Leven
en wonen
Kunst en ambacht in
De Nieuwe Richting
'Wij komen met de ideeën'
Maaskantprijs
1991 voor
Patricia Volmer
Munten OS'92
BloemTel
Saunaland
Natuur en milieu-
encyclopedie:
een nuttig boek
Topjes en body's te mooi
om verborgen te blijven
Puur natuur of een steenwoestijn?
Dinsdag_* 10 december 1991 Redactie: 023-150263 HENRIETTE VAN DER HOEVEN Vormgeving: COR HOOGETERP
LIEFDE IS DAT niet alles in het le
ven? Het is de bril waardoor het le
ven goed wordt om te zien.
LOUIS PAUL BOON
HEEFT U FEESTKLEDING nodig die
u niet vaak zult dragen' Misschien is
het een idee om een avondjurk of
smoking te huren Adressen staan in
de Gouden Gids
De kleding-ontwerpster Patricia Volmer
heeft de Maaskantprijs 1991 gewonnen. Zij
krijgt een bedrag van zesduizend gulden, te
besteden aan een studiereis. De Hoge
school Rotterdam, faculteit der Kunsten en
Architectuur, reikt deze prijs sinds 1968
tweejaarlijks uit.
Over het werk van Patricia Volmer zei de ju
ry: „Er is een materiaalkeuze, een kleurkeu
ze en een vormkeuze te zien die duidelijk
gerelateerd is aan haar uitgangspunt: een
tweede huid. Haar uitgevoerde ideeën over
stofbehandeling en kleding lijken inspire
rende mogelijkheden te bieden voor een
zinvolle produktie."
De Spaanse Staatsmunt heeft ter gelegen
heid van de komende Olympische Spelen
een officiële serie zilvermunten uitgegeven.
In Nederland krijgt men bij aankoop een
Spaans en een Nederlands certificaat. Wie
snel is, legt beslag op een van de 500 ge
nummerde, door Anton Geesink onderte
kende certificaten. Elke munt is verpakt in
een beukehouten doosje. De prijs: 95,-.
Op de munten zijn respectievelijk de Olym
pische vlam, het Olympische embleem,
tennis, voetbal, basketbal en de menselijke
piramide afgebeeld. Op de achterkant staan
koning Juan Carlos I en zijn zoon Felipe.
Meer informatie: E.D.J. van Roekei bv, Bus-
sum, tel. 02159-48684.
Alle 1800 Fleurop-leden zijn in december
aangesloten op het automatiseringsproject
BloemTel. Kosten: 8 miljoen gulden. Fl-
europ verwerkt jaarlijks ruim 1,5 miljoen
opdrachten. Wie elders in het land bloemen
wil laten bezorgen, wendt zich tot zijn
'thuis-bloemist'. Deze neemt de order aan
en tikt hem in op de PC. Vervolgens gaat de
order via de 'host-computer' naar de colle
ga die de bestelling moet verzorgen. De fi
nanciële afwikkeling loopt via de centrale
'moeder-computer', waarna de administra
tieve afwikkeling door Fleurop Veenendaal
wordt verricht. De moderne geautomati
seerde afhandeling kost de klant niets extra.
De moeder-computer' kan maximaal
10.000 orders per dag verwerken.
Ruim zeventig betere sauna's zijn opgeno
men in de gids Nederland Saunaland
4,95). De Sauna Alliance Nederland
(SAN) ziet het door uitgeverij Allmedia te
Vinkeveen uitgebrachte boekwerkje als
„een betrouwbare gids", maar tekent daar
wel bij aan dat „de saunabedrijven die niet
in de gids vermeld staan, niet per definitie
te kort schieten op het gebied van kwali
teit". De SAN en de Nederlandse Sauna
Vereniging hebben samen het laatste woord
gehad bij de samenstelling van de gids.
Het milieu. De stroom berichten over na
tuur en milieu die ons dagelijks bereiken
lijkt met de dag groter te worden. De inge
wikkeldheid van de berichtgeving ook. Had
den we het eerst alleen over chloor en vuil,
nu spreken we in termen van PCB's, is er
een NMP, hebben we last van het broeikas
effect en bevat ons voedsel teveel aromaten.
De leek kan er nauwelijks meer wijs uit.
Uitgeverij Zomer en Keurling heeft in de se
rie Groenboekerij en in samenwerking met
de Stichting Natuur en Milieu een natuur-
en milieu-encyclopedie uitgebracht. Meer
dan 1500 natuur- en milieubegrippen wor
den uitgelegd. Het aantal illustraties is be
perkt.
De encyclopedie is bedoeld voor de leek en
die heeft er dan ook heel veel aan. Maar ook
milieu-techneuten kunnen hieruit best nog
iets leren. Niemand is specialist op elk ge
bied.
In het streven naar volledigheid zijn in het
boek wel wat overbodige begrippen opge
nomen. Iedereen weet immers wat een
autoband is. Dat gaat ten koste van de
ruimte die bij voorbeeld bij de uitleg van
warmte/krachtkoppeling, NMP en aroma
ten, goed te pas zou zijn gekomen. Ook
wordt de lezer soms onnodig op een speur
tocht uitgestuurd door overdadige verwij
zingen.
Heel handig is dat er in het boek adressen
zijn opgenomen van allerlei organisaties die
zich met natuur en milieu bezighouden. Al
met al vind ik het boek een aanrader voor
iedereen die een beetje nieuwsgierig is aan
gelegd en het milieu ter harte gaat.
Natuur Milieu encyclopedie; uitgeverij
Groenboekerij; Zomer en Keuning; prijs
29,90
monica wesseung
Velours-de-panne, organza en fluweel zijn stoffen die tegen
woordig ook voor de ondermode worden gebruikt En dit soort
ondermode is te mooi om verborgen te blijven. Dat hoeft ook
niet want zo'n perfect gesneden body of topje kun je tot een
feestelijk geheel combineren met een eenvoudige strakke rok
en jasje. .fotos triumph international
Art deco bekijken in een kapsalon
of geknipt worden in een art deco-
galerie. Beide combinaties lijken
nogal ongebruikelijk, maar zijn dat
voor Arno Fischer zeker niet. In
kapsalon/galerie De Nieuwe Rich
ting in Deventer heeft de kunst
minnende kapper (of de kappende
kunstliefhebber?) de combinatie
vormgegeven.
Bijna twee jaar bestaat De Nieuwe
Richting nu, gehuisvest in het De
venter Sijzenbaanplein-complex,
een stadsvemieuwingsproject dat
vorig jaar een landelijke prijs ver
wierf voor de stadsvernieuwing.
Witte steen, veel glas en open
ruimten zijn kenmerkend voor het
complex. De moderne architectuur
heeft Fischer ingekleurd met
zachtgeel, zuurstokroze en mint-
groen, typische Memphis-kleuren. Je laten knippen of art deco kopen, het kan allebei in De Nieuwe Rich-
Daarin een allegaartje aan art de- ting. foto gpd
co: meubelen van notehout, zoals dressoirs, kas- zien best beantwoorden. Hebben mensen meer
ten en tafels, maar ook beelden en glaswerk. Ver
der moderne schilderijen, hedendaagse glas-uni
belangstelling, dan halen ze mij of m'n vrouw er
gewoon even bij. We werken toch vlak om de
ca's, maar ook zoiets geks als oude vogelkooien of hoek. In feite kan de galerie alleen bestaan omdat
een oudengelse winkelinventaris. Wie gekapt er een kapsalon bij zit.
wordt, kan alles in een enorme, metershoge oude Fischer stroopt zo'n twee dagen in de week anti-
spiegel rustig in zich opnemen. Art deco vanuit
de kapperstoel.
„Het is hier een typische kijkwinkel, waar je kunt
rondlopen en steeds andere dingen ziet. Er zit
veel roulatie in wat er in de galerie staat: er moet
elke week iets nieuws te beleven zijn", filosofeert
Fischer.
quariaten en veilingen af op zoek naar zijn favo
riete meubelstukken. „Om ze betaalbaar te hou
den, moet ik naar het buitenland: België, Frank
rijk en Engeland. Op veilingen in de Randstad
worden enorme bedragen betaald voor art deco-
stukken. Voor dat geld kun je ze niet in een gale
rie aanbieden."
Aanvankelijk wilde Fischer alleen een galerie voor Een beetje fraaie kast doet toch nog tussen de
art deco openen. Dat leek financieel echter niet
haalbaar. „Het idee ontstond toen om bij de gale
rie ook een kapsalon te beginnen. Zo krijg je re
gelmatig mensen binnen en hoef je niet speciaal
iemand in de galerie te zetten. De twee kappers
kunnen vragen over wat mensen in de galerie
vijftienhonderd en tweeduizend gulden. Wie dat
er niet voor over heeft, kan zich in De Nieuwe
Richting ook voor drie tientjes in alle mst laten
knippen.
Karei Boonzaaijer jaagt geen trends na
TUIN
geen invloed op het ontwerp hebben. Je
bent een soort antenne, je ontvangt allerlei
signalen uit de samenleving die je ook in je
meubels terugziet. Zo is nu, als je dan toch
van een trend wil spreken, de overdaad aan
materialen mode. En het feit dat allerlei
soorten stijlen naast elkaar gebruikt kunnen
worden, waardoor je weer niet van één
trend kunt spreken. De consument is eigen
wijs geworden en wil gewoon datgene wat
hij het mooiste vindt. De mensen stellen
zélf hun inrichting samen: kopen hier een
tafel, daar een stoel en weer ergens anders
een kast. Dat betekent niet alleen vrijheid
voor de consument, maar ook voor de ont
werper; die hoeft niet alles op elkaar af te
stemmen."
In opdracht
Mazairac en Boonzaaijer ontwerpen voor
namelijk in opdracht van bedrijven. „Dat
heeft geen negatieve invloed op ons werk.
Het kan zelfs de creativiteit vergroten. Het
is een uitdaging om binnen bepaalde gren
zen, die door de opdrachtgever zijn aange
geven, tot iets nieuws te komen. De kunst is
om dan niet in herhalingen te vervallen,
daartoe moet je elkaar stimuleren."
Behalve aan een nieuwe meubelcollectie
voor Pastoe, Castelijn, Leolux en Metaform
werkt het ontwerpbureau ook aan de in
richting van kantoorgebouwen, beurzen en
de supermarkten van Jac. Hermans. Voor
deze laatste richtte het bureau een zoge
naamde pilot-store in, een winkel waarin
nieuwe vondsten werden getest.
Sinds drie jaar werken Mazairac en Boon
zaaijer mee aan het Huis van de Toekomst
in Rosmalen, een project van Chriet Titu-
laer waar de nadruk ligt op moderne com
municatietechnieken. Daar is sinds kort het
Kantoor van de Toekomst in Den Bosch aan
toegevoegd, volgens Titulaer het meest in
telligente en gezonde gebouw in Europa.
Vooral bedrijven uit de automatiseringswe
reld demonstreren hier de nieuwste ontwik
kelingen. Mazairac en Boonzaaijer verzor
gen het interieur.
Langer aan tafel
Op de ontwerpafdeling staat tussen de te
kentafels in een stoel met hoge rugleuning.
De zwarte stof ligt nog los op het frame ge
drapeerd. Het is een nieuw ontwerp eetka-
merstoel van Karei Boonzaaijer. Een stoel
die ondanks eerdere uitspraken van de ont
werper inspeelt op een nieuwe trend: het-
langer-aan-tafel-blijven-zitten. „Die trend is
begonnen met de 'shaker'-tafels, grote hou
ten tafels. Mensen maken steeds meer een
feest van het eten. Daar hoort een mooie
lange tafel bij, maar ook stoelen waarop je
makkelijk zit. De meeste eetkamerstoelen
bezitten die kwaliteit niet. We zoeken nu
naar iets waar je lang op kunt zitten zonder
pijn in je lichaam te krijgen. Dan kom je uit
op een soort fauteuil, een hoge, makkelijke
stoel. Het meest ideale zou zelfs een bu
reaustoel zijn."
Het lijkt een designersgrapje. In de ontvangsthal van het Zeister kantoor van
meubel- en industrieelontwerpers Pierre Mazairac, Karei Boonzaaijer en
Partners zit niemand. Alleen een glazen 'twin-win' tafel op iele pootjes en
een 'Gigi' armstoel geven aan dat hier iemand gasten kan ontvangen. In
plaats van de receptioniste een telefoon en een perspex bordje met de tekst
dat de gast drie cijfers dient in te toetsen. Na de opdracht te hebben vervuld,
klinkt aan de andere kant van de lijn een vrouwenstem. Ja, Karei Boonzaaijer
komt eraan.
Stoelen ontworpen door het duo Mazairac en Boonzaaijer. foto gpd
„Nee, het is geen grapje", zegt Boonzaaijer.
„De receptioniste moet nog worden aange
nomen. Het is één van de vele kleine onvol
komenheden waar de ontwerpers mee te
kampen hebben sinds hun verhuizing naar
het monumentale pand dicht bij het Zeister
Slot. De verhuizing betekent dat alle afde
lingen van het 'bedrijf Mazairac en Boon
zaaijer onder één dak zijn gevestigd. Naast
de meubel- en industrieel ontwerpafdeling
zijn dat een architecten- en een reclamebu
reau. Deze laatste tak heeft inmiddels enige
faam verworven met het ontwerp van de
nieuwe Croky-chips verpakking.
De verpakking van een pak chips, het lijkt
ver verwijderd van het oorspronkelijke be
roep van meubelontwerper Karei Boon
zaaijer en interieurontwerper Pierre Mazai
rac. „Dat is natuurlijk ook zo", zegt Boon
zaaijer. „Wij bemoeien ons ook niet met het
ontwerp van zo'n zakje. Het enige wat we
van tijd tot tijd doen,-is meedenken over
een opdracht. Dat geldt voor iedereen die
hier werkt. We zijn mensen die met ideeën
komen. Dat is de achtergrond van waaruit
we werken. Een ontwerper zit steeds weer
tegen een wit vel papier aan te kijken. Daar
moet iets opkomen, en dat kan pas als je
nadenkt, bij voorbeeld als je je verplaatst in
wat de gebruiker wil."
Als voorbeeld noemt Boonzaaijer een bed
dat hij onlangs voor beddenfabrikant Ubica
ontwierp. „Je kunt natuurlijk een bed ma
ken zoals er al honderden zijn, misschien
met een ander voeteneinde of vreemde
pootjes. Maar je kunt ook nadenken over
hoe mensen in bed liggen: in een hoek, met
de benen opgetrokken en de billen naar
achteren. Niemand ligt de hele nacht recht
in bed. Dan is het ook logisch dat je een bed
ontwerpt dat niet helemaal recht is, maar
ovale zijkanten heeft."
Mazairac en Boonzaaijer werkten, totdat ze
twaalf jaar geleden voor zichzelf begonnen,
bij het meubelbedrijf Pastoe. Samen be
dachten ze verschillende meubels die de
tand des tijds ruimschoots hebben door
staan. In de winkel achter het nieuwe kan
toorgebouw staan er twee: een dressoir en
een kastsysteem. Ook al zijn de ontwerpen
al jaren oud, ze ogen uiterst modem en
misstaan niet naast ontwerpen van later da
tum.
Volgens Boonzaaijer is dat te danken aan
zijn werkwijze:Als ontwerper jaag je geen
trends na, je probeert juist iets nieuws te
maken. De vorm behoort tijdloos te zijn,
het materiaal en de kleuren bepalen het
tijdsbeeld. Dat betekent niet dat trends
Winter is de tijd om plannen te maken. Dan
leggen we de tuin opnieuw aan of verande
ren er iets aan. De vraag is dan wordt het
puur natuur of een steenwoestijn. Helemaal
juist is deze vraag uiteraard niet, want puur
natuur bestaat evenmin in de tuin als op
een golfterrein (zoals golfers ons willen
wijsmaken). Overal waar de mens geregeld
ingrijpt kun je het 'puur* wel vergeten. Maar
wat natuur blijft er wel toch over.
Een echte steenwoestijn zie je trouwens ook
zelden, edoch het aantal tuinen dat min of
meer is geïnspireerd op de Japanse tuin cul
tuur en bestaat uit lelij
ke, bolle, grote, ronde
stenen waarop zelfs
een teer mosje geen vat
heeft, met hier en daar
een gestileerde, ge
snoeide uitheemse
groenblijver, is in op
mars.
Weg er mee zou ik wil
len zeggen! Een derge
lijk gewrocht lijkt niet
meer op een tuin en
bederft het microkli
maat op dat stukje
grond. Bovendien zal
het microklimaat in de
stad ook harder wor
den als veel mensen
overgaan tot dit soort
tuinen, die niets met
de natuur te maken
hebben.
Daarom hier een
pleidooi voor eep
milieuvriendelijke, aan
ons klimaat en de
grondsoort ter plaatse
aangepaste tuin. Liefst
met struiken en even
tueel bomen die in de streek thuishoren,
met veel vaste planten, bodembedekkers en
eenjarig goed. Liever met een grasterras
dan met stenen terrassen. Kortom een tuin
die leeft en verrast waarin het bodemleven
een kans heeft en vogels hun nest kunnen
bouwen.
Een tuin waarin je nog af en toe een vlinder
of ander insekt kunt zien, zoals bij voor
beeld in de mooie, oude tuinen achter de
huizen van de Amsterdamse grachtengor
del. Daar blijken zelfs zeldzame vogels on
derdak te vinden.
Wat de plannen ook mogen zijn, laatje
vooral niet ompraten door een of ander
tuincentrum dat die lelijke, witte knollen en
een paar gesnoeide coniferen zo nodig aan
de man of vrouw wil brengen. Hou voet bij
stuk en geef de natuur een kansje. We heb
ben er al zo weinig van in ons dichtbevolkte
land.
LEZERSVRAAG
Hortensia's verplanten, wanneer kan dat?
Dit vraagt MEVROUW G. LUIJTING UIT
KROMMENIE. Het antwoord geldt voor alle
bladverliezende heesters: zodra het blad ge
vallen is, kan er worden verplant tot vroeg
in het voorjaar, als het blad weer tot ont
wikkeling komt. Alleen bij vorst mag men
niet planten en verplanten. Na het verplan
ten altijd de takken iets insnoeien om een
evenwicht te krijgen tussen (beschadigde)
wortels en takken. Verder aangieten, ook bij
regenweer, om de wortels goed in de aarde
vast te spoelen.
De Datura wordt in toenemende mate als
kuipplant toegepast. In tegenstelling tot zijn
naaste bloedverwant, de eenjarige door
nappel, is de grote Datura overblijvend
maar niet bestand tegen vorst. Binnenha
len, vorstvrij overwinteren en in het voor
jaar opnieuw verpotten. Pas na de nacht
vorsten buitenzetten. Insnoeien kan en
mag. De Datura van GRE VAN ROOYEN-
KONING UIT
VOORHOUT
heeft een stam
met drie zijtak
ken. Ik zou in
haar plaats alleen
de zijtakken fors
terugsnoeien.
Tot Sot: de Datu
ra is giftig.
Van ME
VROUW
STEYNKEULE
UIT ASSEN -
DELFT kreeg ik
een aardige orief
waarin ze mij
meedeelt dat het
aanbevolen
warmwaterbad
de wolluis op
haar planten in
derdaad heeft
doen verdwijnen.
Voor hen die dit
advies niet gele
zen hebben: een
bad van door luis
of andere insek-
ten aangetaste
kamerplanten is afdoende indien de tempe
ratuur van het water tussen de 40 en 50 gra
den Celsius bedraagt. Daarbij steeds beden
ken dat 54 graden Celsius niet alleen het
ongedierte maar ook de plant definitief te
gronde richt. Hou het dus veiligheidshalve
op temperaturen rond de 45 graden of iets
lager.
Grote, naar ik aanneem sterk verhoute
heideplanten vormen het tuinprobleem van
de heer of mevrouw L VAN CLEEF UIT LEI
DEN. Er staat in de brief niet hoe oud de
planten zijn en hoeveel jaren ze al verwaar
loosd werden. Zijn ze te oud en te lang aan
hun lot overgelaten, dan zal er weinig aan
te doen zijn. Men kan proberen een enkele
struik diep in te snoeien en kijken wat ervan
komt. Meestal is dat geen succes. Heel an
ders is het gesteld met een jonge heidetuin.
Mits de planten elk jaar onmiddellijk na de
bloei flink teruggesnoeid worden, blijven ze
lang mooi, laag en rijkbloeiend. In de prak
tijk dus voorjaarsbloeiers in de vroege zo
mer snoeien en najaarsbloeiers in de herfst.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend
In de natuur een vraag op? Greet Buchner
zal proberen voor u het antwoord te vin
den. De vraag kunt u opsturen naar Daml-
ate Dagbladen, Postbus 507, 2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WO
NEN.
