Rtv show
'Voor geld alleen hoef
ik niet meer te werken
Teleac biedt gevarieerd cursusaanbod
Maanbag 26 augustus 1991
Redactie: 023-150191/023-150192
14 PUTTEN REI NA VAN POPPELEN Vormgeving: ANDRIES DETMAR
10
CLOSE UP
Spiegels
Al blikkend in spie
gels is menigeen ge
neigd de naakte
waarheid behoorlijk geweld aan
te doen. Vooral veertigers willen
in badkamers nogal eens over
mand worden door op niets ge
baseerd narcisme, zodra ze
zichzelf bekijken. „Man, man,
wat zie je er nog patent uit. 't Is
dat je beter weet, anders zou je
zeggen dat hier een late twinti
ger in de spiegel kijkt."(..) Hoe
ontnuchterend is het dan, als
het hoofd van een huisgenoot
even de hoek om steekt tenein
de fijntjes op te merken dat de
tand des tijds zo te zien behoor
lijk aan het lijf heeft geknaagd.
Adem nou maar uit, die hang
buik is toch wel te zien."(..)
Tenzij wordt gekeken in lach
spiegels, liegen spiegels niet.
Maar de beelden die spiegels
weerkaatsen, laten zich soms
verschillend bekijken en verkla
ren. Sterker nog: er zijn mensen
die hun ogen sluiten voor de
(harde) werkelijkheid, waarmee
ze oog in oog staan. Het is dat
soort zelfbedrog, dat voortspruit
uit het verlangen om althans de
schijn van jeugd op te houden.
Gaat vanzelf over. Kaalhoofdi-
gen zullen dat verschijnsel her
kennen. Zij hebben de tijd ach
ter zich dat ze de kam allerlei
kunstgrepen lieten uithalen om
elke pluk haar te benutten in
een tot mislukken gedoemde
poging het kaalslagproces toe te
dekken. Kalende kruintjes en
'parkeerhavens' hebben nu
eenmaal de eigenschap almaar
kaler te worden, tot het mo
ment dat er absoluut niets meer
te kammen valt.
Sinds enige tijd gunt de NCRV
tv-kijkers op vrijdagavond een
blik in 'Spiegels'. Het moet ge
zegd dat de titel de lading aar
dig dekt, tegen deze NCRV-pro-
duktie wordt heel verschillend
aangekeken.
Het betreft wéé r een - licht in
formatief - praatprogramma,
dat volgens boekenwurm-
/schrijver/prietprater en colum
nist Boudewijn Büch wordt ge
presenteerd door een jongen
met modem kapsel en een be
schaafd meisje.
Als persoon c.q. fenomeen werd
Büch laatst blijkbaar interessant
genoeg bevonden voor een in
terviewtje in 'Spiegels'. Waar
mee tevens het bewijs is gele
verd dat ook NCRV-program-
m am akers wel eens een zwakke
dag hebben.
De kennismaking is Büch trou
wens niet goed bevallen. In zijn
lijfblad schreef hij: „Spiegels
vind ik - sorry hoor - een nogal
tuttig, zinledig en doelloos pro
gramma."
Dat zal bij de NCRV aangeko
men zijn!
Maar zoals gezegd: Spiegels
kaatsen beelden terug, die zich
kennelijk verschillend laten be
kijken. Om nog even bij Büch te
blijven: voor doelloos valt mis
schien iets te zeggen. Wat het
doel is van een programma, wat
de zin c.q. het doel van het le
ven is en - zelfs - wat het doel
van Büchs bestaan, over derge
lijke vraagstukken zouden oe
verloze discussies gevoerd kun
nen worden.
Maar tuttig, nou nee. Bij de
NCRV weten ze wel beter. Tien
tallen brieven op poten bereik
ten de ledenadministratie, waar
bovendien de telefoons rood
gloeiend hebben gestaan. In to
taal 38 NCRV-leden zegden op.
De aanleiding: de vertoning on
langs in 'Spiegels' van vrijmoe
dige beelden van de videoserie
'Seks, je lust en je leven.'
Was dit nu de NCRV, traditio
neel de omroep van de omroep-
sters met hoog gesloten kraag
jes? Was dit nu de radioclub, die
van de oprichting af kuisheid en
zedigheid heeft gepredikt? 't Is
maar wat Büch onder 'tuttig'
verstaat, in elk geval vonden
tachtig trouwe leden het ver
toon van al die eentweetjes, uit
gevoerd door een dame en een
heer, de NCRV onwaardig. Geen
kijker van NCRV-signatuur zal
overigens iets hebben tegen
eentweetjes tussen een dame
en een heer. Als het dan maar
wel om korfbal gaat.
Het programma 'Spiegels' zit,
zo leert navraag bij de omroep,
ook na al die eentwee-acties en
de afkeurende reacties daarop
niet op de wip. Karin de Groot
('beschaafd meisje') en 'modem
gekapte' Joël Batenburg mogen
kijkend Nederland voorlopig
nog even de spiegel voorhou
den; de licht-informatieve talk
show die met name NCRV-le
den een 'andere, verrassende
kijk op mensen en gebeurtenis
sen" gunt. Als Gerard van Don
gen, eindredacteur van 'Spie
gels', op z'n woord mag worden
geloofd geeft het praatprogram
ma een nieuwe trend aan. Niet
dat de NCRV voortaan op de
wulpse toer gaat, „wel is 'Spie
gels' een programma dat de
NCRV van z'n stoffige en trutti
ge imago" moet afhelpen.
Dat zal wel. Rijst dan de vraag
of een in zelfgenoegzaamheid
zwelgende advocaat nagenoeg
kritiekloos reclame mag maken
voor zijn praktijk, in hoofdzaak
gefrequenteerd door dienst
plichtigen die niet in dienst wil
len. Deze bestudeerd zelfverze
kerde meester in de rechten
loodst zijn cliënten langs juridi
sche valkuilen om te voorko
men dat ze ooit in loopgraven
belanden.
Wie kijkt naar 'Spiegels', zal ver
moedelijk niet aan de conclusie
ontkomen dat het presentatie
duo Karin de Groot en Joël Ba
tenburg veelvuldig in de spiegel
van Jongbloed en Joosten heeft
gekeken. Helaas moet die te be
slagen zijn geweest om de fijne
kneepjes van het vak op te pik
ken. Onlangs vertelde bokser
John Emmen over de 'knock
out' en de nasleep ervan. Em
men werd abrupt onderbroken
door de almaar kwekkende en
slecht luisterende De Groot op
het moment dat hij de kijkers
zinnige informatie probeerde te
verschaffen over het EEG-on-
derzoek, waaraan boksers na
een K.O. worden onderworpen.
De Groot kwam er tussen met
een absoluut irrelevante vraag.
De kijker mocht eens denken
dat er ook nog wel eens een in
telligente bokser de ring be
treedt.
HILVERSUM JOLANPA OUKES
Al 28 jaar spijkert
Teleac via radio en
televisie leergierige
Nederlanders bij met cursus
sen die variëren van tekenen,
Latijn tot omgaan met het ge
zinsbudget. Het najaarspro
gramma 1991 dat de stichting
onlangs presenteerde, beslaat
tal van sectoren.
Aanvankelijk zette Teleac
Academie, zoals het in de be
ginjaren heette, een onderwijzer
met krijtje en schoolbord voor
de camera. Tegenwoordig zijn
de cursussen visueel aantrekke
lijker en organiseert Teleac ook
'randverschijnselen' als reizen
naar China. Dit ter ondersteu
ning van de succesvolle cursus
Chinees (Ni Hao) waaraan en
kele jaren geleden 14.000 cur
sisten deelnamen.
Voor dit najaar heeft Teleac
wederom twee taalcursussen op
het programma staan: Russisch
en Grieks. De cursus Russisch,
meteen ook de duurste uit het
palcket (cultuur- en taalboek in
clusief geluidscassettes 270 gul
den), is bedoeld om het Rus
sisch te kunnen verstaan én be
grijpen. Het tempo is redelijk
hoog waardoor de cursus het
predikaat 'pittig' krijgt. De serie
begint op 8 oktober (radio) en
14 oktober (tv).
'Grieks voor beginners' heeft
tot doel het Grieks te leren ver
staan en een beetje te spreken
(eten bestellen, postzegels ko
pen en dergelijke). De cursus
begint op 16 oktober (radio) en
op 5 november (tv) en kost
89,50 gulden inclusief geluids
cassettes.
De cursus 'Japan na 1945'
geeft een duidelijk beeld van
wat er toen gebeurde. Hoe Ja
pan is opgeklommen tot we
reldmacht maar de eigen ge
schiedenis en tradities niet uit
het oog heeft verloren. De cur
sus kost 39,75 en begint op 19
november.
'Ruimteschip Aarde' doet ver
slag van de meeste recente ont
wikkelingen op ohze planeet.
Vanuit de ruimte kunnen we de
hele aarde overzien en onder
zoekingen verrichten op het ge
bied van milieu, welvaart en
wereldklimaat. De cursus is een
co-produktie van Teleac, het
Britse Channel Four, het Franse
Paravision en het Amerikaanse
South Carolina Education Tele
vision. (Vanaf 17 september,
64,50 gulden.)
Middeleeuwen
Voor historie-fanaten is er de
cursus 'Sprekend over de Mid
deleeuwen' waarin Prof.dr-
Herman Pleij vertelt hoe het
dagelijkse leven er toen uitzag.
Er wordt onder meer gesproken
over seksualiteit, kerk en gewe
ten, rituelen, koopmanschap en
huwelijksmoraal. De cursus be
gint op 3 december en kost
34,50 gulden.
Veruit de goedkoopste cursus
is 'Thuis in geldzaken'. Een se
rie over lenen, sparen, hypothe
ken en verzekeringen. Samen
met de Consumentenbond
heeft Teleac een serie van acht
tv- en radioprogramma's plus
een boek samengesteld. (Vanaf
9 december, prijs 19,90 gulden)
'Het getemde paradijs' gaat
over Europese tuinen vroeger
en nu. In deze serie wordt de
tuinkunst in beeld gebracht
vanaf de Middeleeuwen tot en
met heden. Het is een doorlo
pend reisverhaal, afgewisseld
met historisch commentaar,
anekdotes, bezienswaardighe
den, openingstijden en contact
personen. De reis voert onder
meer langs Italië, Frankrijk,
Groot-Brittannië, België en Ne
derland. De serie begint op 11
november en kost 53 gulden.
Verder dit najaar nog cursus
sen als 'Britse en Amerikaanse
literatuur van deze eeuw' (vanaf
18 november, 97,50 gulden),
'Integraal Management' (vanaf
24 november, 95 gulden), 'Ge
heugencursus' (vanaf 23 sep
tember, 39,90 gulden), 'Effectief
vergaderen' (vanaf 13 oktober,
69,90 gulden) en 'Kennissyste
men' (toepassingen van kunst
matige intelligentie), vanaf 28
november, 197,50 gulden.
De series 'Andiamo' (vakan
tiecursus Italiaans), 'Graven
voor de Farao', 'Indonesië' (taal
en cultuur), 'Kalligraferen'. 'Lo
gistiek, Pc-privé, 'Portugees
voor beginners' en 'Zelf cosme
tica maken', worden dit najaar
herhaald.
VOOR GELD ALLEEN
hoef ik niet meer te wer
ken, ik ben dan ook een
bevoorrecht mens. (Ge
rard Cox)
MIJN LIEFDE voor het
theater is een beetje over.
Dat komt ook, omdat de
mensen het theater zijn
uitgejaagd. (Gerard Cox)
Gerard Cox over de
tijd dat hij optrad
met Frans Halsema:
„Nadat we samen
een paar succesvolle
programma's hadden
gemaakt wilde Frans
zijn eigen weg gaan.
Ik vond dat toen he
lemaal niet leuk."
ARCHIEFFOTO
Deze zomer heeft hij
'Vreemde Praktij
ken'. De opnamen
van het vervolg op de vorig sei
zoen veelbekeken televisieserie
zijn in volle gang. Behalve dat
hij meespeelt, bemoeit Gerard
Cox zich ook met de tekst.
„Het is heel secuur werken. Ie
dereen is natuurlijk op zoek
naar het 'Zeg eens Aaa'-efFect
Maar je merkt het keer op
keen in tegenstelling tot het
Nederlandse lied staat 'come
dy' in Nederland nog in de kin
derschoenen. Althans, laten we
zeggen: het staat op het niveau
van voortgezet onderwijs,
maar er moet nog steeds veel
worden geleerd."
Uitzicht op de Bergse Plas in
Rotterdam, binnen handbereik
een zwezerikje en een glas witte
wijn. De zomer is voor Cox nog
niet voorbij, de nagalm van het
gelijknamige lied is trouwens
nog geregeld te horen. „Hoe dat
destijds is gegaan met dat lied
je, staat in mijn boek: 'Jongen,
rook jij wel genoeg?' Dat boek is
er, zoals zo veel in mijn leven,
bij toeval gekomen. Ik had na
het overlijden van Frans Hal
sema, in '84, een stuk over hem
in de krant geschreven. Naar
aanleiding daarvan kreeg ik de
uitnodiging om een boek te
schrijven. Het heeft één druk
beleefd en dat vind ik eigenlijk
te weinig."
„Hoe het echt is gegaan? Ik
was in het voorjaar van '73 voor
het eerst in mijn leven weer vrij
gezel. Ik was met een vriendin
in een dancing waar ze het lied
Salut les amoureux van Joe Das
sin draaiden. Oorspronkelijk is
het een Amerikaans lied: The ci
ty of New Orleans. Ikzelf was op
dat moment in zo n stemming
van: nu geniet iedereen zo van
het mooie weer, en het was dat
jaar ook een prachtzomer, maar
straks is het allemaal weer voor
bij."
Doorgeslipte hit
„Iets van die melodie bleef in
mijn hoofd zitten. Dat heb ik
vaak. Ik schrijf graag teksten op
bestaande melodieën. Later
zeggen mensen dan dat je lied-
Gerard Cox:
„Ik kan zelf
bepalen wat ik
doe en wat ik
laat. En daar
ben ik blij
om."
Gerard Cox vindt zichzelf een bevoorrecht mens
jes hebt vertaald, maar dat
dus niet zo. Een melodie inspi
reert me tot een nieuwe tekst
Goed, Salut les amoureux ook
In Nederland was dat lied een
doorgeslipte hit. Maar in Frank
rijk stond hij lange tijd hoog ge
noteerd. Ik weet nog dat ik toen
we dat jaar in Frankrijk op va
kantie waren ik mijn zoontje
naar de platenzaak stuurde. 'Ga
eens kijken of die plaat van You
Dassien, want zo sprak hij die
naam uit, er nog is'. En ja, die
plaat bleef maar verkopen."
„En toen heb ik die tekst ge
schreven. En waarom weet ik
niet, maar ik wilde er een single
van maken. Na veel aandringen
van mij, zei John Vis van CBS:
'Nou, doe het dan maar.' En het
werd een hit. Ook dank zij een
subtiel arrangement van Rogier
van Otterlöo, God hebbe ook
zijn ziel. Enfin, CBS heeft ver
volgens als de bliksem een
elpee van me, die nog niet zo
lang uit was, opnieuw uitge
bracht. Natuurlijk met die hit
erop. Toen werd die elpee ook
nog eens platina."
„Dat zijn leuke dingen. Maar
deze bom betekende ook een
verandering van richting in
mijn carrière. In die zin: ik was
opeens algemeen populair. En
dat betekende dat een groot
deel van mijn voormalige aan
hang mijn meest rigide tegen
standers werden. Hoe was de
redenering? Ik was opeens niet
links meer, geloof ik."
Dat is toch later wel weer bij
getrokken, met onder meer je
theaterprogramma's met Frans
Halsema?
„Ja, maar dat was weer later in
de tijd. Ik denk wel eens dat ik
een beetje grensverleggend be
zig ben geweest. Wat ik niet heb
moeten horen toen ik als een
van de eerste 'serieuze' arties
ten in een panel ging zitten. Nu
is het normaal."
Met Frans Halsema had je wel
een vast theaterpubliek.
„Zeker. Je kunt nooit zeggen
wat er met ons samen allemaal
gebeurd zou zijn. Maar nadat
we samen een paar succesvolle
programma's hadden gemaakt,
wilde Frans zijn eigen weg gaan.
Ik vond dat toen helemaal niet
leuk. Maar misschien heeft hij
er goed aan gedaan. Ik voelde
het zelf niettemin ook: je wordt
zo als een tweeëenheid gezien,
dat de dingen die je als individu
goed kan erbij in dreigen te
schieten. Het gevolg daarvan?
Neil Simon heeft toch dat stuk
geschreven: 'The Sunshine
Boys': die twee oude komieken
die elkaar haten, maar die
steeds maar weer samen die
bühne opgaan..."
„Daarbij moet ik je zeggen:
m'n liefde voor het theater is
een beetje over. Ik heb later met
Rients Gratama nog een paar
programma's gedaan en die wa
ren echt goed, maar de top van
voorheen hebben we nooit
meer bereikt."
„Dat komt ook door de ontwik
keling van het theater. De men
sen zijn er toch uitgejaagd. Het
amateurisme is er tot vorm ver
heven. Natuurlijk heb je nog de
groten: Paul van Vliet, Jasperina
de Jong. Maar voor de rest zie ik
voornamelijk mensen die niet
kunnen lopen en staan, die, ge
loof ik, leuk doen. En de men
sen lachen er nog om ook."
„Het abonnementensysteem
heeft er ook geen goed aan ge
daan. Want hoe gaat het: man
heeft de hele dag in de file ge
staan, komt thuis en z'n vrouw
roept: 'We gaan uit, ik heb
kaartjes.' Dan zegt zo'n man
toch: 'Joh, lazer op, ga maar
met de buurvrouw.' En dat ge
beurt. De theaters zitten vol
vrouwen. Het is net de kerk. En
die mannen zitten thuis lekker
aan de keil."
Ben je daarom nu met allerlei
dingen in Rotterdam zo bezig?
„Daar heb ik niet bewust voor
gekozen. Toeval, zo je wil. Ik
kende bij wijze van spreken Ke
telbinkie niet eens. Maar, je
merkt bij optredens: je hebt ietf
Rotterdams. Eric Herfst, verj
domme, God hebbe ook zijn
ziel, zei eens tegen me: 'Jij kunt
je niet permitteren om een gran-
over Rotterdam te maken, wan»
uit jouw mond wordt dat niet
Je hebt iets Rotterdams aan je\
„Dat is waar. Maar ik heli'
daar eigenlijk niets op tegen. Ii)
Rotterdam wordt het geld ver
diend. Ook door de artiesten!
Amsterdam heeft de naanu
maar hier gebeurt het. En wa'
zijn een fabelachtige stad aarf
het worden, ook cultureel. Hief
zijn dingen mogelijk die elderr
niet kunnen. Toen ik met dir
concerten op zondagochtend iif*
De Doelen begon, verklaarde
menigeen me voor gek. Wd
hebben nu gemiddeld 1 900 be|
zette stoelen."
„Maar daarnaast doe ik, 2
al mijn leven lang, zo veel a
re dingen. Vreemde Praktijk
bijvoorbeeld. Ik heb liedjes ge-l
schreven voor de programma'i i
van Jenny Arean, van Joke Bruyj I
en dan denk ik: Ik zit i
een beetje bij. En ik ben zelf b
zig met een cd met Robei
Long. Daar verwacht ik
van. Ik wil dat het een heli
mooie cd wordt. En ik ben blif;
dat ik zelf kan bepalen wat i
doe en wat ik laat. Dat komt!
omdat ik niet meer alleen voor
geld hoe te werken. Nee, ik ben
een bevoorrecht mens."
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
