Binnenland
Voor het eerst sinds
jaren minder misdaad
HEMA GOUD
Nederland hielp
Irak met gifgas
CD A-voorzitter wil aantal
uitkeringen op een hoop vegen
Optreden Pronk verbaast CDA en VVD
Verzekeraars teleurgesteld over
'politiek besluit' plan-Simons
Belangen van vissers
worden verkwanseld
Dinsdag 12 november 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: MIT2IE MEUERHOF
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
Kosto geeft geen inzicht in cijfers
Voor het eerst in 35 jaar is er sprake van een daling van
de criminaliteit Dit meldde staatssecretaris Kosto van
justitie gisteren tijdens de uitreiking van de Hein Roet-
hofprijs in de Haagse Pulchri Studio.
van criminaliteit, ondersteunen
volgens Kosto deze conclusie.
De staatssecretaris gaf overi
gens geen inzicht in de cijfers
waarop zijn uitspraak steunt.
De staatssecretaris meent
overigens dat het nog te vroeg is
om te spreken van een trend
breuk De ingezette daling is
daarvoor te klein. „Er is geen
ruimte om nu tevreden in de
HAAGS REDACTEUR
Kosto baseert zijn uitlating op
recente cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek Die
geven aan dat de omvang van
criminaliteit in 1990 iets kleiner
was dan in 1989. Ook onderzoe
ken naar de kans die iemand
loopt om slachtoffer te worden
stoel temg te zakken", waar
schuwde Kosto.
In dit verband wees hij op
nog te publiceren resultaten
van een onderzoek naar winkel
diefstal. Uit dat onderzoek, van
het justitieblad Samenleving en
Criminaliteit, blijkt dat zo'n 65
procent van alle winkeliers last
heeft van een of meer vormen
van criminaliteit. Enkele jaren
geleden was dat nog 50 procent.
Kosto toonde zich geschrokken
over het grote aantal bedreigin
gen en roofovervallen waaraan
winkeliers bloot staan. „Daar
moeten we iets aan doen", al
dus de bewindsman.
Hij citeerde verder een Am
sterdams onderzoek, waaruit
blijkt dat meer dan de helft van
de bevolking gevoelens van on
veiligheid heeft. Door meer
nbadruk te leggen op de mis
daadbestrijding hoopt Kosto de
toenemende 'onrustgevoelens'
temg te dringen.
De Hein Roethofprijs, een
landelijk ingestelde prijs voor
projecten die gericht zijn op het
voorkomen van criminaliteit, is
dit jaar toegekend aan een pro
ject in Den Helder. Met het aan
stellen van toezichthouders in Vandaag is in de Amsterdamse RAI de maritieme vakbeurs Europort 91 van start gegaan. Als blikvanger staat een flink uit de kluiten gewassen
flats is daar de leefbaarheid van scheepsschroef voor de deur. Het ding heeft een doorsnee van zes meter en moet in de toekomst zorgen voor de voortstuwing van een Joegoslavi-
een buurt aanzienlijk verbeterd, sche tanker. foto anp koen suyk
NIEUWSLIJN
Advertenties farmaceutica deugen niet
De advertenties voor niet-geregistreerde farmaceutische pro-
dukten, zoals voedinssupplementen, zijn vaak in strijd met de
wet. Dit zeggen de wetenschapswinkel voor geneesmiddelen
van de Rijksuniversiteit Groningen en de wetenschapswinkel
rechten van de Rijksuniversiteit Utrecht. Ze hebben een jaar
gang van het blad Margriet uitgeplozen en 131 advertenties ge
analyseerd. Daarbij bleek dat 65 procent ervan in strijd met de
regels expliciete en/of impliciete geneesmiddelenclaims ge
bruikte.
WD: openheid nevenfuncties rechters
Het WD-kamerlid Wiebenga wil dat minister Hirsch Ballin (jus
titie) spoed betracht met een overzicht Van nevenfuncties van
leden van de rechterlijke macht. Het is Wiebenga een doom in
het oog dat de openheid van bijbanen bij iedere rechtbank an
ders is geregeld. Soms is het register openbaar, soms beperkt en
soms is er geen register. Het kamerlid wijst er op dat de Neder
landse Vereniging voor Rechtspraak het advies heeft gegeven
openbare registers van nevenfuncties aan te leggen.
'Negatief beeld Derde Wereld is fout'
Nederlanders mogen dan vrijgevig zijn bij inzamelingsacties
voor de Derde Wereld, hun mening over de mensen die daar
wonen is minder positief. Door de manier waarop de media over
de Derde Wereld verslag doen, ontstaat een beeld van armoede
en ellende, dat geen recht doet aan de werkelijkheid. Minister
Pronk van ontwikkelingssamenwerking pleitte daarom gisteren
op een symposium in Eindhoven voor het vermijden van deze
stereotypen. Hij vindt dat meer aandacht moet worden gegeven
aan positieve zaken in de Derde Wereld.
Behandeling Zaak Fagel aangehouden
De rechtbank in Utrecht heeft gisteren het proces tegen de drie
verdachten van de moord op restaurateur Gerard Fagel aange
houden tot 19 december. Fagel werd op 9 juni 1989 thuis in
Bosch en Duin doodgeschoten tijdens een inbraak. De aanhou
ding gebeurde op verzoek van een van de verdedigers, die zei
dat hij een onvolledig dossier over de zaak had ontvangen.
Daardoor voelde hij zich in zijn verdediging geschaad. Zo ont
brak het sectierapport, en het rapport van de forensisch psychia
ter riep nog vragen op. De rechtbank erkende dat de verdediging
onvolledig was geïnformeerd.
Bij veilinghuis Gijselman in Amsterdam komt volgende week dinsdag een groot aantal inboedel- en kunst
voorwerpen onder de hamer. Zo ook een serie poppen. Per stuk verschilt de waarde van die oude speeltjes
nogal. De goedkoopste zullen waarschijnlijk voor een paar tientjes van de hand gaan, de duurdere moeten
enkele duizenden guldens opbrengen. Wie belangstelling heeft kan bij het veilighuis kijken op 15,16 en 17
november. foto dijkstra fred steenman
BAHRAYN-DEN HAAG GPD
Nederlandse bedrijven hebben
chemicaliën en apparatuur ge
leverd aan Irak voor de pro-
duktie van chemische wapens.
Dat zegt de Nederlander Ir. M.
van Ze lm. Hij leidt het team
van de Verenigde Naties dat de
afgelopen vijf weken in Irak
onderzocht hoe het Iraakse ar
senaal aan chemische wa-
penars moet worden vernie
tigd
Van Zelm, in Nederland di
recteur van de afdeling che
misch onderzoek bij TNO in
Rijswijk, is klaar met zijn missie
en verblijft nu in het oliestaatje
Bahrayn. Eind dezëweek brengt
hij in New York verslag uit aan
vertegenwoordigers van de Ver-
nodig om gifgas te maken. Die
moeten van binnen geëmail
leerd zijn. Dat soort reactors
wordt echter over de hele we
reld geleverd voor bijvoorbeeld
het aanmaken van pesticiden".
Bekend is, dat het ministerie
van buitenlandse zaken twee
Nederlandse bedrijven in 1985
heeft gevraagd te stoppen met
het leveren van chemicaliën aan
Irak. De chemicaliën konden
dienen voor de produktie van
gifgas. Of Irak ze daar ook voor
gebruikte, was destijds niet dui
delijk. Over de levering van Ne
derlandse apparatuur bestaan
geen gegevens.
Ziektewet, wao, ww en aaw moeten gebundeld
worden tot één regeling. De uitkeringsduur moet
worden gekoppeld aan het aantal jaren dat ie
mand heeft gewerkt. Bij de uitkering mag niet
worden gekeken naar het inkomen van een even
tuele partner of het vermogen dat men heeft.
Naast de uitkering moeten mensen zich individu
eel of collectief kunnen bijverzekeren.
Dit voorstel doet CDA-partijleider Van Velzen
in een nota over de sociale zekerheid. Een CDA-
partijraad zal er eind volgende week over praten.
Van Velzen wil de algemene bijstandswet, waarbij
wel wordt gekeken naar het inkomen van de part
ner of het vermogen, als sluitstuk van de sociale
zekerheid overeind houden.
Volgens de CDA-voorzitter zijn ingrijpende wij
zigingen in de sociale zekerheid onontkoombaar.
Het stelsel is nu te veel een eindstation. Er wordt
te veel nadruk gelegd op het waarborgen van in-
Minister wil hulp aan Suriname hervatten
enigde Naties.
De Nederlandse deskundige
wil niet in detail treden over de
Nederlandse betrokkenheid bij
het opbouwen en in stand hou
den van het Iraakse chemische
wapenarsenaal. „Tal van wes
terse bedrijven, waaronder Ne
derlandse, hebben chemicaliën
aan Irak geleverd voor de pro
duktie van mosterd- en zenuw
gas", aldus Van Zelm.
Ook zou er sprake zijn van de
levering van apparatuur. Het is
daarbij moeilijk vast te stellen of
bedrijven wisten wat Irak met
de spullen zou doen. Van Zelm:
„Je hebt bijvoorbeeld reactors
DEN HAAG-PARAMARIBO«GPD
CDA en WD hebben zeer verbaasd gerea
geerd op de mededeling van minister Pronk
(ontwikkelingssamenwerking) dat de hulp
aan Suriname zo snel mogelijk moet wor
den hervat. Ze vinden dat Pronk voor zijn
beurt heeft gepraat. Eind deze week begin
nen op Bonaire de onderhandelingen over
de voorwaarden voor herstel van de betrek
kingen met Suriname.
In een interview met NRC Handelsblad zegt
Pronk dat de hulp aan Suriname kan wor
den hervat, omdat hij alle vertrouwen heeft
in de nieuwe regering-Venetiaan. Op Bo
naire kan volgens hem worden gepraat over
een bedrag voor overbruggingshulp. In april
moet worden besloten hoe het resterende
bedrag Suriname heeft nog recht op 1,3
miljard gulden kan worden besteed.
De hulp aan Suriname is in december
1982 opgeschort, nadat het legfer 15 voor
aanstaande Surinamers had doodgescho
ten. Later kreeg Suriname wel weer huma
nitaire hulp. Die werd echter stopgezet toen
Bouterse vorig jaar zijn kerstcoup pleegde.
In Suriname waren gisteren nog geen re
acties te krijgen op de plannen van Pronk.
UTRECHT ANP
Het KLOZ, de overkoepelende organisatie van
particuliere ziektekostenverzekeraars, is „ernstig
teleurgesteld" over het herziene kabinetsbesluit
over de stelselwijziging gezondheidszorg, het zo
genoemde plan Simons.
De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
(awbz) wordt op 1 januari alleen uitgebreid met
de kosten van geneesmiddelen en enkele kleinere
voorzieningen en nog niet met de huisartsenhulp,
zoals eerst de bedoeling was. Volgens het KLOZ is
dit besluit „klaarblijkelijk op louter politieke mo
tieven" gebaseerd. Het stelt dat tot dusver de na
druk lag op de modernisering van de awbz als
voorloper van de toekomstige basisverzekering.
Volgens het KLOZ komt daar niets van terecht,
omdat het er nog steeds niet naar uitziet dat er te
werken valt met functionele omschrijvingen (be
doeld om de verzekeraars meer vrijheid te geven
en de klanten meer keuzemogelijkheden) en
normuitkeringen (de criteria voor de bedragen
die de verzekeraars per verzekerde uit de centrale
kas krijgen).
Het verwijst in dit verband naar het 'cluster*
verpleging en verzorging, waarvoor het nog niet is
gelukt de moderniseringen door te voeren. Het
kabinet stelt ze nu een jaar uit tot 1993.
Het KLOZ zegt dat de verzekeraars „gedoemd
zijn om ziekenfondsen te worden", aangezien de
nu voorgestelde uitbreiding van de awbz „op een
louter klassieke basis" gebeurt: de overheid blijft
voor deze hulp zowel de vergoeding als de orga
nisatie bepalen. Bovendien verbrokkelt de finan
ciering verder als de geneesmiddelen wel in de
awbz zitten en de hulp van de voorschrijvende
huisartsen en specialisten nog niet. Het KLOZ
blijft er bij dat eerst de principes van het plan Si
mons moeten worden getoetst, voordat de volks
verzekering awbz verder wordt uitgebreid.
Overigens gaat het bij de geneesmiddelen om
een relatief klein en goed te overzien onderdeel.
Directeur O. Hehne van het KLOZ verwacht dan
ook dat als de overheveling naar de awbz
doorgaat de verzekeraars er met de apothekers
wel uit zullen komen, zonder dat de verzekerden
het risico lopen dat hun medicijnnota's niet wor
den vergoed.
Collaborateur
Luitjens niet
langer Canadees
TORONTO GPD
komen, in plaats van op het weer vinden van
werk. Het stelsel is bovendien te ingewikkeld ge
worden, vindt Van Velzen.
In de notitie stelt Van Velzen dat de overheid in
de toekomst alleen een sociaal minimum moet
garanderen. Werkgevers en vakbonden moeten
dan verantwoordelijk worden voor Ziektewet,
wao en ww.
Daarnaast wordt het huidige stelsel volgens
Van Velzen te duur. Door de hoge premies die dat
met zich meebrengt, worden de loonkosten opge
dreven. Bovendien wordt daardoor het verschil
tussen bruto- en nettoloon (de zogeneheten wig)
steeds groter. Dat heeft zwart werken en fraude
tot gevolg.
Mensen moeten gestimuleerd worden om niet
langer dan noodzakelijk van een uitkering te ge
nieten. In het hele stelsel moeten ook prikkels
worden opgenomen voor de individuele werkne
mer om zo lang mogelijk in het eigen onderhoud
te voorzien, aldus Van Velzen in zijn nota.
Volgens de WD is Pronk te vroeg met zijn
uitlatingen. De WD wil eerst afspraken met
Suriname maken over de bestrijding van de
drugshandel. WD-kamerlid Weisglas ver
baast zich vooral over het tijdstip van
Pronks aankondiging: enkele dagen voor de
conferentie tussen Nederland en Suriname
die vrijdag begint. Ook het CDA vindt dat
Pronk te hard van stapel loopt. Er is nu
weliswaar een democratisch gekozen rege
ring in Suriname, maar de economie is nog
niet genoeg gesaneerd, zo meent CDA-
woordvoerder Aarts.
De van oorlogsmisdaden ver
dachte Nederlander Jacob
Luitjens is het Canadese
staatsburgerschap kwijt De
regering van Canada heeft dit
gasteren besloten. Dat is ge
beurd op grond van het feit dat
hij zijn Nederlandse oorlogs
verleden heeft verzwegen toen
hij in Canada immigreerde.
Zou hij zijn mond toen wel
hebben open gedaan, dan had
den de Canadezen hem niet
toegelaten. Het besluit van de
Canadese regering is direct van
kracht Tegen de beslissing is
geen beroep mogelijk.
De maatregel tegen Luitjens
is een vervolg op de uitspraak
van de rechter in Vancouver
van enkele weken geleden. De
rechter gaf ook aan dat de Ca
nadese regering Luitjens (die
bij verstek in Nederland in
1948 tot levenslang werd ver
oordeeld wegens collaboratie
met de Duitsers) zou moeten
uitwijzen.
De vraag is nu of de Canade
se regering dat ook doet Een
probleem is dat pas over enke
le maanden het verdrag wordt
ondertekend dat het uitwijzen
van (onder meer) oorlogsmis
dadigers mogelijk maakt
Krachtens het huidige verdrag
tussen Nederland en Canada is
de uitlevering van Luitjens aan
Nederland niet mogelijk.
D'Ancona zet
sanctiebeleid
subsidies op
DEN HAAG GPO
Minister d'Ancona (wvc) wil
strafmaatregelen gaan invoeren
bij het afrekenen van subsidies.
Dit kan betekenen dat de subsi
die met een kwart wordt gekort
als een organisatie niet behoor-
lijkg verantwoord wat er met
het geld is gebeurd.
De ontvanger van de subsidie
moet voor 1 mei van het nieuwe
jaar stukken ter beschikking
stellen van het ministerie waar
in de besteding van het geld
wordt verantwoord.
14 krt. Goud
Armband van figaroschakels-Ü9:-
-65r-
Oorringen, 25 mm
Oorknopjes met knoopje
-^■be
ien zijn niet verkrljgboor In onze vestigingen in Best. Dordrecht. Sterren-
1991 Zolang de voorraad si
i Wassenoar Aanbiedingen zijn geldig
Voorzitter produktschap ontstemd:
DEN HAAG GPD
De visserij is kwaad op de mi
nisteries van landbouw, natuur
beheer en visserij, verkeer en
waterstaat en milieu. Zonder
overleg met de visserijsector
wordt morgen in het Deense
Esbjerg onder meer besloten
om delen van de Waddenzee te
sluiten voor de mossel- en kok
kelvisserij. Bovendien zijn er
rapporten die sluiting van de
visserij in delen van de Noord
zee bepleiten. Daarmee worden
de belangen van de Nefderland-
se vissers verkwanseld. Dat zei
voorzitter Langstraat van het
Produktschap voor Vis en V»s-
produkten. „Kennelijk zijn alle
gegevens ingestoken door de
milieulobby. Uit alle stukken
die we via onze Duitse collega's
in handen moesten krijgen,
blijkt dat de voorstellen zijn ge
baseerd op onjuiste gegevens",
aldus Langstraat.
De vissersvoorman hoopt dat
in ieder geval het ministerie van
landbouw, natuurbeheer en vis
serij alsnog bereid is tot overleg
met de vissers. Ook zou hij
graag zien dat vissers en milieu
groepen weer met elkaar in ge
sprek komen. Het Landbouw
Economisch Instituut heeft be
rekend dat alleen al sluiting van
delen van de Noordzee ten
noorden van Friesland voor de
visserij een sociaal-economisch
verlies van 650 tot 800 miljoen
gulden zal opleveren. Die maat
regel zou bovendien 900 tot
1.100 arbeidsplaatsen kosten.
Vooral de kleine kustvissers in
noord-Nederland zullen wor
den getroffen.
Grote bezwaren heeft lang
straat tegen het feit dat sluiting
van delen van de Waddenzee en
de Noordzee alleen maar is ge
baseerd vermoedens. „Als de
overheid de eigen wetenschap
pelijke instituten, zoals van het
Rijksinstituut voor Visserij-On
derzoek, had geraadpleegd was
men tot een goede en gefun
deerde wetenschappelijke on
derbouwing gekomen. Maar nu
gaat men alleen maar af op ver
moedens. Dat levert alleen
maar verliezers op".
