Kunst
'Ik schrilf over wat
uit mijn
loofd rolt'
Passen en meten bij restauratie en aankoop
De Nutsspaarbank g
doet meer. 3=
Jazzweek in
Leiden groter
dan ooit
Zaterdag 4 Jifluèfl 1992 Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASKIA STOELINGA Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: PIET KOOREMAN
NIEUWSLIJN
Muntvondst te zien in Penningkabinet
LEIDEN - De spectaculaire muntvondst die is gedaan in het
Friese dorpje Tzummarum is vanaf heden te bezichtigen in het
Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet aan het Rapen
burg 28 in Leiden. De vondst bevat 2800 zilveren munten uit de
9de eeuw. Daarmee is het de grootste karolingische muntschat
die ooit in Europa is opgegraven. De munten zijn door het Pen
ningkabinet aangekocht. De expositie duurt tot 20 januari.
10.000ste bezoeker in Lakenhal
LEIDEN De 10.000 bezoeker is gistermiddag de kassa van de La
kenhal gepasseerd om de tentoonstelling over Rembrandt en Lie-
vens te zien. Mevrouw Annette Tiré kreeg van directeur Bolten-
Rempt behalve bloemen, de fraaie catalogus, de puzzel van Rem
brandt, de bouwplaat van de Lakenhal, de lucifers en het vouwblad
van kunstenaar Mare Mulders. De tentoonstelling over Rembrandt
en Lievens in Leiden, dit jong en edel schildersduo, duurt nog tot 1
maart. Behalve in de weekeinden is er voor de werkende medemens
op dinsdagavond van 19.00 tot 21.00 een extra mogelijkheid de
tentoonstelling te bezoeken. foto henkbouwman
Super The Allstars in Het Kasteel
ALPHEN AAN DEN RIJN - De vijf-mans reggae/funk-formatie
Super The Allstars, uit Den Haag, treedt zaterdag 11 januari op
in jongerencentrum Het Kasteel, aan de Concertweg I in Alphen
aan den Rijn. De band werd onlangs winnaar van de Grote Prijs
van Nederland door 140 deelnemende groepen achter zich te la
ten. De zaal gaat open om 21.00 uur.
De Roo opvolger van Carel Birnie
DEN HAAG - Michael de Roo van de Utrechtse percussiegroep
House of Circles wordt binnenkort benoemd tot opvolger van
zakelijk directeur Carel Birnie van het Nederlands Dans Theater
(NDT). Dat wordt bevestigd door een woordvoerder van het
NDT. Zakelijk directeur Birnie liet in november weten dat hij
zijn functie neerlegt om gezondheidsredenen. Hij blijft wel aan
als directeur van de NV Muziektheater.
Lisa Stansfield zingt graag over de liefde
Lisa Stansfield is weer terug, nadat het een jaartje stil was
rond de Engelse zangeres. 'Change' eindigde hoog in de
hitlijsten en de cd 'Real Love' is een gerijpte plaat van
een dito artieste. Lisa Stansfield en de roem, de disco, de
tienerblaadjes en haar nieuwe kapsel-
met de mensen die je echt na
aan het hart liggen. Maar aan de
andere kant heeft het zijn voor
delen. Ik hoef nooit lang te
wachten voor ik een discotheek
in mag! En je leert jezelf kennen
onder zulke omstandigheden, ik
heb geleerd om nee te zeggen
als het me te veel werd. En je
moet het allemaal niet te seri
eus nemen. Al zijn er mensen
die hun sterrenstatus heel seri
eus nemen, maar die raken er
dan ook behoorlijk opgefokt
LEEUWARDEN«JACOB HAAGSMA
Voor Lisa Stansfield begon het
grote succes toen ze eenmalig
gekoppeld werd aan het succes
volle producersteam Coldcut.
'People Hold On' heette de gro
te hit die uit deze samenwer
king voortkwam: een vlot door
stomend house-werkje, waar
voor Lisa's briljante stemgeluid
zeer bepalend was. Na afloop
van dat kortstondige Cold Cut-
avontuur herenigde Lisa zich
weer met haar maatjes van Blue
Zone, een groep die eerder al
tevergeefs aan de roem pro
beerde te ruiken. Maar deze
keer zou het anders gaan. lan
Devaney en Andy Morris zou
den voortaan van achter de
schermen opereren en Lisa zou
de warmte van de spotlights op
vangen.
Dat is dan eerlijk verdeeld,
want Ian en Andy zitten eigen
lijk niet op gillende tienermeis
jes en nieuwsgierige paparrazzi
te wachten. „Soms vind ik het
gênant", zegt de zangeres,
„gaan we met zijn drieën uit,
maakt iedereen een enorme
drukte als ik in beeld kom."
Donkere kanten
Lisa heeft wel met de voor- en
nadelen van de roem om leren
gaan, want, oh eenvoudige ster
velingen, er kleven heus wel
donkere kanten aan de stersta
tus. „ïe hoeft je kont maar af te
vegen en iedereen weet er van.
Je hebt weinig privacy en te
weinig tijd om door te brengen
Zo niet Lisa, die met vet
Noordengels accent (ze woont
samen met vriendje lan in
Rochdale, nabij Manchester)
vrolijk antwoord na antwoord
aaneenkwebbelt. Het kortge
knipte rattekopje van twee jaar
geleden heeft ze afgezworen: ze
heeft nu een bos krullend haar,
waarmee ze opeens lijkt op She-
rilyn Fenn, ofwel Audrey Home
uit de serie Twin Peaks. Image
building, Lisa? „Oh nee, zo
werkt het niet. Ik had mijn haar
laten groeien, maar het was zo
steil als wat Geen gezicht Toen
heb ik er maar krullen in laten
zetten."
Aangescherpt
Lisa, Ian en Andy hebben Lisa's
debuutalbum, 'Affection', prak
tisch gedrieën in elkaar gezet
Een grotendeels elektronische
plaat, al was de muziek wel
ferm geworteld in de smaakvol
le soul en disco van een paar
decennia her. Dat is op de nieu
we 'Real Love' nog zo, sterker
Schilderijen De Lakenhal zoeken weer sponsors
LEIDEN SASKIA STOELINGA
Een schandaal zal de restauratie
van het schilderij 'De regenten
van het Loridanshof te Leiden'
waarschijnlijk niet veroorzaken.
De wolkenlucht is niet met een
roller mooi blauw geworden. De
verkleuring die er in zat, is erin
gebleven.
De restaurator is degelijk te
werk gegaan. Daar waar de verf
los zat, of dreigde los te laten
heeft hij deze vastgezet door
met een slappe kwast een wa
terdunne acrylaatlijm in de
verflaag aan te brengen. Het
doek ziet er glanzend en schoon
uit. De Leidse regenten kijken
helder uit hun ogen. Dit in 1658
geschilderde pronkstuk van Ja
cob van der Merck hangt weer
in de Lakenhal samen met
schilderijen die nog onder het
mes zouden moeten.
Van de nood is een deugd ge
maakt. Restauratie en mogelijke
restauratie is het onderwerp van
een tentoonstelling die tot 15
maart duurt. Het portret van
Anna Christina van Heum heeft
een winkelhaak, Het Bloemstuk
van Abraham Mignon moet no
dig worden schoongemaakt,
ook een werk van Kamerlingh
Onnes heeft een beurtje nodig.
Zo hangen er nog meer doeken
met mankementen. Aan de
hand van schriftelijke docu
mentatie en fotomateriaal wor
den de verschillende aspecten
van het restaureren duidelijk
gemaakt in deze leuk opgezette
tentoonstelling.
In theorie is alles mogelijk. De
praktijk kent zijn grenzen. Met
de liggende gelden van het mu
seum kunnen net twee schilde
rijtjes worden aangepakt. Van
daar de openlijke oproep om te
sponsoren. Particulieren en be
drijven worden in de gelegen
heid gesteld de restauratie van
een specifiek stuk te 'adopte
ren'. Overigens is dit niet de
eerste keer dat de Lakenhal
'schilderijen sponsors laat zoe
ken'. De afgelopen negen jaar
konden er op deze manier meer
dan 50 schilderijen worden her
steld. Het pronkstuk van Jacob
van der Merck (1610-1664) is
gerestaureerd dankzij een bij
drage van Unilever.
Een andere tentoonstelling in
de Lakenhal die een klein beetje
Bij de restauratie van dit schilderij (De regenten van het Loridanshof te Leiden/Jacob van der Merck)) werd
het museum en de restaurator bijgestaan door het Centraal Laboratorium in Amsterdam; de resultaten van
verfanalyses en andere gegevens die een rol hebben gespeeld bij de restauratie worden in de tentoonstelling
toegelicht. foto dingjan
een indruk geeft van wat er zich
afspeelt achter de schuifdeuren,
gaat over het aankoopbeleid.
Sinds 1984 koopt het Stedelijk
Museum de Lakenhal met sub
sidie van de overheid kunstwer
ken aan van belangrijke Neder
landse kunstenaars. Ook op
deze expositie laat men door
schemeren dat het museum
maar een zeer klein bedrag te
besteden heeft.
De Lakenhal heeft een aan
koopbudget van 50.000 gulden,
waarvan 11.000 gulden is be
stemd voor kunstwerken na
1950. Fijntjes wordt vermeld dat
het Rijksmuseum in Amsterdam
daarvoor een miljoen mag uit
geven en dat het Gemeentemu
seum in Den Haag voor bijna
een half miljoen op de begro
ting staan.
Toch is het Leidse museum
erin geslaagd in 1991 elf moder
ne kunstwerken aan te kopen.
Kunstwerken, die volgens de or
ganisatoren, passen in de col
lectie van de Lakenhal. Zeven
kunstenaars (Marian Plug, Wim
Kok, Han Schuil, Arno van der
Mark, Anneleis Dijkman, Be
rend Strik en Ben Zegers) die
zich bewegen in een spannings
veld tussen figuratie en abstrac
tie. „Ze gebruiken figuratieve,
aan de dagelijkse werkelijkheid
ontleende elementen, maar hun
werk is niet bedoeld als een
goed gelijkende afbeelding van
iets werkelijks", aldus de wer
vende tekst.
Spot
Wat wordt daarmee nu be
doeld? Het schilderij 'Aanwezig
heid van paard' van Marian van
der Plug is daarin misschien het
duidelijkst. Het paard dat lijkt
op een paard is prominent aan
wezig in een achtergrond waar
van je vermoedt dat het natuur
is, maar niet lijkt op natuur. Ze
tart de traditionele regels die
passen bij een lieflijk landschap.
Binnen haar grote vierkante
doek verdringen voor- en ach
tergrond elkaar en is de licht
bron niet te localiseren.
Kunstenaar Berend Strik heeft
zijn kunstwerk de naam 'Maria'
gegeven. Hij is ervan uitgegaan
dat onze fitness-cultuur een
nieuwe religie is. Strik heeft zo
op het eerste oog een machine
ontworpen om ons lichaam in
vorm te houden. Als je er echt
op zou gaan liggen, komt er
echter geen spier in beweging.
Hij drijft de spot ermee. De an
dere kunstwerken passen ook in
deze traditie.
Een idee voor een volgende
tentoonstelling. Wat zou de La
kenhal nu hebben aangekocht
als ze 200.000 gulden te beste
den had?
nog: die wortels zijn deze keer
aangescherpt dankzij echte
strijkers, echte blazers en een
echt wah-wah-pedaal. Had de
platenmaatschappij er deze
keer een hoger budget voor
over?
„Viel best mee, zo ontzettend
duur was deze plaat nou ook
weer niet. Het grote voordeel is
dat we nu onze eigen studio in
Rochdale hebben, waar we kun
nen werken wanneer we maar
willen, zonder dat we er door de
bank uitgezet worden als het
budget opraakt. We hebben in
derdaad ook een aantal extra
muzikanten gebruikt, maar dat
hebben we heel lokaal gehou
den: de strijkers kwamen uit
Manchester, de bassist uit
Rochdale, noem maar op. Het
was heel relaxt werken zo, we
konden op ons gemak het ge
luid maken wat we wilden. En
dat ligt tegen soul aan: Isaac
Hayes, Diana Ross, Marvin
Gaye, Barry White, Otis Red
ding, Chaka Khan, Luther Van-
dross, teveel om op te noemen.
Ik voel me in die muziek ge
woon het beste thuis."
Bood 'Affection' in sommige
nummers nog een grimmig
doorkijkje richting politiek,
'Real Love' is, de titel indachtig,
gewijd aan de aantrekkings
kracht tussen de seksen. „Ik
schrijf over dingen waar ik op
dat moment mee bezig ben.
Destijds schopte Ik nogal tegen
Thatcher aan. Hoeft nu niet
meer, want ze is weg, haha. Al is
er niet veel veranderd: opvolger
John Major wordt volgens mij
voorgezegd door die Thatcher.
Kijk, ik kan mijn politieke me
ning uitstekend kwijt in inter
views als dit, dan hoef ik het de
fans niet nog eens per plaat
door de strot te douwen."
Liefde dus. Werden de num-
Verjaardagsfeest
sterk gespeeld
door 'Litteris'
dcxir 'Litteris Sacrum'. Regie: Willeke Stof-
Het is inmiddels een klassieker
geworden: Pinters eerste avond
vullende stuk 'Het Verjaardags
feest'. Grootste probleem voor
spelers en regisseur is het vin
den van een evenwicht tussen
het bijna kneuterig alledaagse
en het dreigend onverklaarbare
van de handeling. Dat is in deze
produktie van Litteris Sacrum
goed gelukt, soms zelfs zeer
goed. Het decor sluit daar mooi
bij aan: in het midden huiska-
merrealisme en aan de zijkan
ten zijn de muren met ligstoe
len 'behangen'.
In het pension van Meg en
ligstoelenverhuurder Pety
woont al geruime tijd een zeke
re Stanley. Op een dag melden
zich twee heren als nieuwe gast.
Zij lijken het op Stanley gemunt
te hebben. Het ter ere van hem
georganiseerde verjaardags
feestje, waarbij ook buurvrouw
Lulu aanwezig is, loopt dan ook
volledig uit de hand. Dat alles
roept vele vragen op, die bewust
onbeantwoord dienen te blij
ven.
De 'oude garde' - om het on
eerbiedig uit te drukken - laat
weer eens. hecht ensemblespel
zien. Gelukkig geen gekunsteld
spreektoontje, maar normaal
taalgebruik waarachter voort
durend iets ongerijmds schuil
gaat.
Bob Hageman speelt Pety ge
moedelijker en minder nors dan
doorgaans gebruikelijk is. Ter
wijl hij het vertrouwde beli
chaamt, staan de twee gasten
voor de onbekende dreiging.
Kees Schutte zet een welleven
de, zelfverzekerde Goldberg met
vileine trekjes neer. Joop Segaar
is geloofwaardig als diens ner
veuze compagnon.
Roeland Segaar speelt het re
calcitrante aspect van Stanley
sterk uit en Sigrid de Zwart is
duidelijk een Lulu op mannen
jacht. Annelies Boschloo is
schitterend in haar rol van de
wereldvreemde, zorgzame Meg.
Lisa Stansfield: "Ik schrijf over dingen waar ik op dat moment mee be
zig ben". foto gpd
mers misschien geschreven in hoofd komt rollen en deze keer
mei? Lisa kijkt verbaasd. „Ei- was dat de liefde. Ik vind het ge-
genlijk wel! Ik heb er in het makkelijk en prettig om daar-
voorjaar veel aan geschreven, over te schrijven. Maar ik pro-
'Spring Fever', zo had die plaat beer het fenomeen wel vanuit
moeten heten! Ja, jeetje, ik verschillende hoeken te bena-
schrijf ook maar wat er uit mijn deren."
Tbp-
rente
naar
73%
De Toprente-spaarrekening van de
Nutsspaarbank is in alle opzichten top. De
rente is top: per 31 december 1991
verhoogd van 7% naar 7,3%. De opname-
vrijheid is top: tot f 10.000,- per maand
vrij opneembaar, daarboven 1% retourrente.
Bij 1 maand opzegtermijn is het
gehele bedrag vrij opneembaar. De eerste
inleg bedraagt minimaal f 10.000,- (voor
lagere bedragen: 3%).
En de service is top: bel voor infor
matie gratis Nuts-Telebank 06-0331.
Op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot
21.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot
13.00 uur. Of loop even binnen bij één
van onze kantoren.
LEIDEN SASKIA STOEUNGA
Nog nooit zijn er zoveel optre
dens geweest tijdens de Leidse
Jazzweek als dit jaar. Alle ge
bouwen, zalen en kroegen van
enige omvang zullen in de week
van 11 tot en met 18 januari in
ware jazztempels veranderen.
Het aanbod is zeer gevarieerd:
bekende namen als Rosa King,
The Houdini's, Jules Deelder,
Frits Landesbergen, Leids Stu
denten Jazz Gezelschap zijn uit
genodigd, maar ook nieuwe ta
lenten als Funky Erik van de
Luit, Kurt Schwab Kwartet, Si
mon Rigter, No Limits krijgen
kansen. Alle jazzstromingen zijn
vertegenwoordigd van main
stream, swing, dixieland tot be-
bob, rock en boogie woogie.
Maar liefst 46 horecagelegen
heden - ongekend hoogtepunt -
doen mee aan de kroegentocht
woensdag 15 januari. Dit bete
kent dat er die avond ook meer
dan 100 muzikanten bezig zijn.
Verder verzorgen de Waag aan
de Aalmarkt en jazzcafé the Du
ke aan de Oude Singel de rode
draad van het programma. In
de Waag heeft ook het ISW
Dixie-Swing Concours plaats.
Presentator en jazz-kenner Fred
Racké zal de jazzweek zaterdag
middag om half twee officieel
openen en het startsein geven
voor het concours, waaraan zes
orkesten deelnemen. Drie or
kesten zullen worden geselec
teerd voor de finale, die de za
terdag daarop wordt gehouden.
Hoogtepunten in de Waag
zijn; Rosa King and Upside
Down, Jules Deelder met Me
Reet, en het uit 16 muzikanten
tellende Amerikaanse gezel
schap De Ambassadors, dat vo
rig jaar nog moest afzeggen
vanwege de Golfoorlog. The
Duke staat garant voor de zes-
koppige formatie 'No Limits',
Mariska Veres Shocking Jazz
Kwintet en de broertje Bouw
meester.
Het Leids Volkhuis heeft maan
dagavond 13 januari een latin-
jazz happening. Zangeres Aafje
de Bloois nam het initiatief om
speciaal voor de Leidse jazz
week een achtmansformatie te
formeren, die bossanova's en
samba's afwisselen met balla
des en classics van Jobim, De
Moraës en Gilberto.
De Taffeh-zaal van het Rijks
museum van Oudheden is dins
dagavond het decor voor de
sterren pianist Louis van Dijk,
zanger/pianist Philip Paar en vi-
brafonist Frits Landesbergen.
Zij brengen het concert 'An Eve
ning with ...Friends".
De Leidse schouwburg is vrij
dagavond het toneel van de ne
geropera Porgy and Bess. De
zanger Joe Boume zal stukken
zingen uit deze door George
Gerswin dramatische opera.
Het koor de The Sprinter Sin
gers en de Frits Landesbergen
Big Band zorgen voor de bege
leiding.
Traditiegetrouw is het Key-
town Jazz Festival de tweede za
terdag van de jazzweek in de
Stadsgehoorzaal met optredens
van Big Band Ball uit Polen en
de Climax Jazzband uit Duits
land. Hèt staartje van de jazz
week komt zondagmiddag uit
de Hartebrugkerk. Milly Scott
zingt daar gospels en negro-spi-
rituals, begeleid door het Dolf
de Vries Trio en de St. John's
Pilgrims.
Verder geeft de Stichting Jazz
week een cd uit met tien Leidse
jazzorkesten. "Om een indruk
te geven van nieuwe aanko
mende talenten", aldus Wan-
sink.
Simon Rigter.
J
