Binnenland
SHS-directeur
zou frauderen
Ambtenaren willen niet naar 'kippenhok'
Vissers blijven regels
aan hun laars lappen
De kastelein zou wat beter
op zijn klanten moeten letten
Vier commissies buigen
zich over vernieuwing
Daf: Herstel na zeer slecht 1991
Dinsdag 7 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef)
DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: RALPH KLEINHOUT
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Mysterieuze 'ontvoering' in Tilburg
De Tilburgse politie zit sinds gisteravond met een 42-jarige
vrouw uit die stad, die slachtoffer zegt te zijn van een ontvoe
ring. De vrouw maakt een verwarde indruk. Ze zou gisteren bij
een bushalte aan de haren in een bestelbusje zijn gesleept en
vervolgens zijn bedwelmd. Uren later zou ze in een schuurtje
wakker zijn geworden, waarna ze de aandacht van een voorbij
ganger trok. Die nog onbekende man zou haar vervolgens heb
ben bevrijd en op het politiebureau hebben afgezet Tot nu toe
hebben zich geen getuigen gemeld.
Politie rolt bende in in Zeeland op
De politie van Temeuzen, Hulst en Axel heeft een inval gedaan
in twaalf panden in deze gemeenten. Ook werd een inval gedaan
in een woning in Capelle aan de IJssel. Bij de huiszoekingen zijn
zes mensen aangehouden, die vermoedelijk deel uit maken van
een internationaal opererende bende in vals geld. De verdach
ten is deelneming aan een misdadige organisatie, het uitgeven
en in voorraad hebben van valse bankbiljetten en munten, ver
valsing, oplichting, schuldheling, belastingfraude en het overtre
den van de opiumwet ten laste gelegd.
Portugal en Nederland werken samen
Portugal en Nederland gaan nauwer samenwerken op het ter
rein van onderwijs en wetenschap. Deskundigen en instituten
uit beide landen zullen onderling projecten opzetten en uitvoe
ren. Minister Ritzen van onderwijs en wetenschappen en zijn
Portugese collega Gomes Durao hebben hiertoe gisteren een
protocol ondertekend. De samenwerking omvat onder meer het
doceren van de taal van het andere land op verschillende ni
veaus en samenwerking bij de opleiding van docenten. Ook het
maken van een Portugees-Nederlands woordenboek staat op de
rol.
Kabinet pakt handel in lege bv's aan
Minister Andriessen (economische zaken) en staatssecretaris
Kosto (justitie) hebben gisteren een wetsvoorstel naar de Twee
de Kamer gestuurd, dat het ontbinden van lege rechtspersonen
eenvoudiger moet maken. Het kabinet wil zo de handel in lege
bv's beter tegengaan. Met lege bv's wordt zeer vaak gefraudeerd.
Tot nu toe kan alleen de rechter rechtspersonen ontbinden. Het
wetsvoorstel maakt het mogelijk dat in bepaalde gevallen de Ka
mers van Koophandel deze bevoegdheid krijgen. Het gaat niet
alleen om besloten of naamloze vennootschappen, maar ook
om coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, vereni
gingen en stichtingen.
AID schrijft steeds meer verbalen uit
juist bijhouden van het logboek.
Er werden ook 23 processen-
verbaal opgemaakt wegens
valsheid in geschrifte.
Bijna honderd vissers in Urk
hebben in 1990 gebruik ge
maakt van een hen geboden ge
legenheid grote hoeveelheden
gequoteerde vis (vis die onder
"cingen valt) via een
De Nederlandse vissers blijven
de regels aan hun laars lappen.
Dit blijkt uit het groter aantal
processen-verbaal dat door de
Algemene Inspectie Dienst
(AID) van het ministerie van
landbouw, natuurbeheer en
visserij is opgemaakt
Een woordvoerder van het mi
nisterie zei dat de vissers steeds
opnieuw mogelijkheden vinden
om vangstbeperkende maatre
gelen te ontduiken.
Werden van 1 september
1990 tot 1 maart 1991 533 pro
cessen-verbaal opgemaakt, het
daarop volgende half jaar wer
den er 646 uitgeschreven. De
meeste processen-verbaal wer
den opgemaakt bij controle bij
aanlanding en voor het niet
schermd grijs handelscircuit af
te zetten. Dit blijkt uit een
grootscheeps onderzoek in de
vissersplaats, waarvan minister
Bukman in een voortgangsrap
portage aan de Tweede Kamer
melding maakt.
Het onderzoek van de AID
heeft inmiddels 1138 ton ge
quoteerde vis opgeleverd die
ten onrechte buiten de vangst
registratie is gehouden.
De vroegere president-directeur van Volvo Car, ir. A. Deleye, wordt commissaris bij Nedcar. President-directeur F. Sevenstem van Nedcar zei dit
gisteren in Helmond bij de onthulling van het nieuwe logo van de automobielfabriek. Nedcar is de voortzetting van Volvo Car. Volvo Zweden,
Mitsubishi en de Nederlandse staat bezitten ieder eenderde van de aandelen. Het is de bedoeling dat in het produktiebedrijf in Bom binnen en
kele jaren auto's van zowel het Zweedse als het Japanse merk worden gemaakt. De jaarproduktie wordt dan ongeveer 200.000 stuks, tweemaal
zoveel als er nu worden vervaardigd. De produktiegroei zal geen gevolgen hebben voor het personeelsbestand. foto anp rujd hoff
DEN HAAG ANP
Vier commissies, bestaande uit
(oud-)politici en wetenschap
pers, gaan de Tweede Kamer
adviseren over bestuurlijke en
staatsrechtelijke vernieuwing.
Kamervoorzitter Deetman
maakte de samenstelling van
die commissies gisteren bekend
tijdens een nieuwjaarsreceptie
met de parlementaire pers.
Eén commissie buigt zich
over de relatie tussen ambtena
ren, regering en Tweede Kamer.
Een tweede commissie zal het
kiesstelsel, de kabinetsformatie
en de positie van de Eerste Ka
mer onder de loep nemen.
Daarnaast zal een commissie
nader onderzoek doen naar de
wenselijkheid van de gekozen
burgemeester. De vierde com
missie bekijkt hoe de departe
menten opnieuw kunnen wor
den ingedeeld.
De gemeentepolitie van Den Haag heeft gisteren de di
recteur van de stichting Haags sociaal cultureel werk
(SHS) gearresteerd. De 46-jarige man uit Voorschoten en
enkele andere SHS-medewerkers zouden onder meer via
steunstichtingen subsidiegeld hebben doorgesluisd. Ze
zouden grote bedragen hebben gebruikt voor privé-doel-
einden.
misbruik van subsidiegeld bij de
grootste welzijnskoepel van de
stad. Toen al was de 46-jarige
Voorschotenaar directeur van
de SHS en haar voorloper de
SSK (Stichting Samenwerkende
Klub- en buurthuizen).
Het vermoeden bestond dat
de subsidiegelden vooral zijn
gebruikt om reizen naar Israël,
Canada, Japan en het Verre
Oosten te financieren. Dat geld
was eigenlijk bestemd voor so
ciaal-culturele activiteiten.
Op 23 mei 1991 verrichtte de
politie op drie plaatsen huiszoe
kingen. Daarbij werd vooral de
geautomatiseerde administratie
in beslag genomen. Dit gebeur
de nadat de gemeente Den
De directeur is de hoofdver
dachte in de fraudezaak. Hem
kan onder meer verduistering
en valsheid in geschrifte ten' las
te worden gelegd.
Bij de fraude gaat het om een
bedrag van tenminste enkele
honderdduizenden guldens.
Het geld zou de afgelopen drie
jaar voor 'privé-doeleinden' zijn
gebruikt. De politie wil voorals
nog niet zeggen waar de ver
dachte het geld precies aan
heeft uitgegeven. De directeur
wordt hierover verhoord.
Eind april vorig jaar begon
het Haagse gemeentebestuur al
een onderzoek naar mogelijk
Haag aangifte deed van verdui
stering van subsidiegeld. De
SHS ontvangt jaarlijks enkele
tientallen miljoenen guldens
van de gemeente Den Haag en
exploiteert vele buurtcentra.
P. Verheyen, adjunct-direc
teur van de SHS, reageert ver
baasd op de arrestatie van zijn
baas Hij had de indruk dat het
onderzoek dood liep. Bij de be
schuldigingen kan hij zich niets
voorstellen. „In een organisatie
waar jaarlijks miljoenen guldens
omgaan is altijd twijfel over be
paalde Uitgaven. Maar dat er
geld voor privédoeleinden is ge
bruikt, zou mij hogelijk verba
zen." Bij afwezigheid van de di
recteur heeft Verheyen de lei
ding bij de welzijnskoepel.
De gemeente Den Haag geeft
vooralsnog geen commentaar
op de arrestatie van de SHS-di
recteur. De politie verwacht
meer binnenkort mensen te
kunnen arresteren.
Angst voor krappe werkruimte ministerie opnieuw inzet conflict
PENH
THEO HAERKENS
„Eén, twee, drie, vier, vijf... één,
twee, drie, vier, vijf." Met kloeke
stappen neemt de ambtenaar
van het ministerie van Vrom de
maat van zijn werkkamer. „Vijf
entwintig vierkante meter heb
ben we met zijn drieën", rap
porteert hij.
Eigenlijk is dat te weinig: ne
gen vierkante meter per man
geldt als het minimum. Veel
lijkt het de ambtenaar niet te
kunnen schelen, want het ba-
rakkencomplex van het minis
terie heeft zijn langste tijd ge
had. De noodvoorziening, waar
de krielkipjes 's zomers met hun
kuikentjes tussen de zonnebloe
men scharrelen, heeft zijn lang
ste tijd gehad.
Komende zomer betrekken
3100 medewerkers van het mi
nisterie dat nu nog over een
aantal vestigingen is verdeeld,
het nieuwe gebouw in de bin
nenstad van Den Haag. Maar de
ambtenaren zijn daar niet on
verdeeld gelukkig mee. Ze zijn
bang dat ze te krap komen te
zitten.
Het nieuwe gebouw tegen
over het Centraal Station vol
doet aan de normen die golden
op het moment dat de architect
vijf jaar geleden zijn ontwerp
maakte. Inmiddels zijn die nor
men bijgesteld. De gezamenlij
ke dienstencommissies van het
departement willen dat bij de
definitieve indeling van de
werkruimte wordt uitgegaan
van de normen die de Arbeids
inspectie hanteert. Die gaat uit
van een minimum oppervlakte
van 9 vierkante meter per per-
De top van het ministerie,
vindt dat onzin en verwijst naar
de standaard van de Rijksge
bouwendienst (RGD): acht vier
kante meter per persoon en drie
tot vier meter voor ruimten voor
gemeenschappelijk gebruik.
H. Wardenaar, van de dienst
commissie Milieubeheer, die de
zaak aan de afdeling recht
spraak van de Raad van State
wil voorleggen, legt uit dat het
niet alleen gaat om de toepas
sing van de ene of de andere
norm. „Wij gaan ervan uit dat
negen meter per werkplek meer
zekerheid biedt. De extra ruimte
die de RGD-norm zou bieden,
raak je gemakkelijk kwijt als er
wat tijdelijke krachten worden
ingeschakeld.".
Los van deze praktische be
zwaren voert hij aan dat de wet
telijke status van de RGD-nor-
mering een stuk minder is dan
de standaard van de Arbeidsin
spectie die het ministerie van
sociale zaken en werkgelegen
heid hanteert. „Het kabinet
moet daar nog over praten en
de maatstaf van Sociale Zaken
ligt vast"
Het is niet voor het eerst dat
ambtenaren op een ministerie
met de rechter dreigen om te
voorkomen dat ze te krap wor
den gehuisvest. Vorig jaar werd
ternauwernood een kort geding
voorkomen waarmee de ambte
naren van Sociale Zaken de top
dreigden omdat ze hun nieuwe
gebouw met veel meer mensen
moesten delen dan was voor
zien.
Het is opmerkelijk dat juist
het ministerie van sociale za
ken, waar de Arbeidsinspectie
onder valt, en Vrom, met de
Rijksgebouwendienst, proble
men hebben om het personeel
fatsoenlijk onder te brengen.
Verzelfstandiging van de af
deling Arbeidsvoorziening
bracht de oplossing voor Sociale
Zaken, zodat de 1850 ambtena
ren nu tot volle tevredenheid
aan de slag zijn in de nieuw
bouw. Weliswaar was er een gi
gantische taart nodig om de
goede verhoudingen te herstel
len, maar nu is het dan ook pais
en vree. Of het conflict bij Vrom
eveneens met een sisser afloopt,
moet nog bijken.
Het Nederlands Normalisatie-
instituut maakte uitgebreid stu
die van wensen en mogelijkhe
den voor de ruimten waar de
Nederlandse witte boorden-
werker zijn dagen slijt. De werk
zaamheden voor kantoorperso
neel zijn maar liefst in zes cate-
goriën verdeeld. Een archief
kast, een beeldscherm met toet
senbord, een fax, een extra tele
foon. of een werktafel voor grote
tekeningen, rechtvaardigen ook
elk extra decimeters.
Ing. R. Vellinga, als ergonoom
werkzaam bij de PTT, maar als
adviseur verbonden aan het
Normalisatie-instituut, legt uit
dat de meetlat alleen niet vol
doende is om het de Neder
landse klerk naar de zin te ma
ken. „Je gaat uit van een nor
maal bureau. De kastjes moeten
open kunnen, je moet er achter
kunnen zitten en je nog een
beetje' bewegingsruimte heb
ben."
Die ruimte is met de lineaal
in de hand nog te berekenen,
maar we vinden het ook heel
gewoon dat iemand kan schui
len voor een tochtend raam.
Dat het comfort groeit als de
werknemer ook nog achter zijn
bureau vandaan kan zonder dat
hij eerst zijn lades of kastdeur
moet sluiten, laat zich raden.
De Europese normen lopen
behoorlijk achter bij de Neder
landse. Maar er is dan ook heel
wat geregeld. De verhouding
tussen lengte en breedte van
een kamer, de kleur en de hoog
te, alles heeft zijn invloed. „Je
wordt ongelukkig als je geen
daglicht ziet of als je nooit weet
of het regent. Wie in een pij-
pelade het verst van het raam
zit, wordt het snelst en het
vaakst ziek. Kantoren zonder
daglicht zijn verboden", aldus
Vellinga.
DEN HAAG «GPD
Het is Nederland niet moeilijk
om een kroeg te beginnen. Bij
na iedereen kan een pilsje tap
pen. Het horecadiploma is zo
gehaald. Gevolg: Jan en Alleman
staat achter de tap. „Het wordt
hoog tijd dat het kaf van het ko
ren wordt gescheiden", vindt G.
van der Veen van Horeca Ne
derland.
Hij is dan ook enthousiast
over het plan van de gemeente
Den Haag om strengere eisen te
stellen aan mensen die een café
willen openen.
Cafébezoekers veroorzaken,
zeker op weg naar huis, nogal
wat overlast. De verhalen over
onder meer lawaaioverlast zijn
bekend. Drugsgebruik, illegaal
gokken en schiet- en vechtpar
tijen zijn geen uitzondering.
Sommige kasteleins doen wei
nig moeite om dat soort uitwas
sen te vermijden. De gemeente
Den Haag wil daarin verande
ring brengen. Zo zou de kroeg
baas, voordat hij een vergun
ning krijgt, aan strengere eisen
moeten voldoen. Een soort be
wijs van goed gedrag.
Ook wil het gemeentebestuur
van Den Haag in een groot deel
van de stad een horeca-stop in
voeren. Dat betekent dat in be
treffende buurten, vooral in
woonwijken, geen nieuwe hore
ca mag worden gevestigd.
Van der Veen van Horeca Ne
derland is ook voorstander van
strengere eisen voor horeca-on-
dememers. „Wij willen dat in de
toekomst mensen een horeca
diploma behalen aan de mid
delbare hotelschool. Zo krijgen
ze een gedegen ondergrond die
nodig is om in de horeca te wer
ken. Voor oudere mensen en al
lochtonen zouden er aangepas
te onderwijsprogramma's moe
ten komen, zodat iedereen een
kans heeft om dat diploma te
behalen. Zo'n opleidingseis
schrikt in elk geval de mensen
af die snel geld willen verdie
nen."
Volgens Van der Veen is het
verloop in de horeca veel te
groot. „Elk jaar vertrekken zes
duizend van de veertigduizend
mensen die in de horeca wer
ken. Om-het Haagse initiatief
tot een succes te maken, wil
Van der Veen graag met deze
sief BTW
xenten
J,,:! 1
Oranker
I
Maaltijden/Sp
•ijzer
'1
ZpLo0ie» j
Overige omzet
0 1 2 3 4 5 6 7
Groei aantal
horeca-werknemers
M'Eil'l
Café, bar, nachtclub
Slip msp
Kiosk
V
137;
256:
IJssalon
Kantine bij recreatiebedrijf
i Contractcatering
Strandbedrijf
j Buffetexploitatie sportaccomm.
Zalen/partycentrum
.....'.473;
SPIJSVERSTREKKERS
16.363
i Restaurant jÊf
Café-restaurant
Cafetaria
i Restauratie
Bistro
i Partycatering
j Wegrestaurant
Crèperie
Automatiek
3.952!
7.421
U3:
95
171
87
Hotel-garni i*,
"*66"
1 Hotel-café fpÉlllËi
Hotel-restaurant
Hotel-café-restaurant
Pension/kamerverhuurbedrijf
?57.
.288
502
"per 30-9-91
gemeente en het ministerie van
economische zaken waaron
der de Drank- en Horecawet
valt samenwerken. In steden
waar hetzelfde probleem speelt,
moeten volgens Van der Veen
soortgelijke maatregelen wor
den genomen. Hij hoopt dat de
eisen aan de kroegbaas worden
aangescherpt bij de wijziging
van de Drank- en Horecawet
die op stapel staat.
De gemeente Den Haag gaat
zelfs de bierbrouwers inschake
len om een oplossing voor de
overlast te vinden. Verantwoor
delijk ambtenaar P. van den
Bronk: „Door het afsluiten van
contracten met kasteleins, kun
nen de brouwers veel invloed
uitoefenen. Als een café geen
bier meer mag schenken omdat
de gemeente na herhaalde
klachten dé alcoholvergunning
intrekt, kost dat ook de brou
wers geld. Bovendien, wat stelt
een kroeg voor waar geen bier
wordt getapt?"
De bierbrouwers zélf zien het
nut van hogere eisen aan eige
naars van cafés overigens niet
in. Nederlands grootste bier
brouwerij Heineken benadrukt
dat bij het afsluiten van con
tracten wel degelijk op zaken als
ondernemerschap en vakman
schap van de exploitant wordt
gelet. Om er voor te zorgen dat
er niets mis gaat, laat Heineken
bij twijfels of grote financiële
belangen zelfs een anteceden
ten-onderzoek uitvoeren.
Vrachtwagenfabrikant hoopt op herstel afzetmarkten
anp Daf meldde over het eerste halfjaar van 1991
I een (netto)verlies van 180 miljoen gulden. De al
gemene economische situatie dwingt Daf tot
voorzichtigheid wat betreft uitspraken over een
herstel in de nabije toekomst. Vooral de stijgende
inflatie en de rentetarieven in Duitsland en Ne
derland kunnen een negatieve invloed hebben,
evenals de gecompliceerde toestand in Midden
en Oost-Europa. Positief noemt Daf echter da
een marktgroei wordt verwacht in Groot-Brittan-
nië en Spanje en een lichte verbetering van de
markt in Nederland, België en Frankrijk.
De maatregelen die vorig jaar zijn genomen,
hebben geleid tot een verdere terugloop van het
aantal personeelsleden. Midden 1991 bedroeg
het aantal medewerkers 14.798, eind 1991 was dit
aantal met meer dan 1.200 gezakt. Vergeleken
met eind 1989 is het aantal Daf-medewerkers
over de gehele wereld met meer dan 3.000 gere
duceerd.
Vrachtwagenfabrikant Daf zal in de eerste helft
van dit jaar de produktie beperkt houden, wat zal
leiden tot een verdere onderbezetting in de pro-
duktiebedrijven. Daardoor is werktijdverkorting
nodig in de eerste maanden van 1992. Dit zal het
resultaat over het eerste halfjaar negatief beïn
vloeden. Daf verwacht dan ook nog een verlies 'te
boeken.
Voor heel 1992 verwacht Daf echter een be
langrijke verbetering van het totale resultaat, on
der meer door een hogere produktie. Ook zullen
de effecten van de lager kosten zichtbaar worden.
Voor Daf is 1991 een bijzonder slecht jaar ge
weest. Het aantal afgeleverde voertuigen daalde
met 2.600 ten opzichte van 1990. In vergelijking
met 1989 zijn 7.500 voertuigen minder afgele
verd. De totale produktie van bestelwagens en
trucks samen was in 1991 bijna 6.000 stuks lager
dan in 1990 en bijna 9.800 lager dan in 1989.
