Buitenland
Steun voor nieuwe
opzet Gorbatsjov
Strijd in Kroatië
steeds grimmiger
Amerikaanse media storten
zich op verkrachtingszaak
Doden op Madagaskar
Shamir moet zijn volk voorgaan in het vredesproces
Militairen in India gedood
EG wil import Japanse
auto's aan banden leggen
Zaterdég 27 juli 1991
023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS
Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgevi
NIEUWSLIJN
loto met militairen vervalst
Vètnam heeft bewijzen dat de foto met drie in de Vietnam-oor-
lo; vermiste Amerikaanse piloten is vervalst. D§ Amerikaanse
warnemend onderminister van buitenlandse zaken Kenneth
Qtnn werd het bewijs geleverd dat een van de mannen op de
fot>, John Leighton Robertson, in de jaren zestig is gesneuveld
me zijn vliegtuig. Wat het bewijs was werd niet bekend ge
makt. De Vietnamese regering beloofde opnieuw te zullen hel
penbij onderzoek naar het lot van tijdens de oorlog in Vietnam
'verlwenen' Amerikaanse militairen.
Naste medewerker Stalin overleden
Laza Kaganovitsj, Josef Stalins laatste nog in leven zijnde
trawnt, is afgelopen donderdag op 97-jarige leeftijd overleden
in ziji woning in Moskou. Kaganovitsj leidde in de jaren dertig
de orjanisatie van de collectieve landbouw, die miljoenen men
sen bet leven kostte. Onder Stalins leiding gaf hij opdracht tot
zuivringen, waarbij duizenden mensen werden geëxecuteerd
en dvangarbeid kregen opgelegd.
Israël maakt alvast Syrische vlaggen
Hoewé een vredesovereenkomst voor het Midden-Oosten nog
ver wejis, neemt de Israëlische vlaggenmaker Chaim Liman
geen eikel risico. Hij begint alvast met het naaien van Syrische
vlaggenvoor het geval dat de Syrische president Assad een be
zoek aar Israë brengt. „Toen ze met de Egyptische president Sa-
dat over .rede begonnen te praten, zat ik niet op te letten. Ik
moest alieen gek werken om nog op tijd Egyptische vlaggen te
maken", ;egt Liman. Wat doet Liman als Assad niet komt? Li
man: „Hijkomt, hoe dan ook".
Shamir deelt gratis bouwgrond uit
De Israëliscie regering geeft, in het kader van haar streven meer
kolonisten mar de bezette Westoever en Gaza-strook te lokken,
grond voor cé bouw van huizen cadeau. De regering heeft al
maanden gebden besloten tot deze maatregel, op aandringen
van minister Tan defensie Arens, maar er opzettelijk geen rucht
baarheid aan jegeven. De regering heeft de laatste tijd ook aan
zienlijk meer ïalestijnse grond in beslag genomen.
WASHINGTON EDWARD LUCAS
THE INDEPENDENT
Het lot van het slachtoffer in de
verkrachtingszaak tsgen Willi
am Kennedy Smith lijkt te be
wijzen dat voor vrouwen die
zijn verkracht door een lid van
een rijke en beroemde familie
de nadelen van een strafproces
groter zijn dan de vpordelen.
Dankzij de Amerikaanse media,
die zich op het seksuele verle
den van het slachtoffer hebben
gestort, is haar naam en foto nu
in alle supermarkten en kiosken
bekend.
Haar seksuele verleden zal
ook aan de orde komen op de
hoorzitting van aanstaande
maandag, wanneer de verdedi
gers van de verdachte haar
daarover aan de tand zullen
voelen. Volgens haar advocaten
zal de vrouw weigeren te ant
woorden, en dan is het aan de
rechter, Mary Lhpo, om te be
slissen of zij kan worden ge
dwongen te getuigen. Onder
andere deze juridische me
ningsverschillen vergroten de
kans dat het proces zelf later zal
beginnen dan op de verwachte
datum van 5 augustus.
Na het seksuele verleden van
het slachtoffer breed te hebben
uitgemeten voor het publiek,
verlustigen de Amerikaanse me
dia zich nu in de nieuwe ont
hullingen over het seksleven
van Kennedy Smith zelf. Nog
drie vrouwen hebben verklaard
door hem te zijn lastiggevallen
of verkracht.
Op de achtergrond is sprake
van een fundamentele botsing
tussen twee gekoesterde ele
menten van de grondwet: vrij
heid van meningsuiting en het
recht op een eerlijk proces.
Nietsontziende concurrentie
tussen de populaire bladen ont
neemt het zicht op een onpar
tijdige stemming voor het pro
ces. Na koppen als „Willie heeft
eerder verkracht" en „Drie
vrouwen en drie gruwelijke ver
halen", en gedetailleerde versla
gen van de beëdigde getuigen
verklaringen zelf, zal het bijna
onmogelijk zijn twaalf Amerika
nen te vinden met een objectie
ve mening over Kennedy Smith.
Een lid van de oppositie tegen het bewind van president Ratsiraka van
Madagaskar brengt een aantal stokbroden aan de regeringstroepen die
een ministerie in de hoodstad bewaken. oppositie probeert het leger
op haar hand te krijgen foto afp
NAIROBI GPD
De oppositie in Ma-
lagascar beweert
«at bij demonstra
tes in de stad
"bamasina, de
tluisbasis van presi
dent Didier Ratsira-
k«, ten minste twee
dtden zijn gevallen.
Bcvendien beschul
digen de oppositie-
patijen de regering
ervin plannen te
heben voor de ar-
restitie van zeker 60
tegeistanders.
Dt oppositie zegt
een ifficiële lijst te
hebben gezien
waarop de namen
van de zestig voor
komen. Zij heeft bo
vendien een beroep
gedaan op de politie
en veiligheidstroe
pen in het land om
zich achter de op
positie te scharen.
De doden in
Toamasina vielen
toen demonstranten
de provinciale kan
toren in de stad bin
nentrokken en er
grote verwarring
ontstond. De oppo
sitiepartijen hebben
aangekondigd de lij
ken naar de hoofd
stad Antananarivo
te zullen brengen en
een dag van rouw af
te kondigen.
Besprekingen tus
sen de oppositie, re
gering en kerklei
ders zijn gisteren af
gebroken, omdat de
regering weigerde
vijf gearresteerde le
den van de opposi
tie vrij te laten. Het
overleg was bedoeld
om een nationale
conferentie voor te
bereiden en een
eind te maken aap
maanden van de
monstraties en sta
kingen.
Communistische dogma 's ingeruild voor democratie en vrije markt
Sovjet-leider Gorbatsjov heeft gisteren overweldigende
steun van de partijtop gekregen voor een nieuw pro
gramma waarin marxistisch-leninistische dogma's wor
den ingeruild voor democratie en vrije markt. Een bij
zonder partijcongres moet dit najaar het besluit van het
Centraal Comité (partijparlement) bekrachtigen.
Die discussie moet om te be
ginnen worden gevoerd binnen
het secretariaat van het Cen
traal Comité, dat de ingediende
wijzigingsvoorstellen in de ko
mende tien dagen moet verwer
ken in de uiteindelijke tekst.
Daarna volgt de discussie in de
afdelingen van de partij die aan
het Congresbesluit (in novem
ber of december) voorafgaat.
Leidinggevende conservatie
ven maakten gisteren duidelijk
dat de overwinning van Gor-
MOSKOU HANS GELEUNSE
Leidinggevende partijfunctiona
rissen benadrukten na afloop de
nieuwe eenheid in de partijgele
deren. De door de media voor
spelde breuk tussen conserva
tieven en hervormers is uitge
bleven, stelde ideologie-secreta
ris Dzasochov vast. Hij en ande
re hoge partijfunctionarissen
gaven echter ook toe, dat het
programma 'aanleiding
r verdere discussie'.
batsjovs 'programma voor soci
alisme en democratie' slechts
een tactische en dus tijdelijke is.
„De echte strijd en de breuk
zullen op het Congres plaats
vinden", voorspelde de Russi
sche conservatief Alexander
Boezgalin. „De eenheid nu is
slechts schijn, omdat de meer
derheid zich niet echt uitspreekt
maar voorlopig bij de feiten
neerlegt".
Gorbatsjov kreeg het Centraal
Comité achter zich, nadat hij
zich gisteren uitsprak over het
centrale thema op deze bijeen
komst: het begin deze week
door de Russische president
Jeltsin afgekondigde decreet dat
partijcomité's in bedrijven en
overheidsinstellingen verbiedt.
De Communistische Partij is de
Geïnspireerd door het topoverieg tussen de Amerikaanse president Bush en Sovjet-leider Gorbatsjov volgen
de week in Moskou biedt een tekenaar een groot aantal cartoons van de betrokken politici aan. Voor liefheb
bers heeft de artiest ook nog een aantal portretten van bekende Sovjet-politici in de aanbieding foto afp
enige die binnen de fabrieks-
poorten is georganiseerd.
Gorbatsjov zei dat hij Jeltsins
decreet zou bestrijden met 'alle
middelen die de grondwet ter
beschikking stelt, inclusief door
mij af te kondigen presidentiële
decreten'. Of dit metteraad ge
beurt, hangt af van een voor
vandaag aangekondigde uit
spraak over de geldigheid van
Jeltsins decreet. Die uitspraak
moet komen van de parle
mentscommissie die toezicht
houdt op naleving van de
grondwet.
Dat de strijd tussen hervor
mers en conservatieven onver
biddelijk doorgaat, bewees de
conservatieve leiding van de
Russische Communistische Par
tij. Het dagelijks bestuur veroor
deelde gisteren de partijfractie
'Communisten voor Democra
tie' wegens 'georganiseerde
fractievorming'. Deze partij
vleugel wordt geleid door
Jeltsins vice-president, kolonel
Roetskoi.
Soms leidt seks g
tot hoofdpijn
LONDEN Rtr
„Vandaag niet schat, ik heb zo'n
hoofdpijn". Het blijkt niet altijd
een smoes. Bij vermoeidheid of
stress kan seks voor hoofdpijn
zorgen. Ook te veel seks leidt tot
problemen. Meestal hebben
mannen er last van. Dit staat in
het Britse Medical Journal van
gisteren.
„Mensen die er niet van op de M
hoogte zijn zullen zeker moeten
glimlachen als ze horen van de k|
'sekshoofdpijn', maar diegene m
die het ervaren hebben lachen P
niet", schreef James Lance, pro- IÉ
fessor neurlogie aan een univer
siteit in New South Wales in
Australië.
Lance vertelde dat sekspart
ners plotseling „knallende kop
pijn" kunnen hebben op het
hoogtepunt van de liefdesdaad.
Andere minnaars hebben een
langzamer opbouw - een onbe
stemd, vasthoudend of ver
krampt gevoel aan de 'achter
kant van het hoofd op het mo
ment van het orgasme, aldus
Lance.
Volgens de professor komt de
hoofdpijn het meeste voor „als
de persoon vermoeid is, onder
spanning staat of voor de twee
de of derde keer binnen korte
tijd gemeenschap heeft". De
„knallende koppijn" treedt mo
gelijk op door de plotselinge
stijging van de bloeddruk tij
dens de daad.
Een soldaat
Kroatische
leger neemt
er zijn gemak
van terwijl hij
het centrum
van Vukovar
bewaakt
ACHTERGROND
AP-CORRESPONDENT JERUZALEM G.G.LABELLE
Er zitten meer plussen dan minnen aan het
aanvaarden van de Amerikaanse voorstel
len voor directe onderhandelingen tussen
Israël en zijn Arabische buurlanden. Het ja
woord van Shamir zal leiden tot besprekin
gen met de Arabische buurlanden, het le
vert enkele jaren uitstel op over de vraag of
de bezette gebieden moeten worden opge
geven en het moet de banden met de Vere
nigde Staten verstevigen.
Daarnaast is Shamir door zijn onverzettelij
ke standpunt over de bezette gebieden ul
tra-rechts telkens een stap voor. Ultra
rechts vreest dat directe vredesbesprekin
gen de eerste stap zijn in de richting van
een Palestijnse staat op de Westoever en in
de Gazastrook.
„De koppigheid van Shamir loont zichzelf.
De Amerikanen en Arabieren hebben al zijn
voorwaarden ingewilligd", aldus politiek
commentator Zvi Gilat deze week in de He
breeuwse krant Hadashot.
Zelfs Israëls grootste vijand Syrië is akkoord
gegaan met bilaterale besprekingen en liet
de eis van een door de Verenigde Naties ge
organiseerde vredesconferentie vallen. Is
raël was bang dat tijdens zo'n conferentie
de Arabische staten als een blok tegenover
de joodse staat zouden gaan staan. Nu ko
men er ook onderhandelingen met een, nog
onduidelijke, Palestijnse delegatie over be
perkt zelfbestuur op de Westoever en in de
Gazastrook. En beperkt zelfbestuur is pre
cis wat Israël de Palestijnen al sinds 1977
aanbiedt en wat de Palestijnen steeds heb
ben geweigerd te accepteren, omdat het
hen niet de mogelijkheid van een eigen
staat biedt.
Maar de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
(PLO) is zwakker geworden door haar steun
aan de Iraakse leider Saddam Hussein tij-
Uitgerekend de havik Yitzhak Shamir,
met zijn ingeslepen afkeer van het idee
bezet land te ruilen voor vrede en zijn
dromen over een Groot Israël, zou wel
eens degene kunnen blijken te zijn die
de vredesonderhandelingen over het
Midden-Oosten op gang brengt.
dens de Golfoorlog. Ook raken de krachten
van het Palestijnse volk uitgeput na 3,5 jaar
intifadah. Daarom ziet het er naar uit dat de
Palestijnen beperkt zelfbestuur zullen ac
cepteren en het betwiste land voorlopig in
Israëlische handen laten.
De voorstellen van de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken James Baker
schuiven onderhandelingen over de bezette
gebieden zeker drie jaar voor zich uit.
Shamir zal bij dit alles ook aan zijn plaatsin
de geschiedenis denkeri. Hij wil de premier
zijn die manhaftig de Amerikaanse druk
weerstond land af te staan. De 75-jarige
Shamir zei onlangs nog dat zijn geloof in
een Groot Israël - Israël plus de tijdens de
Zesdaagse Oorlog veroverde gebieden - het
hem onmogelijk maakt land op te geven.
Hij voegde er echter fijntjes aan toe dat zijn
opvolgers hier misschien anders over den
ken.
Het initiatief van Baker komt ook precies op
een moment dat Israël voor 10 miljard dol
lar aan garanties voor leningen aan de VS
gaat vragen. Dat geld is bedoeld om de Sov
jet-joden te helpen die het land overspoe
len. Shamir houdt bij hoog en laag vol dat
deze leningen moeten worden gezien als
humanitaire hulp en niets van doen hebben
met het vredesproces. Maar niemand twij-
Bij gevechten tussen Serviërs en
Kroaten zijn gisteren ten minste
zeven mensen om het leven ge
komen, onder wie een Duitse
journalist. Servische strijdgroe
pen schoten vanuit een hinder
laag een Kroatische politieman
dood. In Midden-Kroatië wer
den drie politie-agenten in hun
patrouillewagen door een tank
van het federale leger overre
den. In deze buurt zijn volgens
de politie ook een Duitse jour
nalist eh twee agenten aoodge-
schoten.
Het Joegoslavische federale
presidentschap (dat wordt ge
vormd door vertegenwoordigers
uit de zes Joegoslavische repu
blieken en de twee autonome
gebieden binnen Servië) heeft
opgeroepen tot een ogenblikke
lijk staakt-het-vuren om een
werkelijke oorlog in Kroatië te
voorkomen.
In een verklaring die werd
uitgegeven nadat het uit acht
personen bestaande collectieve
leiderschap in Belgrado bijeen
was gekomen omschreven zij
de situatie in Kroatië als 'dra
matisch' en waarschuwden dat
het geweld daar „dreigt om te
slaan in een werkelijke oorlog".
Het presidentschap, dat for
meel beslist over de inzet van
het Joegoslavische federale le
ger, heeft opnieuw geeïst dat al
le gewapende groepen ontbon
den worden. Alleen onder die
omstandigheden gaat het leger
naar de kazernes terug.
In de Joegoslavische kust
plaats Dubrovnik zijn de minis
ters van buitenlandse zaken van
zes Europese landen, behalve
Joegoslavië ook Italië, Oosten
rijk, Hongarije, Tsjechoslowa-
kije en Polen begonnen aan een
twee dagen durende conferen
tie. Hieraan zullen ook de Joe
goslavische premier Ante
Markovic en andere regerings
leiders deelnemen.
Westerse waarnemers zeiden
weinig hoop te hebben dat de
bijeenkomst nieuwe gevechten
kan voorkomen. „Het leger
heeft blijkbaar instructies gehad
met meer machtsvertoon op te
treden en de Kroaten zijn dui
delijk bang enig territorium te
verliezen aan Servië aldus een
westerse diplomaat.
Het Joegoslavische leger
waarschuwde dat de onlusten
in Kroatië, die de vorm van een
burgeroorlog aannemen, steeds
moeilijker in de hand zijn te
handen.
In tegenstelling tot Kroatië is
de sfeer in de buurrepubliek
Slovenië ontspannen. Gisteren
werden de drie vliegvelden in
de republiek weer geopend na
een maand lang op bevel van
het Joegoslavische leger geslo
ten te zijn geweest.
feit eraan dat instemming van Israël met de
vredesvoorstellen goedkeuring van de le
ningen danig zullen versnellen.
Wat zijn voor Israël dan de minnen aan ac
ceptatie van de vredesvoorstellen? Het
grootste risico is dat ultra-rechts gelijk
krijgt: de simpele deelname aan de bespre
kingen kan een impuls geven aan de inter
nationale druk op Israël land op te geven.
Als dat gebeurt en Shamir trekt zich terug
uit het vredesproces kan Washington
kwaad worden, waardoor de garanties voor
de leningen op de tocht komen te staan.
Shamir zou dan eventueel de orthodoxe
partijen in zijn kabinet de kans geven zijn
regering ten val te brengen. Verkiezingen in
Israël vertragen de voortgang van het vre
desproces aanzienlijk.
Aan de andere kant is het zo, dat als Shamir
oprecht bereid is onderhandelingen te voe
ren, hij het Israëlische volk de weg kan wij
zen zoals zijn politieke leermeester Mena-
chim Begin dat reeds in 1977 deed door
vrede met Egypte te sluiten. Begin ging toen
zijn volk voor in het afzweren van het vij
andsbeeld over de Egyptenaren.
De laatste twee jaar tonen opiniepeilingen
aan dat 50 procent van de Israëliërs bereid
is om, op z'n minst, een beetje land te ruilen
voor vrede. Leidende marktonderzoekers
geloven dat een stap in de richting van on
derhandelingen door een havik als Shamir
de joodse angst en haat voor de Arabische
buurlanden kan verminderen.
Volgens Elihu Katz van het Guttman Insti
tuut voor toegepast sociaal onderzoek is de
publieke bereidheid om te overwegen land
op te geven een teken van de Israëlische
vermoeidheid na jaren van conflicten. „Ze
willen eigenlijk bij de hand genomen wor-
Volgens berichten is een mili-
tante pro-Pakistaanse moslim
groep, die begin vorig jaar
openlijk in opstand kwam tegen
het Indiase gezag, verantwoor
delijk voor de hinderlaag. Het
konvooi werd bestookt met ra
ketten, machinegeweren en an
dere automatische wapens.
In de Noordindiase staat
Kashmir hebben moslims meer
dan 100 Indiase militairen ge
dood in een hinderlaag. Het
konvooi van 350 voertuigen
werd aangevallen, nadat het
door een tunnel was gereden.
BRUSSEL GPD-ANP-A
moeten worden bevroren.
Daarentegen zou het aantal Ja
panse auto's dat in fabrieken in
Europa wordt gemaakt (de zo
genaamde transplants), mpgen
groeien van 260.000 per jaar nu
tot 1,2 miljoen in 1999.
De invoer van Japanse auto's
wordt nu nog beperkt in Frank
rijk, Italië, Spanje, Portugal en
Groot-Brittannië. In alle andere
landen, waaronder Nederland,
worden Japanse auto's onbe
perkt toegelaten. In de genoem
de landen maken Japanse au
to's slechts enkele procenten
van het totaal uit, maar in lan
den als Griekenland, Denemar
ken, Ierland of Nederland een
kwart tot de helft.
Volgens de Europese auto-in
dustrie zullen er duizenden ont
slagen vallen als de Japanners
over anderhalf jaar ongelimi
teerd hun auto's in Europa zou
den kunnen afzetten. Binnen de
EG wil men ook met Japaji tot
een afspraak komen voor het
geval dat de autoverkopen in
Europa, tussen 1993 en het eind
van de eeuw, sneller stijgen dan
nu wordt x
De EG-landen hebben gisteren
in Brussel een principe-aldcoord
bereikt om de invoer van Japan
se auto's te bevriezen. De over
eenkomst is bedoeld om met
name in Frankrijk, Italië en
Spanje de gevolgen van de ver
hevigde concurrentie na het
wegvallen van de binnengren
zen in 1992 te verzachten. Het
voorlopige akkoord wordt nu
ter goedkeuring aan de Japanse
regering overlegd.
Kern van het akkoord is dat
Japan zijn auto-export tot het
jaar 2000 mag uitbreiden tot
maximaal 16,09 procent van de
Europese markt. Nu is 11 pro
cent van de in de EG verkochte
auto's van Japanse makelij.
Vanaf 2000 zou de Europese
markt dan volledig vrij moeten
zijn voor Japanse auto's. Dat
geeft de Europese auto-indu
strie de tijd om zich aan te pas-
De directe export van auto's
uit Japan zou de komende jaren
op het huidige niveau van 1,23
miljoen exemplaren per jaar
