Leiden
Krakers knappen
vuile bioscoop op
Buurt klaagt over
overlast Quintus
en herrie cafés
Eigenares wilde Rex heropenen
Veemarkt Groenoordhal
in 1991 licht gegroeid
Directeur sociale dienst Te veel 'bedden' ouderen
tegen 'mini-stelsel'
'Leiden heerlijk om te
leven, wonen, sterven'
Dinsdag 7 januari 1992
NIEUWSLIJN
Gemeente dreigt restaurants te sluiten
Shoarmazaak Camp David aan de Haarlemmerstraat en Chinees
restaurant New Pearl City aan het Vijf Meiplein moeten snel
maatregelen nemen zodat ze aan de voorwaarden van de hin
derwetvergunning doen. Gebeurt dat niet, dan moeten beide za
ken sluiten.
De gemeente heeft tegen Camp David een sluitingsbevel uitge
vaardigd omdat geen afdoende maatregelen tegen stankoverlast
zouden zijn genomen. New Pearl City veroorzaakt te veel herrie.
Camp David is in beroep gegaan tegen het voornemen tot slui
ting. Waarschijnlijk krijgt de eigenaar wat langer de tijd om de
benodigde voorzieningen tegen de stankoverlast te treffen. New
Pearl City heeft inmiddels aangekondigd voor 1 februari maatre
gelen te nemen tegen de geluidsoverlast
Telefoonmaniak weer actief
Opnieuw zijn ouders van een Leidse studente telefonisch lastig
gevallen. Een onbekende man belde hen op en spuide een drei
gend verhaal over him dochter. De politie zoekt al enige tijd
naar de man, die met een zekere regelmaat ouders van studen
tes belt met onheilspellende verhalen. Volgens een politie
woordvoerder is het uiterst moeilijk de man te lokaliseren omdat
hij steeds verschillende nummers belt Het vermoeden bestaat
dat de dader gebruik maakt van studentenalmanakken.
Provincie bepleit sluiting Van der Willigenhof
De veemarkt in de Groenoord
hal, die enkele jaren terug nog
ten dode opgeschreven leek, is
vorig jaar licht gegroeid. In to
taal voerden de veehandelaren
het afgelopen jaar 253.604 die
ren aan, 2503 stuks meer dan in
1990. De Leidse veemarkt loopt
daarmee in de pas met de
markten elders in Nederland,
die allemaal meer vee verwerk
ten.
„De markten zijn allemaal be
zig om hun marktaandeel weer
uit te breiden ten koste van de
directe handel en verschillende
opvangcentra voor dieren", zegt
directeur A. de Jong van de
Groenoordhal verheugd. De
Groenoordhal boekte zijn winst
met de nuchtere kalveren,
waarvan het aantal met 3600
groeide tot 109.717 stuks ten
nadele van de speciale opvang-
van 1100 schapen,
die vorig jaar met 55.672 wer
den aangevoerd. Vooral Utrecht
wist meer schapenhandelaren
uit de rest van Nederland weg te
lokken. Het aantal koeien bleef
met 54.644 ongeveer gelijk, net
als het aantal varkens (29.010
stuks) dat iets daalde. „Vorig
jaar zijn er verschillende geval
len van varkenspest geweest en
daarvan zijn wij niet helemaal
hersteld", zegt De Jong.
Ondanks de lichte winst gaan
de tarieven iets omhoog. Zowel
de aanvoer van koeien (nu
10,75 gulden) als het parkeren
(2,25 gulden) gaan met een
kwartje omhoog. De Jong: „Dat
is minder dan bij de overige Ne
derlandse veemarkten, die hun
tarieven gemiddeld met 3 pro
cent verhogen".
De directeur van de Leidse soci
ale dienst, S. Noorman, voelt
niets voor de invoering van een
zogenaamd 'mini-stelsel' ter
vervanging van het huidige uit-
keringsbestel. Ze ziet 'geen en
kel heil' in het onlangs door
haar Rotterdamse collega La-
man bejubelde plan om ieder
een lage basisuitkeringen te ge-
Mensen met een laag inko
men en een hoog beroepsrisico,
die zich zouden moeten bijver
zekeren, worden van een mi
nistelsel de dupe, zei Noorman
gistermiddag tijdens haar
nieuwjaarstoespraak.
De directeur vindt daarente
gen wel dat de verzorgingsstaat
hard toe is aan een renovatie.
„De verzorgingsstaat is uit zijn
krachten gegroeid, scheurt en
barst aan alle kanten", aldus
Noorman. „Het bestaande ver- c
zekeringsstelsel moet gereno
veerd worden, met een zo groot
mogelijke handhaving van de
bestaande rechten".
Als belangrijkste knelpunten
van het huidige systeem noem
de de directeur het 'op grote
schaal oneigenlijk gebruiken
(vervolg pagina een)
De plannen om verzorgingshuis Van der Willigenhof te
sluiten, vloeien voort uit het feit dat in Leiden te veel
'bedden' voor ouderen zijn. Het zorgcentrum Zijloever in
Leiden-Noord kon een paar jaar geleden alleen worden
gebouwd als de andere bejaardenhuizen in Leiden 60
plaatsen zouden inleveren.
JANET VAN DUK
van de wao', een 'fraudegevoeli
ge bijstandsregeling', het 'on
overzichtelijke woud van regel
geving' en het 'volstrekt langs
elkaar heenwerken van diverse
uitvoeringsinstanties'.
Vooral aan dat laatste wil de
sociale dienst zo snel mogelijk
wat veranderen. Per 1 januari
werkt de uitkeringsinstantie
nauw samen met het arbeids
bureau bij het begeleiden van
werklozen. Door een groot
scheepse gemeentelijke organi
satie wordt de sociale dienst
over enige tijd onderdeel van
een sociaal-economische
dienst.
Gemeente en provincie spraken
af dat dat binnen vijf jaar zou
gebeuren. Volgens G. Klijnsma
van de afdeling ouderenbeleid
van de provincie hebben de ver
zorgingshuizen zich echter
nooit verbonden aan deze af
spraak. Overleg over het ver
minderen van bedden in de
Leidse bejaardenhuizen verliep
moeizaam.
Het weghalen van bedden in
verschillende tehuizen levert
bovendien jmi/ifley„b/2?paringen
op dan het sluiten van een
compleet verzorgingshuis, geeft
Klijnsma toe. „Als je overal een
paar bedden weghaalt, dan
scheelt dat nauwelijks in perso
neelslasten. En dat is altijd de
grootste kostenpost".
De Van der Willigenhof be
staat sinds 1972. Volgens Klijns
ma is het hoge gebouw aan de
Apollolaan verouderd. „Er is
een heel ingrijpende renovatie
nodig. Die verbouwing kost zo
veel, dat het tehuis toch al
plaatsen zou moeten inleveren.
Want het geld moet ergens van
daan komen, de verbouwings
operatie moet 'budgettair neu
traal' verlopen".
De Van der Willigenhof ligt
bovendien in een deel van Lei
den waar meerdere tehuizen te
vinden zijn. Haagwijk staat een
paar straten verderop en ook
Rijn pn Vliet is redelijk in de
buurt gevestigd.
Om die redenen heeft de pro
vincie voorgesteld het tehuis te
sluiten. „Op dit moment zijn
door ambtenaren alleen nog
meer informele gesprekken met
het bestuur van het tehuis ge
voerd", benadrukt Klijnsma.
„We zijn echt nog niet in het
stadium dat er brood kan wor
den gebakken".
Er is volgens Klijnsma nog
niet over nagedacht waar de
huidige bewoners van het te
huis naar toe moeten. Ook is
nog niet bekend wat met het
gebouw gebeurt als de plannen
doorgaan. Het is volgens de
ambtenaar ook nog te vroeg om
iets te zeggen over de toekomst
van de aanleunwoningen die bij
het tehuis horen.
Directeur J. van Eeden van de
Van der Willigenhof wil zijn me
ning over het provinciale plan
nog niet kwijt. Hij is het in elk
geval niet eens met de argu
menten van de provincie. „We
hebben een plan ingediend
voor een nieuwe keuken en bo
vendien is een aantal installa
ties «ïan vervanging toe. Maar
van een ingrijpende verbou
wing is geen sprake. Die is ook
niet nodig. Dat heeft een onder
zoek van de Rijksgebouwen
dienst onlangs nog uitgewe
zen". Volgens de directeur is het
ook niet zo dat de indeling van
het tehuis is verouderd. „Het
gebouw voldoet aan alle nor
men. Tegenwoordig zie je in
derdaad meer laagbouw. Maar
bij ons is het zo dat niemand te
gen de voordeur van zijn over
buurman aanloopt als hij zijn
eigen appartement uit komt. Als
je hier je huis uitstapt kom je op
een gang met uitzicht naar bui
ten. En dat vinden de meeste
mensen toch wel prettig".
Als de Van der Willigenhof
verdwijnt uit Leiden, krijgt Lei
derdorp in elk geval een nieuw
tehuis. Is er in Leiden volgens
de normen een te groot aantal
'bedden', in Leiderdorp is er
juist een tekort. „Als we genoeg
geld hadden, dan zouden we in
Leiderdorp gewoon een nieuw
centrum bouwen. Maar er is te
weinig geld en dat betekent dat
we gedwongen zijn te zoeken
naar een oplossing waarbij het
een plaatsmaakt voor het an
der", aldus Klijnsma.
Als dit plan afketst, komt de
provincie in de problemen,
geeft de ambtenaar toe.
In Leiderdorp komt waar
schijnlijk geen traditioneel ver
zorgingshuis, maar een cen
trum dat vergelijkbaar is met
het Leidse Zijloever. Het streven
daarbij is de ouderen zo lang
mogelijk zelfstandig te laten
wonen. Verschillende hulpver
lenende instanties werken sa
men om de 'bewoners' de zorg
te bieden die ze nodig hebben.
LEIDEN LOMAN LEEFAAANS
De graffiti in het portiek is over
geschilderd. Gas, licht en elektra
zijn aangesloten en de oude
foyer doet dienst als vergader-
annex fusieruimte. Nu het pand
bijna een maand gekraakt is,
hebben vijf bewoners en bijbe
horende groep het voorste ge
deelte van de verpauperde Rex-
bioscoop woonbaar, toonbaar
De grote ruimte van de oude
filmzaal houdt de groep bezig
met filosoferen over nuttig her
gebruik: „Maar voorlopig heb
ben we alleen nog ideeën, want
we zitten nog in een afwachten
de positie", meldde een woord
voerder tijdens een gisteravond
gehouden huisvergadering.
Het wachten is op een huur
overeenkomst met eigenares D.
OrtjeKnuit. De groep hoopt
vurig dat de Amsterdamse daar
toe bereid is: „We hopen van
wel, natuurlijk had ze meer
kunnen 'vangen' als ze het pand
aan bijvoorbeeld een project
ontwikkelaar had verkocht,
maar verkopen wil of kan ze dus
duidelijk niet. Als ze het aan ons
verhuurt, blijft ze eigenares en
wij knappen het pand op", geeft
een andere spreker hun voorstel
Dat de eigenares op het punt
stond om de bioscoop na een
'facelift' te heropenen, nemen
ze sowieso met een flinke korrel
zout. „We hebben twee vliko-
bakken vol vuil hier vandaan
gehaald, het was een tering
zooi", laat een van hen weten.
Tijdens een kleine rondleiding
wordt gewezen op een spinne-
web met een astronomische af
meting in een van de uiterst
stoffige en half afgebroken ach-
terruimtes.
Distantiëren
Naast 'wonen', zijn het vooral
culturele activiteiten waar de
krakers het pand voor denken te
gebruiken. Exposities, schaak
club, vergaderingen: „En mis
schien wel kinderopvang of
zelfs het vertonen van films. Op
die manier moet er geld binnen
komen. De eigenares hoeft voor
die dure projector niet bang te
zijn. Dat kamertje waarin hij
staat, wordt gekoesterd.
Kortom, activiteiten voor een
breed publiek én uiteraard zon
der overlast, dus feesten, dat
kan gewoon niet", aldus de
woordvoerder. De groep van de
Rex wil zich distantiëren van de
krakersgroep in het complex
aan de Lammermarkt waarvan
de doelstellingen 'wel o.k.' zijn,
maar waar om verschillende re
denenen nooit wat uit komt.
Wederopbouw
Volgens de Rex-krakers is er in
Leiden duidelijk een behoefte
aan zo'n ruimte zoals zij die
zich voorstellen. Het aanbod
van activiteiten in het LVC aan
de Breestraat, dat eigenlijk in
die behoefte zou moeten voor
zien, is volgens de groep niet
breed genoeg. Een onlangs ge
houden collecte voor 'de weder
opbouw van de Rex', leverde
dan ook een boven verwachting
groot bedrag op waar de groep
letterlijk op kon bouwen.
Voorbeelden van hoe het
pand moet gaan functioneren,
zijn er te over. Namen als
Vrankrijk in Amsterdam, Aku in
Utrecht en Simplon in Gronin
gen worden genoemd. Allemaal
gekraakte bioscopen of theaters
die nu dienst doen als woon
ruimte en voor diverse activitei
ten. Maar de groep beseft dat
als het zover is, een huurover
eenkomst voor de zekerheid
zou moeten zorgen: „Niet dat
we niet doorgaan, we hebben
de mensen, de organisatie en
misschien ook wel het geld,
maar vooral voor de lange baan
zou een huurcontract zeker hel
pen."
„Een stad waar het heerlijk is
om te leven, heerlijk is om te
wonen en heerlijk is om te
stervenkenschetste burge
meester G. Goekoop gisteren
in zijn nieuwjaarstoespraak
het ideale Leiden van de toe
komst. Volgens Goekoop is dat
de enige manier om Leiden als
een 'Europese kwaliteitsstad'
te laten overleven in het Euro
pa van na 1992. „Wij moeten
net niet hebben van onze om
vang maar van de kwaliteit
van ons onderwijs, van onze
bedrijven en van onze cultuur
om los te komen van de grijs
heid die de komende jaren
dreigt te vallen over het groot-
Europa".
Het afgelopen jaar is volgens
de eerste burger verlopen zon
der echte hoogte- of diepte
punten. „Ondanks de moor
den is het inwoneraantal ge
stegen naar 113.000", spraknij
verheugd. .Afgezien van de
moorden was het ook wat de
criminaliteit betreft een rustig
jaar. Het aantal inbraken nam
toe, het aantal winkeldiefstal
len werd minder. Fokker
kwam na een valse start toch
naar Leiden, de bliksemsnel
opgekomen Infotheek ging
naar de bliksem".
Het komende jaar wordt het
jaar van de waarheid voor de
Europese Gemeenschap, die
op 1 januari 1993 een econo
mische eenheidsmarkt gaat
vormen. „Is het goed voor Lei
den, is het slecht voor Leiden?
Ik weet het niet", tastte Goe
koop in het duister. Volgens
hem is samenwerking in elk
geval de enige manier om een
kleine stad overeind te houden
in het grote Europa.
„Commissaris van de konin
gin Patijn heeft gepleit voor
een aantal grote gemeenten, ik
vind dat de moeite van bestu
deren waard", vond Goekoop.
De huidige samenwerking tus
sen Leiden en de regioge
meenten verloopt volgens
hem moeizaam en ontaardt
door het vele overleg in 'een
on-democratie'. Tot de tijd dat
de samenwerking verloopt
langs de grenzen van het re
gionale politickorps is Leiden
hoe dan ook een 'moordstad'.
Enquête buurtcomité Noordvest
FOTO HIELCO KUIPERS
Het theater aan de Haarlemmerstraat is enige tijd geleden gesloten en niet lang daarna gekraakt.
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
De eigenares van de Rex-bioscoop aan de
Haarlemmerstraat, mevrouw D. Ortje-Knuit
is wanhopig. Haar plannen om de Rex een
nieuw, 'seksloos' gezicht te geven, zijn door
de krakers in duigen gevallen. De politie
heeft het pand dat op 13 december werd
gekraakt, niet ontruimd omdat het al gerui
me tijd leeg stond. Deze vermeende leeg
stand bestrijdt Ortje-Knuit: „Ik ben er
slechts noodgedwongen een tijdje mee ge
stopt, maar deze maand had de heropening
moeten zijn."
„Het stond niet leeg", houdt ze vol. „Ik
wilde andere films gaan draaien. Seksfilms
'doen' het niet meer in de bioscoop. Om
van genre te veranderen moest ik wel van
alles regelen met de filmverhuurders. Ook'
de naam van de bioscoop zou af moeten
van het huidige imago. Die zaken zijn niet
zo maar een, twee, drie geregeld. Omdat ik
ook een ongeluk heb gehad, heeft de zaak
een half jaartje stil gelegen- Maar er staat
nog gewoon apparatuur van mij in die
ruimte", laat Ortje-Knuit vanuit Amsterdam
weten.
Ze laakt het optreden van de politie. „Ik
klaag niet graag over de politie, maar als je
weet hoe vaak er is ingebroken en hoe vaak
de ruiten zijn vernield, dat heeft me duizen
den guldens gekost. De politie zei dan dat
ze er niets aan konden doen of niets had
den gezien of geen personeel genoeg had
den. Natuurlijk zag de entree er niet uit. Als
je die laat schilderen is het een dag later
weer volgeklad. Ik had net een schilder ge
vonden en die zou met de kerst beginnen",
aldus de Amsterdamse, die de krakers als
'inbrekers' bestempelt.
Ze ontzenuwt alle geruchten over de
eventuele verkoop van het pand. Ortje-
Knuit schermt met de naam van een beken
de filmverhuursmaatschappij die al een
verregaande overeenkomst met haar zou
hebben voor zowel de Rex als de Trianon
op de Breestraat, die ook eigendom van
haar is. Dat zou Colombia Tri-Star kunnen
zijn, een van de grotere in Nederland, want
dat bedrijf had het afgelopen najaar een
conflict met Lido/Luxor, over de verto-
ningsduur van films.
„Ik ben wanhopig", zegt Ortje-Knuit Ik
kan ze er moeilijk uitslaan, ik ben een
vrouw alleen en over de negentig." Van de
Rex had ze weer een 'fatsoenlijke' bioscoop
willen maken: „Ik had zelfs de verwarming
al weer aangesloten. Kraken? nooit gedacht
dat het mij zou overkomen. Je gaat toch
niet om de zoveel tijd aan de politie zeggen
dat je met je éigen pand wat aan het doen
bent zodat er niet wordt ingebroken?"
Volgens politiewoordvoerder A. Kuijt is er
formeel niets tegen de krakers te doen: „Er
is geconstateerd dat het leeg stond en on
derzoek leverde geen duidelijke, toekomsti
ge bestemming voor het pand op. Nu is het
wachten dus op een gerechtelijke uit
spraak."
LEDEN JANET VAN DUK
Bewoners van het gebied tussen
Nieuwe Beestenmarkt en Vol
molengracht klagen steen en
been over de overlast van hore
cagelegenheden in de buurt.
Studentenvereniging Quintus
de Korte Mare veroorzaakt
de meeste overlast.
Dat blijkt uit een enquête die
buurtcomité Noordvest in het
najaar hield onder de bewoners
van de wijk tussen Nieuwe
Beestenmarkt, Maresingel, He
rengracht en Oude Singel. Er
kwamen 79 reacties binnen van
mensen die geregeld hinder on
dervinden van de cafés in het
gebied. Verreweg de meeste
klachten zijn afkomstig van be
woners die wonen tussen Nieu
we Beestenmarkt en Volmolen
s-acht. Daar zijn ook de meeste
horecagelegenheden gevestigd.
Voor het buurtcomité staat
als een paal boven water dat
'een eind moet komen aan de
wildgroei van horecavestigin-
gen'. Ook moet iets worden ge
daan aan de overlast
Over Quintus klagen 27
buurtbewoners. Hoog op de
klachtenlijst scoren ook café De
Spons en koffieshop Tanger op
de Korte Mare en De Droomfa-
briek op de Oude Singel.
Het meeste ergeren de buurt
bewoners zich aan schreeuwen
de horecabezoekers. Ook ge
luidinstallaties en live muziek
veroorzaken veel overlast. Over
vechtpartijen klagen 36 inzen
ders. Een kleine dertig
zegt dat schade is aangebracht
aan hun wonig of auto. Veel
klachten zijn er ook over 'urine
rende en brakende horecabe
zoekers'. Op de Marepoortkade
is volgens twee mensen sprake
van 'seksoverlast'.
Hinder
Er hebben totaal 98 mensen ge
reageerd op de enquête. Vier
mensen zeggen geen overlast te
ondervinden en vijftien bewo
ners hebben geen mening. De
rest ondervindt vooral 's nachts
hinder van de horeca-ondeme-
mingen.
Uit de enquête blijkt echter
dat slechts 17 mensen bij de
eigenaar hebben geklaagd. De
politie is door 40 bewoners wel-
eens ingeschakeld. De meeste
mensen (25) tonen zich teleur
gesteld over het resultaat daar-
Het buurtcomité gaat de uit
slag van het onderzoekje voor
leggen aan de 'begeleidings
commissie Horecabeleid' die
bestaat uit de burgemeester,
een wethouder, ambtenaren en
mensen van de politie. Ook de
horeca-exploitanten worden op
de hoogte gesteld van de resul
taten, evenals het college van
burgemeester en wethouders.
Het buurtcomité raadt in een
brief waarin de resultaten zijn
vermeld de bewoners aan
klachten te melden bij de poli
tie. „Want als er niet wordt ge
klaagd. is er geen probleem, cn
wordt vervolgens niets aan het
probleem gedaan".
