont ons het meest duistere hoofd
stuk uit pnze geschiedenis: de door de na
tionaal-socialistische gewelddadige heer
sers systematisch geplande en uitgevoerde
volkerenmoord op de Europese joden", be
toonde de kanselier.
Kohl waarschuwde dat statistische cijfers
over deze miljoenenmoord niet het lot van
de individuen mogen verdringen. „Het lot
van elk kind, elke vrouw of man, die uit
naam van een mensenverachtende ideolo
gie vernederd, gefolterd en de dood werd
ingedreven, gaat ons aan", aldus Kohl. De
kanselier voegde daaraan toe dat juist in
Duitsland de herinnering aan het verleden
niet verloren mag gaan. „Deze zware last
heeft ons eerst in het Westen en nu ook in
het Oosten geholpen in ons vaderland een
stabiele democratie op te bouwen", zei
Kohl.
Uit een opiniepeiling van het weekblad
Der Spiegel blijkt dat één op de acht Duit
sers zich antisemiet noemt. In West-Duits-
land noemt dat 16 procent van de bevol
king zichzelf jodenhater, in het oosten is
dat 4 procent.
doden of gewonden.
De nieuwe Georgische leiding
uitte zich vol vertrouwen dat
het verzet spoedig zou zijn ge
broken. Gamsachoerdia, van
wie de verblijfplaats onbekend
is, heeft drie dagen de tijd om
het land te verlaten, dreigde
Kitovani. Volgens een corres
pondent van het Franse persbu
reau AFP maken honderden
zwaarbewapende aanhangers
van Gamsachoerdia zich echter
op om aanvallen van de Militai
re Raad in Zoegdidi en Abasja af
te slaan.
In het op Georgisch grondge
bied liggende autonome gebied
Zuid-Ossetië konden de inwo
ners gisteren stemmen over on
afhankelijkheid en aansluiting
bij Noord-Ossetië, dat lip op
pondgebied van de Russische
Federatie. Al onder Gamsa
choerdia werden troepen inge
zet om met geweld de afschei
ding te verhinderen. De Militai
re Raad heeft het referendum
veroordeeld als „een regelrechte
poging tot schending van de
territoriale integriteit van een
De nieuwe machthebbers in
Georgië menen dat de strijd te
gen de teruggekeerde ex-presi
dent Zviad Gamsachoerdia ge
wonnen is. „In hooguit vier da
gen zullen wij de toestand in
het westen van Georpë onder
controle hebben", aldus Tenps
Kitovani, een van de leiders van
de Militaire Raad, gisteren.
Gamsachoerdia heeft daar
zijn machtsbasis, maar psteren
ging opnieuw een steunpunt
verloren toen aan hem loyale
troepen de stad Samtredia ont
ruimden op bevel van de mili
taire raad.
Gewapende mannen bedreig
den psteren in Tbilisi een beto
ging van ongeveer 3000 aan
hangers van Gamsachoerdia.
De mannen stapten uit twee
auto's bij het station en vuur
den waarschuwingsschoten af.
Twee weken geleden openden
aanhangers van de Militaire
Raad ook al het vuur op een
pro-Gamsachoerdia betoging.
Zij schoten vier mensen dood.
Deze keer vielen er echier geen
soevereine staat
Maandag 20 januari 1992 Radactie 023-150225 a RONALD FRISART (Chef)' ONNO HAVERMANS a HANS JACOBS a JOLANDA OUKES a Vertalingen: MARC REET HESUNCA a LUUTJE NIEMANTSVERDRIET a Vormgeving: RUUD BLOKHUIZEN
DE REGERING VAN DJIBOUTI
heeft gisteren gezegd dat bij een ge
zamenlijk offensief van leger en poli
tie tegen rebellen in het noorden van
het land ongeveer 100 opstandelin-
idood. Aan regeringszijde
gen zijn ge
vielen vijf doden en tien gewonden.
United Press International (UPI).
KIEV «SUSAN VIETS
THE INDEPENDENT
In de marineofficiersopleiding op het
Ribalski Eiland in Kiev legden officieren
van de Zwarte Zee vloot het afgelopen
weekeinde voor het eerst de eed van
trouw af aan Oekraïne.
Hoewel admiraal Vladimir Tsjemavin
eerder deze maand nog verkondigde dat
geen van de 70.000 matrozen van de
vloot de eed wilde afleggen, stonden offi
cieren en kadetten zaterdag ruim twee
uur strak in de houding in de kille och-
tenwind op het eiland in de rivier de Dn-
jepr om hun trouwverklaring aan een
onafhankelijk Oekraïne te ondertekenen.
„Ik heb begrepen dat ruim 75 procent
van de officieren van de Zwarte Zee vloot
de Oekraïnse eed wil afleggen", zegt ma
joor Ivan Kovalenko, een voormalige
VN-waamemer van het Sovjet-leger.
Terwijl de strijd tussen Rusland en de
Oekraïne over eigendom van de vloot
enigszins is bekoeld sinds vorige week
werd overeengekomen dat Oekraïne een
bepaald gedeelte van de vloot krijgt, kib
belen onderhandelaars nu over de af
zonderlijke schepen om de verdeling tot
stand te brengen.
Zaterdag stelde het 1000 man sterke
korps van kadetten en officiers zich op
op de binnenplaats van de officiersoplei
ding. De helrode mappen met daarin de
tekst van de trouwverklaring staken fel af
tegen de zee van de fraaie zwarte over
jassen met gouden knopen en de zwarte,
vierkante winterpenen.
waren de eersten die de kans kregen een
eed van trouw af te leggen aan de Oek
raïne of aan Rusland. Lieutenant-kolonel
Vladimir Ivanov, een Russische officier
van het opleidingsintituut, legde uit: „De
kwestie van de Russische eed is nog
open, omdat het Russische parlement de
eed nog niet heet bekrachtigd". Een
kwart van de negentig procent van de
matrozen die ervoor kozen een eed af te
leggen, verklaarde zich trouw aan de
Russische Federatie.
NIEUWSLIJN
Als Oekraïne te veel dwars wordt gezeten binnen het Ge
menebest van Onafhankelijke Staten dan zal de repu
bliek verder zijn eigen weg gaan. Dat heeft president
Kravtsjoek gisteren gezegd. Oekraïne heeft vooral proble
men met opdeling van de strijdkrachten van de voorma
lige Sovjetunie. liavtsjoek vindt dat de opperbevelheb
ber van het Gemenebest zich te veel met zijn republiek,
die onder meer het grootste deel van de Zwarté Zeevloot
cliamt, bemoeit.
moskou KIFVrpD loA^ndfot van een van Stalins vele fouten'.
MOSKOU-KIEV GPD-IndependentHet tijdsverschU met West_Eu_
Een nieuw conflict ontstond ropa, door Stalin ooit op twee
gisteren toen de Russische Fe- uur later vastgesteld, werd toen
deratie 'eenzijdig' besloot de tot één uur teruggebracht. Gis-
klok weer een uur vooruit te teren werd dat besluit èn de
zetten. De 'Moskou-tijd' is weer klok teruggedraaid,
dichter naar Azië opgeschoven Volgens de Russische vice-
en loopt weer twee uur op de premier Boerboelis bespaart het
Europese vooruit. besluit energie, maar is het ook
Vorig jaar werd de tijdsveran- gemakkelijker voor de 'gemeen-
dering verkocht als 'correctie schappelijke spoorwegen' van
het Gemenebest. Die kunnen
weer terugvallen op de ver
trouwde dienstroosters. In heel
de voormalige Sovjetunie rijden
de treinen en vliegen de vlieg
tuigen op Moskou-tijd.
In Oekraïne melddde de
staatstelevisie dat hier sprake is
van een eenzijdige Russische
maatregel, waarover vooraf niet
met Kiev is overlegd. Ergo: Oek
raïne houdt het bij de 'oude'
tijd, blijft dus een uurtje dichter
bij Europa.
Voor het eerst sinds genera
ties is er nu tijdsverschil tussen
Rusland en Oekraïne. Verwar
ring alom op vliegvelden en sta
tions, want Oekraïne besluit ook
daar de 'Moskou-tijd' te vervan
gen door de nieuwe 'Oekraïnse'.
Een probleem dus voor de
spoorwegen.
