Smaak
Een najaar zonder overgewicht
Kind in de groei moet goed
eten, de vraag is hoeveel?
Worstsoorten
populair bij
consument
Woensdag 9 oktober 1991
Redactie: 023-150263 HENRJETTE VAN DER HOEVEN Vormgeving: RALPH KLEIN HO UT
EEN ARABISCHE WUSHEID „Als ik
naar huis ga na een dag hard werken
geniet ik van mijn maal, ook al is het
van goedkope grondstoffen bereid.
Zou een rijkaard van zijn kwartels,
eend en patrijsjes meer genieten dan
ik van mijn brood met dadels?".
WORTELSAP IS een heerlijk drankje
voor wié eens iets anders wil. Het kan
ook worden gecombineerd met to
maten- of sinaasappelsap, een beetje
apricotbrandy of wodka.
ZWEZERIK IS de naam van het or
gaan dat zich in de hals van jonge
zoogdieren bevindt. Kalfszwezerik, ris
de veau, geldt als een delicatesse.
Zwezerik wordt voor de bereiding al
tijd geblanceerd.
RECEPTEN
VERSE TOMATENSOEP MET ALFALFA
(4 personen)
Alfalfa is tegenwoordig behalve bij de
groenteman ook bij de meeste supermark
ten te koop. Alfalfa is het kiemplantje van
de lucemeklaver.
Kruis de tomaten
Nodig: 1,5 kg torna- met een scherp mes
en; lm; I teen knof- jn ze kort"n
look; 2 eetl. olie; pe- heet ®ater en trek
per zout; mespunt het yelletje yan de
suiker; mespunt ka- tomaten. Pel de ui
neel; plukjes alfalfa. en snipper deze
klein. Pel het teen
tje knoflook. Snijd de tomaten in stukken.
Verhit de olie in een grote pan en fruit
hierin de uisnippers zacht. Voeg de stukken
tomaat toe en knijp hierbij het gepelde
teentje knoflook fijn. Smoor de tomaten en
knoflook een minuut of 20. Kruid dan rijke
lijk met peper, zout, suiker en kaneel. Pu
reer de tomatensoep. Verdeel de soep over
kommen of borden en schik in het midden
een flinke pluk alfalfa. Serveer direct.
POSTELEINSTAMPPOT
(4 personen)
Postelein, vroeger ook wel eens porsulak
genoemd, wordt eigenlijk in bijna alle ge
vallen met wat aanhangend water gekookt,
soms op smaak gebracht met citroensap of
azijn en licht gebonden met wat aardappel
meel of fijngewreven beschuit. Toch kan
deze groente, die nog tot ongeveer het eind
van de maand te koop zal zijn, ook als sala
de en zelfs verwerkt in een stamppot wor
den gegeten.
Snijd de worteltjes
Nodig; 1 kg poste- w™ dcCToente'in'1
lein; 1,25 kgaardap- S3Sde
pelen; zout; mosterd- oorriar.™»i#>n *»r»
poecd(er,of'^elepel. kook deze zoals ge-
mosterd; 500 g spek- bruikelijk gaar met
b,okJes- zout. Laat de poste
lein in aanhangend
water slinken en een kleine 10 minuten ko
ken. Bak de spekblokjes in een koekepan
zachtjes uit.
Giet de aardappelen af en stamp ze met en
kele lepels uitgebakken spekvet fijn. Hak.de
postelein grof en voeg de groente bij de fijn
gestampte aardappelen. Schep de postelein
en aardappelen door elkaar en breng op
smaak met een mespunt mosterdpoeder of
met een theelepel mosterd. Meng als laatste
de spekblokjes door de stamppot.
APPEL-AMANDELTAART MET ROZUNEN
Na het bakken kunt u deze appeltaart even
tueel bestrijken met wat gesmolten abriko
zenjam waaraan u 1-2 eetlepels water hebt
toegevoegd. Of bestrooi de taart voor het
serveren met poedersuiker.
Roer de boter met
Ncd^OOgboter;
200gsu,ker; 1 zakje door en meng dan
vanillesuiker; 4 eie- achter élkaarhet
ren; 150 g volkoren- mee, het bak
meel; 2 afgestreken deren de gemalen
^eemafenanufnrle amandelen door
g gemalen amande- het bes| Week de
rfüuk,»? nn»rei"o roz'inen in lauw
stevige appels. 1-2 water. Meng de ge-
citroensap; boter weekte en Jj ,|k.
voorde vorm; 1 eetl. rozijnen Bj eet.
geschaafde amande- jepd ^a, dooV het
len' deeg.
Schil de appels, ver
wijder het klokhuis en snijd de vruchten in
vieren. Snijd de appelkwarten met een
scherp mes aan de bolle kant naast elkaar
meerdere malen in. Bedruppel de appel
stukken met citroensap.
Bekleed een met boter ingevette spring
vorm (diameter 24 cm) met het deeg en
druk hierin de appelstukken (bolle ingesne
den zijde naar boven). Bestrooi de appel
taart met de achtergehouden rozijnen en
geschaafde amandelen. Bak de appeltaart
in een voorverwarmde oven van 175-200
graden Celsius gaar in 55 minuten.
LIEVELINGSRECEPT
„Ik hoop dat deze feestelijke HARTIGE
VRUCHTENRIJST waar wij dol op zijn ook
bij vele anderen in de smaak zal vallen,"
schrijft T. BREMAN-REITSMA UIT WOR-
MER.
1 eetf kerriepoèden4 "^ICE
appels (golden deli- VRUCHTENRIJST
cious); 300 g zilver
vliesrijst; 4 sinaasap- De gesnipperde ui-
pels; 3 dl. appelsap; 2 en met de kerrie
eetl. ketjap manis; 1 fruiten in boter. Na
dl tomatenketchup; vijf minuten de in
vegetarische bouil- stukjes gesneden
lonpoeden 100 g ro- appel even mee-
zijnen, 4 groene bakken. Dan de zil-
paprika's 200 g ge- vervliesrijst er bij.
pelde pinda's (onge- Sinaasappels uit-
zouten). persen en het sap
vermengen met de
appelsap, de ketjap;
tomatenketchup, dit aanvullen met heet
water tot 1 liter vocht onstaat. Hierin wat
vegetarische bouillonpoeder oplossen en
dit bij de uien-appel-rijstnmasa schenken.
Nu ook de rozijnen toevoegen. Dit een half
uur laten koken en van tijd tot tijd controle
ren of er nog genoeg vocht is. In die tijd de
paprika's in stukken snijden en deze met de
pinda's aan de rijst toevoegen. Alles nog
een kwartiertje laten koken. De vruchten-
rijst goed heet opdienen.
Hebt u ook een lievelingsrecept stuur dit
dan aan Damiate Dagbladen, Postbus 507,
2003 PA Haarlem, t.a.v. redactie 'Smaak'.
Drie- of vijfdaags dieet verandert niets aan verkeerde leef- en eetgewoonten
Met de R in de maand is het voor velen een vastigheidje dat het lichaamsge
wicht weer flink zal toenemen. Excuses genoeg: slopende Hollandse winter-
stamppotten met kuilen jus, de gezellige avonden met chips, kaas en nootjes,
om nog maar te zwijgen over de terreur van het kerstmenu en de baggervette
oliebollen en appelflappen op oudejaarsavond.
WILLEM SCHRAMA
Begin januari wordt doorgaans de balans
van alle overdaad opgemaakt en ontdekt
menigeen dat zich tussen buik en broek
riem een hinderlijke plak vet heeft samen
gebald, zo niet erger. Die moet er af, en
liefst zo snel mogelijk. Waarop velen de
meestal heilloze weg kiezen van quasi-revo-
lutionaire diëten die uit zijn op een korte-
baansuccesje en die weinig te melden heb
ben als het gaat om de oorzaak van het pro
bleem: in bijna alle gevallen verkeerde leef-
en eetgewoonten.
Die leef- en eetgewoonten zijn vanzelfspre
kend doorgaans zó bij een mens ingebak
ken, dat een drie- of vijfdaags dieet, geba
seerd op een of ander kulverhaal, daar wei
nig of niets aan kan veranderen. Gevolg:
binnen de kortste keren zitten die paar kilo
er weer aan, is men
andermaal een illu
sie armer en geen
grammetje overge
wicht kwijt.
Logica
Hoe die v
kei nu eens te door
breken? Door aller
eerst een portie logi
ca tot u te nemen.
Dat levert geen calo
rieën, maar wel een
dosis wijsheid waar
mee u het probleem
succesvol te lijf kunt
gaan:
1. Afslanken kan al
leen maar door min
der te eten. Blijvend
afslanken kan alleen
maar door blijvend
minder te eten.
2. Dik zijn of wor
den is geen leeftijds
verschijnsel op zich
zelf. Het is een lo
gisch gevolg van
meer voedsel opne
men dan we ver
bruiken. Wel is het
zo dat onze totale
activiteit sluipender
wijs afneemt naar
mate de leeftijd vordert. We kunnen gaan
deweg dus ook met minder voedsel toe.
3. Nemen we meer voedsel op dan we ver
bruiken, dan wordt dat teveel in de vorm
van vet in ons lichaam opgeslagen. Leidt
dat tot aanzienlijk overgewicht, dan groeit
daarmee de kans op hoge bloeddruk, sui
kerziekte, galstenen, gewrichtsklachten en
hart- en vaatziekten.
4. Wat er in een half jaar tijd is bijgekomen,
kan er niet in vier dagen af. Een enkel ex
treem gemotiveerd geval daargelaten, is elk
'snel' dieet gedoemd te falen zeker als
het niet of nauwelijks aansluit op onze da
gelijkse voedingsgewoonten.
De tijd nemen
Mocht u besluiten tot gewichtverlies op
doktersadvies, of gewoon omdat u zich
prettiger wilt voelen of wat comfortabeler in
uw kleren wilt zitten maak het uzelf dan
niet moeilijker dan nodig is en neem er de
tijd voor. Een hongerdieet (al of niet ge
combineerd met pillen of zelfs injecties)
kan binnen enkele weken een aanzienlijke
score opleveren, maar het lichaam zal bin
nen de kortste keren wraak nemen. Met
voornoemd resultaat.
Kiest u voor een wat langere weg, dan is de
kans groot dat uw inspanningen ook blij
vend gehonoreerd worden. Daarbij hoeft u
in het geheel geen honger te lijden, alleen
moet menigeen leren z'n tussentijdse trek-
aanvallen te negeren, want die wegen let
terlijk zwaar op onze dagelijkse energiebe
hoefte en zijn
meestal de ware
oorzaak van onge
wenst overgewicht.
Slaagt u daarin,
dan zult u merken
dat het 'hongerge
voel' midden op de
dag of 's avonds
meestal na een
paar dagen ver
dwenen is. Wie er
toch moeite mee
heeft, is vaak al ge
holpen met een be
ker bouillon of een
glas water.
Bedenk daarbij dat
'tussentijds' eten
veel vaker een in
gesleten gewoonte
is dan een reëel
antwoord op de
vraag van ons li
chaam naar nieuwe
energie. Meerdere
malen per dag klei
ne beetjes eten is
op zichzelf geen
onverstandige
zaak, maar de prak
tijk is helaas an
ders. Meestal komt
het er allemaal nog
eens extra bij. Dus
is het beter om ont
bijt, lunch en warme maaltijd op drie min
of meer vaste tijdstippen te handhaven.
Niet saai
Moet u calorieën gaan tellen? Nee. Neem
gewoon wat u wilt, maar in normale, schap
pelijke porties die geen gevoel van overver
zadiging geven. Wees daarbij altijd terug
houdend ten opzichte van voedsel dat veel
vet en suiker bevat. Hier zou een lijstje kun
nen volgen met wat wel en niet vet is, maar
in de praktijk is dat niet zo zinvol. Iedereen
is zich er van bewust dat snacks, vet vlees
en dito vleeswaar, chips, noten, boter en
Tekeningen: Tom Janssen
margarine, koek en snoep een overmaat
aan vet dan wel suiker bevatten. Die 'gezel
ligheidscalorieën' moeten dus als eerste zo
veel mogelijk van het dagmenu worden ge
schrapt.
Let wel, het leven hoeft daardoor niet saai
te worden. Een koekje bij de thee of koffie
hoeft niet voorgoed in de ban, maar laat het
eerder uitzondering dan regel zijn. Hetzelf
de geldt voor een slaapmutsje: met één of
twee per dag kun je honderd worden, maar
laat het daarbij en zeker niet de borrelno-
ten- en andere confetti er omheen.
Ontvet zo vaak mogelijk jus door in koude
toestand de gestolde laag te verwijderen.
Grilleer eens wat vaker vlees of kip. Kies
voor halfvette boter of margarine of gebruik
er heel weinig van. Bezuinig niet op fruit,
groente en een lekker ambachtelijk brood,
maar vermijd hompen kaas, worst en ande
re vette vleeswaar.
Loopt het onverhoeds toch een keer uit de
hand (een verjaardag, een receptie of wat
dan ook), miniseer dan vervolgens een paar
dagen om de balans weer in evenwicht te
krijgen. Iedere neiging tot overgewicht kent
immers z'n allereerste begin. En daarvan is
ieder zich bewust Dat is dan ook het mo
ment om even op de rem te trappen.
Maar trap niet in het najaarsfabeltje. De R
in de maand is voor de moderne mens met
z'n overwegend lichte lichamelijke arbeid
geen enkel excuus om onevenredig veel en
zwaar voedsel tot zich te nemen.
Willem Schrama is auteur van het boekje
'Drie weken verstandig vermageren' (uitg.
Van Dishoeck).
De bakker komt op
school; een bijdrage
om kinderen al heel
jong te wijzen op het
belang van
voeding. archieffo-
Vooral gevarieerd
eten is voor kinderen
heel belangrijk. ar
chieffoto.
Kinderen op de basisschool groeien hard. In
de leeftijd tussen 4 en 12 jaar groeit een
kind gemiddeld zo'n 45 centimeter en 25
kilo. In deze periode is de voeding van groot
belang.
Eten doe je niet alleen om energie (brand
stof) op te nemen, maar ook om stoffen
binnen te krijgen die nodig zijn om te groei-
A en, voor allerlei regelprocessen in het li
chaam en voor bescherming tegen bij voor
beeld infecties. Die stoffen zitten niet alle
maal in één bepaald voedingsmiddel. Door
gevarieerd te eten krijg je alle benodigde
stoffen binnen. Daarom is het van belang in
de gaten te houden dat het kind gevarieerd
eet.
Maar dan komt de vraag: hoeveel? Kinderen
zijn heel goed in staat om aan te geven hoe
veel ze willen eten. Sommigen eten als hon
gerige wolven, anderen eten mondjesmaat.
En vaak wisselt dat nog per dag. Individuele
verschillen zijn groot, maar het volgende
schema is als globale richtlijn toch wel
bruikbaar:
4-7 jaar 7-12 jaar
brood 3-5 sneden 4-6 gesneden
aardappelen 1-3 kleine 2-4 grote
groepte 2 groentelepels 4 groentelepels
fruit 1 stuks 1 stuks
melk 4 kleine glazen (1/21.) 4 kleine glazen
kaas 1 plak (15 gram) 1 plak (15 gram)
vlees/ kip/ ei/
vleeswaren 100 gram 100 gram
halverine/boter/
margarine 30-40 gram 35-45 gram
Kinderen die deze hoeveelheden gemiddeld
dagelijks eten gaan goed gevoed naar
school. Maar nogmaals: het zijn globale
aanbevelingen.
Bij vrijwel iedere hap of iedere dronk wordt
een aanslag op het gebit gepleegd. Bijna al
les bevat suikers en dat heeft invloed op de
tanden. Daarom is het beter om niet meer
dan zes „eetmomenten" op een dag te heb
ben. Behalve ontbijt, lunch en avondeten is
er ruimte om tussendoor nog drie keer iets
te eten: tijdens de ochtendpauze, 's mid
dags bij het thuiskomen uit school en 's
avonds (maar dan wel vóór het tandenpoet
sen!).
Een afwisselende voeding bevat alle beno
digde vitamines en andere voedingstoffen.
Speciale preparaten zijn in de regel niet no
dig. Door het gebruik van preparaten kan
gemakkelijk een teveel aan vitamines wor
den opgenomen. Een overdosering van be
paalde vitamines kan zelfs schadelijk zijn.
Alleen kinderen van 4 tot 7 jaar hebben in
de maanden met een 'R' aanvulling met vi
tamine D nodig. Verder zijn geen vitamine
preparaten nodig, tenzij een arts het voor
schrijft.
Meer informatie vindt u in de brochure 'Ze
moeten er nog van groeienDeze brochure
kan besteld worden door f 4,25 over te ma
ken op giro 4323700 t.n.v. van het Voorlich
tingsbureau voorde Voeding onder vermel
ding van 'bestelnummer 112'en de naam
van de brochure.
ineke volkers
Drie-in-een 'koffiebar'
voor ieders smaak
Met de 'koffiebar' van Siemens kun je aan
de meest uiteenlopende koffiesmaken tege
moet komen. Zet je gewone filterkoffie, dan
heeft de glazen schenkkan een capaciteit
van acht kopjes. Het filter is uitzwenkbaar
en voorzien van een druppelstop. Het vva-
temiveau in het reservoir is gemakkelijk af
leesbaar. Om espresso te kunnen zetten
heeft de koffiebar een verchroomde adapter
voor 1, 2 of 4 kopjes en een afdruiprooster.
Voor het schuirpen van melk voor de cap
puccino is er een stoompijpje, dat ook ge
bruikt kan worden voor het stomen van
(thee)water en het bereiden van bijvoor
beeld een grog. De prijs van dit apparaat is
ƒ348,-.
Nieuwe rijstsoorten
in acht minuten klaar
Lassie komt begin november met twee
nieuwe rijstsoorten: Basmati-rijst en Wilde
Witte rijst. In beide gevallen gaat het om
voorbewerkte rijst, dus met acht minuten
op tafel.
De Pakistaanse Basmati-rijst heeft van na
ture een korte bereidingstijd. Maar de rijst
is wel eerst geslepen, waardoor de kooktijd
ook al is teruggebracht. Uit het pak is de
rijst in acht minuten kooktijd en een kwar
tier met deksel op de pan rustend, gaar. Een
smaakpanel vond de Basmati-rijst nogal
smakeloos. Wel was het panel tevreden
over de structuur van de korrel; die mooi
groot bleef.
Wilde Witte rijst is een wat verwarrende
benaming. De melange bevat maar 20 pro
cent wilde en 80 procent Amerikaanse lang-
graan witte rijst. Dat komt omdat wilde rijst
wordt gezien als een delicatesse en is vrij
kostbaar. De smaak van wilde rijst heeft een
vleugje noten. In combinatie met de witte
rijst is het een verrassende n
vooruchtingsbureau voor de voeding
Vleeswaren zijn populair bij de Nederland
se consument, verkoopcijfers tonen dat
overduidelijk aan. Ten opzichte van 1989 is
de verkoop vorig jaar 4% toegenomen.
Vooral de gekookte-worstsoorten zijn in
trek. De hogere consumptie ervan ging ten
koste van de vraag naar 'leverartikelen',
zoals leverworst, leverkaas en gekookte le-
Veel consumënten denken dat worst min
der goed van kwaliteit is dan andere vlees
waren. Dit hangt wellicht samen met de la
gere prijs. Maar toch is en blijft worst, met
bijna 50% van de vleeswarenconsumptie,
de meest gegeten vleeswarensoort. Behalve
worstsoorten zijn ook de hamsoorten een
gewild artikel.
Meer dan 95% van de consumenten koopt
wel eens of vaker vleeswaren. De 'alleen
staanden' die jonger zijn dan 35 jaar heb
ben het kleinste aandeel in dit percentage.
De toename van de vraag naar vleeswaren
hangt nauw samen met het gemaksaspect.
Vleeswaren zijn weinig bewerkelijke pro-
dukten die gemakkelijk in diverse maaltij
den te verwerken zijn. Iedereen kent vlees
waren natuurlijk als broodbeleg, maar even
goed zijn ze te gebruiken in de warme
maaltijd, in salades, soepen, op de barbe
cue en als hartige borrelnap.
Vaak hebben kinderen een belangrijke in
vloed op de keuze van het soort broodbeleg
Zij kiezen voor hartige smaakmakers met
een feestelijk en ludiek tintje. Daarom ma
ken vleeswarenfabrikanten Mjckey Mouse-
boterhamworst, Donald Duck-worst en bo
terhamworst met de beeltenis van Batman
Er komen steeds weer nieuwe produkten
niet alleen voor kinderen, ook voor volwas
senen. Bijvoorbeeld mosterdcervelaatworst,
Cajunham en Provencal se rollade. Toch
zijn volwassenen over het algemeen vrij
'behoudend' in hun vieeswarenkeuze. Hun
voorkeur gaat uit naar rookvlees, achter
ham, rosbief en rollade.
