Binnenland
Bex dreigt met rechter
Consumenten lenen vrolijk verder
Twaalf jaar cel voor
hoofddader zaak-Fagel
Aantal verzoeken om
asiel stijgt nauwelijks
Inlia doet onderzoek
in Tsjecho-Slowakije
'Wapenmuseum' moet
dicht na grote explosie
Zaterdag 4 januari 1992
M ERDOCAN RONALD FRISART chef) PATRICK VAN DEN HURK
SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: V
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Tekort aan verloskundigen verwacht
Om een tekort aan verloskundigen te voorkomen, zal de oplei
dingscapaciteit fors moeten worden uitgebreid. Dat is de con
clusie van een verkennende studie die de Nederlandse Organi
satie van Verloskundigen (NOV) heeft laten uitvoeren. Volgens
de NOV is de werkdruk voor de 900 zelfstandig werkende verlos
kundigen nu al te groot. Een van de oorzaken is het stijgend
aantal geboorten: 170.000 per jaar zo'n vijftien jaar geleden te
gen 190.000 nu. Ook kiezen steeds meer mensen voor een beval
ling die door een verloskundige wordt begeleid.
Kosto tikt politie op de vingers
Staatssecretaris Kosto van justitie heeft rechercheurs van de
vreemdelingendienst van de Rotterdamse politie op de vingers
getikt. De rechercheurs hebben onlangs een 9-jarige jongen op
diens school verhoord. Dat verhoor vond plaats, omdat het ver
moeden bestond dat de moeder van de jongen via een schijnhu
welijk een buitenlander aan een verblijfsvergunning wilde hel
pen. De politie is volgens Kosto niet ernstig over de schreef ge
gaan. Maar bij het verhoren van kinderen „is wel grote terug
houdendheid geboden."
Eis acht jaar voor overval op bakkerij
De officier van justitie in Middelburg heeft gisteren tegen een
34-jarige man uit Den Bosch acht jaar gevangenisstraf geëist we
gens afpersing en mishandeling. Op 13 augustus 1991 dwongen
de man en zijn 21-jarig neefje een bakker in Temeuzen tot het
afgeven van driehonderd gulden. De bakker en zijn knecht
moesten op de grond gaan liggen. De 34-jarige man stak daarop
zonder enige aanleiding het mes in de rug en de borst van de
bakker. De bakkersknecht werd eveneens met het mes gestoken.
Bij hem werd een long doorboord, zijn luchtpijp gedeeltelijk af
gesneden en een aangezichtszenuw doorgesneden.
Mede-daders krijgen tien jaar
De rechtbank in Utrecht heeft
gisteren in de moordzaak-Fagel
de 23-jarige hoofdverdachte
veroordeeld tot twaalf jaar ge
vangenisstraf. Evenals de offi
cier van justitie, die een gelijke
straf eiste, beschouwt de recht
bank de man als het brein ach
ter de moord op restauranthou
der Gerard Fagel.
De 21-jarige man die het fata
le schot op Fagel loste, kreeg
tien jaar. Hij had twee weken
geledert acht jaar cel en terbe
schikkingstelling met dwang
verpleging tegen zich horen ei
sen. Ook de derde verdachte
van 28 jaar werd veroordeeld tot
tien jaar gevangennisstraf.
De twee mede-daders dron
gen in de nacht van 9 juni 1989
de boven het restaurant gelegen
woning van Fagel in Bosch en
Duin binnen. Daar lagen op dat
Een wijnkan uit de 17e eeuw. Dit is een van de veertig zilveren kerkelij
ke voorwerpen voorwerpen die in de nacht van 30 op 31 december uit
de eeuwenoude St. Stevenskerk in Nijmegen zijn gestolen. De spullen
behoren tot het cultuur-historische erfgoed van de Hervormde Gemeen
te in Nijmegen. De inbrekers hebben verder zilveren vazen en schalen
uit 1836 meegenomen. De exacte waarde van de gestolen kerkschatten
is zelfs bij benadering niet te noemen, aldus een woordvoerder van de
Nijmeegse politie. •foto anp
De andere nlaniërTalnëizêr
Egypt?
i Turkije
i Marokko
22 dagen 1695,-
22 dagen ƒ1695,-
22 dagen 1795,-
iiidiunnu uagcii
Mexico/Guatemala 31 dagen 3695,-
■--1::i 22 dagen 2995,-
27 dagen ƒ2995,-
25 dagen ƒ2895,-
Thailand 25 dagen ƒ2895,- HIDCCD
Bel voor de folder: 071 126400 X"
'ANVR-bestuur moet uitspraken in openbaar terugnemen'
Bex Reizen gaat gerechtelijke stappen ondernemen tegen
de beschuldigingen die de ANVR begin deze week heeft
geuit. Een woordvoerder van de reisbranche-organisatie
beschuldigde de touroperator ervan misleidende reclame
te hebben gemaakt. Bex-directeur H.C. van Druten eist
nu dat deze uitspraken in het openbaar worden terugge
nomen en dat het ANVR-bestuur afstand neemt van 'de
voor deze branche onwaardige affaire'.
bureau bood goedkope reizen
aan rond de tweeduizend
gulden die uiteindelijk veel
duurder zouden uitvallen. Het
verschil bedroeg volgens de AN-
ALPHEN AAN DEN RUN MEINDERT
De ANVR verweet Bex-Reizen
dat het een aanbieding van een
reis naar Thailand niet kon VR enkele honderden guldens,
waarmaken.. Het Alphense reis- Ook suggereerde Bex volgens
de belangenorganisatie, dat het
boeken bij andere reisbureaus
onnodig duur is. ANVR-agenten
overwogen daarom een schade
claim in te dienen bij Bex.
Bex gooit nu nog wat olie op
het vuur door op haar beurt met
de rechter te dreigen. „De ver
wijten van de ANVR missen alle
grond. Van misleiding is abso
luut geen sprake", zo stelt Bex-
directeur Van Druten. Hij
neemt met name uitspraken
van ANVR-vertegeriwoordiger
Polman zeer hoog op.
Volgens de directeur gaan er
wel degelijk 150
1995 gulden naar Thailand. Bo
vendien verschijnt vandaag in
de Telegraaf een paginagrote
advertentie waarin Bex een 14-
daagse trip naar Thailand aan
biedt voor 1895 gulden.
Van Druten zegt de emotio
nele reactie van de ANVR-agen
ten wel te kunnen begrijpen.
„Het gaat hen niet echt voor de
wind. Ze krijgen veel kritiek te
verduren. Dan is het niet leuk
om te vernemen dat een reisor
ganisatie zonder omweg via het
reisbureau zo succesvol opé-
reert."
'Alleen arts
kan beslissen
over euthanasie'
moment de restauranteigenaar
en zijn vriendin te slapen. Het
duo was op zoek naar een fors
geldbedrag dat zich volgens een
tip van de hoofddader in het
pand moest bevinden. Fagel en
zijn vriendin werden echter
wakker, waarna de 28-jarige
man in paniek naar buiten
vluchtte. De 21-jarige man ver
klaarde dat hij per ongeluk Fa
gel neerschoot. Hij zei dat Fagel
hem opeens bij zijn hand pakte
waarna het pistool afging en de
restauranthouder dodelijk werd
getroffen.
De officier van justitie be
schouwde de 23-jarige man als
het brein achter de overval. Hij
kwam met de tip over het geld
en verschafte pistool, vennom-
mingen en handschoenen. Ook
reed hij het tweetal naar het
restaurant. Zelf bleef hij tijdens
de inbraak in de auto zitten.
Alleen een arts kan beslissen
om tot euthanasie over te gaan.
Het is van groot belang dat art
sen en verpleegkundigen met
elkaar in gesprek raken over dit
onderwerp. Onduidelijkheid
over de taken, bevoegdheden
en verantwoordelijkheden van
artsen en verpleegkundigen
zorgen nog te vaak voor conflic
ten.
De organisaties van artsen en
verpleegkundigen, de KNMG en
de Nieuwe Unie '91 (NU '91).
schrijven dit in een inleiding bij
euthanasierichtlijnen die zij ge
zamenlijk hebben opgesteld
Volgens deze richtlijnen ka
leen een arts de beslissing ne
men om tot euthanasie over te
gaan. Als de verpleegkundige
betwijfelt of de zorgvuldigheids
eisen goed worden toegepast,
moet een gesprek met de arts
mogelijk zijn.
Ook juridisch kan een arts de
uitvoering van euthanasie niet
uit handen geven. Maar als er
meerdere handelingen voor no
dig zijn die hij niet alleen kan
uitvoeren, mag hij volgens de
richtlijnen van de organisaties
een bij de besluitvorming be
trokken verpleegkundige vragen
mee te werken. Daarbij moet
schriftelijk worden vastgelegd
wie wanneer welke handeling
verricht, aldus de KNMG en NU
'91.
OPSLAG/MILIEU
CONTAINERS
VERKOOP/VERHUUR
V HAAG ANP
Het aantal mensen dat in 1991
in Nederland een asielverzoek
heeft ingediend, is ten opzichte
van 1990 nauwelijks gestegen.
In totaal telde het ministerie
van justitie dit jaar 21.615 asiel
zoekers tegenover 21.208 het
vorig jaar.
Daarmee is de begin dit jaar
alom verwachte sterke stijging
van het aantal asielzoekers uit
gebleven. Dat blijkt uit cijfers
die gisteren door het ministerie
bekend zijn gemaakt.
Joegoslavië gold in 1991 als
het belangrijkste land van her
komst van asielzoekers. Vooral
in de tweede helft van dit jaar,
na het uitbreken van de vijan
delijkheden aldaar, besloten
veel Joegoslaven hun heil in Ne
derland te zoeken. In totaal
dienden dit jaar 2733 Joegosla
ven in Nederland een asielver
zoek in. Sri Lanka (1821) en Iran
(1726) bezetten op de ranglijst
van herkomstlanden in 1991 de
tweede en de derde plaats. Bei
de landen stonden, anders dan
Joegoslavië, ook in 1990 al in de
Top-Drie.
Opvallende nieuwelingen in
de Top-Tien van herkomstleden
waren in 1991 China en de in
middels voormalige Sovjetunie
die over 1991 respectievelijk
zesde en zevende staan geno
teerd. Op hun beurt zijn Polen
en Libanon ten opzichte van
1990 uit de Top-Tien verdwe
nen.
Justitie zette in 1991 overi
gens aanzienlijk meer vreemde
lingen uit dan in de jaren daar
voor. In totaal werden 14.333
mensen uitgezet. Het ging daar
bij in slechts 4006 gevallen om
afgewezen asielzoekers.
'Reactie Kosto uitermate teleurstellend'
GRONINGEN GPD
In weerwil van steeds stijgende rente
DEN HAAG LUUK SENGERS
Nederlanders hebben zich in het voorbije
jaar massaal in de schulden gestoken. Dat
blijkt uit voorlopige opgaven van de ban
ken en het Bureau Kredietregistratie. Ook
De Nederlandsche Bank signaleerde in de
eerste negen maanden van 1991 een op
merkelijke groei van het bedrag dat parti
culieren gezamenlijk hadden geleend.
Tussen september 1990 en september
1991 is de kredietvraag met maar liefst
tien procent gestegen. Volgens de Post
bank, de bank met het grootste aantal par
ticuliere rekeningen (5,6 miljoen) is die
vraag in het vierde kwartaal zelfs nog
overtroffen.
Vooruitzichten
De Postbank meent dat de vraag naar le
ningen in het hele jaar 1991 groter was
dan verwacht. „We hadden juist verwacht
dat er minder zou worden geleend vanwe
ge de sombere vooruitzichten voor de
t economie. Maar dat bleek niet het geval",
4 aldus een woordvoerster. De Postbank
verwacht dat de groei'van de kredietvraag
dit jaar weer zal afnemen, omdat het met
de economie dit jaar waarschijnlijk nog
iets slechter zal gaan dan vórig jaar.
Van de leningen die vorig jaar bij de
Postbank werden afgesloten, werd bijna
de helft gebruikt voor de aanschaf van au
to's. Voorts namen veel mensen kredieten
op voor woninginrichting (18 procent) en
verbouwingen (12 procent), aldus de
bank. Ook de Rabobank vier miljoen
particuliere rekeningen meldt dat er
vorig jaar meer is geleend dan verwacht.
In tegenstelling tot de Postbank had de
Rabo wèl rekening gehouden met een stij
ging van de kredietvraag. Opmerkelijk ge
noeg is ook hier de teruglopende econo
mische groei het voornaamste argument:
„Het is een bekend verschijnsel dat men
sen hun koopkracht op peil proberen te
houden door geld te lenen", zegt een
woordvoerster.
Incidenteel
Volgens ABN AMRO was de stijging van de
kredietvraag tot en met het derde kwartaal
van vorig jaar vermoedelijk incidenteel.
Pas als blijkt dat die groei in het vierde
kwartaal heeft doorgezet, is er iets bijzon
ders aan de hand, stelt het Economisch
Bureau van de bank. Hoeveel er vorig jaar
bij haar is geleend, wil de ABN AMRO niet
zeggen.
Volgens De Nederlandsche Bank is de
stijging van het consumptief krediet in
1991 om twee redenen opmerkelijk. Nor
maal gesproken, zegt een woordvoerder
van de bank, gaat de stijging van de kre
dietvraag gelijk op met de stijging van het
nationaal inkomen. Vorig jaar groeide de
vraag naar leningen echter sneller dan het
nationaal inkomen (wat alle Nederlanders
met elkaar hebben verdiend) dat 'slechts'
Vier procent is gestegen.
Nog frappanter is het feit dat er zoveel
leningen werden afgesloten in een periode
waarin de rente opliep. Na een lichte da
ling klom de geldmarktrente de rente
die banken moeten betalen als ze van el
kaar lenen in het derde kwartaal op tot
bijna 9,5 procent. Omdat banken de rente
die ze zelf moeten betalen doorberekenen
aan hun klanten, ging ook de rente voor
persoonlijke leningen en lopende rekenin
gen omhoog.
Winkelpassen
Alleen de hypotheekrente was afgelopen
zomer een fractie lager dan in de vooraf
gaande maanden, met als gevolg dat er in
dat derde kwartaal zes keer zoveel nieuwe
hypotheken werden afgesloten als in de
drie maanden daarvoor, zo rapporteerde
de Nederlandsche Bank.
Het Bureau Kredietregistratie in Tiel,
waar de meeste leningen worden geregi
streerd, kreeg tussen september 1990 en
september 1991 230.000 nieuwe aanmel
dingen. Dat is een stijging van twintig pro
cent ten opzichte van de twaalf maanden
daarvoor. Maar volgens een woordvoerder
komt in die stijging niet alleen de vraag
naar leningen tot uitdrukking. Bij het BKR
worden niet alleen kredieten, maar ook
kredietfaciliteiten, zoals creditcards en
winkelpassen, gemeld. En juist deze kre
dietvoorzieningen zijn vorig jaar enorm
uitgebreid. „Plastic is in de mode", aldus
de zegsman.
De kerkelijke vluchtelingenor
ganisatie Inlia uit Groningen,
die het kerkasiel voor de Vietna-
meze asielzoekers coördineert,
zal alsnog zelf een onderzoeks
commissie naar Tsjecho-Slowa
kije sturen. Zij heeft dit laten
weten in een reactie op de re
cente uitspraak van staatssecre
taris Kosto van justitie.
Kosto wil Vietnamezen, van
wie het verzoek om asiel is afge
wezen, zonder uitstel terugstu
ren naar Tsjecho-Slowakije.
„Uitermate teleurstellend",
noemt Inlia de houding van de
staatssecretaris in een verkla
ring.
De staatssecretaris liet eergis
teren in een brief aan het Actie
comité Vietnamese Asielzoekers
weten dat hij op grond van „be
trouwbare bronnen" er van
overtuigd is dat Tsjecho-Slowa
kije zich houdt aan het Geneef-
se Vluchtelingenverdrag, zodat
er voor de Vietnamezen die
naar dat land terugkeren niets
valt te vrezen.
Inlia wijst erop dat Kosto
daarbij voorbij gaat aan het feit
dat de Tsjecho-Slowaakse am
bassadeur heeft verklaard dat
de Vietnamezen niet meer wel
kom zijn. Bovendien heeft een
woordvoerder van Kosto's eigen
ministerie deze week toegege
ven dat de problemen met de
Tjecho-Slowaakse autoriteiten
nog niet zijn opgelost, aldus de
vluchtelingenorganisatie.
Ook hebben rechters in een
aantal gevallen geoordeeld dat
de kans aanwezig is dat de
asielzoekers in hun geboorte
land worden blootgesteld aan
„martelingen, een onmenselijke
of vernederende behandeling of
bestraffing". Volgens de rech
ters is er geen garantie dat
Tsjecho-Slowakije de Vietname
zen niet zal terugsturen naar
Vietnam.
De onderzoekscommissie van
Inlia zal als alles volgens plan
verloopt, op 15 januari vertrek
ken en op 27 januari rapport
uitbrengen. Inlia gaat in
Tsjecho-Slowakije praten met
onder andere regeringsverte
genwoordigers, medewerkers
van vluchtelingencentra daar,
vertegenwoordigers van het Le
ger des Heils en enkele reeds
door Nederland teruggestuurde
Vietnamezen.
Inlia-directeur John van Til-
borg zal opnieuw het departe
ment van Kosto vragen een ver
tegenwoordiger mee te sturen.
Hij betwijfelt echter of de
staatssecretaris daar nu nog op
zal ingaan. Inlia stelde hem al
eerder voor een onderzoeks
commissie te sturen, maar
daarop kwam van justitie geen
antwoord.
Donderdag hebben zeven
asielzoekers de president van de
rechtbank in Den Haag ver
zocht om hun zaak aan te hou
den tot de commissie van Inlia
heeft gerapporteerd. De presi
dent zal daarover op 13 januari
een uitspraak doen.
Pagina 4: Teruggaan naar
Vietnam niet zonder gevaar
cMcrucncamp Commando (EOQ onderzoekt
welke wapens, munitie en der
gelijke onder de vergunning vie
len. Dit materiaal zal in beslag
worden genomen. Eind volgen
de week wordt het totale scha
debedrag bekend dat door de
explosie is ontstaan. De politie
neemt aan dit in de miljoenen
zal lopen. De Enschedeër en
zijn zoon hebben tegenover de
politie verklaard dat ze een
'mooi vuur' wilden onsteken
om het nieuwe jaar in luiden.
Burgemeester Wierenga van
Enschede heeft de vergunning
ingetrokken die een 51-jarige
man in Glanerbrug had om in
zijn woning wapens en munitie
uit de Tweede Wereldoorlog te
verzamelen. De burgemeester
kwam tot dit besluit nadat de
Enschedeër en zijn 22-jarige
zoon in de nieuwjaarsnacht een
enorme explosie veroorzaakten.
Het Explosieven Opruimings
Een prettige thuiskomst onder grote belangstelling. Dat wachtte een deel van de veertien dagen geleden ge
stolen ooievaars gisteren in Groot Ammers. De verdachten van de diefstal uit ooievaarsdorp Het Liesveld zijn
gisteren overigens vrijgelaten. Ze hebben een bekentenis afgelegd. Twintig ooievaars zijn nog steeds niet te
ruggevonden. •foto anp ruud hoff
ASIELZOEKERS IN NEDERLAND
In 1991 is door 21.615
vreemdelingen in Nederland
asiel aangevraagd. Dat is twee
procent meer dan in 1990 toen
i het aantal asielverzoeken
i uitkwam op 21.208.
i Justitie zette in 1991 aanzienlijk
meer vreemdelingen uit dan in de
jaren daarvoor in totaal 14.333
U g mensen, waaronder 4.006
1 Sm8 I gevallen van algewezen
asielzoekers.
anp/bron mrwienB van justitie
