Buitenland
Bush vraagt
Iraki's om
val Saddam
'Israëli's lopen
weg van vrede'
Duitse SPD tegen inzet
leger buiten gebied Navo
Vrijspraak Papandreou
Jakarta ontslaat journalisten
na verhaal over Oost-Timor
FIS naar rechter over
annuleren verkiezingen
Jeltsin pareert aanval
op economisch beleid
Vrijdag 17 januari 1992 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: JAKEUEN PAULUS
Recente gebeurtenissen in Oost- en West-
Europa en delen van Azië hebben vele
landsgrenzen op onze kaarten veranderd.
Hieronder de nieuwe grenzen van naties die
nu worden erkend als onafhankelijk.
IJsland
Kazechstan]
Franki
Sloven Ié-
Kroatii—
fbsmnié
Georgië
Türto"*n/st^
Spanje
van Europese
Gemeenschap
op 15 Januari
»egoslavii
AjfrbaJdzJan]
Nieuwe naties en republieken
NIEUWSLIJN
Zwitserse goklust moet staatskas spekken
De Zwitserse regering is van plan een aantal casino's te openen
om het begrotingstekort te lijf te kunnen gaan. Tot nu toe moes
ten de Zwitsers naar het buitenland om een gokje te wagen. Dat
kost de staatskas jaarlijks 300 miljoen Zwitserse frank, een kleine
400 miljoen gulden. Als de Zwitserse casino's hun deuren kun
nen openen wil de regering 25 tot 75 procent belasting over gok
inkomsten heffen.
Papua's sterven hongersnood
Als gevolg van hongersnood in een afgelegen gebied in Nieuw
Guinea (Irian Jaya) zijn zeker 119 mensen omgekomen. Volgens
J.B. Wemnas, het regionale bestuurshoofd, hebben Selimo en
andere kleine dorpen met voedseltekorten te kampen. Hij acht
de kans groot dat hulp te laat komt, omdat de getroffen dorpen
diep in het oerwoud liggen en alleen met kleine vliegtuigen be
reikbaar zijn.
Massagraf gevonden in Nicaragua
De lijken van 75 mensen, contras en burgers die vermoedelijk in
1984 door de sandinisten vermoord zijn, zijn gevonden in een
dorp in het midden van Nicaragua. Het is het belangrijkste mas
sagraf dat ontdekt is sinds het eind van de burgeroorlog, en
vormt een „bewijs voor de grootste slachting die uitgevoerd is
door de gewapende organen" van de vorige regering, aldus een
Nicaraguaanse krant.
Opnieuw doden bij aanslag Spanje
Bij de derde terreuraanslag binnen een week zijn gisteren in de
olympische stad Barcelona opnieuw twee militairen om het le
ven gekomen. Hoewel de aanslag nog niet is opgeëist, gaat de
Spaanse politie ervan uit dat hij het werk is geweest van de Bas-
kische afscheidingsbeweging ETA. Sinds het begin van dit jaar
zijn er nu vijf personen door de ETA om het leven gebracht: drie
militairen, een politieagent en een professor in de rechten.
Heffing op erotische computerpagina's
Minitel, het Franse computernetwerk per telefoon, heeft gisteren
een proces aangekondigd tegen de regering wegens de invoering
van 50 procent inkomstenbelasting op erotische boodschappen
diensten. „De heksenjacht is begonnen," luidde de verklaring.
De belasting „is een bedreiging voor alle 'openhartige' bood
schappendiensten". Het ministerie van financiën maakte
woensdag de eerste 28 boodschappendiensten bekend waar de
belasting voor geldt. Later volgt een tweede lijst van ongeveer
dezelfde grootte.
Lijk vermiste Amerikaan gevonden
Het lijk van een Amerikaanse piloot die vermist werd na een on
geluk met een spionagevliegtuig, is gisteren teruggevonden op
de kust van Zuid-Korea, meldde het Zuidkoreaanse persbureau
Yonhap. Het vliegtuig vloog boven de Japanse Zee ten oosten
van Zuid-Korea toen het van de radar verdween. Het Ameri
kaanse leger zei eerder geen aanwijzingen te hebben dat het
vliegtuig door Noord-Korea was neergeschoten.
Estland roept noodtoestand uit
Het parlement van Estland heeft gisteren wegens het nijpende
voedseltekort de noodtoestand uitgeroepen. Een speciaal comité
bestaande uit afgevaardigden van de regering en het parlement
werd in het leven geroepen om toe te zien op de produktie en
distributie van primaire goederen. In de afgelopen weken is in
de hoofstad Tallinn een ernstig tekort aan voedsel en brandstof
ontstaan. Benzine is al twee weken niet te krijgen. Ook worden
er nog nauwelijks primaire levensmiddelen als brood, kaas en
boter verkocht.
Democraten honen succes president
Precies een jaar na het begin van de Golfoorlog heeft de
Amerikaanse president Bush de inwoners van Irak giste
ren opnieuw opgeroepen zich van hun president, Sad
dam Hussein, te ontdoen. Maar in een toelichting zei
woordvoerder Marlin Fitzwater dat het Witte Huis geen
plannen heeft om een Iraakse interne opstand tegen Sad
dam militair te steunen.
WASHINGTON HENK DAM
CORRESPONDENT
Fitzwater zei ook niet te ver
wachten dat meer sancties te
gen Irak zullen worden afgekon
digd naast de economische
sancties die nu al van kracht
zijn. De verklaring van Bush
had vooral de bedoeling om bij
de Amerikanen de herinnering
aan de voor hen zo succesvol
verlopen Golfoorlog wakker te
roepen. Die oorlog is een beetje
in het vergeetboek terechtgeko
men vanwege alle economische
malaise.
„We kunnen allemaal trots
zijn op het resultaat van ons
werk", aldus Bush. „Kuwayt is
bevrijd. Veel van Iraks wapenar
senaal is vernietigd. Saddams
Irak is zwak en geïsoleerd, niet
langer in staat z'n extremisti
sche politiek aan de regio op te
leggen. Wij vochten een beperk
te oorlog voor een beperkt,
maar zeer belangrijk doel. En
wij
Democratische politici rea
geerden gisteren direct. Zij zei
den de verklaring van Bush als
een poging te zien om iets van
zijn sterk afgenomen populari
teit terug te winnen, met het
oog op de komende verkiezin
gen. De populariteit van de pre
sident is vooral gekelderd van
wege de economische recessie.
De Democratische presi
dentskandidaat Tsongas raakte
een gevoelige snaar toen vroeg:
„Hoeveel van de troepen die in
de Golf waren, hebben nu geen
werk? Hoeveel van hen kijken
tegen een onzekere toekomst
aan, met minder inkomen,
schuld en zelfs een faillissement
in het verschiet?"
Tot zover onze correspon
dent.
In de VS is de euforie over de
overwinning op Saddam al weer
weggeëbt. Oud-president Jim
my Carter noemde de Golfoor
log gisteren een „vreselijke tra
gedie", omdat er aan de politie
ke situatie in het gebied nauwe
lijks iets is veranderd. De VS
hebben niets van het conflict
geleerd en niets gedaan om her
stel te bieden aan de verwoeste
gebieden, zei Carter. „Wat is het
resultaat van de oorlog? Sad
dam Hussein zit er nog steeds.
Kuwyt en Irak zijn verwoest."
Ook in Irak werd het begin
van de Golfoorlog herdacht.
Saddam Hussein liet zich door
het parlement onderscheiden
met de Orde van het Volk.
De Duitse oppositie is tegen een
grondswetswijziging, die de in
zet van Duitse troepen bij VN-
missies buiten het Navo-gebied
mogelijk maakt. De sociaal-de
mocraten zijn wel bereid Bun-
deswehr beschikbaar te stellen
voor vreedzame VN-operaties.
Dat bleek gisteren bij het debat
over de toekomst van de Duitse
strijdkrachten.
CDU-minister Stoltenberg
(defensie) brak evenals coalitie
partner FDP een lans voor een
militaire engagement in VN-
verband, gezien de gegroeide
rol van Duitsland in de wereld.
De liberalen riepen de sociaal
democraten op zich te bevrij
den uit het zelfgekozen isole
ment op het gebied van de vre
de- en veiligheidspolitiek. SPD-
woordvoerder Kolbow stelde de
regering voor een Duits vredes-
korps op te richten.
Eens waren alle partijen het
erover dat de toekomstige taak
van de strijdkrachten voorna
melijk uit hulp bij rampen en al
dan niet gewapende VN-acties
zal bestaan. Onbegrip was er
over het feit dat grote transport
vliegtuigen, die bij dergelijk
operaties nodig zijn, niet op het
verlanglijstje van Stoltenberg
staan en para-eenheden, die bij
uitstek geschikt zijn vóór VN-'
ontbonden worden.
Twee Griekse ex-ministers niet vrijuit
Di de aanklacht dat Papandreou
ATHENE Rtrde regisseur was van een plan
om voor miljoenen guldens
overheidsgeld te gebruiken van
de particuliere Bank van Kreta
in 1988.
Ex-minister van financiën Di-
mitris Tsovolas en ex-minister
van openbare orde George Pet-
sos werden wel schuldig bevon
den aan betrokkenheid bij de
schandalen die om de Bank van
Kreta hingen. Het hof veroor
deelde Tsovolas tot 2 1/2 jaar
gevangenisstraf en beroofde
hem voor drie jaar van zijn poli
tieke rechten. Dit houdt in dat
hij zijn parlementszetel moet
opgeven. Petsos kreeg 10 maan
den voorwaardelijke gevange
nisstraf. Hij verloor zijn politie
ke rechten voor een periode van
twee jaar. Petsos bekleedt geen
gekozen functie.
Andreas Papandreou, die acht
jaar de onstuimige premier van
Griekenland was, is vannacht
door een speciale rechtbank
vrijgesproken van alle aanklach
ten. Het ging om het grootste
corruptieproces in de Griekse
geschiedenis.
De uit 13 personen bestaande
rechtbank, door het parlement
in 1989 ingesteld, achtte Papan
dreou niet schuldig aan alle vier
de aanklachten: het leiding ge
ven aan een corruptieschandaal
rond een bank tot een waarde
van 350 miljoen gulden, het tot
twee keer toe aannemen van
steekpennignen en het zijn re
gering opdracht geven de
schuld van een vriend af te
schrijven.
De spannendste stemming
was zeven tegen en zes voor op
Terwijl in Mexico-stad het definitieve akkoord voor vrede in El Salvador werd getekend vierde de Salvadoraanse bevolking uitbunding feest Kerk
klokken luidden en duizenden mensen stroomden gisteren naar de pleinen in de hoofdstad San Salvador om het einde aan het oorlogsgeweld te
vieren dat aan veel geliefden en bekenden het leven heeft gekost. Bij de twaalf-jarige burgeroorlog zijn
Meer dan 700.000 hebben hun huizen moeten ontvluchten en zijn ontheemd. De materiez'le schade wordt geschat op zeker 3,
dan 75.000 mensen omgekomen.
1,5 miljard gulden.
Drie journalisten van het week
blad Jakarta, Jakarta zijn ont
slagen omdat zij ooggetuige
verslagen van het bloedbad op
Oost-Timor hebben gepubli
ceerd, die volgens het leger in
strijd waren met de militaire
Op 11 november vorig jaar
schoten militairen op een rouw
stoet op een begraafplaats in de
.hoofdstad Dili. Volgens het le
ger kwamen 19 mensen om het
leven, maar een onafhankelijke
presidentiële onderzoekscom
missie constateerde, dat meer
dan 50 mesnen omkwamen.
Mensenrechtenorganisaties
schatten het aantal doden op
meer dan 100.
De drie journalisten die op
straat werden gezet zijn Adjid-
harma, Waskito en Hermawan.
Het trio, dat naar Oost-Timor
was gereisd, interviewde zowel
pro-Indonesische aanhangers
als tegenstanders van de rege
ring. Het ontslag van de journa
listen kwam nadat de legerbe
velhebber, generaal Try Sutris-
no, de hoofdredactie had ge
waarschuwd voor de uitvoerige
artikelenserie.
De inhoud ervan zou niet
kloppen met de verhalen van de
soldaten die op de betogers
hadden geschoten. De officiële
militaire lezing is, dat de solda
ten geen bevel hadden om te
schieten. Zij zouden uit zelfver
dediging het vuur hebben ge
opend.
Een lid van de regionale
volksvertegenwoordiging vertel
de aan de journalisten, dat hij
had gezien dat een lokale bevel
hebber het commando gaf aan
zijn soldaten om op de betogers
te schieten. De soldaten zouden
vanaf een afstand van 10 meter
gedurende vijf minuten op de
betogers hebben geschoten.
Daarna zouden de militairen,
die gewapend waren met ge
weer en bajonet, de mensen die
nog in leven waren, met hun
messen hebben doodgestoken.
Libiërs naar
rechter Parijs
Twee Libische regeringsfunctio
narissen zijn bereid om voor
een rechtbank in Parijs te ver
schijnen in verband met hun
vermeende betrokkenheid bij
een aanslag op een Frans passa
giersvliegtuig in 1989 boven
Afrika. Het gaat om een zwager
van de Libische leider Gaddafi,
Abdallah Senussi, van wie wordt
aangenomen dat hij onderdi
recteur is van de Libische gehei
me dienst en om de Libische
onderminister van buitenlandse
zaken, Mussa Kussa. Beiden
hebben eerder gezegd onschul
dig te zijn.
keerbaar. Daarom heb ik uw
vertrouwen en steun nodig",
hield hij het parlement voor.
De Russische president Jeltsin Volgens Jèltsin saboteren de be-
heeft gisteren het parlements- heerders van staatswinkels en
debat over de economische cri- voormalige partijfunctionaris-
sis met gemak doorstaan. Parle- sen de hervormingen. Ze hou-
mentsvoorzitter Chasboelatov den het aanbod laag en verho-
had vooraf het ontslag van de gen de prijzen. Dat is de oude
regering geëist. Hij is bang dat tekortenpolitiek, zei hij. Zeven
de vrije prijzen leiden tot een van de elf republieken van het
sociaal oproer in Rusland. Jelt- Gemenebest van Onafhankelij-
sin en zijn vice-premiers Boer- ke Staten besloten gisteren ge-
boelis en Gaidar betoogden dat meenschappelijke strijdkrach-
de prijsliberalisatie wel degelijk ten onder een centraal com-
vruchten zal afwerpen. Maar hij mando te vormen. Het gaat om
gaf toe dat er nog enorme pro- Rusland, Witrusland, Kazach-
blemen waren. „De hervormin- stan, Turkmenistan, Tadzjikis-
gen zijn zeker nog niet onom- tan, Armenië en Azerbajdzjan.
Eerste aanval kwam vanuit VS
WASHINGTON AP-DPA
log werd geopend, zijn begonnen vanaf het grondgebied 1
VS. Tot nu toe werd aangenomen dat de voor radar onzichtbare
Stealth-bommenwerpers de oorlog hadden ingezet
Het Pentagon maakte gisteren bekend dat zeven B-52 bom
menwerpers op 16 januari 1991 om 6.35 uur plaatselijke tijd
(15.35 uur onze tijd) vanaf de basis Barksdale in Lousiana zijn
opgestegen om met hun kruisraketten doelen in Irak te treffen.
Het opstijgen van de B-52's betekende het begin van de lucht
oorlog voor de bevrijding van Kuwayt, zo zei de woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie van defensie, Pete Williams.
De eerste geallieerde bommen vielen 17 januari 1.45 uur Bagh-
dad-tijd (0.45 uur in Nederland) op de Iraakse hoofdstad. Deze
kwamen echter van andere toestellen dan de B-52's uit Louisia
na. Zij werden waarschijnlijk afgeworpen door toestellen die
vanaf bases in het Midden-Oosten waren opgestegen.
Vredesoverleg Washington afgebroken
WASHINGTON-JERUZALEM
HENK DAM-AD BLOEMENDAAL
De vredesonderhandelingen
voor het Midden-Oosten die de
afgelopen week in Washington
zijn gehouden, zijn gisteren tot
een voorlopig einde gekomen
door het vertrek van de Israëli
sche delegatie. Het vertrek, een
dag later dan de Israëli's had
den aangekondigd, riep boze
reacties op van de Arabische
delegaties, die onder meer zei
den dat Israël „wegloopt van de
vrede".
Het is onzeker of, waar en
wanneer de onderhandelingen
zullen worden voortgezet. De
Arabische landen willen dat ook
nieuwe besprekingen in Was
hington worden gehouden, en
de Jordaanse delegatie stelde Is
raël 10 februari als eerste ge-
spreksdag voor. Maar Israël
heeft steeds gezegd te vinden,
dat de onderhandelingen in het
Midden-Oosten moeten wor
den gevoerd.
Ook de dreigende kabinets
crisis in Israël kan de onderhan
delingen dwarsbomen. Gister
avond besloot de Moledet-partij
het voorbeeld van coalitiege
noot Techiya te volgen en de
door premier Shamir geleide re
gering te verlaten. De twee par
tijen zeggen met hun uittreden
te willen protesteren tegen de
beperkte vorm van zelfbestuur,
die Israël de Palestijnen in het
vredesoverleg heeft aangebo
den.
Arbeid-leider Shimon Peres
heeft vanochtend gezegd dat
zijn partij op 27 januari zal pro
beren de regering ten val te
brengen. Shamir heeft de steun
van 59 van de 120 leden van het
parlement, de Knesset. Peres re
kent bij zijn motie, die over de
toenemende werkloosheid zal
gaan, op de steun van de splin
terpartijtjes. De leiders van Mo-
ledet en Techiya hebben al ver
klaard dat „het kabinet-Shamir
moet verdwijnen".
De datum valt samen met de
opening in Moskou van de der
de fase in de vredesconferentie
over het Midden-Oosten. Voor
namelijk omdat de conferentie
in Washington tot nu toe nog
geen grensverdragen heeft op
geleverd tussen Israël en de
Arabische buurlanden, zijn de
Arabische delegaties niet van
plan naar Moskou te gaan om
over economische samenwer
king, de waterverdeling en an
dere nevenkwesties te praten.
Andere deelnemers aan de
Moskou-conferentie zoals de
EG willen de Arabische volgorde
van „eerst de soevereiniteit re
gelen, dan de economische
kwesties" omdraaien, omdat re
geling van de economische be
langen in hun visie een „ver
trouwenwekkende maatregel"
zou zijn.
Minister Van den Broek, die
een rondreis maakt door het
Midden-Oosten, drong bij zijn
bezoek aan Israël gisteren bij de
Palestijnen dan ook aan op
deelname aan de gesprekken in
Moskou. De PLO wil dat de Pa
lestijnen gaan als ze een aparte
delegatie kunnen vormen, en
geen onderdeel zijn van een ge
combineerde afvaardiging met
Jordanië.
ALGIERS DPA-Rtr-AFP
Het Islamitische Reddingsfront
(FIS) in Algerije stapt naar de
rechter om de annulering van
de tweede ronde van de parle
mentsverkiezingen door de
nieuwe machthebbers aan te
vechten. Dat heeft FIS-leider
Abdelkader Hashani gisteren
gezegd.
Hashani voerde gisteren overleg
met de leiders van de tot voor
kort regerende Nationale Bevrij
dingspartij (FLN) en het Front
van Socialistische Krachten
(FFS). Volgens Hashani kunnen
alleen degenen die in de eerste
verkiezingsronde in het parle
ment zijn gekozen legitiem als
volksvertegenwoordigers optre
den. De vijf man sterke Staats
raad, die met steun van het le
ger op het ogenblik de macht in
Algerije in handen heeft, wordt
door het FIS niet als wettig ge
zag erkend.
De tot voorzitter van de nieu
we staatsraad benoemde Moha-
med Boudiaf zette gisteren na
27-jarige periode van balling
schap in Marokko weer voet op
Algerijnse bodem. De 72-jarige
oorlogsveteraan, die een voor
aanstaande rol speelde bij de
bestrijding van de vroegere
Franse koloniale heersers, be
loofde het Algerijnse volk bij
zijn aankomst op het vliegveld
van Algiers „zich tot het uiterste
te zullen inzetten om de wel
vaart te bevorderen".
Boudiaf, die in het verleden
felle oppositie voerde tegen
oud-president Ahmed Ben Bella
en in 1964 voor zijn politieke
activiteiten werd veroordeeld
tot de doodstraf, werd een uur
na zijn aankomst beëdigd als
hoofd van het nieuwe, vijf man
sterke collectieve president
schap. Later zei Boudiaf: „Geen
enkel individu en geen enkele
groep mag religie monopolise
ren voor onwaardige belangen.
De islam is heilig en niemand
moet de islam misbruiken".
Tunesië en Libië zegden de
nieuwe Algerijnse machtheb
bers gisteren „alle steun" toe.
De Tunesische president Ben
Ali leverde kritiek op de hou
ding van Frankrijk en Iran, die
de machtswisseling in Algiers
hebben afgekeurd en hebben
aangedrongen op een afronding
van de parlementsverkiezingen.
Mohammed Boudiaf, de president van de nieuwe Algerijnse Staatsraad,
kwam gisteren na 27 jaar ballingschap in Algiers aan om de macht over
te nemen. •foro epa