Financiën
'Europese unie bedreigt banken'
Zaterdag 9 november 1991 Redactie: 023-150224* Eindredactie: JANINEBOSMA» Vormgeving: CLARA KEMPER
De noteringen op deze beurspagina's zijn de slotgegevens van de beurzen.
BEURSEFFECTEN
Nieuwe cijfers over de
stand van de econo
mie worden in de fi
nanciële wereld met gretigheid
afgewacht. De uitkomst ervan
kan de stemming op een beurs
radicaal doen omslaan. Hoe
vaak wordt in het NOS-joumaal
niet gezegd dat Wall Street flink
hoger sloot of lager in re
actie op cijfers over de Ameri
kaanse economie?
De bedrukte sfeer momenteel
op de Amerikaanse beurs is een
goed voorbeeld. Amerikaanse
beleggers kregen de vorige week
maar nauwelijks de tijd om het
formele einde van de Ameri
kaanse recessie met hogere
koersen te bekronen. In het
kielzog van de bekendmaking
van een economische groei van
2,4 procent over het derde
kwartaal, volgde een reeks indi
catoren die de markt in staat
van alarm bracht en de vrees
voor een nieuwe periode van
economische achteruitgang
aanwakkerde: de werkloosheid
bleek in oktober te zijn geste
gen, de industriële orders de
laatste twee maanden terugge
lopen en de Amerikaanse con
sument weer even moedeloos
over de toekomst als tijdens de
Golfcrisis.
Beleggers baseren hun ver
wachtingen over de toekomst
op cijfers als deze. Maar de cij
fers moeten wel met enige re
serve worden gehanteerd. Goe
de beleggers doen dat, ze ken
nen de haken en ogen die aan
de interpretatie van economi
sche cijfers zijn verbonden.
Niet zelden worden economi
sche cijfers achteraf herzien. Zo
heeft Nederland zes weken in
de veronderstelling geleefd zich
in een recessie te bevinden. On
nodig, bleek vorige week toen
het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) bekend maakte
dat de economische groei in
Nederland in het tweede kwar
taal niet min 0,3 procent was,
maar plus 0,8 procent. Volgens
een veelgebruikte definitie kun
je pas van een recessie spreken
als de economische groei twee
achtereenvolgende kwartalen
negatief is. En passant verlaag
den de statistici van het CBS het
economische groeicijfer voor
het eerste kwartaal van min 0,6
procent naar min l ,2 procent
In Amerika is het probleem
van de herzieningen op het
ogenblik ook actueel. Eind no
vember komt het Amerikaanse
CBS met een herziening over de
afgelopen drie jaar. Het verhaal
gaat dat het Bureau of Labour
Statistics de groei van de werk
gelegenheid in deze periode,
met vermoedelijk 2 miljoen ar
beidsplaatsen heeft overschat.
Dit zou wel eens kunnen bete
kenen dat de economische re
cessie niet eind 1990 en dus
als gevolg van de Golfcrisis is
begonnen, maar al medio 1989.
Schattingen over de economi
sche groei worden namelijk me
de gebaseerd op cijfers voor de
werkgelegenheid. Het zou ove
rigens niet de eerste keer zijn
dat een economische recessie in
Amerika achteraf veel ernstiger
bleek te zijn geweest. Tijdens de
economische recessie van
1980/81 werden ook al 450.000
banen te veel geteld, wat aanlei
ding gaf tot een fikse beneden
waartse bijstelling van het eco
nomische groeicijfer.
Beleggers reageren doorgaans
nauwelijks op dergelijke herzie
ningen. Soms hebben ze allang
in de gaten dat de oude cijfers
niet kloppen. Vaak ook maakt
het niet zoveel meer uit; de
markt is geneigd naar de toe
komst te kijken en daarvoor zijn
allang meer recente aanwijzin
gen voorhanden.
Beleggers weten ook dat grote
regionale verschillen het beeld
kunnen vertroebelen. Wat zegt
in Italië bijvoorbeeld een werk
loosheidscijfer van 11 procent,
als je weet dat de werkloosheid
in het Zuiden de 20 procent na
dert, en in het rijke Noorden
niet meer dan 7 procent be
draagt? In de Verenigde Staten
is de recessie officieel dan wel
ten einde, maar in een aantal
afzonderlijke staten, met name
die in het Noordoosten, merken
ze daar nog niets van. In de
postmodernistische economie-
beoefening heet dat een 'rollen
de recessie', een recessie die
zich verplaatst van de ene staat
naar de andere. En over regio
nale verschillen gesproken, wat
dacht u van Oost- en West
Duitsland?
Verder heb je als belegger van
doen met nationale eigenaar
digheden. In Engeland is alles
altijd anders. Dat geldt ook voor
de berekening van de economi
sche cijfers. De statistici bij de
Britse overheid produceren bij
voorbeeld niet één, zoals in de
meeste landen te doen gebrui
kelijk is, maar drie uiteenlopen
de maatstaven voor de econo
mische groei. Plus nog een vier
de cijfer, dat het gemiddelde
van de andere drie weergeeft,
om de zaak nog ingewikkelder
te maken. Italiaanse cijfers ko
men altijd te laat. Als ze al ver
schijnen. Duitse statistieken
hebben de reputatie van dege-
ROTTERDAM CPD
De banken in de EG wacht een sanering als
gevolg van de totstandkoming van de Eu
ropese Monetaire Unie (EMU). De invoe
ring van één Europese munt en één Eu
ropese centrale bank zal dit veroorzaken, zo
verwacht topman mr. R.J. Nelissen van de
ABN AMRO bank.
De overgang naar één grote Europese
markt dwingt de commerciële banken tot
grote aanpassingen. Nelissen verwacht dat
alleen de grote banken tot zo'n ommezwaai
in staat zijn. De kleinere zullen hun zelf
standigheid verliezen, zo voorspelde hij gis
teren op een symposium op de Erasmus
Universiteit in Rotterdam.
Een grotere markt vereist van alle banken
in Europa een doelmatiger aanpak. Nelis
sen: „Het is een pijnlijk proces, omdat effi-
ciency-vergroting veelal een ingrijpende
herstructurering meebrengt en het is duide
lijk dat daarbij klappen zullen vallen. Voor
banken betekent dat veelal dat hun zelf
standig voortbestaan in gevaar kan ko
men."
Door de invoering van één Europese
munt (de ECU) verliezen banken een groot
deel van hun inkomsten uit valuta-arbitrage
(het profijt dat banken trekken uit de koers
verschillen tussen Europese valuta). Maar
banken kunnen ook van de Europese een
wording profiteren, aldus Nelissen. Bijvoor
beeld doordat het financiële verkeer om
vangrijker wordt.
Nelissen ziet op korte termijn meer na-
PARALLELMARKT
STAATSLENINGEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Berghuizer Papierfabr.
Besouw Kon. van.
Biogrond Beleggingsfonds
Columbia Securities
Commerz Obligatie Fonds I
Commerz Obligatie Fonds II
Commerz Obligatie Fonds III
Commerz Obligatie Fonds IV
Commerz Obligatie Fonds V
Commerz Obligatie Fonds VI
De Drie Electronics Beheer
Delta Lloyd Dollar Fonds
Delta Lloyd Ecu Fonds
Delta Lloyd Mix Fonds
Delta Lloyd Rente Fonds
Delta Lloyd Vastgoed Fonds
Dico International
DOC data
Dutch Take Over Targets
EHCO-KLM Kleding
Equity Law Aand. Ned. (1)
E.&L.Akt. Beheer Ned.(2)
E L. Gulden Rente Fonds
E.& L. Kapitaalmarkt Rente
Fonds
E.&L. Portfolio Ned. (3)
Europ.Dev.Cap.Corp.
Free Record Shop Holding
Gaia Hedge I
Gelderse Papiergroep
German City Estates
Gouda Vuurvast Holding
Great Western Resources
Groenendijk Beheer
Groothandelsgebouwen
HCA Holding
Helvoet Holding
Highlight Development
Homburg Holding
New Europe Hotels
Newtron Holding
Ordina Beheer
Pan Pacific Winkelcentra
P&C Groep
Phoenix Beheer 'B'
Pie Medical
Public Storage Int.
Sligro Beheer
VHS Onr. Goed Mi|
Vigilanter Holding
Wereldhave 25% gest.pr.
Weweler
Wolft, Handelmij Joh.
613965
8400
400
26608
41
1312
202
2250
31280
1412
4625
1990
24,50
884.00
21,50
99,80
99,00
98,60
99,00
94,00d
94,00d
98,70
18,20
53,80
51,80
51,50
51,20
72,30
16,80
32,60
103,00
1.42
37,80
130,00
50,70
49,50
25,00
3,00e
2560,00
4,30
610,00
27,30'
6480,00
103,00
58,80
51,80
7.10
1050,00
9,20
9.75
30,70
46,40
61,00
10,50
1210,00
24,10
124,50
99,20
101,60
97,40
95,90
100,50
101,80
14,90
65,30
59,40
58,80
45,80
39,70
65,50
71,20
104,50
101,20
30,00
114,10
72,20
50,50
81,50
0,43
45,80
128,00
49,00
41,30
17,00
1,20
2720,00
3,30
43! 90
6,20
525,00
38,40
4710,00
89,50
59,00
51,00
7.10
20,50
3,20
19,10
10,70
73,80
990,00
5,80
8,50
3,60
159,00
235,50
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Nederland
61,00
10,90
1203,00
24,50
121,00
99,30
101,70
97,50
96,10
100,70
101,90
13,40
64,20
59,50
58,60
55,90
54,80
87,80
5,50
45,50
41,20
74,80
12,80
29,10
116,00
72,20
50,50
80,50
0,20
46,00
126,30
47,70
40,70
17,00
1,40
43,70
5,50
526,00
38,30
4725,00
89,10
59,00
49,00
7,00
20,50
3,00e
18,70
10,70
73,80
5,70
8,60
5,70
12,80
46,80
3,30
158,00a
235,00
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
1981-87/91
1986-92/96
1981-88/92
1982-88/92
1982-88/92
1982-88/92
19801-11-86/95
1980-91/00
1982-88/92
1982-88/92
1987-93/97
1982-88/92
1985-89/92
1980-86/95
1986-90/93
1990 p.2000
19791-11-85-94
1983-89/93
19901/11 p.2000
19901II p.2000
1990IV p.2000
1984-90/94
19901 p.2000
199011 p.2000
1983-90/94
19841-90/94
198411-90/94
1987-92/95
1989-95/99
19771-11-78/92
1983-84/93
1984-90/94
1985-91/95
1983-89/93
1985-91/95
1977-78/92
1982-89/93
1985-91/00
1984-91/00
19851-91/95
1986-90/93
1989 p. 1999
198911 p.1999
1989 p.1999
1987 p.1993
19891-11 p.1999
19891V p.1999
19851-11-91/95
19861-11-92/96
1988 p. 1998
1986-92/96
1986 p. 1996
.1986 p 1995
1987-1 p.1995
1987 p1997
1987-98/02
1988 p. 1994
1988-94/98
1967-78/92
1987 p. 1994
1988p1995
1964-65/94
1963-64/93
99,25
98,92
99,00
98,45
98,00
97,85
89,96
88,80
94,75
87,70
87,25
93,85
93,40
86,90
96,30
91,80
88,60
91,40
87,65
$0,20
86,70
89,70
82,60
92,25
88,50
97,00
90,70
89,10
100,55
100,95
102,50
104,65
100,10
103,00
100,00
99,30
99,95
100,00
99,00
98,95
99,30
99,50
98,95
98,60
93,15
92,95
91,65
96,17
90,60
90,25
94,85
85,70
94,22
90,40
VERKLARING DER TEKENS
a laten
b bieden
c exclaim
d exdividend
- gedaan bieden
gedaan laten
bieden exdividend
laten exdividend
gedaan bieden exdividend
gedaan laten exdividend
BELEGGINGSFONDSEN
lijkheid en betrouwbaarheid. In
België hebben ze de gewoonte
om economische groeicijfers
slechts éénmaal per jaar te pu
bliceren, als het jaar allang afge
lopen is.
Zo zijn er nog heel veel ande
re complicaties waardoor cijfers
verstoord kunnen raken: stren
ge winters bijvoorbeeld, politie
ke manipulatie, of nieuwe defi
nities (bij het CBS hebben ze
zelfs een aparte afdeling 'alter
natieve definities'), om er een
paar te noemen.
Er zijn beursanalysten die om
al deze redenen helemaal geen
fiducie hebben in officiële cij
fers. De cijfer-maffia zet je al
leen maar op het verkeerde
been. vinden zij. Zover gaan de
meeste beleggers niet. Wel is
het gebruikelijk om de officiële
cijfers aan te vullen met eigen
observaties over de stand van
de economie. Net zoals de ana
lyse van het Britse blad The
Économist een jaar geleden: als
je buurman zijn baaji verliest, is
er sprake van een economische
teruggang. Wanneer het je ei
gen baan betreft, heb je een re
cessie. Maar zodra er economen
op straat komen te staan, mag
je spreken van een diepe de
pressie.
AMSTERDAM BRIGITTE SLOT
BEURSMEDEWERKER
Brigitte Slot is werkzaam bij
het Institute for Research and
Inirestment Services, een sa
menwerkingsverband van de
Robeco Groep en de Rabobank.
MEEST ACTIEVE FONDSEN
ABN Amro Europe Fund
ABN Amro Far East Fund
ABN Amro Liquid. Groeifnds
ABN Amro Netherlands Fund
ABN Amro Obl. Groeifonds
Aegon 'saving plus'
Amvabel
Asia Pacific Growth Fund
Asian Selection Fund
Asian Tigers Fund
Austro Hungary Fund US/
Colonial Growth Shares
CLN Oblig. Dividend Fonds
DP America Growth Fund
DP Energy Resourc.Growth F.
Engelsch-Holl. Belegg. Tr. 1
EM F Rentefonds
EMS Offshore Fund
Environment Growth Fund
Euro(The)Spain Fnd.Ltd US
GIM Global Convertible Fund
Goya Fund
d Pacific Fund
IDS Mutual
Innovest
Interbonds
dan voordelen van de Europese Monetaire
Unie voor de banken. Eerst zullen allerlei
praktische problemen moeten worden
overwonnen, zoals het feit dat er in Europa
verschillende betalingssystemen bestaan.
Op de banken rust de zware taak, aldus Ne
lissen, om met die verschillende systemen
te werken, onder druk van een groei van het
betalingsverkeer.
De ABN AMRO-topman toonde zich ove
rigens een warm voorstander van een EMU
volgens Nederlands model. Volgens hem is
de oprichting van een unie alleen verant
woord als dit 'belangrijke gebouw' in alle
aangesloten landen op een even stevige bo
dem wordt gebouwd. „Het moet duurzaam
zijn en mag derhalve niet op moeras wor
den gebouwd", aldus Nelissen.
Japan Index Alpha F. (Yen)
Japan Sector Rotation Fund
Korea Pacific Trust US
Mees Oblig. Dividend Fonds
Mexico (The First) Income F,
MK Internat. Ventures NV
Mondibel
Natural Resources Fund 1/5
Natural Resources Fund 1
Ned ufo A
Ned ufo B
NMB Dutch Fund
NMB Geldmarkt Fonds
NMB Global Fund
NMB Obligatie Fonds
NMB Rentegroei Fonds
NMB Vast Goed Fonds
OAMF Rentefonds
Pacific Dimension
Pacific Property Sec. Fund
Pierson Rente Groeifonds
Postbank Beleggingsfoni
Postbank Vermogensgr.fonds
Rentotaal
RG America Fund
RG Divirente Fund
RG Europe Fund
RG Florente Fund
RG Pacific Fund
RG Strat. Portefeuille groen
Rodin Prop. Shore Mall US
Rol inco (pref.)
nt. Prop. Fund
Sciflech SA
Technology Fund
Tokyo Pacific Hold. (Seabrd)
Tokyo Pacific Holding
0 Investment Fund
Unifonds
Universal Fund (kl)
Venture Fonds Nederl;
VIB
VSB Mix Fund
VSB Rente Fonds
WBO Intern. Beleggingsmi
4500
2050
16391
58000
1135
1300
2072
75460
1878
31392
21787
1700
4000
3346
65950
67407
21546
30224
2000
3810
65,70
52,50
49,40
22,80
42,00
55,50
59,20
27,00
38,80
48,30
6,25
48,70
3,30
8.50
84,00
23,30
8,00
158,00
60,90
6,00
154,00
246,00
53.00
7,00
53,00
62,00
60,00
63,00
94,00d
47,70
39,50
1,30
64,80
40,50
117,50
92,80
20,00
90,50
530,00
34,50
202,00
64,70
8,00
135,00
19,50
8100,00
6850,00
67,50
230,00
1150,00
124,00
39,70
34,70
106,10
38,40
6,00
3,50
199,00
12,70
85,50
31,60
104,40
53,00
6.00L
136,00
31,90
46,00
42,50
107,50
70,00
15,50
17,50
150,00
205,00
71,30
310,00
76,00
76,90
29,50
47,70
100,50
62,50
140,00
81,50
47,50
73,00
59,30
159,10
78,10
169,70
33,40
5,10
77,50
59,50
51,70
25,70
228,00
10,50
54,30
3,20
7,00
90,00
23,40
10,00
10,00
186,00
64,50
100,70
52,20
36,00
6,80
151,00
292,00
56,50
7,00
58,20
60,00
60,00
63,00
94,00d
52,20
44,70
1,56
70,90
48,00
126,50
111,70
18,00
81,70
530,00
34,90
164,50
72,40
7,40
156,10
19,70
8200,00
7000,00
9,00
433,00
5,00
113,70
21,50
7,00
75,30
265,00
37,90
6,00
1,55
241,00
12,95
83,00
33,10
110,40
55,60
52,80
3,90
143,90
34,50
102,00
51,30
97,90
111,40
101,00
53,50
90,00
72,00
29,30
14,00
19,20
168,00
235,00
79,30
366,00
22,00
82,20
30,50
110,00
106,50
12,70
64,90
114,00
10,00
63,00
HOOFDFONDSEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
ABN AMRO Holding
ABN AMRO All In Fund
AEGON
Ahold, Kon.
Akzo
AMEV
Bols, Kon.Distill. Lucas
Borsumij Wehry, Kon.
Bührmann-Tetterode
DAF
Dordtsche Petr.Ind.Mij
1230235
45642
142076
216613
453369
3971
299700
18640
8275
134876
59860
5784
189847
227754
47104
167260
259685
166477
276715
6579
21665
731612
692705
80015
581324
62395
60999
157784
1385847
208161
94202
280304
29978
10222
201436
884768
40473
74020
63798
1.15338
173103
1990
31,60
76,00
107,10
66,50
74,70
162,90
45,80
35,00
71,30
44,40
18,00
125,50
86,40
74,80
29,90
28,50
9,20
136,30
131,40
36,20
33,10
49,88
20,30
30,10
86,70
54,50
80,90
60,30
40,70
151,50
29,80
62.50
48,10
23,40
108,10
109,90
41,80
33,60
10,00
100,70
52,50
35,20
6,70
70,50
48,50
126,20
83,30
529,00
34,50
241,00
13,00
83,00
144,00
34,50
102,00
51,20
97,20
111,40
99,90
53,60
50,40
48,00
90.00
70,00
29,50
14,00
19,20
168,00
227,00
79,50
355,00
20,00
12,60
65,00
113,80
10,00
63,50
51,20
106,90
68,80
135,80
85,60
46,50
LOKALE MARKT
MEEST ACTIEVE FONOSEN
Ahrend Groep
Air Holland
Amsterdam Options Traders
Amsterdam Rubber
Antilliaanse Verffabriek
Athlon Groep nr-cert.
mobiel-I nd. 'Rotterdam'
'Rotterdam' conv.c.pr
Bam Groep
Batenburg Beheei
Belindo
Berkei's Patent Mij
Blydenstein-Willink
Boer, Kon. Druk. en Uitg. De
Boer, Winkelbedrijven. De
Burgman Heybroek
Calvé-Delft
Calvé-Delft Pref.
Calvé-Delft Cert.
Centrale Suiker My.
Centrale Suiker My. Cert.
Delft Instruments
Desseaux, Tapijtfabriek
Dorp Groep (v.)
Econosto
Emba
Eriks Holding
Flexovit International
Gamma Holding
Gamma Pref.
Giessen-De Noord. Van der
Goudsmit
Grasso's Kon.Machinefabr.
Grolsch
GTI-Holding
Hagemeyer
idem div'91
HAL Trust 'B'
HAL Trust Units
n Holding 'A'
Hoop Effectenbank,
IHCCaland
Infotheek Groep
Kempen Holding
Kondor Wessels Groep
Kon. Bijenkorf Beh. KBB
Koppel poort Holding
Krasnapolsky Grand Hotel
a Enim Winstbew.
dige Werken
Naeff
NAGRON Nat.Grondbez.
Nationale Investeringsbank
NBM-Amstelland
NE DAP
NKF Holding
Nederlandse Participatie Mi)
Nederl. Springst.Fabr. Kon.
Norit
Nutricia Gem.Bez.
Nutricia Ver.Bedr,
Nijverdal-ten Cate
Omnium Europe
Oreo Bank
OTRA
Palthe
Pirelli Tyre Holding
Polynorm
Porceleyne Fles
Randstad Holding
Ravast
Reesi
Samas-Groep
Sarakreek Holding
Staal Banki
Stad Rotterdam
Telegraaf Holdingmijde
Textielgroep Twenthe
tilever 7% Cum.Pref.
ir 7% Cum. Pref. Cert.
lilever 6% Cum.Pref.
West Invest Fortress
West Inv. Fortress Winstbew.
Wester Suikerraff. Adm.Mij
Wolters Kluwer Pref.
Wyers
382102
18996
14803
3054
15325
109
2225
8987
120651
600
6884
17469
4308
1415
1086
1040
30421
20275
27746
2860
3297
7980
54,00
5,03
33,00
177,00
15,00
15,00
3,90f
475,00
38,50
76,00
46,00
71,00
113,00
101,00
136,50
353,80
1,42
36,00f
30,50
11,55
2900,00
987,00
835,00
992,00
82,00
83,50
159,50
350,00
22,00
29,10
109,00
28,00
45,50
39,00
28,20
200,00
89,00
77,50
12,90
12,90
117,30
200,50
1,10
470,50
156,00
5,90
2,20
46,00
22,30
38,50
11,30
33,00
96,00
257,00
1085,00
141000,00
14100,00
15200,00
6,40
385,00
380,00
45,00
534,00
9,10
301,00
232,00a
38,50
12500,00
34,00
106,50
115,50
77,00
13,00
75,00
237,00
59,00
20,20
109,50
153,00
45,50
42,30
70,00
65,00
19,20
1700,00a
90,20
74,00
29,00
111,50
82,00
151,50
920,00
92,50
77,50
50,00e
Van der Valk
bouwt motel
bij Berlijn
DAHLEW1TZ DPA
Het Van der Valk-concern be
gint in januari met de bouw van
een motel aan de ringweg rond
Berlijn. Met de bouw is een in
vestering gemoeid van 40 mil
joen mark. De bouw staat los
van zes andere motels die het
concern in de voormalige DDR
wil bouwen. Van der Valk heeft
tot aan de rechter gestreden
met de Duitse overheid over de
vraag of de contracten voor de
bouw van deze motels wel gel
dig waren. Het concern kreeg in
september gelijk.
