Buitenland
Strijd in Georgië
nog niet geluwd
Sluwe Walen zijn Vlamingen weer stap voor
Mauroy, leider Franse
socialisten, stapt op
Madonna moet Etna laten 'inslapen'
'FIS heeft Algerijnse
verkiezingen ontregeld'
V-raad maakt weg vrij
voor vredesgesprekken
Dinsdag 7 januari 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen
HESUNGA LUUTJE NIENIANTSVERDRIET Vormgeving: HENK GEIST
United Press International (UPI).
IRAK WIL DE OMVANG van zijn le
ger beperken, maar de strijdkrachten
moeten wel „krachtig en doeltref
fend" zijn, aldus Saddam Hussein gis
teren. Saddam zei ook dat de tegen
standers van Irak in de Golfoorlog als
verliezer uit de strijd waren gekomen
DE POLITIEKE PARTUEN in het Sal
vadoraanse parlement hebben 16 ja
nuari uitgeroepen tot de 'Dag van de
Vrede'. Op die dag tekenen regering
en verzet in Mexico het definitieve
akkoord dat een einde maakt aan de
twaalf-jarige burgeroorlog.
Sjevardnadze wil zijn geboorteland helpen
Bij gevechten tussen voor- en tegenstanders van de ge
vluchte president Gamsachoerdia, zijn gisteren in ver
schillende Georgische dorpen tien mensen gedood en
twintig gewond geraakt. Dat is vanmorgen bekendge
maakt door het opperbevel van de Militaire Raad, die in
Georgië de macht heeft overgenomen. Over de vervlijf-
plaats van Gamsachoerdia bestaat onduidelijkheid.
TBIUSI-MOSKOU
De gevechten hadden veertig
kilometer buiten de Georgische
hoofdstad Tbilisi plaats, in de
dorpen Natachari en Achiani,
waar aanhangers van de verdre
ven president zich hebben ver
schanst.
De Militaire Raad zei dat ze in
het duister tast over de huidige
verblijfplaats van Gamsachoer
dia. „Er zijn twee versies: of hij
bevindt zich in Armenië, of hij
heeft in Azerbajdzjan een vlieg
tuig met onbekende bestem
ming genomen", aldus een
woordvoerder van de Raad.
Vanochtend kwam het nor
male leven langzaam weer op
gang in Tbilisi. De winkels gin
gen weer open en de mensen
verdrongen zich voor een exem
plaar van de nieuwe krant De
Georgische Kroniek van de De
mocratische Nationale Partij
van Georgi Tsjantoeria.
Eduard Sjevardnadze denkt
erover zich kandidaat te stellen
voor het presidentschap van
zijn geboorteland Georgië. Hij
sloot zich gisteren aan bij de
critici van de verdreven Gamsa
choerdia met de opmerking dat
diens regime „grote economi
sche, politieke en morele scha
de" heeft aangericht.
Sjevardnadze riep de Geor-
giërs op Gamsachoerdia te ver
geven en het verleden te begra
ven. Gamsachoerdia zou uitein
delijk naar Georgië moeten
kunnen terugkeren als hij dat
wil, aldus de oud-minister. Sje
vardnadze zei dat het ook hele
maal van het volk afhangt of hij
zich kandidaat stelt, voor het
presidentschap.
NIEUWSLIJN
Honeckers eisen achterstallig pensioen
Erich Honecker en zijn vrouw Margot stappen naar de rechter
om de verdere betaling van hun pensioen te eisen, dat door de
Duitse regering werd bevroren toen de voormalige Oostduitse
leider vorig jaar maart naar Moskou vluchtte. Volgens de advo
caat van Honecker heeft de Duitse staat onjuist gehandeld met
het stopzetten van de ouderdomsuitkering. Volgens de Berliner
Zeitungheeft Erich Honecker 18.000 mark tegoed, maar meldde
niet hoeveel zijn vrouw is misgelopen.
Britten praten niet over Falklands
Londen heeft een voorstel van het Argentijnse ministerie van
buitenlandse zaken om een internationale arbitragecommissie
te laten beslissen wie eigenaar is van de Falkland-eilanden afge
wezen. Volgens Argentinië is arbitrage een van de „mogelijke al
ternatieven" om het conflict tussen beide landen op te lossen.
Argentinië zegt dat de Malvinas in zijn bezit waren toen het land
in 1816 onafhankelijk werd van Spanje. Volgens Argentijnen
hadden de Britten de eilanden 17 jaar later met geweld ingepikt.
Qyer drie maanden is het tien jaar geleden dat de oorlog tussen
Qfoot-Brittannie èn Argentinië over het bezit van de Falkland-
éilanden begon.
'Paraplu' generaal pleegt zelfmoord
De voormalige Bulgaarse minister van binnenlandse zaken ge
neraal Stoyan Savov heeft gisteren zelfmoord gepleegd, twee da
gen voor hij voor de rechter moest verschijnen omdat hij dos
siers over de niet opgeloste „paraplu-moord" op de dissident
Georgi Markov zou hebben vernietigd. In 1978 overleed de
schrijver Markov nadat hij een scherpe prik in zijn been had ge
voeld terwijl hij wachtte bij een bushalte in Londen. In zijn dij
werd later een kogeltje met gif gevonden, dat blijkbaar met de
punt van een paraplu was geïnjecteerd. Twee maanden geleden
kondigde Savov aan dat hij tijdens de rechtszaak alle bijzonder
heden rond de moord op Markov bekend zou maken.
Amerikanen geloven in Kennedy-complot
Drie op de vier Amerikanen menen dat president John F. Kenne
dy het slachtoffer is geworden van een samenzwering. Volgens
een enquête van het weekblad Time en het televisiestation CNN
gelooft driekwart van de ondervraagden dat de waarheid over de
moord op Kennedy niet boven water is gekomen. De helft van
de aanhangers van de samenzweringstheorie zegt dat de Ameri
kaanse geheime dienst, de CIA, bij de moordaanslag op 22 no
vember 1963 in Dallas was betrokken. Eenderde beweert dat de
Cubaanse leider Fidel Castro achter de moord zat. Een officiële
onderzoekscommissie was tot de conclusie gekomen dat de
moordenaar van Kennedy, Lee Harvey Oswald, alleen had ge
handeld.
Geen troepen
Nederland in
Joegoslavië
DEN HAAG-NEW VORK ANP-GPD
Nederland is tot nu toe niet ge
vraagd troepen beschikbaar te
stellen voor een vredesmacht
voor Joegoslavië. De kans dat
dit ooit zal gebeuren wordt in
Den Haag uiterst gering geacht.
Servië heeft vorige maand na
melijk laten weten dat Neder
landse militairen niet welkom
zijn.
Secretaris-generaal Boutros
Ghali heeft gisteren bekend ge
maakt dat de Verenigde Naties
50 waarnemers naar Joegoslavië
sturen die zullen helpen bij het
instandhouden van de jongste
wapenstilstand. In een brief aan
de Veiligheidsraad laat de secre
taris-generaal verder weten
vooralsnog niet van plan te zijn
ook duizenden vredestroepen
naar Joegoslavië te sturen.
Daarvan kan pas sprake zijn
als blijkt dat alle partijen zich
houden aan de wapenstilstand,
meewerken aan het instellen
van gedemilitariseerde zones en
meewerken aan het vertrek van
de federale Joegoslavische troe
pen uit Kroatië. Het bestand dat
sinds vrijdag in Kroatië van
kracht is, is gisteren redelijk
goed nageleefd. Er was alleen
sprake van incidentele schen
dingen. maar gevechten op gro
te schaal deden zich niet voor.
Lichte straf
geëist tegen
grenswachters
BERLUN Rtr-AFP
Een openbare aanklager in
Duitsland heeft gisteren voor
waardelijke gevangenisstraffen
geëist tegen vier voormalige
Oostduitse grenswachten die in
1989 een vluchteling doodscho
ten die naar het Westen trachtte
te ontkomen.
Zafferana houdt al weken adem in na eruptie vulkaan
met explosieven een lavastroom
deels wist om te leiden. In het
geval van de Etna zijn explosie
ven volgens Barberi helemaal
niet nodig. De situatie is onder
controle en er bestaat geen en
kel gevaar voor Zaffarena, zo
zegt hij constant.
Franco Barberi blijft zeker van
zijn zaak, ook al doet de vulka-
noloog uitspraken die aller
minst geruststellen. Volgens
hem neemt de druk in de krater
niet af. Dit kan erop duiden dat
de komende tijd nog veel meer
lava uit de vulkaan zal stromen.
Barberi denkt dat de Etna nog
weken en misschien zelfs
maanden actief zal blijven. Ook
is het niet uitgesloten dat, de
eruptie met een aardbeving ein
digt, zoals in 1984.
'Uitgezeken'
Russen in
ziekenhuis
Dertien mensen in Tsjeljabinsk
(Oeral) zijn in het ziekenhuis
beland na het volgen van een
'urinekuur'. Het doorgaans be
trouwbare weekblad Kom
mersant meldt dat de dertien
hun eigen urine waren gaan
drinken, nadat zij in het seri
euze weekblad Argoementi i
Fakti een artikel hadden gele
zen over de heilzame werking
van een 'urinekuur* voor de al
gehele gezondheid.
Een van de patiënten hield de
kuur liefst twintig dagen vol en
moet dit nu met een maag
bloeding bekopen. Een andere
dient geopereerd te worden
vanwege ernstige constipatie,
aldus Kommersant.
Volgens de Moskouse urino-
loog Andrej Gatsjev moeten de
vervelende gevolgen van de
kuur niet aan het hoofdbe
standdeel zelf worden toege
dicht. Vermoedelijk, zo zegt
hij, is in dit geval de urine be
dorven geweest door het nutti
gen van met landbouwchemi-
caliën besmette aardappelen
en suikerbieten. Galtsjev toont
zich een tevreden consument
van de eigen urine. Hij advi
seert 'verslaafden' echter kin-
der-urine aan, want daarmee
wordt 'het lichaam perfect ge
reinigd'.
CORRESPONDENT
De bewoners van het Siciliaanse
plaatsje Zafferana houden al
drie weken angstvallig hun ogen
gericht op de vuurspuwende Et-
na. De experts, die met com
puteruitdraaien in de hand de
bevolking proberen gerust te
stellen, worden argwanend be
keken. Hoezo, geen paniek? Be
dreigd door kokende lava wen
den veel dorpsbewoners zich in
wanhopig gebed tot de Heilige
Madonna van de Voorzienig
heid.
De Etna, met een hoogte van
3340 meter Europa's grootste
vulkaan, is al 22 dagen actief.
Een rode dampende brij van la
va en magma stroomt langzaam
van de oostelijke helling. Een
spectaculair schouwspel, dat
wel. maar de ongerustheid
neemt toe. Sinds oudejaarsdag
wordt gebouwd aan een grote
wal die Zafferana moet bescher
men. „Een extra voorzorgs
maatregel", zegt de Italiaanse
Bescherming Bevolking luchtig.
De muur kan de 7.500 inwoners
van Zafferana niet geruststellen.
De afgelopen weken zijn hun
kostbare fruitbomen al verdwe
nen onder een vier meter dikke
lavadeken. De Calannavallei,
een natuurmonument van de
eerste orde, is vrijwel onherken
baar.
De bewoners van Zaffarena
smeekten de autoriteiten zater
dag de krater van de vulkaan te
bombarderen om de lavast
room van richting te doen ver
anderen, Maar vulkanoloog
Barberi voelt daar niets voor,
ondanks het feit dat hij in 1983
De Algerijnse premier Sid Ah
med Ghozali heeft gezegd dat
bij de tweede kerstdag gehou
den parlementsverkiezingen,
die met grote meerderheid wer
den gewonnen door het Islami
tische Reddingsffont (FIS), on
regelmatigheden zijn voorgeko
men. Hij suggereerde hiermee
dat ongelijk stembusuitslagen
ongeldig worden verklaard.
Tijdens een televisie-inter
view merkte Ghozali op dat de
verkiezingen „niet zo vrij en
eerlijk verlopen zijn zoals ik mij
had voorgesteld". De stemming
op 26 december werd volgens
Ghozali her en der ontsierd
door intimidaties van kiezers
door het FIS, dat 188 van de 430
zetels in de Nationale Volksas
semblee veroverde. De fouten
die door functionarissen zijn
gemaakt in de verdeling van
zo n 900.000 identificatiekaar
ten waarmee men een stem kon
uitbrengen noemde Ghozali
ernstig. Ook de een miljoen on
geldige stemmen door het on
juist invullen van de stembiljet
ten waren een teleurstellijng
voor de Algerijnse premier.
Het was de eerste keer dat
Ghozali openlijk gewag maakte
van onregelmatigheden tijdens
de parlementsverkiezingen, de
eerste sinds Algerije in 1962 on
afhankelijk werd. Deze week be
slist de Constitutionele Raad
over de geldigheid van, de eerste
verkiezingsronde, na klachten
en beschuldigingen over onre
gelmatigheden die vooral de
schuld zouden zijn van het FIS.
Soldaten van het uiteenvallende Sovjet-leger zweren in Kiev trouw aan Oekraïne. Die republiek heeft alle
voormalige Sovjet-troepen op zijn grondgebied onder Oekraïns bevel geplaatst. fot<? epa sergei supinsky
JERUZALEM-NEW VORK AFP-GPD-Rtr
De Palestijnse delegatie die
deelneemt aan de vredesconfe
rentie over het Midden-Oosten
heeft van de PLO toestemming
gekregen naar Washington af te
reizen om het overleg voort te
zetten.
De Palestijnse Bevrijdingsor
ganisatie gaf daarvoor het groe
ne licht nadat de VN-Veilig
heidsraad gisteren Israël had
veroordeeld voor zijn besluit 12
Palestijnse activisten uit te wij
zen uit de bezette gebieden.
De nieuwe ronde in het vre
desoverleg zou oorspronkelijk
vandaag beginnen. De Pales
tijnse, Jordaanse. Syrische en
Libanese delegaties besloten
echter hun vertrek naar de
Amerikaanse hoofdstad uit te
stellen na het Israëlische besluit
twaalf Palestijnen te verbannen.
De Veiligheidsraad veroor
deelde maandag, met instem
ming van de Verenigde Staten,
het Israëlische besluit 12 Pales
tijnse activisten uit te wijzen.
De resolutie werd met algeme
ne stemmen door de vijftien le
den aangenomen. In de resolu
tie wordt Israël gevraagd het be
sluit tot verbanning onmiddel
lijk in te trekken.
Tevens moet Israël, krachtens
de resolutie, zorgen voor de vei
lige en onmiddellijke terugkeer
van degenen die reeds gedepor
teerd zijn. Israëlische functiona
rissen hebben vandaag teleur
gesteld gereageerd op de ver
oordeling door de Veiligheids
raad. Zij lieten weten dat de
VN-resolutie geen invloed zal
hebben op het Israëlische uit-
wijzingsbeleid. De resolutie
wordt eenzijdig en onrechtvaar
dig genoemd.
De leider van de regerende So
cialistische Partij van Frankrijk,
Pierre Mauroy, treedt deze week
af. Hij wordt opgevolgd door
Laurent Fabius, die momenteel
voorzitter is van de Nationale
Assemblée (parlement).
Het vertrek van Mauroy komt
niet onverwacht. Tijdens het
congres van de socialisten in
december werd er in de wan
delgangen al volop gespecu
leerd over het vertrek van de so
cialistische leider die zwaar
wordt bekritiseerd vanwege de
belabberde positie die zijn partij
in de opiniepeilingen inneemt.
Het vertrek van 'zondebok'
Mauroy zou de partij weer in
opwaartse richting moeten du-
Mauroys vertrek zal volgens
waarnemers worden gevolgd
door een serie wijzigingen in
het kabinet van de eveneens be
kritiseerde premier Cresson.
Het is overigens al de tweede
keer dat Fabius Mauroy opvolgt
in een zelfde functie. In 1984
werd de socialistische leidei; als
premier opgevolgd door Fabius
nadat de aanvallen van de soci
alisten op de particuliere scho
len in Frankrijk faalden. Volgens
ingewijden worden ditmaal de
rollen gewoon omgedraaid: Fa
bius wordt partijleider en Mau
roy voorzitter van het parle
ment.
De 63-jarige Pierre Mauroy
kan terugkijken op een bijna 50-
jarige carrière als 'vertegen
woordiger van het volkssocialis-
me'. Hij is afkomstig uit Noord-
Frankrijk, waar hij sinds 1973
burgemeester van Lille is.
Op 16-jarige leeftijd trad
Mauroy al toe tot de jonge soci
alisten. In 1961 werd hij secreta
ris van de machtige noordelijke
Federatie van Socialisten. In de
ze functie ontmoette hij presi
dent Mitterrand, die toen voor
zitter was van de Federatie van
Links-democraten en Socialis
ten.
In 1971 steunde Mauroy Mit
terrand in zijn streven een nieu
we socialistische partij op te
richten. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat Mitterrand hemi
na zijn benoeming tot presi
dent. aanstelt als premier. Na
zijn aftreden in 1984 wordt
Mauroy partijvoorzitter.
BRUSSEL HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Zes weken na de verkiezingen van eind novem
ber heeft België nog steeds geen nieuwe rege
ring. Niet dat iemand daar iets van merkt, maar
het vervelende is dat niemand weet of zelfs
maar durft te voorspellen of en wanneer België
weer op een normale manier bestuurd zal wor
den. Voorlopig regeert de chaos.
Ogenschijnlijk niet in Wallonië, waar gisteren een
nieuwe deelregering werd gevormd. Een rooms-
rode coalitie die geleid zal worden door Guy
Spitaels, de onbetwiste leider van de machtige
Parti Socialiste. Aan Vlaamse kant is van een
nieuwe deelregering nog geen sprake, om van
een nationale regering maar te zwijgen.
Formateur Melchior Wathelet, een Waalse
christendemocraat, heeft nu drie weken in de
grootste stilte gewerkt, maar niemand weer waar
mee hij gaat komen. Hijzelf waarschijnlijk ook
niet, want Wathelet heeft nog nauwelijks serieuze
gesprekken met de topmensen van de diverse po
litieke 'families' gevoerd.
Men neemt het er kennelijk van. vooral aan
Vlaamse zijde. Iedereen kijkt naar de christende
mocraten van 'uittredend' premier Wilfried Mar
tens. Maar de CVP onderneemt niets. Zij liet di
rect de voor alle gevestigde partijen zo desastreus
verlopen verkiezingen in november al weten geen
initiatief te zullen nemen. De andere partijen
moesten de politieke rotzooi maar opruimen die
de kiezer had achtergelaten.
Maar de oude partijen stralen machteloosheid
uit. De socialisten' doen niets, de SP wacht af en
de liberalen roepen dat de CVP en de SP de boel
bewust laten 'verrotten'. Intussen lachen Spitaels
en de zijnen in hun vuistje, want zoals zo vaak
hebben zij ook nu weer België op sleeptouw ge
nomen. Waarheen? Dat blijft de vraag.
Nadat de Vlaamse liberale leider Guy Verhof-
stadt zijn pogingen om een socialistisch-liberaal-
groene coalitie (zonder christendemocraten) te
vormen had zien mislukken op een groen 'nee'
en de besluiteloosheid van de socialisten, deed
Spitaels wat hij meteen al wilde: weer een rooms-
rode coalitie in Wallonië vormen.
Dat ging razendsnel. De PS en de christende
mocratische PSC (van de nationale informateur)
werden het eens over een beperkt programma en
gisteren werd Spitaels die in Wallonië ook wel
Dieu (God) genoemd wordt tot regeringsleider
gebombardeerd. En kon hij zijn eisen aan de an
dere partijen in België formuleren.
De vorming van de twee deelregeringen en de
nationale regering lopen in dit verdeelde land im
mers op een merkwaardige manier door elkaar.
Dat komt ten dele omdat België voor een staats
hervorming staat, die een tweederde parlemen
taire meerderheid vereist èn een meerderheid in
de twee gewestelijke regeringen.
Bovendien zitten de Vlamingen met het pro
bleem dat hun deelregering anders dan de
Waalse 'proportioneel' moet zijn samenge
steld, dus met alle grote partijen er in. De Vlamin
gen willen daar vanaf, maar daarvoor is weer die
zelfde tweederde meerderheid en medewerking
van de Waalse deelregering en -parlement nodig.
Dat biedt de Walen een unieke gelegenheid de
Vlamingen te chanteren en in dat spel is Spitaels
een ware meester. Waalse hulp bij het regelen
van de Vlaamse bestuurlijke problemen koppelt
hij zonder met de ogen te knipperen aan Waalse
financiële eisen. En die heeft hij in overvloed.
Alles draait immers om geld. België wordt
steeds federaler, en dat betekent dat de deelrege
ringen over hun eigen financiën beschikken. Wal
lonië is echter zo arm als een kerkrat, maar heeft
dure sociale verlangens en onderbetaalde onder
wijzers. Alleen met geld kan er rust aan het Waal
se front blijven.
Dat geld moet van de nationale regering komen
en dus van het rijke Vlaanderen, dat i
tweederde van de Belgische inkomsten zorgt.
Spitaels eist nu zelfs onomwonden de overheve
ling van het Waalse deel van het nog steeds natio
naal geïnde kijk- en luistergeld in ruil voor steun
aan de Vlaamse wensen.
De Vlamingen vrezen dus dat zij, net als in het
verleden, weer voor de Waalse rekening zullen
moeten opdraaien. En daar heeft aan Vlaamse
kant iedereen de buik van vol. De harde taal van
de Vlaamse partijen en kranten aan het adres van
Spitaels en de zijnen liegt er dan ook al weken
niet om.
De besluiteloosheid van de Vlaamse partijen,
die Spitaels volledig het initiatief hebben gelaten,
dreigt zich nu dus tegen hen te keren. Tenzij zij
één front vormen en de Waalse eisen afwijzen.
Maar dan verzandt België pas echt in een politie
ke impasse, waar geen enkele formateur of infor
mateur nog weg uit zal weten.
De kabinetsformatie in 1988 duurde bijna zes
maanden. Een herhaling daarvan is niet denk
beeldig. Intussen groeit tegelijk met de toch al
niet geringe afkeer bij de gewone Belg van het po
litieke bedrijf, de vrees dat die zich na zoveel ge
knoei de volgende keer wellicht nog extremer zal
uitspreken.
