Leiden
'Mijn tranen hielden
die muur overeind'
Postpunk, brede schouders en een ongenaakbare danseres
Op Vrouwenkerkplein
wordt niet voor 1993
met bouw begonnen
Volgende maand reactie
Sleutels op klachtenboek
Maandag 13 januari 1992 Redactie: 071-161418 KAREL BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEL FANCMANN ROY KLOPPER LOMAN LEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER (cheO WIM WEGMAN
Eindredactie: HANS SONDERS Vormgeving: HENK BUIS
Twee politiemannen bestude
ren zaterdagnacht in een mupi
in de Haarlemmerstraat het
programma van de Leidse
jazz-week. Of zij sluitingstijden
gaan controleren? Welnee,
daar hebben zij geen zin in, dat
doen zij een andere keer wel,
nu gaan zij wat anders doen.
Dan moet de verslaggever
maar alleen op pad langs de
Leidse kroegen.
Be glazen deur klapt
W voor de zoveelste
maal en een meisje
met een modieus, zwartleren
jack gaat naar buiten. Zij huilt
haast onmerkbaar, als een actri
ce in een film: een enkele traan
op haar wangen, een ingehou
den snik. Ondanks de emoties
een verbroken verhouding?
een ruzie met een vriendin?
blijven haar gelaatstrekken in
plooi, is de mascara niet uitge
lopen. Haar gezicht blijft toon
baar.
Café De Burcht grand café
zelfs is de gelegenheid van de
gezichten, het spiegelgevecht
van de beelden. Beneden in ga
lerie Stelling proberen leegge
haalde prullenbakken aan de
muur beeldende kunst te wor
den. Boven toont de peperdure
tijdschriftenkast talloze glan
zende en onbeduimelde bladen
met beeldende kunst.
Op een tafeltje ligt het glans
papieren tijdschrift The Face,
met op het omslag het portret
van de Franse zangeres en actri
ce Vanessa Paradis. Een meisje
dat met haar rug zit naar de
spiegel, zegt op een toon alsof
zij dagelijks samen de thee ge
bruiken: „Even kijken naar Va
nessa". Het gezicht van Vanessa
glanst tussen al die andere jon
ge prinsessen (Juliette Binoche,
Beatrice Dalle) uit de Franse ci
nema, die al jaren dood is.
Jonge toneelspelers praten
over hun rol in een zojuist op
gevoerde Hamlet Uit hun ge
zichten valt niet op te maken
wie de waanzinnige prins was
en wie de geestverschijning. De
glazen deur klapt onophoude
lijk en blijft gezichten produce
ren.
(Half drie dicht)
iemand kan haar
aan op de dansvloer
in café 't Centrum,
zij al dansend man na
welhaast verslindt. Hoge
zwarte laarzen waarvan de flap
pen tegen het zwarte mini-rokje
tikken, helblond haar dat door
een speld nauwelijks kan wor
den bedwongen en een tomelo
ze energie in haar bewegingen.
Even leek een donkere man de
leiding te krijgen in een energie
ke paringsdans met haar. De
'disjockey met het uitdrukkings
loze gezicht, een zombie op het
podium, had voor de komende
woensdag 'een travestenavond'
aangekondigd en wat gemor
reld aan de zwarte doos op een
tafeltapijtje. De Lambada had
weerklonken en die dans kende
De meeste café
eigenaren hielden
zich het afgelopen
weekeinde vrij re
delijk aan de slui
tingstijden. Een
echte kroegen
tocht zat er na
drieën niet meer
in.
de donkere man. Zeker, hij be
woog goed en toen hun licha
men tegen elkaar opia-open in
een weergaloze harmonie, was
hij haar gelijke geweest. Maar
de boerkes waren in Neder
landstalige muziek gekomen en
bij die dans had hij geen ver
weer meer gehad.
Een blond jochie dat bij vori
ge dansjes tegen jonge meisjes
had aangeleund, wordt verma
len onder haar woeste armbe
wegingen en achteloos terugge
duwd naar zijn brave metgezel
linnen. Een brutale jongen met
een zwarte tandenborstel onder
zijn neus grijpt onder haar rok
ken, krijgt een lel maar blijft
doordansen. Dan is de tijd de
mannen genadig, als van André
Hazes het liedje De Hoogste tijd
weerklinkt. Als de vrouw de jon
ge meisjes en mannen in haar
armen sluit bij de laatste dans,
staat zij genadelijk enige hand
tastelijkheden toe. Zij blijft toch
onaanraakbaar en ongenaak
baar.
(Rond drie uur dicht)
Van sommige man
nen in Malle Babbe
zijn de schouders zo
breed, dat je nooit ver genoeg
kunt uitwijken om een botsink-
je te ontlopen. De truitjes staan
strak gespannen om de borst
kassen, de gouden kettinkjes
bewegen mee met de adamsap
pel bij elke slok van het bier en
de blonde haarslierten deinen
mee op de oorverdovende mu
ziek. O, het lijkt wel of de man
achter mij steeds bredere
schouders lóijgt, zo duwt hij te
gen mijn rug. Ik schuif op, hij
duwt rpee. Als ik bijna van de
kruk glij, draai ik mij om. Dron
ken valt hij bijna van zijn stoel.
(Rond drie uur dicht)
Niet dat de tijd hier
niet bestaat, ook
hier in De Pijpenla
zullen de wijzers van de klok de
bezoekers ooit de kroeg uitstu
ren. Maar voorlopig worden de
tallozen die verjaagd zijn uit an
dere cafés, hier met open ar
men ontvangen. 'Postpunk'
noemt een bezoeker het amal-
gaan van leren jassen en stu
dentikoze brillen. Een jongen
wringt zich door de opeenge
drongen massa en stoot het je
never uit een voorzichtig gehe
ven glaasje. „Sorry, sorry, maar
neem volgende keer alsjblieft
een ander glas", smeekt hij en
stapt de wc binnen. Een jongen
aan de bar mompelt: „Hoe heet
die actrice uit Casablanca ook
weer? Nee niet Ingrid Bergman,
die andere, die aantrekkelijke".
De naam van een Laura duikt
op. De weg naar de deur is vol
mensen die de smalle kroeg
overspoelen als drenkelingen
een reddingsbootje. Een oude
man zit in een rolstoel als een
poortwachter aan de deur en
roept tegen een metgezel: „Er is
hier een referendum geweest
over sluitingstijden". Dan wordt
het nacht.
(Om half vijf nog niet dicht)
De café's in Leiden lijken
zich in het weekeinde rede
lijk aan de sluitingstijden te
houden. Uit een korte kroe
gentocht van deze krant
blijkt dat de meeste café's
ongeveer een kwartier tot
half uur na de toegestane
2.00 of 3.00 uur open zijn.
Een enkele kroeg had de
deuren om een uur of half 5
's morgens nog niet gesloten.
De; Leidse politie heeft dit
weekeinde niet speciaal ge
controleerd, zo meldde de
woordvoerder vanochtend.
Ook de Leidse jazz-week die
zaterdag begon was voor de
politie geen aanleiding om te
kijken of de sluitingstijden
door de horeca worden ge
respecteerd.
De meeste café's moeten
in het weekeinde om 2.00
uur hun deuren sluiten, ter
wijl sommige respijt hebben
tot 3.00 uur. Sinds 1 januari
van dit jaar wordt de politie
geacht strenger te gaan toe
zien op het naleven van de
sluitingstijden in de horeca.
De openingsuren van café's
zijn in Leiden al sinds jaar en
dag omstreden. In een vorig
jaar gehouden referendum
besliste de Leidse bevolking
met een kleine meerderheid
dat de sluitingstijden niet vrij
mogen worden.
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
„De gemeente wil van alles,
maar doet niets." Dat is de re
actie van de Amsterdamse pro
jectontwikkelaar Breure over de
voortgang van de plannen voor
het Vrouwenkerkplein. Breure
heeft zelfs overwogen om het'
plein helemaal links te laten lig
gen, maar daar is hij op terug
gekomen. In ieder geval wordt
ook dit jaar vrijwel zeker niets
gedaan aan het verpauperde
open stuk binnenstad.
De eerste plannen om het ver-
ruïneerde en verkeerd gereno
veerde plein achter de Haar
lemmerstraat op te knappen en
deels te bebouwen, werden al
bijna vijf jaar geleden gemaakt.
De hoofdstedelijke ontwikkelaar
DBN wilde de grond verwerven
via een ruil tegen een lap grond
aan de St. Aagtenstraat. De
Leidse architect J. Vollmer
maakte een bouwplan voor
winkels en woningen die door
bouwbedrijf Heembouw zou
den worden neergezet.
Om diverse redenen moesten
de bouwtekeningen echter tel
kens opnieuw de tekentafel op.
„In maart kregen we een
briefje op hoge poten van Van
Rij waarom we niets deden.
Toen hebben we hem maar fijn
tjes teruggeschreven dat dit niet
aan ons, maar aan de gemeente
lag", aldus Breure wiens bedrijf
Immo Selekt met de bevriende
firma DBN samenwerkt. Maar
in mei kon déze krant melden
dat er eindelijk overeenstem
ming was tussen de betrokke
nen en dat waarschijnlijk al in
het najaar de eerste paal gesla
gen zou worden.
Negatief advies
Er zat echter een addertje onder
het gras en dat addertje heet de
monumentenbeheerscommis
sie. Zij bracht, na veelvuldig be
raad, een negatief advies uit
over het bouwplan aan wethou
der Van Rij (PvdA/ruimtelijke
ordening) en hij nam dit advies
over. Breure toont zich verbol
gen over dit advies: „Vollmer
heeft vier jaar lang vreselijk zijn
best gedaan en alles met de ge
meente doorgenomen. Ik heb
de notulen van die commissie
gelezen. Wat een flauwekul en
aanstellerij. Het plein wordt be
handeld alsof het het Pieters
plein in Rome is. Het is gewoon
de duurste hondepoepplaats
van Nederland. Alles wat je daar
doet is al een verbetering."
De ontwikkelaar zegt er even
over gedacht te hebben de
handdoek in de ring te gooien:
„Ik dacht, bekijk het maar met
je plein, ik knap alleen die twee
winkels op in de Haarlemmer
straat en ze zien maar", aldus
Breure. Een gesprek met Van Rij
bracht hem echter op andere
gedachten. Afgesproken werd
dat het plan van Vollmer aan
een 'second opinion' wordt on
derworpen door architectenbu
reau Verheyen/Heuer/De Haan,
ook afkomstig uit Leiden.
Vertraagd
Leo Meijer, hoofd van de afde
ling stadsbeheer van de ge
meente en belast met het Vrou
wenkerkplein vèrgoeilijkt de
trage voortgang van het project.
De ambtenaar spreekt niet te
gen dat bebouwing van het
plein een aanzienlijke tijd is
vertraagd. Op het nieuwe ont
werpplan, dat Meijer over een
aantal weken tegemoet hoopt te
zien, moeten weer een aantal
procedures worden losgelaten
waardoor het vrijwel zeker is
dat de eerste paal ook in 1992
niet geheid wordt. „Bedenk wel,
dit is de laatste kans", waar
schuwt Breure de gemeente in
direct
NIEUWSLIJN
Dakloos: binnen vier maanden woning
Leidenaars die plotseling dakloos zijn geworden, hebben
meestal binnen vier maanden een andere woning. Dat blijkt uit
het verslag over het eerste jaar dat met een speciale regeling
wordt gewerkt voor 'extreem urgent woningzoekenden'. Er
meldden zich 159 mensen, van wie 92 een ander huis accepteer
den. De overigens weigerden, voornamelijk vanwege de buurt
waarin de door de gemeente aangeboden woning stond. In het
verslag staat dat de meeste 'extreem urgenten' in de problemen
kwamen door echtscheiding. Twee mensen moesten verhuizen
omdat ze overlast veroorzaakten. Verreweg de grootste groep
verdiende minder dan 2450 gulden per maand.
Gewapende overval op drankzaak
Twee mannen hebben zaterdag tegen sluitingsuur een gewa
pende overval gepleegd op een drankzaak in de Haarlemmer
straat. Ze bedreigden de 16-jarige verkoopster met een vuurwa
pen toen zij een fles drank wilde afrekenen. Het meisje liep naar
achteren en haalde de 37-jarige eigenares erbij. Die werd, even
eens onder bedreiging van het vuurwapen, gedwongen de kassa
open te maken. Dat lukte niet snel omdat de kassa al vergren
deld was. Toen een klant de winkel binnenkwam vluchtte een
van de daders via een andere deur het pand uit. De andere man,
die het vuurwapen droeg, nam even later ook de benen. De da
ders renden, zonder buit, weg via de Van der Werfstraat.
Vuurwapens in beslag genomen
De politie heeft vrijdagavond een aantal vuurwapens in beslag
genomen in een woning aan de Uiterstegracht. Na een enkele
tip over de aanwezigheid van illegale wapens deed de politie
omstreeks kwart voor acht een huiszoeking in de woning van
een 44-jarige Leidenaar. In het huis werden twee kogelgeweren
met vizieren en geluiddempers aangetroffen, een gasalarm-
pistool en vijftig scherpe patronen. De Leidenaar is voor verhoor
naar het politiebureau overgebracht.
Woningbouwvereniging De
Sleutels reageert waarschijnlijk
volgende maand op het klach
tenboek van de bewonersraad.
Directeur en medewerkers van
De Sleutels formuleren momen
teel hun standpunt op de gang eind oktober vorig jaar. Het be-
worden, net als het zwartboek,
voorgelegd aan het bestuur.
Naar verwachting gebeurt dit in
februari. Hierna neemt het be
stuur contact op met de bewo
nersraad.
Het klachtenboek, ook wel
zwartboek genoemd, verscheen
izaken.
Het ziet er overigens niet naar
uit dat de woningbouwvereni
ging diep wil ingaan op indivi
duele kwesties die in het klach
tenboek worden opgesomd. In
informatieboekje
opsomming van wrij
vingen tussen de bewoners
commissies en de verhuurder.
De bouwvereniging reageerde
fel op het rapport. „Mijn haren
gaan ervan overeind staan", liet
directeur Lepelaar zich
komende ledenvergadering stelt eerste reactie ontvallen. Het
dat 'niet te lang moet worden steekt de directeur vooral dat
stilgestaan bij incidenten
verleden'. „Het gaat er vooral
om oplossingen aan te dragen
voor de toekomst".
Medewerkers van De Sleutels
schrijven deze maand hun reac-
Puinhopen Formido verdrijven de zondagse verveling
Met een blik op de Beirut-beelden van wat eens de For
mido was zegt een werknemer verslagen: „Mijn bloed,
mijn zweet en mijn tranen zitten in dit gebouw". Een
voorbijganger hoont, leunend op zijn wandelstok: „Die
tranen gaven niet genoeg water om de zaak hier te blus
sen". „Jawel, jawel", antwoordt de werknemer, wijzend
op een zwartgeblakerd stukje muur, „dat wandje heb ik
overeind gehouden".
het schrijven veel kritiek bevat
op individuele medewerkers
van De Sleutels. „Het publieke
lijk door het slijk halen van
mensen die werken onder ver
antwoordelijkheid van bestuur
LEIDEN KAREL BERKHOUT
Ondanks een fijne motregen die
de zondagmiddag druilerig
maakt, is er een druk ramptoe
risme op gang gekomen naar de
zwartgeblakerde puinhopen
aan de Hoge Morsweg. Gezin
nen verdrijven de zondagse ver
veling bij de haastig opgebouw
de hekken, waar twee bewakers
erop toezien dat niemand de
overgebleven bouwmaterialen
en gereedschappen weghaalt.
Mannen met druipende haren
bieden tegen elkaar op met
blufferige grappen over de
brand. „Mijn vrouw heeft eerst
tien minuten zelf uit het raam
staan kijken, voordat zij mij ein
delijk wekte", moppert een man
op een fiets.
De werknemer, 'hoofd hout
en zagerij', is niet in de stem
ming voor grappen en wijst lie
ver naar een ingezakte muur,
waarachter vorige week nog zijn
eigen afdeling schuil ging. Op
zaterdagochtend was hij om
een uur of negen aangekomen
om te gaan werken als op een
gewone dag. De brandweer was
nog ijverig bezig met het na
blussen, de recherche wachtte
totdat de puinhopen voldoende
afgekoeld waren voor onder
zoek en een menigte keek ge
fascineerd toe.
Koffie-automaat
De acht winkelbedienden wa
ren perplex geweest bij de aan
blik van de vuurzee, die lange
tijd ook de aangrenzende hout
groothandel Pontmeijer be
dreigde. „Mijn collega's en ik
hebben de hele koffie-automaat
bij Pontmeijer leeggedronken.
Wat moet je anders?", zegt de
werknemer. De filiaalhouder
was toen al enkele uren aanwe
zig, na de afstand IJsselstein-
Leiden met de auto in een half
uur te hebben overbrugd.
Maanden heeft het personeel
naar zijn zeggen keihard ge
werkt aan de opbouw van de
winkel in gereedschap, inbouw-
keukens, hout, en andere doe-
het-zelf-spullen. Na jaren een
tobberig bestaan te hebben ge
leid, trad april vorig jaar een
nieuwe baas aan, die het roer
drastisch omgooide. Enkele
maanden geleden werd de zaak
verbouwd, waardoor de omzet
omhoog vloog naar een gemid
delde van 60.000 gulden per
week. „De hele Stevenshof
kwam hier", zegt een perso
neelslid.
Voor dit weekeinde was de
showroom weer volgezet met
inbouwkeukens, de bestelling
boormachines was binnen en
de verfvoorraad was aangevuld.
De chemicaliën zoals de terpen
tine lagen opgeslagen in de wc:
de enige betonnen ruimte in de
voor het overige houten hal, die
was gebouwd rond een stalen
frame op een betonnen funda
ment.
Terpentine
Het enige resultaat van die ade
quate vooraad was dat het ge
bouw brandde als een lier. „De
gasflessen die wij voor de ver
huur hadden klaargezet knal
den, toen ging de verfvooraad
eraan en uiteindelijk ook de
chemicaliën. Toen wès er geen
houden meer aan, want de ter
pentine drijft al brandend op
het bluswater", zegt een werk
nemer. De container met che
misch afval ging de lucht in, de
chemicaliën verdwenen in een
put. „Het kan bijna niet anders
of er zijn ook een heleboel che
micaliën in de Rijn achter For
mido gestroomd", denkt een
werknemer.
De brand dreigde over te
slaan naar buurman Pontmeij
er. die gelukkig door een brand
deur van Formido werd ge
scheiden. „In die hal is wel veel
hout verloren gegaan en het
duurste dat zij hebben, van 80
gulden de vierkante meter",
zucht een werknemer. „Als je
dat ziet, springen de tranen ge
woon in de ogen. Toen wij de
tussendeur opentrokken kwam
er een vloedgolf van bluswater
binnen".
De geruchtenstroom over de
oorzaak van de brand is intus
sen al op gang gekomen. Een
getuige zou om 2.00 uur al de
voordeur open hebben zien
De geblakerde resten v
n bouwmarkt Formido trokken het nodige aantal 'rampen-toeristen'.
FOTO HENK BOUWMAN
geen alarm hebben „Wij hebben al zo'n idee", zegt zaamaan verregend af. „Wij
geslagen. „Hij reed dronken in een werknemer, „een ontslagen gaan elders aan de slag bij For-
personeelstid heeft gezegd dat mjdo. of helpen de zaak hier
ie ons een keer te grazen zou
nemen, o, als ik de dader in
mijn vingers krijg".
Het personeel druipt lang-
zijn auto rond en durfde daar
om niet naar de politie", vyeet
een omstander. Het wijst in elk
geval op inbrekers, die de brand
zouden hebben aangestoken.
opbouwen. Thuis blijven
zitten, doen wij in elk geval niet.
Wij gaan er weer tegenaan,
want werken kunnen wij"
De brandweer kon in de nacht van vrijdag op zaterdag weinig meer uitrichten voor Formido.
