Binnenland
Openbaar Ministerie
beschuldigt Graanoogst
'Bestrijding ziekteverzuim
in metaal kost niets extra'
Groot aantal banen
weg bij Ter Meulen
'Twee jaar thee drinken werd beloond'
Rijksrecherche doet
onderzoek in De Dreef
Akkoord over werk
voor gehandicapten
'Geen vrede in haven'
Vrijdag 10 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: WIM ENTIUS
4
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Geen geld voor gevangenbewaarder
Een 39-jarige gevangenbewaarder van de Scheveningse strafge
vangenis heeft geen recht op een schadevergoeding in verband
met televisie- en tijdschriftreportages over de contacten tussen
hem en een crimineel. De Amsterdamse rechtbank heeft dat gis
teren bepaald. In het televisieprogramma Crime Time en het
blad Aktueel waren vorig jaar beelden te zien van de contacten
tussen de bewaarder en de crimineel. De twee spraken voor ver
borgen camera's over de levering van drugs, schilderijen en hor
loges en duidelijk was te zien dat de bewaker een pistool lever
de.
Einde voor Vereniging Kleine Kernen
De Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK) houdt op
te bestaan. Er is geen toekomst meer omdat de vereniging in
1992 niet hoeft rekenen op subsidie van het ministerie van WVC.
Op 22 februari komen de leden van de LVKK voor het laatst bij
elkaar in de Gelderse gemeente Lievelde. De LVKK, die opkomt
voor de leefbaarheid van de woonomgeving van circa 2,5 mil
joen plattelanders, heeft de afgelopen maanden gepoogd ophef
fing te voorkomen, maar het ministerie heeft toch besloten de
subsidie te staken. De LWK bestond 15 jaar.
Miljardenovereenkomst met Kuwayt
De Nederlandsche Credietverzekering Maatschappij (NCM)
heeft gisteren een overeenkomst ondertekend met de staatsor
ganisatie Kuwayt Investment Authority over een exportkrediet
faciliteit van 2 miljard gulden. Een syndicaat van Nederlandse
banken heeft zich aansluitend bereid verklaard Nederlandse ka
pitaalgoederentransacties en aannemingswerken met de over
heid van Kuwayt op ad-hocbasis te financieren. Banken en be
drijven kunnen de betalingsrisico's dan verzekeren bij de NCM.
Deze brengt dit risico weer onder bij de Nederlandse staat.
Twente heeft snufjes in de aanbieding
Vijftig Twentse uitvindingen liggen te wachten op bedrijven die
ze op de markt willen brengen. Vanaf zaterdag worden onderne
mers via advertenties opgeroepen daarop in te schrijven. Het
gaat om snufjes op het gebied van onder andere fijn mechanica,
besturingstechniek, milieutechnologie en dienstverlening. De
ideeën zijn ontstaan in bedrijven, waarin het produkt echter niet
past. De ideeën werden verzameld na de constatering dat veel
bedrijven ideeën of zelfs kant-en-klare produkten op de plank
hebben liggen, die ze om de een of andere reden niet op de
markt brengen.
Record-aantal niertransplantaties
Het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St. Radboud heeft vorig
jaar met 118 niertransplantaties een absoluut record gevestigd.
Dit aantal betekent dat in 1991 ruim een kwart van de 431 nier
transplantaties in Nederland in Nijmegen is uitgevoerd. In ons
land zijn zeven van dergelijke transplantatiecentra. Al sinds 1979
is het AZN het centrum met de meeste niertransplantaties in
ons land. In december 1996 stond de eiridteller bij het Radboud-
ziekenhuis op 90, tegenover 406 in het hele lapd.
Bij het Rotterdamse postorder
bedrijf Ter Meulen Post, eigen
dom van Vendex International,
verdwijnen 320 van de 440 ar
beidsplaatsen. Het bedrijf wordt
in afgeslankte vorm verkocht
aan het Britse postorderbedrijf
Freemans, onderdeel van de de
tailhandelsonderneming Sears.
Dat heeft Vendex gisteren be
kend gemaakt.
Van de 320 werknemers die
weg moeten, gaan er per 1 janu
ari 1993 130 mee met de ver
voersdienst van Ter Meulen
naar Van Gend en Loos/Selekt-
vracht. Voor 190 werknemers
zal Vendex trachten een baan
elders te vinden, aldus een
woordvoerder. Het aantal ont
slagen zal volgens hem „zeer
beperkt" zijn, omdat een aantal
kortlopende contracten vervalt.
De reorganisatie zal nog dit jaar
worden uitgevoerd.
Toen Vendex Ter Meulen Post
destijds inlijfde, wilde het con
cern het bedrijf onderdeel ma
ken van een op te bouwen Eu-
De Rijksrecherche gaat een
strafrechtelijk onderzoek instel
len naar lichamelijke mishande-
„ling van pupillen in het ortho
pedagogisch instituut De Dreef
in Wapenveld. Het Openbaar
Ministerie (OM) heeft dit giste
ren bekend gemaakt.
Het strafrechtelijk onderzoek
zal zich richten op circa tien
verdachten. Nadere informatie
over deze mensen wil justitie
niet geven, zolang het onder
zoek loopt. Over de verdere
vervolging van hen neemt
het Openbaar Ministerie een
'besluit aan de hand van het
proces-verbaal dat de Rijksre
cherche opstelt. Verwacht wordt
dat het proces-verbaal over drie
maanden gereed is.
Aanleiding voor het strafrech
telijk onderzoek vormen de re
sultaten van een oriënterend
onderzoek dat de Rijksrecher-
Surinaamse commandant ontkent betrokkenheid bij drugshandel
Ivan Graanoogst, de Surinaamse legercommandant en
plaatsvervangend bevelhebber, wordt ervan verdacht be
trokken te zijn bij de handel in drugs. Ook Ruben Ro-
zendaal, één van de militairen die in 1980 meedeed aan
de staatsgreep van legerleider Desi Bouterse, wordt be
schouwd als belangrijke schakel in de smokkel van cocaï
ne vanuit Suriname naar Nederland.
wet aangenomen dat iedere
DEN HAAG/PARAMARIBO GPD J;_ j
grote jongen die m drugs zit, de
Dat heeft de Rotterdamse offi- kogel krijgt. Men is altijd bézig
cier van justitie, mr. H. Moraal, de Surinaamse legerleiding
gisteren gezegd. „Justitie heeft hierin te betrekken. We hebben
er geen enkele behoefte aan om in dit land douanemensen, ex-
de betrokkenheid van Graan- hoofden van de narcoticabriga-
oogst en Rozendaal bij de de en advocaten voor de rechter
drugshandel te ontkennen", zei gehad wegens drugs. Dan wordt
hij letterlijk. toch ook niet gezegd dat hele
Graanoogst zelf ontkende in korpsen en beroepsgroepen in
Paramaribo ooit iets te maken de drugs zitten?",
gehad te hebben met de handel Hij zou het op prijs stellen als
in drugs. Graanoogst: „Wat mij een diepgaand onderzoek
betreft wordt er wereldwijd een wordt ingesteld. Hij is bereid,
als hij in Nederland komt, op al
le vragen van Justitie te ant
woorden. Graanoogst: „Als ze
me betrappen met cocaïne, en
ik zeg dat het spul van minister
Van den Broek is, dan is Van
den Broek toch ook niet ver
dacht?"
Graanoogst en Rozendaal
worden onder meer verant
woordelijk gehouden voor de
smokkel van 187 kilo cocaïne
vanaf het Surinaamse vliegveld
Pengel naar Schiphol in juni
1990. Een half jaar eerder zou
den ze ook betrokken zijn ge
weest bij de invoer van 330 lalo
coke via de Rotterdamse haven.
De officier liet de naam van
beide Surinamers vallen naar
aanleiding van het proces over
de smokkel van de 187 kilo co
caïne, dat woensdag voor de
Rotterdamse rechtbank speelde.
Een 34-jarige Surinamer stond
voor deze zaak terecht. Hij wees
'een hoge militair in Suriname'
aan, die het brein zou zijn ach
ter de cocaïne-transporten. De
Rotterdamse rechtbank heeft de
zaak aangehouden, zodat dit
kan worden onderzocht.
De 34-jarige Surinamer werd
voor deze zelfde zaak in juni
1990 in Suriname gearresteerd.
Volgens de chef van de landelij
ke recherche in Paramaribo,
Santoki, werd de man door de
rechter-commissaris op 'onver
klaarbare gronden' vrijgelaten.
„Er was genoeg bewijs tegen
hem", aldus Sandoki. Ruben
Rozendaal werd toen eveneens
verdacht, maar werd door Justi
tie niet gearresteerd. De naam
van Graanoogst is volgens San
toki tot dusverre in deze zaak
nooit gevallen.
ropese keten van postorderbe
drijven. Ter Meulen Post zou
moeten gaan samenwerken met
onder meer Maildex (Lektura-
ma en Concordia Mail in Bel
gië).
Na enige tijd werd het het
Vendex-bestuur echter duidelijk
dat „dit niet de markt was waar
op Vendex zich thuisvoelt". De
woordvoerden „Je moet wel erg
groot zijn om op deze markt
succes te hebben. En Ter Meu
len Post is ten enen male te
klein om de noodzakelijke in
vesteringen terug te verdienen."
Daarbij kwam dat Ter Meulen
jaar op jaar in de rode cijfers
stond. Over de cijfers wil Ven
dex niets kwijt.
Volgens bestuurder T. Broere
van de Dienstenbond FNV is
het verlies inmiddels opgelopen
tot 50 miljoen gulden en wordt
voor dit jaar een verlies ver
wacht van 13 miljoen. Broere
zegt dat de bonden er daarom
begrip voor hebben dat Vendex
het postorderbedrijf wil afsto-
Twee meisje omhelzen hun vader, die gisteren als EG-waamemer uit Joegoslavië terugkeerde. „Een
groot raadsel." Zo noemde een van zijn collega's het neerschieten van twee helikopters met EG-waame-
mers afgelopen dinsdag boven Kroatisch grondgebied. Het ene toestel kon een noodlanding maken. Het
andere met één Franse en vier Italiaanse waarnemers, stortte neer. De inzittenden kwamen allen om het
leven. foto anp Raymond rutting
Industriebond wil alternatieve aanpak
het ziekteverzuim de premies
voor de Ziektewet fors dalen. En
hoewel in de nieuwe Ziektewet
de werkgevers een groter eigen
risico gaan dragen, schat Hagen
dat de kosten voor de werkge
vers per saldo op zijn minst ge
lijk zullen blijven en waarschijn
lijk zullen dalen.
Hagen gaat er daarbij van uit
dat de werknemer tijdens ziek
te, net zoals nu het geval is,
steeds zijn volle loon krijgt
doorbetaald. In het cao-overleg
wil hij'bok geen duimbreed vari
dat standpunt afwijken. De
werkgevers willen echter dat de
werknemers het ook gaan mer
ken als zij ziek zijn.
Werkgeversonderhandelaar L
Vonk ziet vooralsnog een ga
pend gat tussen de wensen van
de Industriebond en wat de on
dernemers eventueel bereid zijn
te geven. Met name op het punt
van de 'arbeidsvoorwaardelijke
prikkels' bij de bestrijding van
het ziekteverzuim ziet hij pro
blemen. Hij vreest ze ook bij de
AMSTERDAM» GPD
Vermindering van het ziektever
zuim in de metaalnijverheid
kost niets extra. T. Hagen, cao
onderhandelaar voor de Indus
triebond FNV, voorspelt dat en
kele weken voordat in de 'klein-
metaal' (ruim 275.000 werkne
mers) het cao-overleg begint.
De werkgevers vinden dat niet
voldoende. Zij willen dat werk
nemers loon of vrije dagen inle
veren wanneer zij zich ziek mel
den.
De Industriebond heeft giste
ren zijn voorstellen voor het
cao-overleg naar de werkgevers
gestuurd. Daarin staat onder
meer een eis tot verhoging van
de lonen met 4,5 procent, hand
having van de vut-leeftijd op 59
jaar, beperking van overwerk tot
20 uur per maand, een extra va
kantiedag en uitbreiding van
het aantal atv-dagen van 13
naar 15.
Hoewel in de Stichting van de
Arbeid een centrale afspraak
tussen de werkgevers en werk
nemers is gemaakt over de be
teugeling van het ziektever
zuim, komt dat onderwerp in de
voorstellen slechts zijdelings
aan de orde. Volgens Hagen
niet meer dan logisch: „We
hebben ervaring met proeven
waaruit blijkt dat ziekteverzuim
ook omlaag kan worden ge
bracht zonder dat er hoeft te
worden getornd aan de arbeids
voorwaarden."
Hagen voelt dan ook niets
voor 'arbeidsvoorwaardelijke
prikkels', zoals door politiek
Den Haag zijn geëist en door de
Stichting van de Arbeid zijn'
aanbevplen. „De politiek zou de
resultaten van onze proefpro
jecten eens moeten lezen. Nu
kraamt ze nog de grootste onzin
uit." Hagen doelt op begelei
dingsprojecten in een groot
aantal bedrijven, waardoor het
ziekteverzuim daar daalde van
gemiddeld 9,2 naar 7,2 procent.
Een voorstel van de vakbewe
ging om de projecten over de
hele bedrijfstak uit te breiden, is
vorig jaar door de werkgevers
afgewezen. Hagen zal er in het
cao-overleg op terug komen.
Volgens de Industriebond zul
len door de vermindering van
HILVERSUM CARINE NEEFJES
che de afgelopen maanden op
verzoek het Openbaar Ministe
rie heeft ingesteld.
Dat er in sprake zou zijn van
dergelijke wantoestanden in De
Dreef, is vorig jaar door mede
werkers van net instituut in de
publiciteit gebracht. Het zestal
is door de instelling op non-ac
tief gesteld. De kantonrechter is
daarna om ontbinding van de
arbeidsovereenkomst gevraagd.
Een in opdracht van de rech
ter aangestelde bemiddelaar is
inmiddels tot de slotsom geko
men dat de verhoudingen tus
sen de zes medewerkers en De
Dreef zo zijn verstoord, dat hun
terugkeer is uitgesloten.
Volgens directeur Karrenbeld
„zal er best wel eens wat gebeu
ren" in zijn instelling. De bewe
ring dat pupillen er systema
tisch worden mishandeld,
spreekt hij echter met klem te
gen.
„Ik had ons huwelijk niet door laten gaan,
als we geen goedkeuring hadden gekregen
van het parlement. Op dat moment stond
ik op de tweede plaats als troonopvolgster.
Ik voelde dat ik verplichtingen had aan de
Nederlandse samenleving. Plichtsbesef is
er nu eenmaal met de paplepel ingego
ten."
Dat vertelt prinses Margriet in het televi
sie-interview 'Margriet en Pieter 25 jaar',
dat zondag door de NOS ter gelegenheid
van het zilveren huwelijk wordt uitgezon
den.
In het 65 minuten durende gesprek is
vooral mr. Pieter Van Vollenhoven een
openhartige gesprekspartner voor inter
viewster Maartje van Weegen. Hij draait er
niet omheen dat de beginperiode 'ver
schrikkelijk moeilijk was'. Prinses Margriet
daarentegen aarzelt soms over haar woord
keus. Werpt regelmatig een vragende blik
naar haar echtgenoot en aait wat nerveus
over de hond die naast haar op de bank ligt.
Het huwelijk tussen de derde prinses Van
Oranje en de gewone Hollandse jongen, dat
door een groot deel van het volk werd toe
gejuicht, was voor de zoon van een Schie-
damse fabrikant helemaal niet zo vanzelf
sprekend.
Pieter: „Tijdens onze verlovingstijd, die
twee jaar duurde, was het lang niet zeker
dat we ooit zouden trouwen. Ik was de eer
ste verloofde van een Nederlandse prinses
die geen adelijk bloed had. Ik had geen titel.
Tja, eigenlijk was ik niets."
Margriet: „Sommigen vonden een huwe
lijk met een gewone jongen uit het volk
prachtig, maar veel Nederlanders meenden
dat ik een vergissing maakte. 'Wat denkt dat
kind wel' oordeelden de tegenstanders."
Gedurende de verlovingstijd spraken de
twee geliefden uitvoerig met elkaar over
hun toekomst. Pieter: „Het was verschrikke
lijk moeilijk. We konden niet gewoon' sa
men uitgaan. Ik moest mijn leventje veran
deren. We zagen elkaar alleen op feestjes
van koningin Juliana en prins Bemhard.
Dan mochten we samen boven thee drin
ken en een beetje met elkaar praten. Ik
moest nog leren communiceren, iets wat ik
absoluut niet kon."
"Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven.
foto anp
„Na twep jaar werd de thee-drink periode
beloond", vertelt Pieter opgelucht. Het hu
welijk werd goedgekeurd door het parle
ment en ze trouwden op 10 januari 1967.
„De huwelijksdag was een rare dag. Voor
ons werd een spannende periode afgeslo
ten, maar zo n dag wordt eigenlijk kapot ge
organiseerd."
Prinsen
Het interview met Pieter en Margriet wordt
afgewisseld door een apart gehouden ge
sprek met hun vier zoons. Maar ook zonder
het toeziend oog van hun ouders, klappen
de vier prinsen Van Oranje niet uit de
school over pa en ma. Het gezinsleven
wordt als zeer harmonieus afgeschilderd.
De jongens klagen er niet over dat vader en
moeder zo vaak weg zijn.
„Want als ze er zijn, vliegt alles wat ons
dwars zit in één keer over tafel. We kunnen
vreselijke ruzies hebben en tien minuten la
ter lachend onder de douche staan. We zijn
jongens onder elkaar en die zijn nogal di
rect. Meisjes houden hun problemen nogal
eens voor zich. Voor mijn moeder is die di
rectheid soms wel eens lastig", vertelt oud
ste zoon Maurits (23).
Van Weegen stelt aan de orde of ze het
niet vervelend vinden dat ze Van Oranje'
heten in plaats van Van Vollenhoven'.
Maurits: „Vooral als je jong bent, voel je je
niet op je gemak. Mensen doen nooit echt
de moeite om je te leren kennen, omdat je
een prins bent. Maar ja, je kan moeilijk aan
16 miljoen mensen uitleggen dat je best een
aardige jongen bent."
Bemhard (22): „Wij zijn vrij om op wie
dan ook verliefd te worden, of het nu een
jongen of een meisje is. Ach, en dat mensen
erg op mij Ietten, vind ik niet zo erg, maar
voor m'n vriendin zou ik dat erg vervelend
vinden. Buitenstaanders denken dan toch:
„Ze gaat zeker met die jongen omdat hij
een titel heeft"
Moeilijk
Terug naar het zilveren paar. Pieter vertelt
dat hij de eerste huwelijksjaren erg moeilijk
vond.Als je trouwt met een prinses, ben je
eigenlijk niets meer. Bij alles wat je doet,
denken de mensen: 'Kan hij dat wel'. Je
wordt niet beoordeeld op wie je bent, maar
als man van een prinses." Dan, enigszins
verontschuldigend: „Maar laten we niet te
lang over mij praten."
Margriet laat zich zien als een trouwe
ïjouw vol plichtsbesef. Ze vertoont geen te
ken van ontevredenheid over haar onvrije
leven als prinses. Van Weegen herinnert er
aan dat koningin Beatrix bij haar troonop
volging in haar toespraak heeft gezegd „dat
zij rekent op de steun van prinses Margriet
en haar man", waarbij zij doelde op repre
sentatieve taken.
Margriet heeft dit niet als belastend erva
ren. De prinses: „Ik vond het eerder een
schouderklopje. Een reden voor mij om er
mee door te gaan."
'Margriet en Pieter 25 jaar*. Zondag, Ne
derland 3,20.10 uur
UTRECHT» ANP
De werkgeversorganisatie in het
midden- en kleinbedrijf KNOV
en de Gehandicaptenraad gaan
samenwerken om meer mensen
met een handicap of chronische
ziekte en gehandicapte school
verlaters aan werk te helpen.
Daartoe zal een convenant wor
den ondertekend.
Dat maakte voorzitter A.
Vriethoff van de Gehandicap
tenraad gisteren bekend op een
nieuwjaarsbijeenkomst. Beide
organisaties werken momenteel
ook aan een voorlichtingscam
pagne, gericht op gehandicap
ten en werkgevers. Vriethoff
vond het hoog tijd voor een
werkgelegenheidsbeleid waarin
ook gehandicapten en chro
nisch zieken een kans hebben
op de arbeidsmarkt.
De voorzitter zei verder te
vrezen dat een verenigd Europa
de positie van deze mensen
ernstig zal aantasten. „Verwor
ven rechten worden ontkracht,
zekerheden vallen weg."
eind deze maand behandelt
de Tweede Kamer een kabinets
voorstel dat erop neerkomt de
meeste AAW-voorzieningen
(zoals rolstoelen, woningaan
passing en braille-apparatuur)
over te hevelen naar onder
meer de volksverzekering awbz.
De Gehandicaptenraad is te
gen die plannen en ook de Soci
ale Verzekeringsraad sprak zich
tegen deze wijzigingen uit.
Vriethoff riep de aanwezigen op
om als het nodig is „samen met
mij dan maar als eerste actie
groep het nieuwe Tweede Ka
mer-gebouw te bezetten. Het is
immers nu ook toegankelijk
voor rolstoelers, heb ik begre
pen."
ROTTERDAM» GPD
zorgvuldig is geweest en te star
vasthoudt aan traditionele vak
bondswaarden. Bosselaar stelde
tevens voor om te komen tot
'vredesbepalingen'. Hij denkt
aan afkoelingsperiodes, consul
taties en arbitrages.
„Nu de werkgevers de taal
van de haviken nebben aange
nomen, moeten we geen
vreemde toestanden optuigen",
meent Heilig. .Zaken als arbi
trage passen niet in de maat
schappelijke verhoudingen in
Nederland en zijn ook niet no
dig. Elk probleem moeten we
gewoon op zich bekijken."
De Vervoersbond fNV ziet ab
soluut niets in afspraken met de
Rotterdamse havenwerkgevers
om stakingen in de toekomst te
voorkomen. „De werkgevers
vragen om vrede in een oorlogs
verklaring", zo laat bestuurder J.
Heilig van de bond weten.
Hij pareert daarmee uitlatin
gen van voorzitter B. Bosselaar
van de havenwerkgeversvereni
ging SVZ, die in zijn nieuwjaars
toespraak zei dat de bond het
stakingswapen vorig jaar te snel
uit de kast heeft gehaald, on-
Legercommandant Graanoogst.
archieffoto anp
