Buitenland
VN-waarnemers
beginnen werk
'Irak zal oorlog
te boven komen'
ANC ontkent
aantijgingen
huurmoord
Militaire raad verbiedt
referendum Zuid-Ossetië
Doden bij rellen in Tasjkent
Israël in juni
naar stembus
Volgende staatsgreep wordt serieus'
Zaterdag 18 januari 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANT5VERDRIET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
7
Turks-Cyprus erkent Macedonië
Turks-Cyprus heeft gisteren de onafhankelijkheid erkend van
Macedonië. Turks-Cyprus wordt zelf alleen door Turkije erkend.
De 'republiek' werd in 1983 uitgeroepen op het noordelijk deel
van Cyprus, dat in 1974 door Turkse troepen werd bezet De EG
heeft Macedonië niet erkend omdat Griekenland bezwaren heeft
tegen het gebruik van de naam Macedonië, omdat hiermee aan
spraak zou kunnen worden gemaakt op het Griekse Macedonië.
Bossano wint verkiezingen Gibraltar
Eerste minister Joe Bossano van Gibraltar is bij de donderdag
gehouden parlementsverkiezingen met groot gemak herkozen.
Zijn Socialistische Arbeiderspartij (GSLP) kreeg 73 procent van
de stemmen. Hiermee verwierf de GSLP acht van de 15 zetels in
het parlement van Gibraltar. De Sociaal-Democraten eindigden
tweede en mogen de resterende zeven zetels bezetten.
IBM lijdt voor het eerst verlies
De Amerikaanse computergigant IBM heeft vorig jaar voor het
eerst in zijn geschiedenis verlies geleden. Gisteren maakte het
concern bekend dat het verlies over 1991 2,83 miljard dollar be
draagt. In 1990 boekte het concern nog een winst van ruim zes
miljard dollar (zo'n tien miljard gulden). Volgens topman Akers
was 1991 „een teleurstellend jaar", waarin 1MB te kampen had
met de aanhoudende malaise in de wereldeconomie, sterke
concurrentiedruk en de overgang naar nieuwe produkten.
Vlamingen krijgen gratis milieuboxen
De Vlaamse minister voor milieuzaken, Theo Kelchtermans,
gaat de 2,25 miljoen Vlaamse gezinnen een gratis „milieubox"
bezorgen. In die doos moeten de Vlamingen in de toekomst al
hun klein gevaarlijk afval, zoals batterijen, verfoverschotten,
spuitbussen en motorolie, verzamelen. In de loop van volgend
jaar moet de box in ieder Vlaams huishouden aanwezig zijn.
Presidentskandidaat Clinton in opspraak
De Amerikaanse Democratische presidentskandidaat Bill Clin
ton heeft gisteren alle berichten in de sensatiepers als zou hij
een vrouwen versierder zijn als „ouwe koek" en „vuilspuiterij"
van de hand gewezen. De verhalen waren gebaseerd op uitspra
ken van een voormalige werknemer van de staat Arkansas, waar
van Clinton gouverneur is. Deze man werd ontslagen wegens
het herhaaldelijke misbruik van overheidstelefoons voor dure
interlokale privégesprekken. De man beloofde Clinton te zullen
ruïneren.
Pakistan wil geen atoombom maken
Pakistan kan wel een atoombom maken maar is niet van plan
om dat daadwerkelijk te doen. Dat heeft de Pakistaanse premier,
Mohammad Nawaz Sharif, gisteren gezegd tijdens een bezoek
aan Parijs. Volgens de premier legt Pakistan zijn prioriteit bij
economische ontwikkeling.
Hongarije ruimt vieze troep zelf op
Hongarije heeft zijn pogingen opgegeven de door het Sovjet-le
ger tijdens de jaren van bezetting aangerichte milieuschade ver
goed te krijgen. In plaats daarvan heeft het parlement er een
miljard forint (een kleine 25 miljoen gulden) voor uitgetrokken
om in 1992 een begin te maken met de schoonmaak van verla
ten Sovjet-bases. Het ergst vervuild zijn de zeven militaire vlieg
velden, waren duizenden liters kerosine in de bodem terecht is
gekomen.
Duizenden vluchten voor geweld Liberia
Ongeveer 3400 Liberianen zijn de afgelopen drie weken wegens
etnisch geweld naar Ivoorkust gevlucht. In juli van het vorig jaar
hadden Liberianen voor het laatst de wijk naar het buurland ge
nomen. De vluchtelingen behoorden voor het grootste deel tot
de Krahn-stam, de bevolkingsgroep waartoe ook de vermoorde
Liberiaanse president Samuel Doe behoorde. De vluchtelingen
die soms meer dan twee weken door dicht oerwoud hadden
moeten lopen voordat zij in veiligheid waren, maakten melding
van aanvallen van strijders van het Nationaal Patriottisch Front
van Liberia (NPFL) op dorpen van de Krahn.
JOHANNESBURG P.VAN NUUSEN8URG
CORRESPONDENT
Het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) ontkent in alle toon
aarden betrokken te zijn ge
weest bij plannen om een naar
de Zuidafrikaanse politie over
gelopen ex-lid van het ANC te
vermoorden. Het Afrikaner Vrije
Weekblad onthulde gisteren dat
twee 'geheim agenten' van het
ANC daarvoor 10.000 rand. on
geveer 7000 gulden, hebben be
taald aan een lid van de neo-na-
zistische Afrikaner Weerstand
beweging (AWB), Daniel Oden-
daal.
Odendaal, die de moord uit
eindelijk niet heeft gepleegd, is
vorige week vrijdag door de po
litie gearresteerd, maar inmid
dels weer op borgtocht vrijgela
ten. Zijn opdrachtgevers en be
oogd slachtoffer Glory 'Septem
ber' Sidebe zijn spoorloos ver
dwenen.
Het weekblad heeft een ban
dopname aan de politie gege
ven waaruit zou blijken dat Mao
en Ricky 50.000 rand aan Oden-
daal hebben geboden voor de
moord op Sidebe. In een verkla
ring zegt het ANC dat 'samen
zwering tot moord niet tot het
beleid' van de beweging be
hoort
Saddam erkent nederlaag
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr),
Inter Press Service (IPS)Associated Press (AP). Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
NIEUWSLIJN Bosnië wil referendum over onafhankelijkheid
De Militaire Raad van Georgië
heeft gisteren het referendum
over onafhankelijkheid verbo
den dat morgen in Zuid-Ossetië
moet worden gehouden.
De Militaire Raad is belast
met de defensieaangelegenhe
den in de Kaukasische repu
bliek sinds een overgangsbe
wind anderhalve week geleden
de macht heeft overgenomen
van de afgezette president
Zviad Gamsachoerdia.
Zuid-Ossetië is een kleine au
tonome regio in het bergachtige
noorden van Georgië. De auto
riteiten in het gebied willen af
scheiding van Georgië en stre
ven naar vereniging met Noord-
Ossetië dat in Rusland ligt.
De autoriteiten in Tbilisi heb
ben een blokkade van de Zuid-
osseetse hoofdstad Tsjinvali in
gesteld om de onafhankelijk
heidsaspiraties van de Osseten
in te tomen. Tbilisi beschouwt
Zuid-Ossetië als historisch Ge-
orgisch grondgebied. In het
grensgebied zijn sinds enkele
dagen de gevechten tussen de
verschillende groepen weer op
gelaaid. Aan de grens heerste de
afgelopen maand een relatieve
rust toen in de Georgische
hoofdstad een machtsstrijd
woedde tussen voor- en tegen
standers van Gamsachoerdia.
De afgezette president keerde
donderdag in Georgië terug en
tracht vanuit het westen van de
republiek naar de hoofdstad op
te rukken. De Militaire Raad
riep gisteren in een reactie op
de dreigende opmars van
Gamsachoerdia een algemene
mobilisatie uit. Een woordvoer
ster van de Groene Partij van
Georgië zei dat Tengiz Kitovani,
één van de leden van het over
gangsbewind, dat in een vraag
gesprek op de Georgische radio
had gezegd. Kitovani riep de be-
volking op de democratie te
verdedigen.
geren die levensmiddelenwin-
TASJKENT-MQ5KOU APLl s plunderden.
Tijdens de onlusten waren
donderdag al een dode en on
geveer 50 gewonden gevallen.
Het persbureau Interfax maakte
melding van onbevestigde be
richten volgens welke er zou
zijn geschoten door 'zwarte ba
retten', de ordetroepen van het
ministerie van binnenlandse za
ken.
In de Oezbeekse hoofdstad
Tasjkent zijn gisteren voor de
tweede opeenvolgende avond
rellen uitgebroken tegen de
drastische prijsverhogingen.
Een tweede student bezweek
gisteren aan verwondingen op
gelopen toen ordetroepen don
derdagavond het vuur openden
op groepen ongewapende jon-
De eerste militaire waarnemers van de Verenigde Naties
hebben gisteren hun posities aan het front in Kroatië in
genomen. Vanavond moeten alle 45 waarnemers hun
posities hebben ingenomen op elf plaatsen langs het
front, vijf aan de Kroatische zijde en zes aan de Servische
kant. De „blauwe baretten" moeten de komst van de
10.000 manschappen van de VN-vredesmacht voorberei
den als het nu twee weken durende staakt-het-vuren in
stand blijft.
conflict tussen de regering en
de Servische gemeenschap. De
regering in Sarajevo wil de Ser
vische gemeentes in de repu
bliek dwingen tot betalingen
aan de staatskas, die ze hadden
stopgezet. Komen ze voor vol
gende week niet met het geld
over de brug, dan zullen alle
subsidies aan deze gemeentes
worden stopgezet.
De Bosnische president Izet-
begovic kondigde aan dat er
een referendum zal worden ge
houden over de toekomst van
de republiek om een mogelijk
gevaarlijk conflict tussen de
moslims en Kroaten die voor
onafhankelijkheid zijn en Ser-
EELCO VAN DER LINDEN GPD
De vrijwillige officieren die uit
twintig landen komen, zijn allen
op korte termijn gerecruteerd
t onder meer de VN-troepen
het Midden-Oosten. „Een
week geleden was ik nog in de
Kuwaytse woestijn. Gelukkig
heeft het Oostenrijkse leger me
i paar winterlaarzen ge
leend", vertelde de Ghanese of
ficier Theophilus voordat hij
verdween in de winterse mistige
ochtend.
De spanningen in de repu
bliek Bosnië-Hercegovina lie
pen gisteren weer op door een
viërs die bij Joegoslavië willen
blijven, te voorkomen.
Kroatië en Slovenië kregen
gisteren hun eerste staatsbe
zoek sinds de erkenning van de
onafhankelijkheid. De Italiaanse
president Cossiga overhandigde
in Zagreb aan'president Tudj-
man en in Ljubljana aan presi
dent Kucan de officiële docu
menten die horen bij de Itali
aanse erkenning van de repu
blieken. Ook kregen de consula
ten van Italië de status van am
bassade.
Cossiga praat vandaag in de
Sloveense kustplaats Pirano,
niet ver van Triëst, met verte
genwoordigers van de kleine
Italiaanse minderheid. De in
Slovenië wonende Italianen
(zo'n 15.000) verwijten de Itali
aanse regering te weinig voor
hun belangen te zijn opgeko-
De ontmoeting wordt ook
met spanning tegemoet gezien
omdat deze week een conflict is
ontstaan tussen Rome en Lji-
ubljana over de ongeveer 60.000
Slovenen die in Italië wonen. De
De Kroatische president Tudjman kreeg gisteren een hoge Italiaanse on
derscheiding tijdens het staatsbezoek van president Cossiga. •foto ap
Sloveense minister van buiten
landse zaken weigerde een 'me
morandum' van De Michelis
aangaande de bescherming van
eikaars nationale minderheden
te tekenen, omdat er geen spra
ke is van gelijke behandeling.
De minister verklaarde dat de
beide minderheden een vol
strekt verschillende geschiede
nis hebben. „De Slovenen lei
den in Italië al een beschermd
en rustig bestaan, terwijl in
Slovenië dat niet het geval is",
aldus De Michelis. De Kroati
sche minister van buitenlands
zaken heeft het memorandum
wel ondertekend, waarmee hij
zich verplicht de Italiaanse min
derheid in Kroatië te bescher-
Saddam Hussein verscheen gisteren op de eerste verjaardag van nhet uitbreken van de Golfoorlog op de Iraakse televisie.
Irak zal de nederlaag in de Golf
oorlog te boven komen. De
Iraakse leider Saddam Hussein
heeft dit gisteren, precies een
jaar na aanvang van het gealli
eerde luchtoffensief, betoogd in
een rede, waarin hij voor het
eerst impliciet toegaf dat Irak in
de 43 dagen duren
de oorlog was ver-
tenschappelijke en technologi
sche superioriteit van Irak" te
vernietigen. Volgens Saddam
hebben de geallieerden in de
oorlog 114.000 bombarde-
mentsvluchten uitgevoerd en
108.000 ton bommen op Irak af
geworpen. „De vernietigings
kracht van deze bommen was
gelijk aan zes kernbommen
zoals de Amerikanen
die op Hiroshima en
Nagasaki afwierpen."
wat de boze agres
sors hebben ver
woest. Met de hulp
van Allah zullen we
de wonden die onze
economie zijn toegebracht he
len," zei Saddam in een rede vol
passages uit de koran, waarvan
de tekst werd verspreid door het
staatspersbureau INA.
„Materieel gezien is de verza
meling van gelovigen verslagen
en heeft de verzameling van on
gelovigheid, ondeugd en cor
ruptie gezegevierd," gaf de
Iraakse leider toe. Maar hij
houdt voet bij stuk dat zijn land
als morele overwinnaar uit de
„Moeder van alle veldslagen" te
voorschijn is gekomen. „Bij dit
treffen is een wonder geschied.
Geloof triomfeerde over atheïs-
Sobere herden- ln Kuwayt hielden 50
lino Clnlfnnr vrouwen een herden
King uoijoor- k„lgsmars De
log in Kuwayt
kwaad," betoogde Saddam.
Naar zijn zeggen
•foto ap log vooral bedoeld
liepen met gele
spandoeken en be-
danlcten de door de
Amerikanen aange
voerde geallieerde troepen
macht. Ook riepen ze om de
vrijlating van vermiste Kuway-
ti's die. naar wordt aangeno
men, nog in Irak vastzitten. De
vrouwen namen dezelfde weg
van een protestmars die ze tij
dens de bezetting hebben ge
houden.
In Kuwayt zijn geen officiële
feestelijkheden georganiseerd
om het begin van de oorlog te
herdenken die op 28 februari
eindigde. Wel waren de mos
keeën stampvol en zaten bid
dende mensen voor de gebou
wen op straat. Geestelijke lei-
goed triomfeerde over ders riepen de gelovigen op het
belang van deze dag niet te ver
geten.
Bond van Officieren slijpt de messen in ex-Sovjetunie
JERUZALEM «GPD
Het ziet er naar uit dat de bevol
king van Israël in juni naar de
stembus zal gaan om een nieuw
parlement te kiezen. Dat is vijf
maanden eerder dan de datum
waarop de normale vierjaarlijk
se verkiezingen waren vastge
steld. De vervroeging is noodza
kelijk geworden door het ver
trek van drie extreem rechtse
partijen Tsomet, Techiya en
Moledet uit de regeringscoa
litie. Het terugtrekken van de
laatste twee komt morgen aan
de orde in het kabinet.
Premier Shamir heeft laten
weten dat hij weinig zin heeft
om door te regeren zonder de
steun van een vaste meerder
heid in de Knesset. De oppositie
is weliswaar bereid te fungeren
als 'vangnet' zolang de regering
blijft onderhandelen met de
Arabieren, maar Shamir wil
daar niet van afhankelijk zijn.
„Een vangnet hoort thuis in het
circus, niet in het parlement",
zei een van zijn medewerkers.
CORRESPONDENT
Stanislav Nikolajevitsj Terechov
heeft ondanks zijn uniform ui
terlijk niets krijgshaftigs. De lui
tenant-kolonel van het voorma
lige Sovjet-leger werkt aan het
proefschrift dat zijn rechtenstu
die straks afsluit. Zijn voorspel
lingen zijn echter uiterst mili
tant van aard: „De huidige pat
stelling blijft niet voortbestaan.
Een volgende staatsgreep in ons
land wordt een serieuze aange
legenheid, niet de schertsverto
ning van vorig jaar augustus",
zegt hij.
Terechov, laat daar geen mis
verstand over bestaan, is voor
een machtsovername. Hij is op
richter en voorzitter van de
Bond van Officieren, een orga
nisatie die vorig jaar december
als 'initiatief van onderop' het
licht zag. De BVO heeft twee
doelen: voorkomen dat de vroe
gere Unie geheel in stukken uit
eenvalt en sociale bescherming
van de militairen.
De luitenant-kolonel, met twin
tig actieve dienstjaren achter de
rug, studeert aan het Militair-
Humanitaire Instituut in Mos
kou. Vorig jaar heette dat nog
Militair-Politiek Instituut Lenin.
Het was de kweekvijver van de
'politieke officieren', de gestaal
de marxisten die in de krijgs
macht het ideologische vaan-
deel hoog.moesten houden.
Terechov en zijn medestanders
waren gisteren aanwezig op de
'officiersconferentie' die in hét
Paleis van Volksafgevaardigden
in het Kremlin wordt gehouden
en wordt bijgewoond door 5000
officieren. Daar sloeg de BVO de
krijgsmachttop met politieke ei
sen om de oren: een jaar lang
geen discussies over opdeling
van het leger, geen eedafleggin
gen in de republieken, een on
gedeeld leger en garanties voor
sociale bescherming van mili
tairen.
„We moeten ons wel met de
politiek bemoeien, want de po
litiek heeft ons in een uitzichtlo
ze situatie gebracht", zegt Te
rechov. Er zijn de honderddui
zenden uit Oost-Europa terug
gekeerde militairen die geen
huisvesting hebben. Er dreigt
werkloosheid voor nog eens
honderdduizenden die vanwege
bezuinigingen moeten afvloei
en. Maar bovenal: de krijgs
macht dreigt versplinterd te ra
ken, het Gemenebest is iets on
definieerbaars, en de Amerika
nen zijn de lachende derde, is
zijn filosofie.
„Wij kunnen ons grondgebied
straks strategisch gezien niet
meer verdedigen. De Amerika
nen zijn niet verzwakt, ze heb
ben geen tegenmacht meer,
niemand garandeert dat ze
straks hun invloed niet in de
voormalige Unie zelf uitbrei
den. Waarom denk je dat ze
miljoenen beschikbaar stellen
om onze wapens te vernietigen?
Volgens Terechov steunt min
stens eenderde van de ruim een
miljoen officieren van het voor
malige Sovjet-leger de doelstel
lingen van de BVO. „Het gaat
vooral om de lagere officieren,
hoewel ik weet dat er ook in de
top een paar mensen zijn die
ons steunen", zegt hij.
De BVO staat qua politieke op
vattingen dicht bij Nasji (de On
zen), de organisatie van 'pa
triottische burgers' die onder
leiding van de conservatieve ko
lonel Alksnis het maatschappe
lijk protest tegen hoge prijzen
en nationale teloorgang aan
voert. Terechov kent Alsknis
goed ('we zijn het in veel met
elkaar eens') en trad zondag als
spreker op tijdens de Nasji-de-
monstratie in Moskou.
De krijgsmacht, voorspelt Te
rechov, zal met legale en illegale
middelen actie ondernemen te
gen de huidige wantoestand.
„)a. ook illegaal als dat nodig is.
Is de afbraak van de Sovjetunie
soms niet illegaal? Of het ver
drijven van de wettige Georgi
sche president Gamsachoerdia,
waartegen het leiderschap geen
enkel protest heeft laten horen?
Jeltsin heeft volgens Terechov
nauwelijks kansen. En opperbe
velhebber Sjaposjnikov toont
zich niet sterk genoeg onder 'de
zware politieke druk'. Het com
promis met Oekraïne over op
deling van de Zwarte Zeevloot is
er het bewijs van. „Als je daar
eenmaal aan begint, is het ein-
De militairen van het Sovjet-leger
voelen zich in de steek gelaten.
•foto AP
de zoek." Terechov komt er
rond voor uit, dat hij zich nog
steeds communist voelt, ook al
heeft hij een afkeer van 'buro-
craten en partocraten'. „Er zijn
geen idealen meer", zegt hij.
„Corruptie, misdaad, het tiert
allemaal welig, op alle niveaus.
Dat laat ons niet onverschillig.
Als het volk in opstand komt.
een andere regering en presi
dent eist, zal het leger dat steu-
