Regio V uil verbranding staat op de tocht Onderzoek naar 'schoner' afvalwater 'Drie ziekenwagens minder nodig' Vragen over Radio West Koningin in Leiden voor opening van TNO Bundeling krachten ouderhuis Dinsdag 12 november 1991 Redactie: 071-161400 WILLEM SPIERDIJK WIM SCHRUVER MEINDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERBEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSELING Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: HENK BUIS 1/ Den Haag twijfelt aan bouw vuilinstallatie Ypenburg DEN HAAG/LEIDEN* De bouw van de vuilverbrandingsinstallatie op Ypenburg staat op de tocht. De Haagse PvdA-raadsfractie wil de oude vuilverbranding aan de Haagse Gaslaan een paar jaar langer openhouden. Dat kan betekenen dat de ande re 34 gemeenten die zijn verenigd in de Samenwerkings verband Afvalverwijdering Zuid-Holland West (SAVA) voor nog hogere kosten moeten opdraaien. Dit is een nieuwe tegenslag voor de SAVA-gemeenten die toch al moeizaam samenwerken. blijven. Tot dat moment kan Den Haag jaarlijks zo'n 320.000 ton huisvuil verbranden, vuil dat anders naar Ypenburg zou zijn gegaan. Voor Den Haag is dit gunstig want dan kunnen de investeringen over meerdere ja ren worden uitgespreid en te rugverdiend. Hierdoor worden echter de exploitatiekosten voor de andere gemeenten aanzien lijk verhoogd omdat wordt gere kend op 700.000 ton afval per jaar. Een andere mogelijkheid ziet Heijnen door de extra investe ring van 120 miljoen gulden ook ten laste te laten komen van de andere gemeenten. Die zullen hiermee niet gelukkig zijn om dat de kosten, geschat op 1,4 miljard gulden, nu al uit de pan dreigen te rijzen. De Tweede-Kamerfracties van D66 en GPV namen het gis teren tijdens een commissiever gadering voor de gemeente Den Haag op. De GPV noemde de investeringen weggegooid geld en D66-Kamerlid Schimmel PAULv.d. KOOU/MEINDERT v.d. KAAU De huidige vuilverbranding aan de Gaslaan voldoet niet meer aan de milieu-eisen en moet worden verbouwd. Wanneer de benodigde aanpassingen, die een slordige 120 miljoen gulden kosten, zijn aangebracht vol doen de ovens aan de normen van 1985. Dit betekent dat de Haagse verbranding tot 30 no vember 1993 mag openblijven. In een brief aan de Tweede Kamer protesteert de Haagse PvdA-fractievoorzitter Heijnen tegen een dergelijke 'kapitaal vernietiging'. Honderden mil joenen afschrijven in een paar jaar leidt tot zulke onverant woorde lastenstijgingen voor de burgers, dat Heijnen slechts twee alternatieven ziet wanneer Alders vasthoudt aan zijn stren ge milieu-eisen. Voor nog 80 miljoen gulden extra kunnen de ovens voldoen aan de normen van 1989, zodat de Gaslaan tot 1998 open kan sprak haar weerzin uit tegen een situatie met twee draaiende verbrandingsovens, niet ver van elkaar. 'Slecht voor het milieu en volstrekt overbodig', zo voer de de in Leiden woonachtige Schimmel aan. In de wandelgangen waren Tweede-Kamerleden ook be vreesd voor een derde gevaar, namelijk dat Den Haag het bij de eigen oven houdt en niets meer van 'Ypenburg' wil weten. De PvdA-fractieleider Heijnen denkt niet dat zijn gemeente daar ooit toestemming voor krijgt en voelt weinig voor deze variant. Het liefst wil zijn ge meente de oude installatie zo snel mogelijk inruilen voor de nieuwe. Alleen, het moet wel betaalbaar blijven. Volgens een woordvoerder van Alders is het uitgangspunt van de minister dat de Haagse oven dicht gaat, zodra Ypen burg de deuren opent: „Langer openblijven is zeker niet de af spraak en we hebben nooit ge zegd dat dat kan". Volgens directeur A. van Gor- sel van de Leidse gemeenterei niging zijn de consequenties van het langer open houden van de Haagse vuilverbranding 'gigantisch'. „Wanneer Den Haag de GAVI op Ypenburg gaat concurreren kunnen we alles wel vergeten. Ik zie nog niet dat het zover gaat komen, maar de gevolgen zouden zeer verstrek kend zijn", aldus Van Gorsel. FOTO LOEK ZUYDERDUIN De meeste ziekenvervoerders in de regio voldoen niet aan de eisen van de Inspectie van de Volksgezondheid. CPA-Leiden blij met rapport volksgezondheid LEIDEN JAN WESTERLAKEN In de regio Leiden zijn mogelijk drie ziekenwagens minder no dig. Zodra de spreiding van de ambulances in Leiden en wijde omgeving naar wens is geregeld zijn niet alle 26 ziekenwagens meer nodig. De Centrale Post Ambulancevervoer verwacht dat hiervan volgend jaar al spra ke kan zijn. Directeur Mark van de CPA zegt dat volgens hem een ideale spreiding van de ambulance diensten er als volgt uit zou moeten zien: één post in Al phen aan den Rijn; twee in de kust- en bollenstreek: de ambu lance op de Langebrug in Lei den moet verhuizen naar Zoe- terwoude-Rijndijk en Leiden zelf houdt twee standplaatsen. De ambulancepost in Rijneveld is inmiddels opgeheven, die in Nieuwkoop gaat zeer binnen kort over in handen van Beze- mer in Alphen. De Inspectie van de Volksge zondheid, die eerder dit jaar on derzoek deed naar negen am bulancediensten in Zuid-Hol- land-Noord, kwam tot de con clusie dat de kwaliteit ervan on voldoende is. De duin- en bol lenstreek werd in het rapport het meest kwetsbare genoemd. Officieel werd het onderzoek gisteren pas naar buiten ge bracht, maar in augustus be richtte deze krant al over de te kortkomingen die in het rapport werden gesignaleerd. Mark zegt dat een fusie van 'Voorkomen dat zware metalen in het milieu komen LEIDEN MONICA WESSELING De Leidse universiteit maakt een goede kans op bijna een half miljoen gulden extra subsi die. Het geld is bedoeld voor een onderzoek naar een metho de om zware metalen uit indus trieel afvalwater te halen. Pro fessor Reedijk van de vakgroep anorganische chemie, struc tuurchemie en analyse leidt het onderzoek. Leiden is al dpor de voorselectie gekomen en maakt" daarmee grote kans op finan ciële ondersteuning. Er is nu in totaal vier miljoen gulden be schikbaar. De industrie (inclusief land en tuinbouw) veroorzaakt bijna evenveel vervuiling als de rest van de maatschappij. Vermin dering van vervuiling in die in dustrie scheelt echt een slok op een borrel. Als vervolg op het Nationaal Milieu Beleidsplan is geld beschikbaar gesteld voor zogeheten innovatiegericht on derzoek. De wetenschappers worden aangemoedigd mee te zoeken naar manier om vervui ling door de industriële proces sen te voorkomen en zo te zor gen voor een duurzame verbe tering van het milieu. Door milieudeskundigen zijn drie groepen stoffen aangewe zen die, uit milieu-oogpunt, ge vaarlijk zijn en die bovendien in principe kunnen worden aange pakt. Voor deze drie, zware me talen, halogeen koolwaterstof fen (zoals cfk's) en micro-ver ontreinigingen (bijvoorbeeld kleurstoffen) moeten betere manieren worden ontwikkeld om te voorkomen dat ze in het milieu terecht komen. Er is in totaal veertien miljoen gulden beschikbaar, waarvan vier voor de eerste fase. Meer dan vijfen twintig onderzoeksinstellingen hebben op verzoek van de over heid een idee ingediend voor een onderzoek betaald uit deze pot; hiervan worden er waar schijnlijk tien uitgekozen voor subsidiëring. De Leidse univer siteit is goed door de eerste se lectie gekomen. Of er definitief geld komt, wordt pas in 1992 duidelijk. Speuren De vakgroep anorganische che mie, structuurchemie en analy se doet onder leiding van pro fessor J. Reedijk al negen jaar fundamenteel onderzoek onder meer naar zogeheten specifieke ionenwisselaars. Iedere stof is opgebouwd uit moleculen en een ion (een stukje met een elektrische lading) is daar weer Prof. Reedijk: „Veel stoffen kun je hergebruiken. Voor koper, zilver en andere dure zware metalen is recyclen en hergebruik al gauw economisch haalbaar". foto jan holvast onderdeel van. Een ionenwisselaar is een buis gevuld met een materiaal dat bepaalde stoffen aan zich bindt. Een specifieke ionenwis selaar bindt slechts één soort io nen, bijvoorbeeld koperionen. De praktische toepassing van een ionenwisselaar is dat er een verontreinigde vloeistof door heen kan worden geleid. De io nen blijven in de buis achter en de vloeistof komt kopervrij de buis uit. Het principe is prima toepasbaar voor zware metalen. Reedijk legt uit: „Bij het ont wikkelen van ionenwisselaars hebben wij ons laten leiden door natuurlijke processen. In ons lichaam komen eiwitten voor die koper binden. Stukjes van zo'n eiwit bouwen we na. De stukjes worden op een dra germateriaal geplakt en dat ge heel vormt de kolom (stof) in de buis". Als de ionenwisselaar he lemaal vol zit, kan het ion (het koper of einder metaal) eruit ge haald worden en kan dus weer worden hergebruikt. Het principe biedt ongekende mogelijkheden. Bij heel veel in dustriële processen, vooral in de kleinere bedrijven, komt afval water vrij waarin zware meta len. De produktie van glas brengt zilver-, nikkel- en koper- afval met zich mee, bij de hout- verduurzamingsindustrie komt arseen vrij, de grafische indu strie brengt lood het milieu in en in de textielbranche verlaat magnesium en zink als afval de fabriekspoort. Veel zware metalen zijn in hoge concentraties giftig en bo vendien worden ze in het milieu niet afgebroken. Dieren aan het eind van de voedselketen (zoals de mens) hopen sommige zwa re metalen op in hun lichaam. Het is dus van groot belang dat de zware metalen niet meer in het milieu terecht komen. Varkens Reedijk: „Daar komt nog iets bij. Veel stoffen kun je herge bruiken. Voor koper, zilver en andere dure zware metalen is recyclen en hergebruik al gauw economisch haalbaar". Ook bij de goedkopere metalen loont recycling, zeker op den duur. "We moeten toe naar gesloten bedrijfssystemen. Afval wordt dan binnen de poort ge schoond". In de praktijk bete kent dit bijvoorbeeld dat bij een produktieproces waarbij zink- houdende stoffen nodig zijn en waarbij het afvalwater ook zink bevat, het zink uit het afvalwa ter wordt gehaald en vervolgens weer bij de toegangspoort wordt afgeleverd. De Leidse universiteit heeft al veel kennis vergaard over koper met behulp van een ionenwis selaar uit vloeistoffen halen. Toch is zelfs die kennis niet vol doende om de wisselaar nu al bedrijfsmatig te gaan toepassen. Het is nog te duur. Juist koper lijkt overigens een flinke brede topepassing te hebben. Het me taal bezorgt niet alleen de indu strie hoofdbrekens, in de agrari sche wéreld hebben ze er ook nachtmerries van. Varkensmest bevat veel koper en het gebruik ervan is mede om die reden aan hele strenge eisen gebonden. Het ionenwisselaars-onder zoeksprogramma van Reedijk bestaat enerzijds uit het zoeken naar wisselaars voor andere metalen en anderzijds verbete ren van de huidige koperwisse laar. Er bestaan al dure wisselaars die, als een soort alleseter, vrij wel alle zware metalen uit afval water halen. Die toepassen lijkt eenvoudiger dan het zoeken naar specifieke ionenwisselaars voor de afzonderlijke metalen. Dat is niet zo. Om de metalen na een algemene ionenwisse laar te kunnen hergebruiken, moet er alsnog door een speci fieke wisselaar gevoerd. Dat is so wie so duurder. Begin 1992 hoort Reedijk of hij kan rekenen op een finan ciële ondersteuning van onge veer 400.000 gulden. Mocht dat zo zijn dan kan het onderzoeks programma worden uitgebreid. De Leidse universiteit werkt ook bij dit project samen met het bedrijfsleven (die hebben er baat bij en investeren zelf ook al veel geld in milieumaatregelen) en andere onderzoeksinstelling zoals TNO in Apeldoorn. kleinere bedrijven tot een bete re verdeling van de standplaat sen voor ambulances leidt, die dan bovendien met gekwalifi ceerd personeel kunnen worden bemand. „De hulpverlening", aldus de CPA-directeur, „kan direct beginnen. Of er nu een infuus moet worden aangelegd of een hart dat stilstaat met een elektrische schok op gang moet worden gebracht. De gerichte hulp die nodig is wordt dan ge geven." CPA-voorzitter Goekoop (bur gemeester van Leiden) stelde dat de dienst zich kan vinden in het rapport van de inspectie. Hoewel alle ambulancediensten aan de eisen van de wet vol doen, moet de kwaliteit toch beter. En dat is alleen maar te bereiken als het bedrijf groter wordt. De CPA steunt die ge dachte, maar kan daar zelf geen invloed op uitoefenen. Het gebied van de Centrale Post Ambulancevervoer wordt op 1 juli van het volgend jaar met Gouda en omgeving uitge breid. De meldkamer in Gouda verdwijnt en komt bij die van Leiden. De drie vaste krachten die de meldkamer in Gouda be mannen, komen naar Leiden. De Eerste Hulpdienst in Leiden en de ambulancedienst van Be- zemer in Alphen zijn een over eenkomst aangegaan die tot nauwe samenwerking moet lei den. En de CPA heeft per 1 ja nuari van het volgend jaar een medisch-directeur benoemd. LEIDEN/DEN HAAG De statenleden Veerman en Van Katwijk (CDA) hebben schrifte lijke vragen gesteld aan Gede puteerde Staten over het aan stellen van een binnen/buiten land redacteur bij Radio West. De statenleden vragen zich af of het verzorgen van binnen- en buitenlands nieuws strookt met de taakopvatting van een regio nale omroep. Ook willen zij we ten of er onvoldoende nieuws is uit de regio om de programma's te vullen. LEIDEN MONICA WESSEUNG Koningin Beatrix komt naar Lei den. Op dinsdag 10 december opent zij het nieuwe Instituut voor Verouderings- en Vaatziek ten Onderzoek TNO. Het insti tuut is ontstaan door samen voeging van drie TNO-instellin- gen: het Gaubius instituut, het instituut voor experimentele ge rontologie en de medisch tech nologische dienst. Het instituut verricht onder zoek naar verouderingsziekten zoals dementie en naar hart- en vaatziekten. Doel van het on derzoek is onder meer te komen tot preventieve maatregelen te gen ouderdomsziekten en om de ziektelast bij ouderen te ver minderen. LEIDEN JAN WESTERLAKEN Het Academisch Ziekenhuis Leiden, de Stichting Ouderhuis in Alphen aan den Rijn en het Ronald McDonald Kinderfonds bundelen de krachten om in de loop van het volgend jaar nabij het AZL een ouder- of familiehuis tot stand te brengen. Er is een optie op een pand aan de Boerhaavelaan (tegenover de ingang van het ziekenhuis aan de Rijnsburgerweg). Tot de bundeling is besloten nadat de partijen het erover eens waren dat eenzelfde doel wordt nagestreefd: zo gauw en dicht mogelijk bij het AZL ouderhuis inrichten, waar de familie van ern stig zieke kinderen die in het ziekenhuis zijn op genomen kunnen verblijven en overnachten. Het ligt in de bedoeling dat er twaalf onderkomens in het ouderhuis worden ingericht. Al geruime tijd bestaat er in het Academisch Ziekenhuis behoefte aan een familiehuis. Ouders van ernstig zieke kinderen, die voor behandeling van kanker of beenmergtransplantatie in het AZL liggen, kunnen tijdens de behandeling moeilijk aan een onderkomen worden geholpen. Het ouderhuis moet daarin verandering bren gen. Het AZL is de enige kliniek waar beenmerg transplantaties worden uitgevoerd. Derhalve ko men de patiënten niet alleen uit de Randstad, maar uit alle delen van het land en zelfs uit het buitenland. Daarom leefde de wens al geruime tijd bij de kinderkliniek om over zo'n familiehuis te kunnen beschikken. Zoals de stand van zaken nu is, zou dat er over een jaar kunnen zijn. Lezers schrijven Schijnheiligheid Een fanatieke, gewetenloze en door haat verblinde ayatollah Khomeinei en zijn makkers in het kwaad, oud-minister Mon- taschemi hebben in een vlaag van waanzin en haat voor Iran officieel het doodvonnis uitge sproken over de deelnemers van de Vredesconferentie in Madrid. Als het niet zo ernstig en misdadig was zou men ei genlijk moeten lachen om het féit dat een paar 'halve zolen' in Iran doodstraffen uitdelen aan lieden in andere landen omdat hun gedrag hen niet bevalt. Daar zou Hitier nog iets van hebben kunnen leren! Hoe rea geert nu minister Van den Broek van buitenlandse zaken hierop? Die spreekt zijn 'afkeu ring' uit en is zeer 'verbolgen' over dit soort 'destabiliserende' opmerkingen. Wat een slap ge leuter over een zo schandalige zaak. „Zachte heelmeesters ma ken stinkende wonden". H.J. Maas serviceflat Cronestein Plantijnstraat 13, Leiden Schone auto's In de krant van dinsdag 29/10 stond dat het belastingvoordeel bij aankoop van auto's met een katalysator in 1993 voorbij zal zijn. Er zijn regels die niet hele maal te volgen zijn, ja zelfs vreemd aandoen. Mensen die een nieuwe auto kopen met een katalysator krijgen een belas tingvoordeel van ongeveer 1700 gulden. Dat is erg leuk, maar ook zonder voordeel zou men wel een nieuwe auto hebben gekocht. De die dig hebben maar geen nieuwe auto met katalysator kunnen kopen, die belast je extra via brandstofkosten en dergelijke. En zo betalen die mee aan het belastingvoordeel van diegenen die normaal wel een nieuwe auto kunnen kopen. Met andere zaken gaat het dikwijls net zo, waar een groot stuk onredelijk heid in zit. Goede zaak dat dit straks afgelopen is. Katalysatoren zijn trouwens kapitaalsvernietigend, tech nisch moet het mogelijk zijn iets aan de brandstof te doen. Dat is eenvoudiger en eerlijker en er is geen katalysator nodig. J. Wassenaar St. Antoniushof Noordwijkerhout De Leidse lobby Hoewel het niet binnen onze doelstelling valt willen wij toch reageren op het achtergrondar tikel in de krant van 7 novem ber van uw redacteur Meindert van der Kaaij met als titel 'Hoop voor bouw op vliegveld blijft'. Alvorens in te gaan op de in houd van het artikel stellen wij de vraag, welk doel de schrijver voor ogen had bij het schrijven van zijn stuk. Het lijkt ons een vorm van journalistiek die je de 'Leidse lobby' zou kunnen noe- Wat betreft de inhoud doet de schrijver niets anders dan sa menvatten wat iedereen in de afgelopen maanden in de regio nale pers heeft kunnen lezen over een mogelijke bebouwing van het vliegveld Valkenburg. Hij voegt daar als nieuw ele ment aan toe de verplaatsing naar het vliegveld 'De Kooi' bij Den Helder. En de suggestie dat De Kooi hiervoor zou kunnen worden aangepast, die naar wij aannemen van hemzelf afleom- stig is, raakt kant noch wal. Dit vliegveld ligt namelijk vol ledig ingeklemd tussen bebou wing. het Noord-Hollands ka naal en de spoorlijn naar Den Helder. En ook al zou het prak tisch uitvoerbaar zijn om De Kooi aan te passen, dan nog zou het nog een verplaatsing van het probleem inhouden, want ook in de kop van Noord-Hol land hebben ze de ruimte hard nodig. Voor iedereen die zich enigszins voor de problematiek interesseert is het duidelijk dat de discussie over het wel en niet bebouwen van het marine vliegkamp Valkenburg voorlo pig is gesloten. Het enige nieu we punt dat de heer Van der Kaaij in zijn commentaar naar voren brengt blijkt dus niet te handhaven. Als hij van te voren had geïnformeerd naar de plaatselijke situatie had hij zich zijn inspanning kunnen bespa ren. Wat ons betreft voegt de 'Leidse lobby' zich bij de be stuurders van de gemeenten Katwijk en Valkenburg, die blijk hebben gegeven van een veel realistischer kijk op de bebou wingsmogelijkheden van Val kenburg. Deze realistische kijk blijkt onder meer uit een uit spraak van het Valkenburgse gemeenteraadslid Mizee, die el ke uitlating over mogelijke be bouwing na 2015 'koffiedik kij ken' vindt en een uitspraak van de Katwijkse wethouder W. van der Plas tijdens de onlangs ge houden algemene beschouwin gen. De hoop die Van der Kaaij wekt is slechts valse hoop, vre zen wij. I. Dubbeldam, Stichting Valkenburgse Vliegtuigspotters Naschrift redactie: De sugges tie om het marine vliegkamp te eerplaatsen naar Den Helder is afkomstig van hel ministerie ran rratn VROM I nnlt n,rt al leen dat de verplaatsing ruimte lijk heel u<el mogelijk is. maar ook dat de kop van Noord-Hol land de stimulans van een uitge breid vliegveld goed kan gebrui ken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 17