Buitenland
Nieuw bloedbad
op Oost-Timor
China fluit minister Baker terug
Wall Street haalt
beurzen onderuit
Neo-nazi Duke redt het niet
Oproerpolitie Kenya
slaat in op betogers
Leger Irak verdrijft
duizenden Kurden
Maandag 18 november 1991 Redacöe: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE
Vormgeving: AN DRIES D FT MAR
United Press International (UPI).
DE RODE KHMER, die van 1975 tot
1979 in Cambodja een schrikbewind
uitoefende, is gisteren teruggekeerd
in de hoofdstad Phnom Penh. De de
legatie van negen man werd aange
voerd door de militaire bevelhebber
van de Rode Khmer, Son Sen.
NIEUWSLIJN
India wil Iran reactor verkopen
De Indiase regering heeft zaterdag niet gereageerd op de eis van
de Verenigde Staten om af te zien van de verkoop van een kern
reactor aan Iran. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken heeft India vrijdag laten weten hulp op nucleair gebied
aan Iran af te keuren. De Indiase onderminister van buitenland
se zaken zei daarop niets te weten van een mogelijke transactie
en noemde de berichten over de verkoop „een doelbewuste po
ging om nog meer twijfel te zaaien over India".
Neef Hussein mag kabinet formeren
De Jordaanse premier Taher Masri is zaterdag afgetreden na for
se kritiek op zijn beleid. Koning Hussein heeft zijn eigen neef
Zeid Bin Shaker als opvolger aangewezen. De 57-jarige Shaker,
een belangrijk adviseur van de koning, heeft opdracht gekregen
een nieuw kabinet te vormen.
Baby overleeft vijf dagen beerput
De politie van Jamaica heeft een huishoudster gearresteerd om
dat zij haar kind direct na de geboorte in de wc zou hebben ge
gooid. De baby overleefde vijf dagen in de put onder de wc-pot
voor hij werd ontdekt. De moeder gaf als motief dat zij geen kle
ren had voor haar kind en dat de vader van de baby haar slecht
behandelde.
'Binnenkort twee gijzelaars vrij'
Volgens de Iraanse Engelstalige krant Teheran Times zullen op
zeer korte termijn twee westerse gijzelaars worden vrijgelaten
die in Libanon vastzitten. Volgens de krant gaat het om een Brit
en een Amerikaan. De Teheran Times heeft het bij eerdere voor
spellingen over de vrijlating van westerse gjjzelaars altijd bij het
rechte eind gehad. In Libanon zitten nog vier Amerikaanse gijze
laars vast. De enige Brit die daar nog wordt vastgehouden is de
afgezant van de Anglicaanse kerk Terry Waite.
IRA-leden blazen zichzelf op
De man en de vrouw die vrijdagnacht omkwamen bij een bom
aanslag in het Britse St. Albans, waren vermoedelijk leden van
het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA). De oom ging kort
voor elven af bij een gebouw waar een legerband optrad. Als de
explosie enkele minuten later zou zijn geweest, was de ellende
niet te overzien geweest. Om elf uur eindigde het concert en
stroomden de 350 bezoekers het gebouw uit. De IRA heeft de
aanslag opgeëist.
Meer chemische wapens in Irak
VN-inspecteurs hebben in Irak nog eens duizenden bommen,
granaten en oorlogskoppen gevonden met een chemische la
ding. Veel van het gevonden oorlogstuig verkeert in slechte staat.
Door de vondsten blijkt dat Irak een nog veel groter wapenarse
naal had opgebouwd dan eerst werd aangenomen.
NAIROBI FRANS VAN D
CORRESPONDENT
Kenyaanse veiligheidstroepen
hebben zaterdag een bijeen
komst van de oppositie uit el
kaar geslagen. Daarbij zijn en
kele doden gevallen. Hoewel de
demonstratie die was georgani
seerd door de oppositiegroep
Ford (Forum voor het herstel
van de democratie in Kenya),
door de overheid was verboden,
trokken tienduizenden mensen
de straat op.
De betogers eisen invoering
van een meer-partijenstelsel en
maatregelen tegen de corruptie.
President Moi voelt echter niets
voor een meer-partijensysteem
en noemde de leden van Ford
NEW YORK-TOKYO-AMSTERDAM
De internationale beurzen
kampten vanochtend met de
naweeën van de koersval op
Wall Street, afgelopen vrij
dag. De Japanse Nikkei-in
dex (van de 225 belangrijkste
fondsen) sloot op 23.400,12
punten, 2,6 procent lager
dan afgelopen vrijdag. Van pa
niek was echter geen sprake.
De effectenbeurs van Londen
reageerde sterk op de koersval
in New York en Tokyo. Een uur
na het begin van de handel
stond de Financial Times-index
van de honderd fondsen op
2472,7 punten, 2,9 procent lager
dan het slot van vrijdag. Daarna
trad een herstel op.
Wall Street beleefde afgelo
pen vrijdag haar slechtste dag
sinds twee jaar. De Dow Jones-
index van de dertig grootste
fondsen kelderde met 120,31
punten tot 2.943,20 punten, een
daling van 3,9 procent. Het ge
brek aan vertrouwen in de
Amerikaanse economie en de
onzekerheid over het economi
sche beleid van de regering-
Bush, vormden de achtergrond
voor de hypergevoelige stem
ming op Wall Street. Negatieve
berichten over de concurrentie
positie en de winstverwachtin
gen van een aantal beursfond-
sen deden de rest. „Het leek er
op dat iedereen schoon schip
maakte", reageerde een hande
laar na sluitingstijd.
Ook in de hoek van het
bankwezen vielen forse klap
pen. Dat kwam doordat de
Amerikaanse Senaat zich eerder
deze week uitsprak voor het
verlagen van de rente op het ge
bruik van credit cards. De ban
ken vrezen dat een dergelijke
maatregel zal leiden tot een
groot banenverlies.
De dollar stond vrijdagavond
op 1,82 gulden, een cent lager
dan donderdagavond. De daling
was het gevolg van speculaties
over een nieuwe Duitse rente
verhoging. Dat trok de valu
tahandelaren naar de mark, wat
leidde tot koersverlies voor de
dollar.
'Tachtig gevangenen doodgeschoten
LONDEN AFP
Volgens de Indonesische mensenrechtenorganisatie Ta-
pol heeft het Indonesische leger op Oost-Timor tachtig
gevangenen geëxecuteerd. Dat is gebeurd drie dagen na
het bloedbad dat het leger vorige week dinsdag aanricht
te tijdens een demonstratieve herdenkingsbijeenkomst
in de Oosttimorese hoofdstad Dili. Het Indonesische le
ger ontkent de terechtstellingen.
de Nederlandse VN-vertegen
woordiger Peter Kooijmans be
loofd dat degenen die tijdens de
herdenkingsbijeenkomst waren
gearresteerd, goed zouden wor
den behandeld. „Veel gevange
nen" zouden echter volgens Ta-
pol naar Kupan, in het andere
deel van Timor, zijn gebracht,
zodat buitenlandse missies die
naar Timor worden gestuurd,
hen niet meer te zien krijgen.
De bisschop van Dili, Carlos
Belo, heeft in het militaire zie
kenhuis Lahan negentig gewon
den geteld na de schietpartij,
van wie sommigen er ernstig
aan toe waren. Hij zei tegen het
Indonesische weekblad Editor
in Lahan een verpleegster te
hebben gesproken, die hem
vertelde 72 doden te hebben ge
teld. Het officiële dodental is 19,
met 91 gewonden. Volgens de
Oosttimorese oppositie moeten
In een persbericht dat Tapol
gisteren in Londen publiceerde,
staat dat gevangenen vanuit de
plaatsen Taibesse, Manleuana
en Dili in vier vrachtwagens
naar het dorp Bemos werden
gebracht, tien kilometer ten zui
den van Dili.
Soldaten van het 700ste en
744ste bataljon van de Hasa-
nuddin-divisie zouden de ge
vangenen hebben gedwongen
zich te ontkleden voor vertrek.
Vervolgens zouden de mensen
aan elkaar zijn gebonden en
naar Bemos zijn gereden. Daar
werden zij op de rand van pas
gegraven massagraven neerge
zet en met een mitrailleur
doodgeschoten.
De commandant van de
strijdkrachten, generaal Try
Sutrisno, heeft onder anderen
tussen de 80 en 200 doden ge
wonden zijn gevallen.
De Italiaanse priester Renato
Stefani heeft videobanden van
de slachtpartij door het Indone
sische leger op 12 november in
Dili. „Ik wil ze naar de Verenig
de Naties sturen of naar leden
van het Japanse parlement om
daarmee op te roepen tot steun
aan het volk van Timor", zei hij
zaterdag in een vraaggesprek
met het Japanse perebureau
Kyodo.
Indonesië stelt zo spoedig
mogelijk een commissie van
ondeizoek in naar de slachtpar
tij door het leger in Dili, zo is
gisteren verklaard door een ho
ge regeringsfunctionaris, die
echter geen datum noemde. De
commissie komt onder leiding
van een rechter van het Hoog
gerechtshof en zal verder be
staan uit functionarissen van de
ministeries van binnen- en bui
tenlandse zaken alsmede justi
tie en het leger en leden van het
parlement en van de opperste
adviesraad. Eenieder die de wet
blijkt te hebben geschonden,
wordt berecht volgens de Indo
nesische wet, aldus de functio
naris.
anarchisten en oproerkraaiers.
De betoging trok niet alleen
Kenyanen maar ook tientallen
Amerikaanse en Scandinavische
diplomaten. Samen met een
aantal oppositieleiders begaven
zij zich 's morgens in konvooi
naar de ontmoetingsplaats.
Maar ver kwamen ze niet. De
leden van de oppositie werden
door gewapende agenten uit
hun auto's gesleurd en gearres
teerd en de diplomaten werd
gesommeerd terug te gaan.
De Amerikaanse ambassa
deur in Kenya, Hempstone, ver
klaarde gisteren dat de arresta
ties ongetwijfeld gevolgen zul
len hebben voor de hulp aan
Kenya.
WASHINGTON HENK DAM
CORRESPONDENT
De voormalige Ku Klux Klan-leider David Duke is
er zaterdag bij verkiezingen voor het gouverneur
schap van de zuidelijke staat Louisiana nauwe
lijks aan te pas gekomen. Hij kreeg 39 procent
van de stemmen. Zijn rivaal, de Democraat
Edwin Edwards, trok met 61 procent de overwin
ning naar zich toe.
Duke heeft zijn verlies voor een deel te danken
aan de zwarte kiezers van Louisiana, die massaal
naar de stembus kwamen om tegen de extreem
rechtse Duke te stemmen. Maar ook de helft van
Louisiana's blanke kiezers stemde tegen Duke,
deels uit afkeer van zijn racistische achtergrond,
deels omdat zij vrezen dat winst voor Duke tot
een boycot van toeristen, beurzen, grote sport
evenementen en dergelijke zal leiden.
De opluchting dat Duke verloren had, was het
afgelopen weekeinde dan ook groot bij zowel ker
ken, zakenlieden als de zwarte inwoners van
Louisiana. Zeker even groot was de voldoening
bij de Republikeinse partij. Duke heeft aan de
verkiezingen deelgenomen als Republikeinse
kandidaat. Hij heeft daarmee de partij geassoci
eerd met racisme, en dat was een grote zorg voor
alle Republikeinen, president Bush voorop. Bush
had Duke eerder dan ook scherp veroordeeld en
onder meer gezegd dat hij voor Edwards zou kie
zen, als hij in Louisiana zou mogen stemmen.
Voor velen waren de verkiezingen een keus tus
sen twee kwaden, een racist en een door schan
dalen besmeurde politicus. Edwards, die al eerder
drie termijnen achtereen gouverneur van Louisia
na was en in die tijd onder meer de reputatie ves
tigde niet vies te zijn van vriendjespolitiek, vierde
zijn overwinning uitbundig: „De kiezers van
Louisiana hebben de koopman van de haat en de
meester van het bedrog teruggewezen."
De Spaanse hoofdstad Madrid
was net afgelopen weekeinde het
decor van ultra-rechtse betogin
gen rond de 16e sterfdag van ge
neraal Franco. Dankzij de aanwe
zigheid van meer dan 1000 poli
tieagenten in het centrum van de
stad bleven ernstige incidenten
uit. Wel was het gedurende het
hele weekeinde onrustig in Ma
drid. Behalve een tiental rechtse
skin-heads werden gisteren ook
26 linkse tegen-demonstranten
aangehouden, die probeerden een
confrontatie uit te lokken. Zater
dag was in Madrid al een groep
rechtsradicalen gearresteerd, die
twee journalisten en een camera
man in elkaar hadden geslagen.
Op de foto enkele duizenden
mensen die gisteren in het cen
trum van Madrid de fascistische
groet brachten.
FOTO EFE KOTE RODRICO
NICOSIA-ATHENE AP-GPD
Het Iraakse leger heeft duizen
den Kurden verdreven uit dor
pen in het noorden van Irak, zo
hebben vluchtelingen en func
tionarissen van de Verenigde
Naties in Irak gezegd. Kurdische
zegslieden meldden gisteren
Iraakse aanvallen op drie dor
pen en beweren dat het leger
een groot offensief zal beginnen
om alle Kurdische rebellen uit
noord-Irak te verwijderen.
De berichten over beschietin
gen van drie Kurdische dorpen
betekenen dat een einde is ge
komen aan een staakt-het-vu-
ren dat vijf dagen eerder door
Baghdad en een coalitie van
Kurdische rebellenbewegingen
was bereikt.
Volgens Kurdische rebellen
kwamen de dorpen Bariga,
Noujul en Sayedan gisteren on
der artillerievuur te liggen. Er
waren geen berichten over
slachtoffers. Inwoners van an
dere dorpen, onder andere het
plaatsje Makhmor, meldden
zich zaterdagavond bij vestigin
gen van het Hoge Commissari
aat voor de Vluchtelingen van
de VN en vroegen om hulp. Ze
zeiden dat het Iraakse leger de
inwoners 24 uur de tijd had ge
geven om hun woonplaats te
verlaten. Volgens VN-fiinctiona-
rissen gaat het in totaal om
meer dan 7000 Kurdische dor
pelingen.
Regering en rebellen sloten
vorige week een overeenkomst,
op grond waarvan de rebellen
zich hebben teruggetrokken uit
diverse Kurdische steden in ruil
voor de opheffing van een twee
weken eerder door de regering
ingestelde blokkade van voedsel
en benzine. „Onze beslissing
van vorige week om onze troe
pen terug te trekken was een
gebaar van goede wil, om blijk
te geven van onze vastberaden
heid om een vreedzame rege
ling tot stand te brengen", zo
zei de Kurdische leider Masoud
Barzani. „Maar als de nieuwste
Iraakse troepenbewegingen be
tekenen dat ons volk nieuwe
tragedies en deportaties te
wachten staan, dan zijn we er
klaar voor om ons te verdedigen
tegen nieuwe agressie."
De Iraakse minister handel
Mohammed Mehdi Saleh ont
kende dat Baghdad de levering
van voedsel nog altijd tegen
houdt, zoals de rebellen bewe
ren en gaf de rebellen de schuld
van de voedseltekorten in het
Peking doet slechts bescheiden concessies aan VS
De Chinese regering heeft vanmorgen
gezegd te zullen nadenken over het be
perken van de export van raketten.
Daarmee wordt de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken James Baker
teruggefloten. Gisteren liet hij na overleg
in Peking weten dat China had toege
zegd geen raketten voor de middellange
afstand meer te leveren aan landen als
Syrië en Pakistan.
Het ministerie van buitenlandse zaken
in Peking zei dat China alleen minder ra
kenen uitvoert als de Verenigde Staten
de sancties intrekken tegen twee Chine
se bedrijven die bij handel in rakenen
zijn benokken. Ook moet Washington
Amerikaanse bedrijven weer toestem
ming geven hoogwaardige computers en
satelliettechnologie aan China te verko
pen.
Baker was naar China gereisd om te
praten over handel, wapenbeheersing en
de mensenrechten. Hij erkende dat de
resultaten van zijn bezoek minder posi
tief waren dan de VS hadden gehoopt,
maar meldde gisteren nog als belangrijk
ste winstpunt dat Peking zich zou aan
sluiten bij het zogeheten Raketten Con
trole Regime (MTCR), dat is bedoeld om
een eind te maken aan de verspreiding
van raketten voor de middellange af
stand. De regering in Peking heeft eerde
re Amerikaanse delegaties ook al doen
geloven dat de export van raketten aan
banden zou worden gelegd. De Chine
zen gingen dan later toch met de leve
ringen door waarbij zij hun beloften an
ders uitlegden dan de VS.
Volgens Baker heeft China beloofd
zich nog dit jaar bij het non-proliferatie
verdrag aan te sluiten, de wereldwijde
overeenkomst tegen de verspreiding van
kernwapens. China maakte vóór het be
zoek van Baker echter al duidelijk niet te
willen meedoen aan een campagne van
internationale politieke druk op commu
nistisch Noord-Korea om te voorkomen
dat dat land kernwapens in handen
krijgt. Peking liet zich daar vanmorgen
niet verder over uit. Tot de 108 landen
die het verdrag tot nu toe hebben gete
kend, behoren ook Iran en Algerije, die
naar algemeen wordt aangenomen met
Chinese steun eigen kernwapens probe
ren te ontwikkelen.
Baker zei dat een groot deel van zijn
driedaagse bezoek in het teken van de
mensenrechten heeft gestaan, maar gro
te concessies - de vrijlating van politieke
gevangenen - heeft China niet gedaan.
Wel werd inzicht gegeven in het lot van
achthonderd gedetineerden. Dat de be
moeienis van Washington niet wordt ge
waardeerd, bleek uit de arrestatie van
twee dissidentes, die tijdens het verblijf
van Baker werden aangehouden om te
voorkomen dat ze met de Amerikaanse
minister zouden praten.
Volgens de regeringskrant China Daily
zijn de mensenrechten besproken, maar
is niet onderhandeld. Beide kampen
hebben slechts hun standpunten her
haald. China liet Baker verder nog weten
waar hij stond door zijn bezoek vandaag
kort in de kranten te vermelden, soms
zelfs op de achterpagina's. Normaal ge
sproken worden bezoeken van buiten
landse hoogwaardigheidsbekleders uit
gebreider door de pers behandeld.
Russische
Federatie wil
Honecker kwijt
MOSKOU AP-Rtr-AFP-DPA
De regering van de Russische
Federatie heeft besloten dat de
aanwezigheid van ex-DDR-lei-
der Erich Honecker illegaal is en
dat hij het land moet verlaten.
Volgens het persbureau Interfax
is het besluit om Honecker uit
te wijzen vrijdag genomen door
de Russische president Jeltsin.
De Duitse krant Kurier am
Sonntag meldde echter dat
Unie-president Gorbatsjov te
gen uitlevering is.
Het is niet duidelijk waar
Honecker heen gaat als hij de
Russische Federatie wordt uit-
fezet. Eén van zijn advocaten
et vanuit Berlijn weten dat het
besluit van de Russische Fede
ratie niet betekent dat de voor
malige leider van de DDR snel
naar Duitsland wordt terugge
bracht.
Een datum voor de uitwijzing
van Honecker is overigens nog
niet vastgesteld, omdat Jeltsin
voor uitlevering de toestem
ming van de Unie-president no
dig heeft.
Frans protest
tegen bezuiniging
gezondheidszorg
PARUS» HANSGERTSEN
CORRESPONDENT
Tienduizenden werknemers in
de Franse gezondheidszorg
hebben gistermiddag in Parijs
gedemonstreerd tegen de be
zuinigingsplannen van de rege
ring. Volgens de demonstranten
helpt de regering het Franse ge
zondheidssysteem om zeep
door willekeurig te snoeien.
Die bewering werd bestreden
door minister Bianco (sociale
zaken). Bianco stelde dat bezui
nigingen op de Franse gezond
heidszorg nodig zijn. Hij noem
de de demonstratie uiterst voor-
De massale demonstratie had
een wat merkwaardig karakter,
omdat de diverse beroepsgroe
pen onderling vaak heel tegen
strijdige belangen hebben. Vol
gens commentatoren was de
demonstratie dan ook meer een
uiting van algehele onvrede dan
van verzet tegen de voorgeno
men bezuinigingen.
