Buitenland
Twijfel over tweede
ronde verkiezingen
Militaire Raad in Georgië
ontbindt zich volgende week
Serviërs Bosnië 'onafhankelijk'
ANC boos op Lubbers
Jeugd blijft bij verzet
tegen toernee Paul Simon
Bezoek Bush
aan Japan
geen succes
Servisch protest tegen niet te winnen oorlog'Maxwell niet geslagen'
Vrijdag 10 januari 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: WIM ENTIUS
5
United Press International (UPI).
CHINA IS NIET BEREID gevangen
gezette leiders van de in 1989 neer
geslagen pro-democratie beweging
amnestie te verlenen. De gevangen
mogen ook niet worden bezocht
door vertegenwoordigers van inter
nationale mensenrechtenorganisaties
NIEUWSLIJN
Vragen over het 'Europa van de open grenzen', zoals dat eind dit jaar
tot stand komt? Bel dan een speciale vragenlijn. Dat meldt dit recla
mebord dat op meer dan 3000 plaatsen in Groot-Brittannië is ge
plaatst om burgers en bedrijven voor te lichten over de voordelen van
de Europese integratie. foto epa
Blote sheriff zorgt voor opschudding
Charlie Wells, de sheriff van Manatee County in Florida, wil
dit jaar herkozen worden. Hij lijkt een man die weinig te ver
bergen heeft, zeker nu er naaktfoto's van hem de ronde zijn
gaan doen. Volgens Wells begon het allemaal als een grap,
toen zijn vrouw een foto van hem maakte toen hij uit de bad
kamer kwam. „Ik weet niet hoe de meeste mensen dat doen,
maar ik ga altijd naakt naar de badkamer", aldus Wells. Hij
zegt dat de camera en de nog niet ontwikkelde film later uit
zijn huis werden gestolen. Vorig jaar augustus werd hij opge
beld door een chanteur, die 100.000 dollar wilde, maar ook
eiste dat hij zich terugtrekt uit de verkiezingen.
Drie honden krijgen blafverbod
De Bassethonden Buddy, Missy en Precious mogen van de
rechter voortaan nog maar een keer per uur blaffen en niet
langer dan twee minuten. Tussen acht uur 's avonds en acht
uur 's morgens mogen zij hun bek helemaal niet meer open
doen. Hun baasje, Bruce Howey uit de Califomische stad Los
Osos, gaat tegen het vonnis in beroep. De honden werden
veroordeeld door een rechter in San Luis Obispo na een
klacht van Howey's buren.
Etiopiërs gaan Haile Selassie herbegraven
De voormalige Etiopische keizer Haile Selassie, van wie wordt
aangenomen dat hij in 1974 doormarxistische opstandelin
gen is vermoord, zal worden herbegraven. Dit heeft een
woordvoerder van de monarchistische partij Moa Anbessa
donderdag meegedeeld. Hij zei dat zijn partij de geheime
gronden heeft ontdekt waar de monarch begraven ligt. De
partij is van plan de keizer bij te zetten in een tombe in de ka
thedraal van de orthodoxe kerk in Addis Abeba.
Finland wil referendum over EG
De Finse regering is van plan een referendum uit te schrijven
over de vraag of Finland zich moet aansluiten bij de Europese
Gemeenschap. Premier Esko Aho zei gisteren dat binnen de
regering verdeeldheid heerst over het EG-lidmaatschap. De
regering gaf gisteren een rapport uit over de gevolgen van het
ÉG-lidmaatschap, vooruitlopend op het parlementsdebat dat
volgende week over de kwestie wordt gehouden.
Estland rantsoeneert voedsel
Brood, melk, boter en kaas gaan vanaf morgen in Estland
voor minstens drie maanden op de bon. In de hoofdstad Tal
linn heerst groot gebrek aan brood, volgens de regering ver
oorzaakt door de daling van de graanleveranties uit Rusland.
De Russen zouden vorig jaar 125.000 ton te weinig hebben
geleverd. Daarnaast zouden Russen in Estland landbouwpro-
dukten opkopen.
Zeker 21 doden bij explosie veerboot
Bij een explosie op een veerboot in Bakoe, de hoofdstad van
Azerbajdzjan, zijn woensdag zeker 21 doden gevallen. Tien
opvarenden werden gisteren nog vermist. De veerboot had
250 passagiers aan boord. De explosie zou het werk zijn ge
weest van terroristen. Politie heeft aan boord van de veerboot
twee ontstekingsmechanismen gevonden.
'Corrupte' moefti Oezbekistan ontslagen
De leiders van de moslims in de Centraalaziatische republiek
Oezbekistan hebben moefti Moehammad Sadykh ontslagen.
Hij zou zich aan corruptie schuldig hebben gemaakt De
moefti wordt er van beschuldigd giften van moslims op grote
schaal ten eigen bate te hebben aangewend. Bovendien zou
hij de islamitische wet in de vroegere Sovjetrepubliek te heb
ben geschonden. Ook liet hij zich omringen door agenten van
de vroegere geheime dienst KGB.
Kremlin-kathedraal in handen kerk
De Russisch-Orthodoxe Kerk vestigt zich in het Kremlin. Te
gen de wil van het Russische ministerie van cultuur heeft pre
sident Boris Jeltsin de Oespenskij-kathedraal (kathedraal van
Maria Hemelvaart), kronings- en grafkerk van de patriarchen
en metropolieten, aan de kerk overgedragen. De kathedraal
zal de patriarchale kerk worden. Het ministerie van cultuur is
bang dat de onschatbare fresco's in de kathedraal, die nu als
museum dienst doet, te lijden zullen hebben van regelmatige
kerkdiensten.
De Militaire Raad in Georgië,
geleid door de twee voorzitters
Jaba Josseliani en commandant
Tengiz Kitovani van de Natio
nale Garde, zal zich volgende
week ontbinden als het parle
ment in een speciale zitting bij
eenkomt. Dat heeft Tengiz Si-
gua, premier van de voorlopige
regering, gisteren op een pers
conferentie gezegd.
De voorlopige regering onder
leiding van Sigua zal echter tot
de volgende verkiezingen aan
blijven. Het parlement zal vol
gende week aan moeten geven
in welke richting de toekomst
van Georgië zich zal begeven.
Sigua zei dat de afgevaardigden
op 13 of 14 januari hun werk
zullen hervatten. „Als dat ge
beurt, zal de Militaire Raad
zichzelf ontbinden." De afge
zette president Gamsachoerdia
verblijft nog steeds in Armenië,
maar de autoriteiten van die re
publiek hebben hem geen poli
tiek asiel verleend.
Conflict in Algerijnse top over aanpak FIS
Het is twijfelachtig of volgende week de tweede ronde
van Algerijnse parlementsverkiezingen doorgaan. Bij die
verkiezingen zou het Islamitische Reddingsfront (FIS)
een absolute meerderheid kunnen halen. Het FIS wil het
Noordafrikaanse land omvormen tot een orthodox-isla
mitische staat. Tussen de legertop, de regering en presi
dent Benjedid bestaat onenigheid over de juiste aanpak
van het Front.
dreiging van de ontluikende de
mocratie ziet
Er is een kans dat de regering
besluit de voorlopige verkie
zingsuitslag op grond van on
rechtmatigheden tijdens de eer
ste ronde ongeldig te verklaren.
Aanhangers van het FIS zou
den in de kieslokalen stemge
rechtigden hebben geïntimi
deerd tot een keus voor hun
partij. Bovendien was 11 pro
cent van de uitgebrachte stem
men, een kleine miljoen, ongel
dig en waren er grove fouten
gemaakt bij de registratie van
de stemgerechtigden. In Algerije
moeten kiezers een speciale
identificatiekaart tonen om hun
ALGIERS-TUNIS Rtr-AFP-AP-IPS
De legerleiding, die onder een
bewind van het FIS het meest
(aan privileges) te verliezen
heeft, verwijt Benjedid de deur
te hebben opengezet voor de
fundamentalisten. Binnen de
regering zou op het aftreden
van de president zijn aange
drongen. De Algerijnse presi
dent, die tevens opperbevelheb
ber van het leger is, kan het FIS
overigens ook bij het behalen
van een meerderheid nog flink
dwarsbomen. Zijn presidentiële
macht stelt hem in staat om het
leger in te zetten tegen alle ont
wikkelingen, waarin hij een be
stem uit te mogen brengen. Met
zo'n 900.000 kaarten was op
enigerlei wijze gesjoemeld.
Duizenden vrouwen hebben
gisteren in Algiers gedemon
streerd tegen het opkomende
moslim-fundamentalisme. Het
FIS, dat een einde wil maken
aan betaalde arbeid door vrou
wen en weer afzonderlijke scho
len wil voor jongens en meisjes,
won twee weken geleden bij de
eerste stembusronde niet min
der dan 188 van de 231 zetels in
het parlement, waarover toen
een beslissing viel. Het FIS
denkt ook hoge ogen te gooien
voor de resterende 199 zetels,
waarover de kiezers zich op 16
januari zouden moeten uitspre
ken.
Uit verontrusting over de ver
wachte verkiezingsoverwinning
van fundamentalisten in het
buurland Algerije, heeft de rege
ring van Tunesië het leger giste
ren gevraagd paraat te zijn.
Azeri's vechten voor hun brood. Inwoners van Baku vrezen een stop op de levering van deze dagelijkse
levensbehoefte. Vandaar dat zij massaal de bakkerijen bestormen om een deel van de huidige voorraden
te bemachtigen. foto epa anatolysapron
Carrington optimistisch over vredeskansen
Serviërs in Bosnië-Hercegovina
hebben gisteren een eigen re
publiek uitgeroepen. Ze deden
dat omdat de islamieten en
Kroaten in Bosnië de Europese
Gemeenschap hebben gevraagd
om erkenning van de republiek
als onafhankelijke staat.
De Serviërs, met 4,2 miljoen
ongeveer een derde van de
Bosnische bevolking, willen
deel blijven uitmaken van de
'federatie Joegoslavië'. Waarne
mers voorspellen dat Bosnie-
brandhaard in het Joegoslavi
sche conflict kan worden.
Intussen werd in Brussel de
vredesconferentie over Joego
slavië na een maand onderbre
king voortgezet Voor het eerst
sinds maanden hadden de opti
misten weer eens de overhand.
Voorzitter Lord Carrington
toonde zich na afloop tevreden.
De besprekingen tussen de pre
sidenten van de zes (voormali
ge) Joegoslavische republieken
Geen overleg over bezoek aan Zuid-Afrika
Maar het is nu voor het eerst
dat een regeringsleider het land
bezoekt en „dat zou momenteel
een verkeerd signaal kunnen
geven aan Pretoria". De komst
van de premier wordt opgevat
als een „staatsbezoek" en „men
had niet eens de hoffelijkheid
om ons erover te informeren",
aldus Macozoma.
Op het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag is
men nogal ongelukkig over de
manier waarop het allemaal in
zijn werk is gegaan. Het was de
bedoeling om het bezoek over
een week of twee aan te kondi
gen, en in de tussentijd zou de
Nederlandse ambassade in
Zuid-Afrika contact opnemen
met het ANC. Door een verspre
king op hoog niveau, kort nadat
Nederland en Zuid-Afrika het
eens waren geworden over de
data van het bezoek, kwam het
bericht in de publiciteit
Het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) is bitter teleurge
steld over het bezoek dat pre
mier Ruud Lubbers volgende
maand aan Zuid-Afrika brengt.
ANC-woordvoerder Macozoma
omschreef het bezoek gisteren
als een „smet op een zeer goed
anti-aparheidsverleden
Macozoma zei dat het ANC
van te voren hierover niet ge
consulteerd en ook op geen en
kele wijze benaderd is. Hij had
„verwacht dat de Nederlanders
wat gevoeliger zouden zijn over
een dergelijk bezoek gezien de
historische banden tussen het
ANC en Nederland". Hij wees
erop dat het ANC in het verle
den bij consultatie nooit be
zwaar heeft gemaakt tegen visi
tes van regeringsfunctionaris
sen en ministers van büitenlan-
se zaken.
jongerenleider. Hij voegde daar
aan toe dat de jongerenorgani
satie had aangegeven dat zij er
niet op uit is zijn toemee van in
totaal zes concerten met geweld
te verstoren. Maar Mcerwa ver
klaarde van zijn kant dat hij Si-
i daarover geen enkele toe-
Met de Koran in de hand neemt het in traditionele kledij gestoken Algenjnse meisje deel a
van het Islamitische Reddingsfront
Jongeren van de radicale zwarte
verzetsgroep Azapo blijven be
zwaar maken tegen het voorne
men van Paul Simon om een
aantal concerten te geven in
Zuid-Afrika. Simon had gisteren
een gesprek met de voorzitter
van de Azapo-jongerenorgani-
sa tie, Th ami Mcerwa. Maar
daarin kwamen beide partijen,
twee dagen voor de start van Si
mons toemee van twee weken,
nauwelijks nader tot elkaar.
„We zijn het er allemaal over
eens dat we geen geweld willen
zien bij de concerten," zei Si
mon op een personferentie na
afloop van het gesprek met de
De Azapo vindt dat de cultu
rele boycot tegen Zuid-Afrika'
overeind moet blijven, tot daar
een zwart meerderheidsbewind
aan de macht is. Met zijn toer
nee maakt Simon inbreuk op
die boycot, meent de Azapo, die
deze week in Johannesburg al
een aanslag pleegde op een
pand waarin de organisatie van
de toemee is gehuisvest.
zijn volgens hem in „construc
tieve" atmosfeer verlopen.
„Voor het eerst ziet het er naar
uit dat het staakt-het-vuren
stand houdt. En dat is zeer goed
nieuws," zei Carrington.
Carrington zei dat hij blij was
dat de Servische president Milo
sevic krachtig is opgetreden te
gen de leider van de Serviërs in
Krajina, Milan Babic. Die heeft
gezegd vredestroepen van de
VN te zullen beschouwen als
bezetters van de Servische en
clave in Kroatië.
TOKYO Rtr-UPI-AFP
Het bezoek van de Amerikaanse
president Bush aan Japan is
geen onverdeeld succes gewor
den. De Japanse beloften om
onder andere meer auto's en
auto-onderdelen te importeren,
worden door het Amerikaanse
bedrijfsleven als „zeer vaag"
omschreven. De Amerikaanse
president sloot gisteren zijn
vierdaagse bezoek aan Japan af
en vloog vandaag terug naar de
VS.
Hoofdthema tijdens de Ame
rikaans-Japanse besprekingen
was de auto-export van de VS
naar Japan. Dat werd extra on
derstreept door de aanwezig
heid van een zware delegatie
topmannen uit de Amerikaanse
auto-industrie, waaronder Lee
Iacocca van Chiysler. Op het
ogenblik hebben Amerikaanse
autoproducenten in Japan een
marktaandeel van slechts 0,4
procent, terwijl hun Japanse
concurrenten dertig procent
van de Amerikaanse automarkt
in handen hebben.
Bush was erop uit om de Ja
panse markt verder open te krij
gen, zodat Amerikaanse onder
nemingen meer produkten in
Japan kunnen slijten. Volgens
de president, die als een van de
weinigen het Japanse bezoek
een „succes" noemt, levert dat
„banen, banen en banen" op in
de VS.
Bij eerdere gelegenheden
heeft de Amerikaanse president
steeds gezegd dat elke miljard
dollar aan export goed is voor
20.000 banen. Volgens critici
worden de Amerikaanse econo
mische problemen, zoals een
gigantisch handelstekort, niet
opgelost door een paar miljard
dollar extra aan Amerikaanse
auto-export.
THE INDEPENDENT
Het was de eerste keer dat de soldaten kwa
men. Het saaie kaki van hun uniformen
stak af tegen de fleurige winterkleren van de
vredesdemonstranten, toen de soldaten sa
men met hen neerknielden in de sneeuw bij
het Servische parlement.
Ook de soldaten brandden een kaars ter na
gedachtenis van de oorlogsdoden, de kaar
sen flikkerden in de frisse avondwind. Geen
van hen wilde hun naam geven, aangezien
zij hun kazerne illegaal hadden verlaten en
gestraft zouden worden als hun officieren
zouden ontdekken waar zij zijn geweest.
Maar allen zijn zojuist teruggekeerd van het
front in Kroatië.
„Ieder van ons is iemand kwijtgeraakt in de
oorlog, een geliefde broer of een vriend.
Maar wij zijn hier niet gekomen als solda
ten, maar als gewone mensen zegt eeh
soldaat van begin twintig. „Dit is de eerste
keer dat we hiervan horen."
De anti-oorlogssentimenten in Servië groei
en en de bevolking wordt moe van de men
selijke en economische tol die de gevechten
eisen. De stem van de vredesbeweging
klinkt luider in haar pogingen op te wekken
tot oppositie tegen de gevechten. Voor een
land dat in oorlog is zijn er maar weinig ac
tivisten, maar, zo zeggen zij, zij verwoorden
de woede en wanhoop van een groot deel
van de bevolking.
Tot nu toe hebben ongeveer 80.000 mensen
een petitie ondertekend waarin wordt ge-
eist dat het Servische parlement een ïefe-
rendum houdt over de vraag of Serviërs
buiten hun eigen land moeten vechten.
Volgens de grondwet is het parlement ver
plicht aandacht te schenken aan iedere pe
titie waaronder 100.000 namen staan. Bij de
Servisch-orthodoxe kerk St. Markus in het
centrum van Belgrado worden regelmatig
vredesdemonstraties gehouden die soms
door duizend mensen worden bijgewoond.
„De anti-oorlogssentimenten zijn sterker
dan men in het Westen weet, maar niet zo
sterk als zou moeten", zegt een van de de
monstranten, een vrouw van begin twintig.
Niet iedereen is het met de vredesbeweging
eens. Buiten de St. Markus slingerde ie
mand verwensingen naar de voor vrede
biddende gelovigen en noemde hen wc-pa-
pier van de Ustasja (de Kroatische fascis
ten)'. Maar de activisten weten dat het een
lange weg zal zijn. Hoewel velen tegen de
oorlog zijn, zijn weinigen bereid hun nek
uit te steken en zich bloot te stellen aan de
vijandigheid van de ultra-nationalisten. Of
te riskeren dat ze de aandacht trekken van
de militaire autoriteiten. Hoewel veel gezin
nen een zoon of een neef hebben die in
dienst is of reservist, vrezen velen dat open
lijke oppositie ertoe zal leiden dat hun fa
milieleden snel naar het front worden ge
stuurd.
Toch vormt zich een veelkleurige coalitie
van liberalen, radicalen en feministen, die
haar hoofdkwartier heeft in het anti-oor
logscentrum in het centrum van Belgrado.
„De vredesbeweging is klein, maar groeit.
En de protesten van de gelovigen vormen
daarvan slechts een klein deel", zegt Violet,
studente en vredesactiviste. „Maar de men
sen zijn bang. Er zijn hier veel paramilitaire
groeperingen, gewelddadige ex-criminelen
die van de oorlog houden."
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
De Britse pathaloog-anatoom
dr. Ian West heeft een opzien
barend verhaal in het Franse
weekblad Paris Match over Ro
bert Maxwells dood gisteren
naar het rijk der fabelen verwe
zen. Volgens het Franse blad is
de Britse uitgever in november
een gewelddadige dood gestor-
Het verhaal in Paris Match is
gebaseerd op een vide-opname
van de lijkschouwing, die West
kort voor de begrafenis in Israël
had verricht. Op de video-band,
die het weekblad in handen had
gekregen, zou de Britse arts
hebben verklaard dat de ver
wondingen op Maxwells li
chaam het gevolg waren van
slagen.
Maar West verklaarde giste
ren dat Hij op de video-band
zegt dat de verwondingen na
Maxwells dood waren toege
bracht Voor een deel waren zij
eenvoudig het gevolg geweest
van eerdere lijkschouwingen
door de Spaanse autoriteiten,
aldus de arts.
Een andere Frans medium,
het dagblad Le Parisien Uberé,
schreef dat de sectie een gebro
ken neus, botbreuken en bloed-
stolsels aan het licht had ge
bracht. De bloedstolsels zouden
alleen kunnen zijn ontstaan tij
dens Maxwells leven, aldus de
krant.
Maar ook die lezing verwierp
West. De enorme hoeveelheden
bloed die hii bij zijn lijkschou
wing op het lichaam van de uit
gever aantrof, waren eveneens
net gevolg van eerdere lijk
schouwingen geweest.
