Binnenland
B5BS
Lubbers: Kleinere
basisverzekering
Het blauwe bloed stolt
De triomfdag van senator Ad Kaland
Flitstrein gaat mogelijk
over parallellijn rijden
CDA wil instemming PvdA
met anoniem fouilleren
|22t/m27novemberB
CDA akkoord met lager minimumloon
'Komende generaties
worden niet zo oud"
Thatcher:
Lubbers mist
instinct
Maandag 25 november 1991 Redactie 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: HANS BOEZEUJN
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Nepbom bij asielzoekers
Onbekenden hebben vrijdagnacht een nepbom geplaatst bij een
asielzoekerscentrum in Vlissingen. Hoewel er geen bommelding
binnenkwam, werd de Explosieven Opruimings Dienst zaterdag
morgen vroeg te hulp geroepen toen er een pakketje werd ge
vonden bij spandoeken met hakenkruizen en doodshoofden die
's nachts aan de buitenkant van het gebouw werden gehangen.
De 300 bewoners werden tijdens het onderzoek elders in het ge
bouw verzameld. De EOD constateerde echter dat er niets in het
pakket zat.
'Ouderen inenten tegen griep'
Alle ouderen boven de 65 jaar moeten een inenting tegen griep
(influenza) krijgen omdat leeftijd wel degelijk een risicofactor is.
Dat stellen de virologen Sprenger, Desmyter en Masurel van het
Nationaal Influenzacentrum in het Nederlands Tijdschrift voor
Geneeskunde. Een meerderheid van de Gezondheidsraad vindt
dat inenting alleen nodig is voor patiënten met een grote kans
op het krijgen van ernstige of fatale complicaties van influenza,
zoals mensen met een chronische hart-longaandoening. De drie
virologen verzetten zich daartegen. Jaarlijks overlijden in Neder
land gemiddeld 2200 mensen aan griep of aan complicaties door
de ziekte. 95 Procent van hen is ouder dan 60 jaar.
Redactie Nieuwsblad in staking
De redactie van het Nieuwsblad in Tilburg heeft vanmorgen
voor 24 uur het werk neergelegd uit protest tegen de voorgeno
men fusie met het Brabants Dagblad. Directe aanleiding tot de
staking is de weigering van de directie om te praten over een al
ternatief plan van de redactie. De redactie van de Tilburgse
krant stelde vorige week voor intensiever te gaan samenwerken
met het Brabants Dagblad, met name in die sectoren die niet di
rect te maken hebben met de eigen identiteit van het Nieuws
blad. Door de staking verschijnt het Nieuwsblad morgen niet.
Kind gewond bij schietpartij
Een 27-jarige Hagenaar heeft zaterdag in een woning in de Pijn
boomstraat in Den Haag zijn tweëenhalf jaar oude dochtertje
verwond bij een schietpartij. Het kind liep een schampschot aan
het hoofd op. De 33-jarige moeder slaagde er vervolgens in om
het kind uit de woning te halen, die daarna door een explosie en
brand werd verwoest. De man belandde brandend op straat en
is na behandeling opgenomen in het penitentiair ziekenhuis in
Scheveningen. De politie gaat er vanuit dat langlopende gezins
problemen oorzaak van het drama zijn. De politie vermoedt dat
de man na de schoten de woning met benzine in brand heeft ge
stoken.
Amsterdammer doodgestoken in tram
Een 53-jarige Amsterdammer in zaterdagmiddag in tramlijn 9
door nog onbekende daders doodgestoken. Aanleiding was een
ruzie tussen het slachtoffer en twee andere passagiers in de
tram. Volgens getuigenverklaringen ontstond er een vechtpartij
tussen hen toen.de Amsterdammer aanmerkingen maakte over
het gedrag van de twee. De echtgenote van het 53-jarige slacht
offer raakte daarbij licht gewond. De daders zijn nog voortvluch
tig-
Optie spaart milieu meer dan nieuw tracé
ROOSENDAAL GPD
Minister Maij-Weggen van ver
keer en waterstaat wil weten of
de Train a Grande Vitesse (TGV,
oftewel 'flitstrein') op een nieuw
spoor, evenwijdig aan de be
staande treinverbinding tussen
de Belgische grens en Amster
dam kan gaan rijden. Ze heeft
de Nederlandse Spoorwegen
opdracht gegeven de haalbaar
heid van dit plan te onderzoe
ken.
De NS bekijken ook of het
haalbaar is dat de flitstrein in
Nederland geheel over bestaand
spoor gaat rijden. Dit alternatief
maakt echter zeer weinig kans.
In Frankrijk is namelijk geble
ken dat bestaande baanvakken
verzakken, als gevolg van de ho
ge snelheid van de TGV.
Een TGV-lijn naast het be
staande spoor, de zogenoemde
AMSTERDAM GPD
Het CDA wil dat coalitiepartner PvdA alsnog instemt met het fouil
leren van verdachten die hun naam niet willen noemen. Premier
Lubbers en CDA-ffactieleider Brinkman noemden de weigering
van de PvdA op de CDA-partijraad een ernstige belemmering van
het beleid om de veiligheid te vergoten.
Premier Lubbers oordeelde dat er 'ongelukken' kunnen gaan ge
beuren als de PvdA niet alsnog haar goedkeuring geeft aan het op
straat fouilleren van bijvoorbeeld zwartrijders en voetbalvandalen.
De bespreking van het wetsvoorstel van minister Hirsch Ballin (jus
titie) dat dit wil regelen, is momenteel opgeschort. De PvdA vindt
het fouilleren van verdachten evenals WD en D66 te ver gaan.
tenten, vouwwagens
toercaravans, stacaravans
kampeerartikelen
accessoires
veel toeristische informatie
extra: campershow
Premier verbood staatssecretaris af te treden
Premier Lubbers wil de omvang van het basispakket van
het nieuwe stelsel voor ziektekostenverzekering opnieuw
ter discussie stellen. Op de partijraad van het CDA stelde
de minister-president zaterdag dat 95 procent van de
huidige zorg voor de volksverzekering te veel is.
komt dan in het plan-Simons is
afgesproken. Dunning zelf komt
uit op iets meer dan 90 procent
van het huidige ziekenfonds
pakket. Lubbers noemde geen
concreet percentage, maar be
klemtoonde wel dat „het goed is
als de burger de rekening zelf
DEN HAAG GPD-/I
Lubbers hield zijn partijgenoten
voor dat het onlangs versche
nen rapport van de commissie-
Dunning over keuzen in de ge
zondheidszorg zijn heroverwe
ging onderstreept. Dunning wil
dat alle medische handelingen
worden getoetst aan criteria als
noodzaak, doelmatigheid en
kosten, voordat patiënten er ge
bruik van kunnen maken.
In de praktijk zou dat beteke
nen dat er minder medische
zorg in het basispakket van de
nieuwe ziektekostenverzekering
Lubbers zei achteraf gezien
'best tevreden' te zijn over de
kritische wijze waarop het voor
stel voor een nieuw ziektekos
tenverzekering in de Eerste Ka
mer is behandeld. In 'democra
tische zin' is er volgens de pre
mier winst geboekt. Bovendien
is het CDA in de Senaat nu me
de-verantwoordelijk voor een
goede, gefaseerde invoering van
het plan van staatssecretaris Si
mons, aldus Lubbers.
Senator Kaland zei dat het
CDA in de Eerste Kamer Simons
kritisch zal blijven volgen. „Wij
zullen doorgaan met controle
ren of het goed is en als het niet
goed is zullen wij het ook niet
accepteren", aldus Kaland.
Lubbers onthulde verder dat
hij staatssecretaris Simons voor
het debat in de Eerste Kamer bij
zich had geroepen om hem te
vertellen dat hij bij de verwach
te moeilijkheden in de Senaat
niet mocht aftreden of met een
kabinetscrisis kon dreigen. Dat
laatste is tijdens deze kabinets
periode tweemaal eerder wel
gebeurd.
Maar liefst twee Sinterklazen verwelkomden premier Lubbers op de CDA-partijraad. De linker was een afge
zant van het CDA-gewest Amsterdam Zuidoost terwijl de rechter redame maakte voor de CDA-jongerenor-
ganisatie CDJA. toto anp march, antonisst
HAARLEM ANNALAURA
DEN HAAG GPD
Het minimumloon kan omlaag als daardoor meer
mensen een baan kunnen krijgen, zo heeft de
CDA-partijraad zaterdag met een krappe meer
derheid besloten. Ook ziet het CDA er defïntief
van af om wao'er die niet meer kunnen werken
uit te zonderen van de korting op de wao. Volgens
fractieleider Brinkman is er geen mogelijkheid om
„de goeden niet onder de kwaden te laten lijden".
Het CDA schaarde zich daarmee geheel achter
de kabinetsvoorstellen om de hoogte en duur van
de wao-uitkeringen afhankelijk te maken van het
arbeidsverleden. Een poging van de CDA-kamer-
kring Amsterdam om de maatregelen uit te stel
len tot 1 juli 1993, werd verworpen. De Amster
damse CDA'ers wilden zo mensen de mogelijk
heid geven zich tijdig bij te verzekeren. Volgens
minister De Vries van sociale zaken is er genoeg
tijd om via cao-afspraken een bijverzekering voor
arbeidsongeschiktheid af te sluiten.
Een eerste discussieronde over de toekomst van
de sociale zekerheid leverde weinig op. Voorzitter
Van Velzen wil een mini-stelsel voor de sociale
zekerheid invoeren, waarbij mensen zich naar
keuze kunnen bijverzekeren boven een vast te
stellen sociaal minimum. De Vries waarschuwde
niet teveel verantwoordelijkheden voor de sociale
zekerheid over te hevelen naar de werkgevers en
werknemers. Hij wees daarbij op het uit de hand
lopen van de wao, ondanks de grote betrokken
heid van de sociale partners.
Een CDA-commissie zal een notitie over de toe
komst van de sociale zekerheid gaan schrijven. In
mei volgend jaar praat de partijraad daarover.
De adel lijkt ten dode opge
schreven. De jeugdige adel wei
gert steeds vaker als jonkheer,
baron of jonkvrouw door het le
ven te gaan, want maar al te
vaak blijkt zo'n titel eerder be
lemmeringen dan voordelen op
te leveren. En degenen die niet
worden geboren met blauw
bloed mogen, als de nieuwe wet
op het adeldom van kracht
wordt, niet worden verheven tot
de adelstand. Alleen voor leden
van het koninklijk huis wordt
een uitzondering gemaakt.
Wordt er niets wordt onder
nomen, dan is er over anderhal
ve eeuw geen adel meer in Ne
derland, zo bleek zaterdag op
een symposium over de ontwik
kelingen in het Nederlandse
adelsrecht in Teylers Museum
in Haarlem. Het symposium
werd gehouden aan de voor
avond van de nieuwe wet op de
adeldom.
Er wonen nu 10.000 mensen
met blauw bloed in Nederland
en driehonderd adellijke fami
lies. Dat is aanzienlijk minder
dan in de vorige eeuw toen er
nog vijfhonderd adellijke fami
lies waren.
De adellijke families Baron,
van Voorst tot Voorst en
Shaikh-al-M ash aik Mahmood
Khan uit Den Haag, Jonkheer
Von Bönninghausen tot Herink-
have uit Duitsland en graaf Fes-
tetics de Tolna uit Aerdenhout
leken zich er zaterdag weinig
zorgen over te maken dat ze tot
een uitstervend ras horen.
Hofman Kolk, organisator van
het symposium, maakte zich
daarentegen wel zorgen. Hij wil
toetreden tot het adeldom en
dat maakt de nieuwe wet hem
onmogelijk. Hij vond het onge
hoord dat de afkomst nog
steeds zwaarder telt dan per
soonlijke prestaties. „Mensen
die zich hun leven lang inzetten
voor de maatschappij kunnen
nu nooit tot de adel toetreden.
Dat is ongehoord. Het voordeel
van een titel? Als ik thuis kom
en ik hijs me in mijn spijker
broek en ga naar een of andere
gore kroeg in Amsterdam word
ik heel anders behandeld. Dèt is
het verschil."
Niet iedereen was het daar
mee eens. Er blijken nog steeds
zeer invloedrijke families in het
land te zijn die van alles probe
ren om te verhinderen dat iede
re sterveling kan toetreden tot
de adel. Adel moet vooral zuiver
blijven.
Freule Van Panhuys uit Den
Haag vond het overigens niet
gepast dat vrouwen nu nauwe
lijks meetellen: „Ik kan mijn
adellijke titel niet doorgeven,
terwijl mijn broers dat wel kun
nen. We hebben alledrie even
veel blauw bloed.' Dat vond
geen instemming bfl ren hfla
van een invloedrijke familie: „In
Groot-Brittanië gaan de vrou
wen 'over' naar het mannelt|ke
geslacht. Ze vergeten zelfs hun
eigen naam. Het wordt een jan
boel als de vrouwen hun titel
overbrengen op de dochters."
parallellijn, biedt nogal wat
voordelen boven een nieuw tra
cé ten westen van Roosendaal.
De parallellijn zou het land
schap nauwelijks verder aantas
ten dan de huidige spoorlijn al
doet. De gemeenten waardoor
een nieuw tracé zou moeten ko
men, hebben daarom grote
druk op Maij uitgeoefend de
mogelijkheden voor een paral
lellijn nader te onderzoeken.
Met de aanleg van de flistrein
door Nederland is afhanke
lijk van het aantal nieuw aan te
leggen sporen drie tot vijf
miljard gulden gemoeid. De ex
tra aardgasbaten na 1995 zullen
voor een deel hiervoor gebruikt
worden. Volgend jaar zomer zal
over de aanleg worden besloten.
Momenteel is er een inspraak
ronde en worden de effecten
van de aanleg op het milieu be
keken.
Stress, milieuvervuiling en vet eten
ALKMAAR ANP
Als deze en de komende gene
raties de huidige westerse leef
stijl voortzetten, zal de levens
verwachting in de rijke landen
wellicht weer gaan dalen. De
vergrijzing zou daarom in de
toekomst wel eens een heel wat
kleiner probleem kunnen blij
ken dan nu wordt aangenomen.
Dat zei de Amsterdamse hoog
leraar farmacologie Smelik ait
weekeinde tijdens een lezing in
Alkmaar.
Volgens hem zal de gemiddel
de levensduur door de vooruit
gang in de medische sector
nauwelijks nog toenemen. Zelfs
als kanker en hart- en vaatziek
ten als belangrijke doodsoorza
ken worden uitgebannen, zul
len Nederlanders maar zo'n drie
tot vijf jaar langer leven.
De sinds de Tweede Wereld
oorlog fors gestegen gemiddel
de levensverwachting is volgens
de hoogleraar vooral een gevolg
van het karige, magere voedsel
in de crisis- en oorlogsjaren.
Het vette eten van tegenwoor-
dig, koffie, alcohol, roken, che
mische bestanddelen in voed
sel, milieuvervuiling, onvol
doende beweging en stress kun
nen weer voor een daling gaan
zorgen. De hoogleraar is gespe
cialiseerd in tir invloed v.m
stress op de hersenen. Volgens
hem veroorzaken bepaalde
'stresshormonen', zoals Cortisol,
een snellere veroudering van
hersencellen.
Volgens Smelik is zijn ver
wachting „nu nog speculatie
zonder bewijs". Maar omdat
meer wetenschappers in zi|n
richting denken, is het volgens
hem van groot belang daar fun
damenteel onderzoek naar te
verrichten.
Zo'n tweehonderd anti-fascis
tische jongeren uit Nederland en
Duitsland hebben gistermiddag
bij het Duitse militaire oorlogs
kerkhof in het Noordlimburgse
Ysselsteyn gedemonstreerd tegen
de toenemende vreemdelingen
haat en het opkomend fascisme in
Europa. Een groepje blokkeerde
de ingang van het kerkhof enige
tijd om te verhinderen dat 'fascis
ten' de begraafplaats zouden be
treden.
Tot een confrontatie met neo-na-
zi's en vikingjongeren kwam het
echter niet. Die kwamen niet op
dagen. De betoging was op touw
gezet om de neo-nazi's tegen te
houden die gisteren naar Yssel
steyn zouden komen om de do
den te eren. In een in Nederland
verspreid pamflet waren neo-na
zi's opgeroepen om rond het mid
daguur de 'gevallen kameraden'
te herdenken. Tijdens de blokkade
van de begraafplaats kwam het
wel een enkele keer tot heftige
discussies met Duitsers die hun
familieleden op het kerkhof kwa
men bezoeken.
Het was gisteren Totensonntag",
de dag waarop de Evangelische
Kerk in Duitsland haar doden her
denkt IO TO ANP RUUD HOT f
AMSTERDAM WILFRED SCHOLTEN
Als een Amerikaans presidentskandidaat
heft hij zijn beide armen ten teken van zijn
overwinning. Alle aandacht is op hem ge
richt en hij geniet zichtbaar. Ad Kaland, de
CDA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, is
vandaag de gevierde held. En hij laat het
zich gretig welgevallen.
Volleerd maant Kaland de enthousiaste
zaal tot kalmte. Het komt wat overdreven
over, maar het applaus zal die dag ook
voor Lubbers niet groter zijn. Een beetje
show mag ook wel, zeker met de VPRO-ca-
mera op hem gericht. En bovendien, de
Zeeuw heeft bij het gewone CDA-kader een
snaar geraakt: als de Haagse heren in ach-
terafkamertjes teveel zaken willen regelen,
moet er ingegrepen worden.
Kaland zei het zelf al: „Geen beter tijdstip
voor de partijraad dan deze week." Vier da
gen ervoor heeft hij met zijn 26 mede-sena
toren immers een behoedzame invoering
van het plan-Simons voor de nieuwe ziekte
kostenverzekering afgedwongen. Waar de
'overkant' faalde, heeft de Eerste Kamer het
heft in handen genomen. „Jammer dat ik
van de partij niet zoveel tijd gekregen heb,
want dan had ik me uitvoeriger kunnen ver
antwoorden", sneert de Zeeuw.
De doodstille zaal hangt aan zijn lippen.
Zonder een enkele hapering en uit het
hoofd vertelt Kaland langzaam en duidelijk
hoe het zover heeft kunnen komen. Profes
sioneel bespeelt hij de zaal. Dan introdu
ceert hij als meesterzet het begrip 'dubbele
loyaliteit'. Dat is, zo legt Kaland rustig uit,
een loyaliteit met zowel een goede wetge
ving als het politieke spel. „Dat is soms in
strijd met de loyaliteit aan Lubbers", aldus
Kaland. Maar de eenheid in het CDA mag,
hoe belangrijk ook. geen doorslaggevend
argument zijn. „Want enerzijds is er de
staatsrechtelijke plicht en aan de andere
kant het CDA in al zijn geledingen." Het
antwoord: „Dat is iets waar wij mee worste
len en niet helemaal uitkomen. Dat is nu
eenmaal het probleem met een twee-ka
merstelsel."
Dan volgt een anekdote. Toen Washing
ton president van de Vereningde Staten was
kwam Jefferson eens langs om te vragen
waarom er eigenlijk twee huizen waren: het
Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Tij
dens het gesprek gooide Jefferson zijn kof
fie, naar oua gebruik, op zijn schoteltje en
slurpte het op. Op de vraag van de presi
dent waarom hij het deed, antwoordde Jef
ferson: 'to cool it (om het af te laten koe
len)'. Precies, zei de president, daarom is er
nog een tweede huis: om zaken te laten af
koelen. Kaland grijnst en de zaal smult.
De sprekers na Kaland haasten zich om
al is het maar mondjesmaat te delen
in de triomf van Kaland. Brinkman, refere
rend aan de lijfspreuk van Zeeland: „Ad, je
hebt geworsteld en ie bent weer boven ge
komen." En de scheidend vice-voorzitter
Van Montffans; „Ad. het was mijn fractie
niet, maar ik was afgelopen week best wel
trots."
Later staan wat Tweede-Kamerleden in
een hoekje ginnegappend te borrelen. Of ze
zich niet schamen, nu de partijraad instemt
met de kritiek op de Tweede Kamer? „Hele
maal niet", zegt de joligste. „Het is hooguit
kritiek op Ad Lansink (de CDA-woordvoer
der volksgezondheid, red.)."
Een ander voegt er wat schuldbewuster
aan toe: „We hebben de hele stelselwijzi
ging inderdaad wat laten lopen. Veel te laat
kwamen we er achter wat er allemaal speel
de." En de andere weer „Bovendien waren
de stukken van Lansink niet te lezen. Veel te
technisch."
Ondertussen is Kaland weer druk bezig.
Ditmaal drukt hij de handen van toestro
mende partijgenoten. Hij kan er geen ge
noeg van krijgen.
Oud-premier Thatcher van
Groot-Brittannië vindt dat Ne
derland faalt als voor/ntn WMk
de Europese OnNBRbf
Premier Lubbers en minister
Van den Broek van buitenland
se zaken missen het benodigde
politieke instinct, zo heeft ze za
terdagavond op de Nederlandse
televisie geI
Volgens haar grijpen de klei
nere EG-landen het voorzitter
schap aan om zaken voor elkaar
te krijgen die ze anders niet
kunnen bereiken. Maar volgens
haar worden daarbij politieke
fouten gemaakt. ..Was één «VQ
de grotere landen nu EG-voor-
zitter geweest, dan zouden de
plannen voor de Europese Poli
tieke Unie (EPIJ) niet op deze
wijze naar voren zijn gebracht",
aldus de oud-premier
Thatcher vindt dat I ubbers
en Van den Broek in hun i l il
voorstel teveel de nadmk heb
ben gelegd op een lederale
unie. „Zij missen een bepaald
politiek instinct. Als je iets te ver
doordrijft, kun je verwachten
dat je het lid op de neus kriigt
Zij gaan te snel. hun doel is
federalisme. Als dat een wereld
wijd doel zou zijn, dan zou je
één land en één munteenheid
krijgen. Dat zou toch raar zijn?"
