Binnenland
'CNV wacht
harde strijd
met politiek'
Marechaussee speurt
naar nep-'Code 3'
Hulpverlening zet moeder misbruikt kind in kou
Den Haag Centraal
moet ondergronds
'Geef psychiatrische
patiënten ov-kaart'
Timmer:
nt is koning
Dinsdag 7 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: JAKEUEN PAULUS
3
Personeel Bijenkorf stal kleding
Enkele personeelsleden van de Bijenkorf hebben, naar nu pas
blijkt, gedurende zeven maanden kleding ter waarde van enkele
tonnen gestolen. De diefstallen werden ontdekt door het waren
huis zelf. De politie arresteerde eind november in totaal zes
mensen: twee leden van de bewakingsdienst, een van de techni
sche dienst, een personeelslid van een schoonmaakbedrijf en
twee helers uit Amsterdam en 't Gooi. De politie zegt de zaak
niet naar buiten te hebben gebracht op verzoek van de Bijen
korf.
Honderden varkens dood bij brand
Bij een brand in een varkensstal in het Brabantse Sint Oedenro-
de zijn gisteren 540 varkens om het leven gekomen. De brand is
ontstaan door kortsluiting. Daardoor zijn isolatiemateriaal en
dakbeschot gaan smeulen. In de hevige rook die daarop ont
stond, zijn de varkens gestikt De schade is beperkt gebleven tot
het dak.
Chauffeurs Rabobank staken
Vijftig chauffeurs van het Rabo-computercentrum in Zeist en
van de Rabo-vestiging in Best hebben het werk neergelegd. Zij
protesteren daarmee tegen het voornemen van de hoofddirectie
om het aantal chauffeurs terug te brengen van 145 naar 70. De
Rabo-top is volgens de bonden teruggekomen op eerdere toe
zeggingen dat bij de onlangs aangekondigde reorganisatie geen
gedwongen ontslagen zouden vallen bij de afdelingen transport,
drukkerij, postkamer en magazijn. De bank wil de afdelingen de
komende vier jaar inkrimpen en het werk grotendeels uitbeste
den.
Aantal kamermoties flink gedaald
Het streven van de Tweede Kamer veel terughoudender te zijn
met het indienen van moties begint resultaat op te leveren. Vo
rig jaar daalde het aantal ingediende moties met ruim 170 tot
512, vergeleken met 1990. „Maar we zijn er nog niet. Het aantal
moties is nog steeds te hoog", aldus kamervoorzitter Deetman
tijdens zijn nieuwjaarsbijeenkomst met de parlementaire pers.
Deetman riep bewindslieden op de Kamer duidelijk te maken
dat een motie overbodig is als die niets anders doet dan het ge
voerde beleid ondersteunen. Het aantal demonstraties op het
Binnenhof is opnieuw gestegen. Vorig jaar vonden 124 demon
straties plaats, tegen 110 in 1990.
Beloning NS voor tip overval
De Nederlandse Spoorwegen hebben een beloning uitgeloofd
van 15.000 gulden voor de tip die leidt tot de aanhouding van de
daders van de overval op het grenswisselkantoor in het Amster
damse Centraal Station op 30 december. Bij die overval werd
een 29-jarige agent van de spoorwegpolitie in beide armen ge
schoten en gingen de drie daders er vandoor met enkele tiendui
zenden guldens. De onbekenden wisten bij de geldcassettes te
komen door de ruiten uit de gevel te blazen met behulp van een
explosief. Volgens de pqlitie ontbreekt van de daders tot op he
den elk spoor. Het drietal maakte ach uit de voeten met een ge
stolen rode Mazda stationwagen die kort na de overval werd te
ruggevonden in de Haarlemmer Houttuinen.
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
Het Haagse Centraal Station
moet na de eeuwwisseling on
dergronds uitbreiden. Omdat er
geen ruimte meer is om zes
nieuwe sporen naast de be
staande twaalf aan te leggen,
moet dat ondergronds gebeu
ren.
Volgens een studiegroep van
de gemeente Den Haag en de
Nederlandse Spoorwegen moet
de ruimte onder het Babylon-
complex naast CS daarvoor
worden gereserveerd. Ook deze
uitbreiding zal echter niet vol
doende zijn om in de toekomst
(in 2010 is het reizigersaantal
naar verwachting verdubbeld)
op te vangen. Daarom moet er
volgens de studiegroep een
soort metro komen tussen Den
Haag Centraal en Hollands
Spoor. Zo kunnen mensen snel
tussen beide stations reizen als
ze moeten overstappen.
Met de uitbreiding wordt
waarschijnlijk pas in de volgen
de eeuw begonnen en gaat en
kele honderden miljoenen gul
dens kosten.
Psychiatrische patiënten heb
ben doorgaans te weinig geld
om te kunnen reizen, zelfs voor
familiebezoek, en moeten daar
om een ov-jaarkaart krijgen.
Dat is voor hun gevoel van on
afhankelijk zijn en dus voor hun
genezing belangrijk. Dat idee
lanceerde directeur A. Hoppen-
er van psychiatrisch ziekenhuis
de Willem Arntsz Hoeve in
Utrecht in zijn nieuwjaarstoe
spraak.
Het gaat om zon 20.000 pa
tiënten, aldus Höppener, die
overigens niet allemaal medisch
gezien 'reisvaardig' zijn. „Maar
de meesten kunnen wel met of
zonder begeleiding reizen, al is
het maar naar dorp of stad in de
buurt, en naar familie. Dat is
ontzettend belangrijk".
Alleen: langdurig psychiatri
sche patiënten hebben maar
weinig geld. De meesten heb
ben een aaw-uitkering, waar na
een jaar duizend gulden per
maand vanaf gaat als bijdrage
aan de behandelkosten. Blijft
over zo'n 250 gulden aan zak
en kleedgeld, stelt Höppener.
„We zouden ook eens met de
verzekeraars moeten praten. Nu
nemen nogal wat patiënten een
taxi, die wel wordt vergoed als
het medisch-noodzakelijk ver
voer is, maar daar wordt na
tuurlijk mee gesjoemeld. De
verzekeraars zijn misschien wel
goedkoper uit met een massaal
ingekochte ov-jaarkaart voor
patiënten".
De Nederlandse Spoorwegen
willen wel met Höppener pra
ten over zijn plan. „We sluiten
grootverbruikcontracten af en
de voorwaarden zijn afhankelijk
van het soort vervoer: woon-
werk, recreatief, spits of dal. Ik
kan er niets over zeggen wat dit
zou moeten kosten, wel dat het
wat ons betreft een leuk idee is.
Elk idee om meer reizigers te
krijgen is namelijk leuk", aldus
NS-woordvoerder Binnendijk.
ABN AMRO: 150 miljoen erfpacht
AMSTERDAM GPD
Voor de bouw van het nieuwe hoofdkantoor van de ABN Amro
vraagt de gemeente Amsterdam de hoogste erfpacht uit de geschie
denis. Voor het afkopen van de erfpacht over een periode van vijftig
jaar moet de bank ruim 150 miljoen gulden neertellen.
Het nieuwe hoofdkantoor wordt gevestigd in Buitenveldert, vlak
langs de ringweg om de hoofdstad. De plek geldt als een van de
aantrekkelijkste van Amsterdam.
NIEUWSLIJN
AMSTERDAM THEA VAN BEEK
Hulpverleners schieten vaak ernstig te kort als
moeders seksueel misbruik .van een kind melden.
Niet zelden wordt de moeder geheel ten onrechte
ervan verdacht al langer te weten van het mis
bruik. Het vinden van hulp blijkt voor hen vaak
een lange en frustrerende weg.
Dat stelt de Alphense mevrouw Jonker-De Put
ter in haar proefschrift 'Als je kind misbruikt is'.
Donderdag promoveert zij op de Universiteit van
Amsterdam op een onderzoek naar wat het voor
moeders betekent te ontdekken dat hun kind
seksueel wordt misbruikt.
Tussen 1987 en 1990 interviewde zij 153 moe
ders die de afgelopen tien jaar werden geconfron
teerd met misbruik van hun kinderen. De daders
waren in de meeste gevallen familieleden. Moe
ders die zelf duidelijk waren betrokken bij het
seksueel misbruik, hield zij buiten haar onder
zoek.
De moeders stuitten vaak op een muur bij de
hulpverlening. Slechts de helft kreeg enig gehoor.
Dat uiteindelijk tweederde hulp kreeg, is vooral te
danken aan het eigen doorzettingsvermogen.
Jonker: „De moeder wordt vaak als zondebok
neergezet. Ik ben geschrokken van de vooroorde
len bij hulpverleners. Ze zou er zelf al lang van op
de hoogte zijn. Ze zou het hebben aangemoedigd
uit gemakzucht. Of de hulpverlener zegt dat het
haar eigen projectie is uit een verleden van seksu
eel misbruik".
Jonker werkte zelf tien jaar als hulpverleenster
bij de vereniging voor Seksuele Kindermishande
ling binnen het Gezin en was werkzaam bij het
bureau Vertrouwensarts in Den Haag. Daarbij viel
het haar op dat voor de slachtoffers van seksueel
misbruik en voor-de daders voldoende hulp aan
wezig was. Voor de moeders daarentegen be
stond nauwelijks aandacht.
Voor haar onderzoek verdeelde Jonker de moe
ders in twee groepen: zij die het misbruik van
hun kinderen zelf ontdekten en moeders die het
misbruik vernamen van buitenstaanders. De eer
ste groep bleek aanzienlijk gemakkelijker met het
onderwerp seksualiteit om te gaan en daarover te
kunnen praten. Ook bleken deze moeders beter
op de hoogte van seksueel misbruik.
Weinig verschil constateerde Jonker tussen bei
de groepen waar het gaat om het gevoel die de
ontdekking oproept. „Vrouwen ervaren een
enorm gevoel van verraad door de dader en een
beschaamd vertrouwen. Hun misbruikte kinde
ren verwijten ze waarom die haar niet eerder op
de hoogte stelden. Ze voelen zich niet schuldig,
maar wel tekortgeschoten. Dat schuldgevoel krij
gen ze overigens wel vaak door de omgeving aan
gepraat. En dat leidt in veel gevallen tot een ge
voel van isolement bij de moeders. Veel moeders
die misbruik van hun kind ontdekken, vertonen
daarna lichamelijke klachten of voelen zich de
pressief'.
Somber constateert zij: „Moeders maken deel
uit van een maatschappij die is doortrokken van
seksueel geweld. We tolereren dat zoveel mannen
in deze maatschappij zich gedragen als vijanden
ten opzichte van vrouwen en kinderen".
Uit het onderzoek van Jonker blijkt dat moe
ders er gemiddeld twee jaar over deden om ge
paste maatregelen te nemen. Opvallend was dat
de moeders daarbij vaak een vertrouwenspersoon
vonden in hun eigen moeder. Die was het ook
meestal die actief stappen ondernam en fungeer
de als vertrouwenspersoon voor het misbruikte
kleinkind. Overigens werd slechts in twee van de
vijf gevallen de zaak behandeld door justitie. De
overige zaken liepen veelal vast bij gebrek aan be
wijs.
Toch is Jonker niet pessimistisch. „We hebben
al veel bereikt. Kinderen kunnen nu dingen be
praten. Ook wordt veel misbruik gestopt omdat er
via de bureaus van vertrouwensartsen iets aan
wordt gedaan." Bovendien staan hulpverleners
tegenwoordig in de rij om cursussen te volgen
voor de opvang na seksueel misbruik.
Voorzitter Hofstede: '92 moeilijk
De verhouding tussen vakbeweging en de politiek, vooral
de PvdA, komt ook het komende jaar onder zware druk
te staan. Keer op keer heeft het kabinet vorig jaar finan
ciële doelstellingen voorrang gegeven boven afspraken
over het sociaal-economische beleid. Dit jaar zal dat niet
anders zijn, zo vreest CNV-voorzitter Hofstede.
In zijn nieuwjaarstoespraak zei
Hofstede gisteren dat de vakbe
weging een dam zal moeten op
werpen tegen de dreigende ont
manteling van de sociale zeker
heid. Hij constateerde dat
steeds meer politieke partijen
dicht tegen liberalisme en prag
matisme „aankruipen" nu het
socialisme onder zware druk
staat. Dat is het geval bij D66,
maar volgens Hofstede „mis
schien ook" bij de JVdA. „Een
PvdA die hard het mes zet in de
sociale uitkeringen. Een PvdA
die zelfs de ontkoppeling mee
maakt. Een PvdA die, waar het
gaat om de toekomst van de so
ciale zekerheid, ook nauwelijks
een betrouwbare partner is voor
de vakbeweging".
Nog even en de studieclub
van PvdA, D66 en WD kan aan
de slag met een studie van een
fusie, stelde Hofstede. „Immers,
met een toch ook socialistisch
begrip als solidariteit win je
vandaag de dag niet zo veel le
den meer. De neiging uit lijfsbe
houd te kiezen voor pragmatis
me kan dan gevaarlijk groot
zijn", aldus Hofstede.
Gevaarlijk, omdat liberalise
ring en pragmatisme niet veel
goeds met zich meebrengen.
Hofstede sluit niet uit dat in het
jaar 2000 veel uitkeringsgerech
tigden 20 tot 30 procent minder
hebben dan in 1980. „Tegen die
tijd zegt onze regering dan mis
schien wel wat in Amerika heel
gewoon is, namelijk dat ieder
een het recht heeft om arm te
zijn. Maar daar horen dan wel
gaarkeukens bij", aldus Hofste
de. Hij vindt ook dat de vakbe
weging nationaal en internatio
naal haar stem moet laten ho
ren tegen het oprukkende racis
me en de groeiende vreemde
lingenhaat in Europa. Hij con
stateerde dat de „horden weer
optrekken" en „met opgeheven
rechterarm de huizen van asiel
zoekers in brand steken".
Hofstede wil dat de vakbewe
ging in de hele Europese Ge
meenschap 1992 uitroept tot
het jaar van de multiculturele
samenleving. De vakbeweging
moet het in woord en daad op
nemen voor de allochtonen.
Uitgebreide voorlichting is no
dig en bij voorbeeld via de cao's
moet gelijke behandeling van
allochtonen worden afgedwon
gen.
Het CNV groeide overigens in
1991 flink. De christelijke vak
centrale boekte vorig jaar een
ledengroei van 13.000, een re
cord. Begin 1990 telde het CNV
nog 300.000 leden, twee jaar la
ter zijn dat er iets meer dan
320.000.
Smit ruimt
wrakken op
in Bangladesh
ROTTERDAM GPD
Smit Internationale gaat in op
dracht van de regering van
Bangladesh twintig wrakken en
een deel van een brug oprui
men, die sinds het zware nood
weer van april vorig jaar de
doorvaart van een rivier belem
meren. In het kader van een
ontwikkelingsproject worden de
kosten gedeeld door Nederland
en Bangladesh.
Ook het toezicht op de werk
zaamheden wordt gedeeld door
beide landen. De uitvoering is
in handen van de vestiging uit
Singapore van Smit Internatio
nale. De werkzaamheden vin
den plaats tussen januari en
mei. Er worden negen bergings
vaartuigen ingezet.
Weer 'aanslag'
op kantoor
voor migranten
DEN HAAG» GPD
Bij het Migrantenkantoor in
Den Haag is gistermorgen een
molotov-cocktail naar binnen
gegooid. Er werd, behalve een
gebroken raam, geen schade
aangericht. Vorige week zater
dag was hetzelfde kantoor aan
de Lange Lombardstraat het
doelwit van een bomaanslag,
die is geclaimd door de onbe
kende groepering Aktieftont
Nationalistisch Nederland.
Volgens de Haagse politie
werd gistermorgen in het pand
glas aangetroffen „met doeken
die naar benzine roken". Een
raam was kapot. De molotov
cocktail was niet ontploft. De
aanslag is volgens de woord
voerder nog door niemand op
geëist. Het Migrantenkantoor
houdt zich onder meer bezig
met arbeidsbemiddeling voor
buitenlanders.
EINDHOVEN «ANP
Hoe de klant over onze produk-
ten denkt, is van wezenlijk be
lang voor de toekomst van Phi
lips. Dat zei president Timmer
vanmorgen tijdens een speciale
televisie-uitzending vanuit het
Evoluon in Eindhoven. De uit
zending luidde het begin in van
de derde fase van Operatie Cen
turion, de omvangrijke reorga
nisatie die van Philips weer
marktleider moet maken. Fase
drie is erop gericht Philips meer
klantvriendelijk te maken.
In achttien Europese landen
keken tachtig- tot honderddui
zend werknemers van Philips
naar de rede van Timmer. In
Eindhoven werd de uitzending
onder andere door enkele hon
derden werknemers gevolgd in
het PSV-stadion. Als een echte
verkoper prees president Tim
mer in de half uur durende uit
zending de produkten van zijn
onderneming aan. Hoe Philips
met zijn klanten communiceert
is zeer belangrijk, aldus Tim-
Voor klanten is het vaak
moeilijk om in contact te ko
men met een kolossaal bedrijf
als Philips. Timmer stelde vast
dat veel klachten de onderne
ming dan ook niet bereiken.
„Dat is jammer. Een klacht is
immers geen overlast, maar een
welkome kans om met een
klant in contact te komen", al
dus de president van Philips.
Timmer wees erop dat de af
deling Consumenten Elektroni
ca in de Verenigde Staten de af
gelopen twee jaar als beste uit
de bus is gekomen wat betreft
klantvriendelijkheid. Nergens in
Europa is nog hetzelfde excel
lente en professionele niveau
bereikt als in de VS, aldus Tim
mer. Om daar iets aan te doen,
introduceert Philips in de loop
van dit jaar onder andere een
Europees garantiebewijs.
Na afloop van de uitzending,
die overigens gisteravond al was
opgenomen op een band,
kwam in alle Europese vestigin
gen van Philips een discussie op
gang over de manier waarop op
lokaal niveau de klantvriende
lijkheid kan worden verbeterd.
AJle Philips-vestigingen kregen
de mogelijkheid vragen voor te
leggen aan Timmer, die daar in
de loop van de middag 'live' op
reageerde.
De uitzending was mogelijk
gemaakt door de Nederlandse
PTT die Philips ter gelegenheid
van het 100-jarig bestaan in
1991 satelliet zendtijd heeft
aangeboden. Philips heeft op
350 plaatsen speciale schotelan
tennes geïnstalleerd.
Defensie gebruikt decoderingsprogramma
DEN HAAG GPD
Het ministerie van defensie
maakt al langer gebruik van het
computerprogramma Code 3,
waarmee data-communicatie
via de ether van overheid en po
litie kan worden ontcijferd. Het
programma kwam onlangs in
het nieuws omdat de ontwer
per, Hoka Electronic uit Oude
Pekela, opzettelijk een op code
3 gelijkend nep-programma in
omloop heeft laten brengen dat
grote schade toebrengt aan
computerbestanden. Het bedrijf
wil daarmee de verspreiding
van illegale kopieën bestrijden.
De marechaussee bevestigde
gisteren dat al sinds augustus
wordt onderzocht of deze nep-
programma's op Defensie in
omloop zijn. De echte Code 3
ontcijfert met behulp van een
radio^ontvanger, een computer
en speciale elektronica de geco
deerde data-communicatie via
de ether van onder meer politie
en overheids-instellingen. Vol
gens Hoka Electronics zijn er le
gaal al honderden van verkocht.
Het is overigens een raadsel hoe
Defensie aan Code 3 komt,
want Hoka-directeur Diesperger
ontkent dat het departement tot
zijn klantenkring behoort.
Het bedrijf uit Oude Pekela
lijkt met de strijd tegen de ille
gale kopieën meer succes te
hebben gehad dan Defensie in
de afgelopen vijf maanden. Vol
gens Diesperger heeft de politie
bij een inval bij een firma in
Hilversum illegale kopieën van
het nep-programma aangetrof
fen. Hij hoopt dat daarmee een
einde is gekomen aan het ille
gaal kopiëren van Code 3.
De berichten over de 'onher
stelbare schade' die het pro
gramma aan computers zou
kunnen toebrengen, noemt
Diesperger overdreven. „Het
kan onder bepaalde omstandig
heden schade toebrengen aan
computers. Welke omstandig
heden? Dat zeg ik niet. Maar ik
heb nog geen berichten over
beschadigde computers gekre
gen. En al zijn die er wel, dan is
dat niet onze zaak. Dan had
men maar geen illegaal pro
gramma moeten kopen".
Volgens de Centrale Recher
che Informatiedienst (CRI) is
het de eerste keer dat een be
drijf op deze manier poogt een
einde te maken aan het illegaal
kopiëren van computerpro
gramma's. Volgens de CRI kan
pas worden onderzocht of Hoka
regels heeft overtreden als aan
gifte wordt gedaan. Daarvan is
nog niets bekend.
Hoewel de winter al weer een paar weken oud is, zorgen zuidwestelijke stromingen voor hoge temperaturen. Dit bokje lag gisteren in een bleek
middagzonnetje op zijn gemak in het gras te kijken naar een molen bij Kinderdijk. Voor de komende dagen worden lagere temperaturen ver
wacht. »FOTO anp koensuyk
De nieuwbouw van de Tweede Kamer schiet op. Gisteren hield de Kamer al de nieuwjaarsreceptie in de
ontvangsthal. Intussen werd in de nieuwe vergaderzaal hard gewerkt om op 28 april, als de nieuwbouw
officieel in gebruik wordt genomen, alles klaar te hebben. •foto dijkstra willem ten veldhuys
