Rtv show
Soms zit ik zelf
ook te snotteren
Meeste skinheads zijn brave jongelui'
Mag het iets meer zijn?
10
MIEKE TELKAMP: „Wat er bij
m'n crematie wordt gedraaid?
In elk geval niet Waarheen,
Waarvoor."
Maandag 13 januari 1992 ruitte: 023-150191/023-150192 ineke van der meer «jan van der nat» gerard van putten Vormgeving: ralph kleinhout
Mieke Telkamp als biechtmoeder van bedroefde mensen
CLOSE UP
De antwoorden
van Mieke Tel
kamp (57) op
brieven van lezers van het
roddelblad Weekend wer
den onlangs gebundeld in
het boek ,M'n arm om je
heen'. Met een inleiding
van Jos Brink. „Jos en ik:
we zijn gabbertjes". Twin
tig jaar na 'Waarheen,
waarvoor' praat ze over
haar artiestenleven, 01-
denzaal, het Ave Maria in
de Plechelmus en het rid
derschap in de Orde van
Oranje Nassau. Zonne
bank-bruin, sigarettepijp-
je in de hand en chique
gekleed. „Wat er bij m'n
crematie wordt gedraaid?
In elk geval niet Waar
heen, Waarvoor."
Ze weet het nog als de dag
van gisteren. Niets vermoedend
had ze die avond, nu twintig
jaar geleden, bij Willem Duys in
de Vuist gezeten. Even zingen
en wegwezen, niets bijzonders.
„Ik zong er m'n nieuwe plaat. A
capella, zonder orkest. De ande
re dag belde Willy Alberti op.
Kleine Willy: ik kende hem nog
van de Sleeswijk Revue. Hij was
in die periode eigenaar van een
aantal platenzaken. Marie,
schreeuwt hij door de telefoon,
je hebt een hit. Ze gaan als war
me broodjes over de toonbank.
Ik zeg: je bent gek. Maar nog
diezelfde week stond 't al num
mer één: 'Waarheen, Waarvoor'.
En het was er niet weg te bran
den."
Oprecht verbaasd
Dat het zo'n succes is gewor
den, heeft haar oprecht ver
baasd. Mieke Telkamp had een
tijdje niet gezongen en wilde
weer kalmaan beginnen met
optreden. „Ik had nooit gedacht
dat het zo'n vlucht zou nemen
naar crematoria en die dingen.
De inhoud sprak aan, denk ik.
Ik heb dat zelf ondervonden,
toen mijn man zeven jaar gele
den stierf. Toen heb ik de ware
betekenis van het lied pas leren
kennen. Daar komt nog bij dat
ik het a capella zong: dat deed 't
op een of andere manier."
Ze meent met recht te kun
nen zeggen een lféd te hebben
nagelaten. Een hymne is het,
zegt de vroegere zangeres. „Ik
heb het daarna ook nog vaak op
het altaar gezongen. De mensen
bleven er om vragen. Gek is dat,
het was gewoon Amazing Grace
op z'n Nederlands. Toen m'n
broer Eddy vorig jaar in Austra
lië stierf, hebben ze het daar uit
volle borst bij z'n graf gezongen.
Dat is daar heel gewoon. Zelf
kom ik tegenwoordig nog wel
eens bij crematies waar het ge
draaid wordt. Of ik er bezwaar
tegen heb, vragen ze dan altijd.
Waarom zou ik, het is toch de
wens van de overledene? Wel
doet het me altijd wat. Mensen
die zich de hele tijd hebben
goedgehouden, breken bij dit
lied. En het gekke is: ik zit er
dan zelf ook bij te snotteren."
Overstuur
Zo'n crematie heeft wel iets,
vindt Telkamp. Als haar tijd is
gekomen, laat ze zich ook cre
meren. „Ik wil niet in de nare,
kouwe grond. Ik wil niet dat
ten. Dat heb ik bij mijn zusje
wel gemerkt. Iedere keer er
maar naartoe, naar dat kerkhof,
en dan hartstikke overstuur te
rug. Vaak zette ik er bloemstuk -
jes neer. Kwam je de andere dag
terug: waren de bloemen weg.
En dan weer janken. Mijn ou
ders liggen in De Lutte. Ik ben
er wel eens geweest, maar ik
mijd die plaats zoveel als ik kan.
Je schiet er niets mee op."
Mieke Telkamp kijkt met vol
doening terug op een „mooie
loopbaan." Ik heb een rijk le
ven, zegt ze, en die uitspraak
komt recht uit haar hart. „Ze
hebben me ooit drie carrières
voorspeld. Nou, dat is uitgeko
men. De eerste in de jaren zes
tig, met al die Vera Lynn-achti-
ge liedjes, die reizen in Duits
land. De tweede na 1971. De
periode van Waarheen zal ik
maar zeggen. Ik ben altijd be
nieuwd geweest wat dan die
derde zou worden, of ik nog een
keer zou stoppen en opnieuw
beginnen. Maar ik weet nu het
„Ik ben geen type dat moet sterven in het harnas. Daan/oor hang ik te veel
antwoord: het schrijven, het
helpen van mensen, zoals ik dat
nu doe."
Het is begonnen met 'Een
Hart onder de riem'. Was een
radioprogramma. De TROS
vroeg me in '85, een paar maan
den na het overlijden van mijn
man, of ik het wilde doen. Het
voorlezen van brieven, het be
antwoorden ervan en een plaat
je draaien: je kent dat wel. Ik
deed het live. Het sloeg gewel
dig aan. De mensen kenden me
nog. Ik was en bleef die zange
res van 'Waarheen, Waarvoor',
die zelf ook het nodige had
meegemaakt. Veertien opera
ties, waarvan twee nog als kind
in Oldenzaal: buikvliesontste-
king, bediend en op 't randje
van de dood. M'n man gestor
ven. Nee, ik wist echt wel waar
ik het over had."
Mensen helpen
Mensen helpen deed ze altijd al
graag. Ooit wilde ze verpleeg
ster worden. „Dat is er niet van
gekomen, maar het komt steeds
weer terug. Niet dat ik de men
sen nu van hun problemen af
help, maar ze kunnen zich ten
minste eens uiten. Dat zie je
ook in die rubriek voor Week
end. In feite is dat de voortzet
ting van dat radioprogramma.
De mensen schrijven zich let
terlijk leeg. Epistels van acht,
negen kantjes, met hun hele
hebben en houen erin. Die kort
ik dan in en schrijf er een ant
woord bij. Sommige behandel
ik niet de rubriek. Die krijgen
dan privé een antwoord. Maar
een antwoord krijgen ze altijd."
- Maar je schrijft die brieven
toch zelf?
„Ach, dat zeggen ze altijd. Je
moest eens zien wat er weke
lijks binnenkomt. Zo'n groot
pakket. Wonderlijke, slecht ge
schreven en nauwelijkse leesba
re brieven. Relatieproblemen,
incest, rouwprocessen, kinde
ren, vooral ook veel kinderen
die schrijven. Daar worstel ik
me dan doorheen. Over het ant
woord probeer ik echt na te
denken. De ene keer is dat mak
kelijker dan de andere. Meestal
zeg ik dat ze eens moeten pra
ten. Praten helpt altijd. Een en
kele keer zit er een nepbrief bij.
Dat merk je meteen. Ik bel dan
Documentaire geeft geen verklaring voor negatief imago
hilversum annemiek huyerman
„De grootste groep skinheads
bestaat puur vanwege de mu
ziek, moet ik dan mijn haar la
ten groeien omdat er ook slech
te skinheads rondlopen?",
vraagt Eric in Yoy, programma
voor jongeren vanaf twaalf jaar
en hun ouders. Eerder toonde
de documentaire hem, terwijl
hij kinderen rondleidt op de
kinderboerderij waar hij zijn
vervangende dienstplicht ver
vult. Eric is pacifist en skinhead,
een combinatie die veel men
sen niet voor mogelijk houden.
Het steeds gewelddadiger
imago van de kaalgeschoren
jongens was voor de Humanis
tische Omroep Stichting reden
om aandacht te besteden aan
deze jeugdgroepering.
Voor de vierde aflevering van
Yoy onderzocht documentai
remaakster Marjolein Boonstra
de beweging en haar 'roots'.
Boonstra: .Aanleiding was het
werk van de Amerikaanse aktie-
groep SHARP, afkorting voor
Skin Heads Against Racial Pre
judice (Skinheads tegen racisti
sche vooroordelen). Ook in Ne
derland bestaat deze beweging
ter bestrijding van fascisme."
Metaaldetector
Met de camera in de aanslag en
voor de gelegenheid gehuld in
zwart leren jack stond de docu
mentairemaakster paraat op het
eerste Nederlandse Skafestival,
dat vorig jaar in Utrecht plaats
had. Ska is de lijfmuziek van de
skinheads. „De verwachting
was dat het ruig zou worden, als
de rechtse skinheads lucht zou
den krijgen van dit feestje", her
innert Boonstra zich. In het
pand lagen overal de strooibil
jetten van SHARP. Als voor
zorgsmaatregel hadden de or
ganisatoren een metaaldetector
bij de deur geplaatst, omdat fas
cistische skinheads messen bij
zich plegen te dragen. Maar het
alarm ging ook bij de 'goede'
feestgangers af, omdat ze hun
schoenen met metalen neuzen
aan hadden. Harde confronta
ties bleven overigens uit, want
de rechtervleugel liet zich niet
zien.
Eind jaren vijftig ontstond op
Jamaica de Ska-muziek. Toen
The Root Boys deze muziek
naar Engeland brachten, kwa
men ze in contact met de Mods.
aan het leven." foto cpd/tu-
bantia
altijd op. Laatst nóg, naar een
jongen in Groningen. ,Met Mie
ke Telkamp, heb je me geschre
ven?' Bleek het een grap te zijn.
Studenten onder elkaar, dat
komt voor."
- Zing je eigenlijk nog?
„Nee, ik ben vorig jaar ge
stopt. Ik deed trouwens al niet
veel meer. Heilige missen,
trouwpartijen, voor bejaarden,
chique party's, het huisfeestje
van Van der Valk, wat ik overi
gens niet heb gedaan: dat soort
werk. Ik vond het wel genoeg na
bijna veertig jaar. M'n laatste
optreden was in Lisse. Op het
altaar. Bij de mis van een rijke
meneer uit de Bollenstreek. Ik
moest het allemaal nog eens
zingen: Waarheen, Blijf Gelo
ven, Panis Angelicus. Toen het
voorbij was, heb ik erover nage
dacht. Mieke, je moet stoppen,
er zijn nog andere dingen die
belangrijk zijn. Ik ben geen type
dat moet sterven in het harnas.
Daarvoor hang ik te veel aan het
leven."
Lee Towers in duet
met Bart B.O.O.S
hilversum «els smit
Lee Towers die in het Neder
lands zingt, dat is bijzonder.
Maar Lee Towers die een duet
zingt met Veronica's Bart
'B.O.O.S' de Graaff, dat is uniek.
Het tastbare bewijs van deze
opmerkelijke samenwerking ligt
vanaf 27 januari in de winkel: de
single 'Ik wou dat ik een keer in
mijn leven...'
De strekking van het lied is
dat Lee en Bart graag even tove
naars zouden willen zijn en in
een handomdraai van deze we
reld een schone wereld zonder
oorlog zouden willen maken.
De opbrengst van de plaat gaan
naar het kinderfonds van Uni
cef. Het project is een initiatief
van Pierre Kartner. „Het is het
onverwachte in de combinatie
van Lee en Bart die het 'm moet
doen. Het is immers vaker ver
toond met succesvolle num
mers."
Dat ook deze plaat internatio
naal een succes gaat worden,
sluit Kartner niet uit. „Hij wordt
in een aantal landen uitge
bracht. Op de b-kant zingen ze
het nummer in het Engels. Ik
had de mogelijkheid het lied
rechtstreeks aan wereldsteiTen
te leveren. Maar daar voelde ik
in dit geval niet voor. Ik heb het
Lee gegund."
Ook zo de pest aan
die vraag die op de
lippen van zowat ie
dere kruidenierende detaillist
ligt bestorven? Vragen om een
onsje eenheidsworst betekent in
de regel dat van gene zijde van
de toonbank een paar bonus
plakjes in aantocht zijn. Tegen
een meerprijs, dat spreekt,
klantvriendelijkheid heeft z'n
grenzen.
Periodiek onderwerpen nijvere
beambten van de Dienst voor
het IJkwezen de weegschalen
van alle bona fide bedrijven aan
een strenge controle. Deson
danks wil het maar zelden luk
ken dat de weegschaal Koning
Klant gehoorzaamt.
Hoe zulks? Is wegen een karwei
van zoveel gewicht dat maar
weinigen die kunst verstaan?
Welnee, de balans is gewoon
door het gewoonterecht uit het
lood geslagen. Het is als twee
kostuums halen en een betalen,
maar dan andersom. Ook in het
dagelijkse verkeer tussen leve
rancier en klant is het soms ge-
letten doet niet alleen die groot
grutter, dat doen ook al die gro
te en kleine collega's van hem.
En neem het ze maar eens kwa
lijk.
„Mag het iets meer zijn?"
Die vraag stellen is de vraag be
antwoorden, de middenstander
die gewend is een winstgevende
afweging te maken tussen het
belang van z'n toko en het be
lang van zijn klanten weet dat-
ie iets mag overvragen.
Dat de vraag enige irritatie op-
roept wordt ingecalculeerd, de
klant zal er niet voor naar de
concurrent lopen. Trouwens,
wie durft na het onvermijdelijke
„mag het iets meer zijn" nee te
verkopen, welke klant wil zich
voor die paar centen meer laten
kennen? Wie niet nagewezen
wil worden als de lokale kren
tenkakker, moet bereid zijn of
fers te brengen. Maar vervelend
blijft het.
Ambulante zakenlui en anderen
die geregeld business-class vlie
gen, wordt die vraag trouwens
ook veelvuldig gesteld. Even een
leuke attentie voor het thuis
front kopen in de tax free-shop
van de luchthaven blijkt met
goed fatsoen niet mogelijk.
Want ja hoor, daar heb je die
olijke collega die met pretoogjes
roept: „Is het voor je vrouw of
mag het iets meer zijn?"
Een tv-serie, in de programme
ring van RTL 4 gemetseld met
een dergelijk beladen titel, roept
ongezien enige argwaan
op. Ten onrechte, zo blijkt al na
een half uurtje onbekommerd
tv-kijken. De reeks die onder
meer in samenwerking met de
Consumentenbond wordt ge
maakt, zal bij weinigen ergernis
oproepen. Wat leuk is en wat
niet, wat kwalitatief wel en wat
niet door de beugel kan, daar
voor bestaat geen ijkpunt. Maar
dat het script van de schrijvers
Jack Gadelaa en Theo Lexmond
voldoende gewicht in de schaal
legt om de doorsnee tv-kijker te
amuseren, zoveel is wel zeker.
De jongens en meiden die de
cast vormen, slagen er boven
dien in hun boodschap naturel
thuis te bezorgen.
De dagelijkse verwikkelingen in
'Mag het enzovoort' zijn her
kenbaar, hoewel Gadelaa en
Mamix Kappers, Niels Kleerekoo-
per In 'Mag het iets meer zijn?'
foto nob
Lexmond de kijkers menigmaal
de lachspiegel voorhouden.
Toegegeven: in huize-Kleere-
kooper speelt zich meer af dan
in de meeste flats en doorzon
woningen. Maar het karikatura
le tast de geloofwaardigheid van
de serie nooit aan.
Zie Mamix Kappers als Niels
Kleerekooper, automatisch valt
hem sympathie en mededogen
ten deel. Als leraar niet alleen
geplaagd worden door leerlin
gen, maar ook nog door krijtstof
dat kaalslag in de hand werkt,
ga er maar aan staan. Een man
in mid life-crisis mag zich kop
zorgen maken over haaruitval,
zeker als daarbij nog angst op
walmt voor verdwijning van de
mannelijkheid.
Gelukkig is zijn echtgenote Ju
dith (Wüleke van Ammelrooy)
een en al begrip. Niels is niet
bepaald de man van haar dro
men, maar ze is wel realistisch
genoeg om te weten dat de per
fecte, volmaakte, ideale echtge
noot niet bestaat en dat met
een stuntel van een pantoffel
held redelijk valt samen te le
ven. Als het om je tekortko
mingen was gegaan, had ik al
lang de rit aangenomen."
Die troel van een bemoeizieke
buurvrouw (Edda Barends) had
dat graag gezien. Niet dat ze de
pest heeft aan Judith, ze valt al
leen op Niels en niet geremd
door enige gêne getuigt zij daar
ook van. Ook in het bijzijn van
Judith maakt ze avances en hoe
begaan ze ook met de gezond
heid van Niels is blijkt telkens
uit haar voedingadviezen. O, Ju
dith zal best een aardig potje
kunnen koken, daar niet van.
Maar buurvrouw denkt dat het
allemaal wel gezonder kan. Zo
macrobioot dat ze neigt naar
macrobidiotie, zou Niels wat
haar betreft best meer uit de
groenvoerbak mogen snoepen.
De dochter des huizes heeft een
ander gezicht gekregen. De vrij
gevochten meid die Sylvia Al
berts in het eerste seizoen met
verve tot leven bracht, heeft in
de persoon van Mylène d'Anjou
wat meer het aanzien van de
nuffige Schroevers-secretaresse
gekregen. Zal wel wennen.
Bij RTL 4 weten ze nog niet of
de serie, waarin speels consu
mentenzaken aan de orde wor
den gesteld, een langer leven
wordt gegund dan twee seizoe
nen. Zoiets wordt eens per
kwartaal bekeken. Een vrijblij
vend advies aan directeur Ruud
Hendriks: „Doen." Als er al in
de programmering moet wor
den geschrapt, komen er daar
voor wel andere series in aan
merking.
'Mag het iets meer zijn?'
Voor de verandering mag deze
vraag met een volmondig „ja"
worden beantwoord.
STRIPS
BOLLEBOOM
Een moment uit de documentaire YOY.
Uit die groep van muzieklief
hebbers ontstond een beweging
die zich vereenzelvigde met de
Engelse arbeidersmilieu: de
skinhead was geboren. Hun ui
terlijk: kaalgeschoren hoofd, ge
blokt overhemd en spijkerbroek
met opgerolde pijpen en be
kroond door bretels, moest een
eerbetoon zijn aan de werkende
klasse.
Uitlaatklep
De 1 documentaire toont wel
beelden van rechtse skinheads
in Berlijn, maar geeft geen ver
klaring voor het ontstaan van de
fascistische afsplitsingen in
Westeuropese landen. Boonstra
kon slechts constateren dat
SHARP hier in Nederland nau
welijks activiteiten ontplooit In
plaats daarvan stootte ze op een
skinheadbeweging waarin het
vooral draait om muziek en kle
ding. „Ik was verbaasd. De
meeste skinheads zijn brave
jongens en leuke meisjes die
van negen tot vijf werken en
voor wie dansen op Ska-muziek
en het dragen van speciale kle
ding een uitlaatklep is.'r
Ex-skinhead en geschiedenis
student Henk bevestigt het
beeld. Zijn haar liet hij groeien,
de kleding bleef. Gezeten in zijn
jongenskamer met twee Duitse
Stahlhelmen aan de muur zet
hij nauwgezet uiteen wat de
skinhead, de Root boy of de
Ska-fanaat draagt. Het Fred Per
ry-vest, dat de jongeren zelf im
porteren uit Engeland, is een fa
voriet attribuut omdat het staat
voor de tenniskleding van Fred
Perry, die als een van de weini
ge Engelsen Wimbledon-win-
naar werd en als 'working class
hero' de elite voor schut zette.
Henk stapte uit de beweging
toen in Amsterdam de Antilli
aanse Kerwin Duinmeyer werd
neergestoken. Met lui die zeg
gen dat negers, Turken of
Marokkanen het land uit moe
ten, wil hij niets te maken heb
ben.
Zelfkennis is de andere reden
van Henks uittreding; hij kan gi
gantisch driftig worden en neigt
in een felle discussie tot mep
pen. Zoiets versterkt alleen
maar het slechte imago. Dus
houdt hij het maar bij de skin
head-outfit. In een opberglade
onder zijn bed liggen overhem
den en Perry-vesten in keurige
stapeltjes. De meeste jongeren -
en hun ouders - zouden er een
puntje aan kunnen zuigen.
(Vanavond op Nederland 3,
21.00 uur)
BOES
