Leiden
'Geen stank door
vuilverwerking'
Krakers Ico Athibu
willen geen geweld
Stoomkracht in Leidse
Lakenindustrie maakte
einde aan huisarbeid
'Einde aan dure vuilverwerking'
Stadsdistributiecentrum
kost Leiden juist geld
Omroep Rijnland wint plaatselijke omroepstrijd
Oplichter maakt gemakkelijk
voor 60.000 gulden schulden
Donderdag 25 juli 1991
DE NIEUWE VUILVER-
KING aari de Voorscho-
terweg gaat net zo
schoon opereren als de
rioolzuivering daar ter
plaatse
GEEN GEWELDADIGE
ONTRUIMING maar een
ludieke actie dreigt bij de
ontruiming van het kraak
pand aan de Hoge Rijn
dijk
NIEUWSLIJN
Barbecue weer terecht
De barbecue van restaurant de Stoep is weer terecht. Een aantal
studenten bleek het zware gevaarte als grap vorige week dins
dag, twee dagen na afloop van het eetfestijn Leiden Culinair, van
het Pieterskerkplein te hebben weggehaald. Het studentenhuis
heeft slechts een korte periode van het apparaat kunnen genie
ten. De hulp in de huishouding van de studenten las de rubriek
'Steeds' in de krant van gisteren en belde de Stoep dat ze hun
barbecue konden komen ophalen. De door eigenaar Blonk uit
geloofde beloning is voor haar.
van oudere Leidenaars. 'Stof uit
het Leidse verleden' gaat in op
700 jaar geschiedenis van de
Leidse wolverwerkende indu
strie.
Daarbij is vanuit allerlei in
valshoeken naar de textielin
dustrie gekeken, niet alleen wat
betreft tijd, maar ook wat be
treft onderwerp. Zo bevat het
boek bijvoorbeeld een artikel
over de Weversteeg in de Mid
deleeuwen en een bijdrage over
de textielindustrie in de twintig-
leiden roy klopper
De krakers van het voormalige
Voor anderen is niet zo snel
woonruimte beschikaar. Daar-
zijn de bewoners volgens
Ico Athibu-pand aan de Hoge Van Dijk druk op zoek i
Rijndijk willen het niet laten tematieve kraakruimte.
aankomen op een confrontatie
met de politie. Als een geweld
dadige ontruiming dreigt, verla
ten ze het gebouw vrijwillig. Dit
zal echter niet geruisloos verlo
pen.
De Haagse rechtbank besloot
dinsdag dat de bewoners van
het pand er voor 11 augustus uit
moeten zijn. De krakers zijn
zeer teleurgesteld over deze uit
spraak. „Een bouwplan waar
voor nog niet eens vergunning
is afgegeven, is blijkbaar be
langrijker dat woonruimte" al
dus woordvoerder H. van Dijk.
Na de uitspraak hebben de
bewoners een huisvergadering
belegd waarbij ze zich beraad
den over de nu ontstane situa
tie. Overwogen is om het op een
gewelddadige ontruiming te la
ten aankomen, maar zo hard
willen ze het niet spelen. Niet in
de laatste plaats overigens om
dat het pand Hoge Rijndijk 25
uiterst moeilijk te verdedigen en
te barricaderen is. Verder vin
den de bewoners het onaan
vaardbaar
dicht te timmeren
Drijvende kunstwerken in de
Witte Singel, popbands die het
dak er afspeelden, glibberpaal-
wedstrijden en lekkere hapjes
bij Leiden Culinair. De Leidse
bevolking heeft zich tijdens
laatst editie van de Lakenfees-
ten weer opperbest kunnen ver
maken. Alleen had het met de
Lakenindustrie weinig van
doen.
Het tijdens de Lakenfeesten
verschenen boek 'Stof uit het
Leidse verleden' heeft dat wel.
De bundel, uitgegeven door de
Leidse Dirk van Eck-stichting,
bevat bijdragen die op een con-
al- gresdag in 1989 werden gepre
senteerd en betrekking hebben
Knokploegen
Panden aan de Morsweg en de
Zijlpoort zijn hierbij nog steeds
favoriet, maar ook twee ge
meentelijke gebouwen. De
woordvoerder meldt dat er ook
mogelijkheden zijn in Rotter
dam, maar dat vinden de mees
ten te ver weg. Tevens wijst hij
er op dat er in Zoetermeer veel
schoolgebouwen leeg staan die
uitstekend geschikt zijn als
woonruimte. „Maar de meesten
zoeken toch liever iets in Lei
den".
De krakers zijn niet bang dat
de eigenaren van leegstaande
panden in deze stad hun bezit
de komende tijd laten bewaken
door bijvoorbeeld knokploegen.
„Die kunnen ook altijd komen
als je er al in zit", aldus Van
Dijk.
Aanstaande vrijdag wordt in
het kraakpand aan de Hoge
Rijndijk een voorlichtingsbij
monument eenkomst gehouden voor
buurtbewoners en andere be-
rloewel deze bedrijfstak anno
1991 niet meer bestaat, zijn er
in de stad toch nog talrijke za
ken die aan de textielnijverheid
herinneren: van straatnamen en
wevershuisjes tot herinneringen chine in Leiden - en Nederland
stee
Stoom
Een van de bijdragen handelt
over de modernisering van de
Leidse textielindustrie na 1800.
Tot in het begin van de negen
tiende eeuw gebruikten de tex
tielfabrikanten nog vooral wind
molens en in een aantal geval
len paarde- of rosmolens om
machines aan te drijven. De in
voering van de eerste stoomma-
Een door stoom aangedreven wolsorteermachine die werd gebruikt in de Leidse lakenindustrie.
- in 1816 door de firma F. van den tot en met de jaren dertig
Lelyveldt Wmz. was dan ook van de negentiende eeuw zelfs
een hele verandering. een lichte voorsprong had op
Uit het artikel blijkt dat de Tilburg. En deze stad was nota
Leidse textielindustrie veel eer- bene altijd een van de grootste
der dan elders in noord-Neder
land begon met de introductie
van stoomkracht. Dat is opmer
kelijk, aangezien de Leidse on
dernemers altijd zijn getypeerd
als ouderwets en terughoudend
ten opzichte van mechanisatie.
Het initiatief van Van Lelyveld
kreeg zoveel navolging dat Lei
concurrenten van de Sleutelstad
geweest als het ging om textiel-
produkten. De lonen in Tilburg
waren namelijk veel lager dan
in Leiden, zodat de produktie
daar goedkoper was.
Met de invoering van stoom
machines werden door de Leid
se wolfabrikanten ook tal van
nieuwe werktuigen aangeschaft.
Spinnen, weven en tal van an
dere bewerkingen gingen voort
aan met behulp van stoom
kracht uitgevoerd worden.
van de stoomkracht ging dat
veranderen. De Leidenaars die
in de textiel werkten, gingen
steeds vaker in fabrieken wer
ken. Die fabrieken werden bo-
Een ander belangrijk gevolg vendien ook steeds groter. Al in
de introductie van stoom
kracht in de Leidse textielindus
trie was de concentratie van ar
beid in grote stoomfabrieken.
Eeuwenlang waren de textiel-
produkten voornamelijk door
middel van huisarbeid gepro
duceerd. Maar met de invoering
1853 was de fabrieksarbeid ken
merkend voor de Leidse wolnij
verheid. De nieuwe tijd was
duidelijk begonnen.
('Stof uit het Leidse verleden' is
te koop in de boekhandels en
kost f34,90)
De krakers- weten .nog.niet langstellenden. Hierbij gaan de
precies wanneer ze het pand krakers dieper in op hun be-
^waren tegen het Leidse beleid
ten aanzien van monumenten,
leegstand en de gevolgen van de
rechterlijke uitspraak. De hou-
als dé ontruimingsdreiging*écht ding van de Haagse rechtbank
groot wordt. Op het moment belooft volgens Van Dijk weinig
verlaten. Officieel moet 11 au
gustus. worden1 aangehouden.
Ze overwegen echter om langer
te blijven en pas op te stappen
dat het pand wordt verlaten wil
len ze er een 'ludieke actie' aan
koppelen. Zo is er een idee om
de laatste nacht voor het .stad
huis door te brengen.
Sommige krakers hebben de
mogelijkheid om na de ontrui
ming hun intrek te nemen in
het gekraakte Parmentiercom-
plex aan de 'Lammermarkt.
goeds voor de toekomst
kraakcomplex aan de Lammer
markt. „Misschien dat Van der
Plas zich gesterkt voelt door
deze uitspraak en ook voor deze
gebouwen naar de rechter stapt.
Wat vage plannen voor de
nieuw te bouwen discotheek leiden meindert van der kaau
met woningen zijn wellicht al
genoeg voor een ontruiming."
Gemeente verwacht toch bezwaren van omwonenden
Vervolg van voorpagina
De gemeente houdt er rekening mee dat bewoners van
bij voorbeeld Apollolaan en Brahmslaan afwijzend staan
tegenover de komst van van de composteer- en schei
dingsinstallatie. Op dit ogenblik zijn er op het terrein
slibvelden die straks worden opgeruimd. „Daarvoor
komt nu iets in de plaats dat in het oog springt. Dat kun
nen we niet ontkennen", zegt G. in 't Veld, hoofd milieu
zaken in Leiden. De installaties die worden uitgekozen
veroorzaken nauwelijks stank- en lawaaioverlast, stelt In genslag wordt dat langer,
't Veld.
De komst van de composteer-
installatie maakt een wijziging
van het bestemmingsplan
noodzakelijk. Het terrein heeft
nu de bestemming waterzuive
ring. De Gevulei gaat zo snel
mogelijk voor de installatie een
afvalvergunning bij de provincie
aanvragen. De Gevulei hoopt
dat procedures en bouw niet
meer dan twee jaar in beslag
bij de minste te-
leiden meindert van der kaau
Naar de komst van de installatie
den vuilniswagens zorgt zeker
niet voor een extra belasting, zo
stelt In 't Veld. Hij wijst op de
reeds een zogenaamde drukte op de Voorschoterweg.
milieu effectrapportage (mer) „De vuilniswag
peperde rekening. Dat is een moeilijk te verkopen
verhaal", aldus Kohlbeck. De Gevulei doet sinds
„We zijn door de komst van een vuilverwerkings- de sluiting van de Leidse vuilverbranding verwoe-
installatie hopelijk over twee jaar eindelijk in staat de pogingen om de problemen van de Leidse
"_l", :ht te
2 eigen broek op te halen", zegt T. Kohl
beck, wethouder in Oegstgeest en lid van het da
gelijks bestuur van de Gevulei. Dat betekent bo
vendien dat dan waarschijnlijk ook een eind komt
aan de zeer hoge reinigingstarieven in de regio
Leiden.
leiden/tilburg
Een stadsdistributiecentrum
(sdc) zoals door Leiden wordt door stilstaande vrachtwagens,
gewenst, bespaartgeen geld, de overslagkosten, het
„Het is eigenlijk onaanvaardbaar dat tarieven
worden geheven die niet alleen de hoogste, in Ne
derland, maar zelfs de hoogste in West-Europa het ministerie
door de vele extra zijn. De burgers moeten afval gaan scheiden en sloten. Nu dat is gebeurt, laten ze ons met de
g| efficiencyverlies dus meer moeite doen, maar krijgen ook een ge- waanzinnig hoge rekening zitten".
De Tilburgse studente bestrijdt
dit. Ze stelt dat een sdc juist veel
duurder
kosten:
gio onder de aandacht te brengen van de minister
van financiën en van milieu. Tot i
niets opgeleverd. „Zoals het nu i
paald schrijnend te noemen", foetert Kohlbeck.
„We hebben niet zolang geleden nog brieven ge
schreven over onze alarmerende situatie en van
het ministerie van vrom hebben we nog niet eens
een bevestiging van ontvangst gekregen. Zeer te
leurstellend. We hebben destijds met steun van
de vuilverbranding ge-
die bepaalt hoeveel
overlast er voor de omgeving
gaat ontstaan. Volgens In 't Veld
zijn met name de stankvoor-
waarden zeer streng, onder
meer door het hoogheemraad-
toe heeft dat schap Rijnland. „De rioolwater-
toch be- zuivering van het hoogheem-
daarbij nauwelijks een verho
ging van de verkeersdruk", al
dus In 't Veld. De afvoer van
compost en onbruikbare resten
gebeurt via het water. Aan de
waterkant komen waarschijnlijk
duwbakken te liggen. De rest-
fractie komt in blokken van een
raadschap heeft lange tijd onder meter bij een meter beschik-
druk van omwonenden baar en worden zo gestapeld
gestaan in verband met de
stank. Nu zijn er dure investe
ringen gepleegd om dat te voor
komen. Rijnland staat dus niet
toe dat nu vlak naast hen vieze
lucht wordt verspreid".
door de honder-
i de nieuwe in-
Garantie
Het Provinciaal Afvalverwijde-
ringsbedrijf Zuid-Holland
(Proav), waarmee de Gevulei dit
project in nauwe samenwerking
ontwikkelt, zorgt ook voor een
gegarandeerde stortcapaciteit.
Wanneer de plaats aan de
Voorschoterweg toch niet door
gaat, dan denkt de Gevulei nog
aan een terrein in de Leeuwen
hoek, nabij de S4 en rijksweg
A44. De lokatie in Leiden Zuid-
West heeft echter de voorkeur
omdat de afvoer per water mak
kelijker is. Het stuk op Oegst-
stallatie betekent ook dat de geester grondgebied is boven
de overslagplaats dien in verschillende hande
overlast
aan de Haagweg en aan de Ga
briel Metzusstraat aanzienlijk
wordt verminderd.
de onderhandeling daarover is
tot nu toe zeer moeizaam verlo
pen.
maar kost een stad juist bijna
2,5 keer zoveel als de huidige
bevoorrading van winkels met
vrachtwagens. Dat concludeert
studente Helen Tomesen aan
de Nationale Hogeschool
r de winkels en der-
gelijke.
Tomesen vroeg ook een aan-
tal vervoerderbedrijven naar
hun mening over sdc's
De
Toerisme en Verkeer in Tilburg meesten zijn bang dat i
in haar eindscriptie: 'Stadsdis- hun vervoer-prestaties verslech-
tributiecentra: een alternatief?'. tert. Ook voorzien ze een stij-
Leiden wil een stadsdistribu- ging van de vervoerskosten
tiecentrum (sdc) vestigen aan door de extra handeling in de
de rand van de stad: grote overslag. Ze vinden verder dat
vrachtwagens geven hun er nog te weinig zicht is op de
vrachtjes voor de binnenstad af organisatie van de sdc's.
i kleinere auto's. Dit bespaart Op dit moment wordt
jaarlijks 18.000 autokilometers
en komt dus ook het milieu ten
goede. Leveranciers brengen
Maastricht een proef genomen
met een stadsdistributiecen
trum. De proef wordt gesubsidi-
verkeer en waterstaat. Leiden
viel af in de race voor deze sub
sidie, maar besloot zelf het pro
hun vrachtje gratis naar de deur eerd door het ministerie
van de detaillist, maar met een
sdc hoeven ze maar tot aan de
rand van de stad te rijden. Een
dergelijk centrum zou 17 mil- ject verder voor te bereiden. In
joen gulden moeten kosten en de groep die dat doet zijn ook
een terrein van 16.000 vierkante vervoersbedrijven vertegen
meter in beslag nemen. woordigd. Die zijn in Leiden ta-
Onlangs bleek uit een onder- melijk enthousiast over het plan
zoek dat een sdc jaarlijks 5 tot 7 een distributiecentrum te ma-
miljoen gulden kan besparen, ken.
De bouw van 'De Carrousel', een ontwerp van de Leidse architect W. Hofman, vordert gestaag. Het koffie-
tentje bij het Van der Werfpark wordt tijdens Summerjazz'91, op de laatste zondag in augustus, geopend.
leiden» janet van duk
loman leefmans
tussen de twee zat en steunde een (derde) nieuwkomer,
de SOL (Stichting Overkoepelende Omroep Leiden).
Eind vorig jaar werden Rijnland en Freewave (inmid-
Omroep Rijnland krijgt, tegen de wil van de gemeente ot
Leiden in, toch een verlenging van de zendmachtiging dels omgedoopt tot Stadsradio Leiden) het plotseling toegang kregen tot de radio. Volgens het Commissari- werkte had hij zijn baas
merkelijk omdat de gemeente juist deze situatie bij j
Rijnland onwenselijk vond. De SOL verweet Rijnland
dat bepaalde groeperingen in Leiden niet of te weinig
de komende vijfjaar. Dat besliste het Commissari
aat van de Media (CvdM) gistermiddag.
Aan de lange strijdt om de Leidse zendmachtiging is
met de uitspraak een einde gekomen. Eerst vochten
streekomroep Rijnland en de ex-piraat Freewave om de
benodigde verklaring van representativiteit van de ge
meente te krijgen. De gemeenteraad was het gekissebis
toch eens. Het Commissariaat kwam er niet
organiseerde vorige maand een hoorzitting.
Gisteren koos het Commissariaat toch voor Rijnland.
Daarbij speelde mee dat de koppeling van programma
maker en machtiginghouder zoals Rijnland die heeft,
meer aansluit op wat in de mediawet is bedoeld met
een lokale omroep, vindt het Commissariaat. Dat is op-
aat heeft de SOL niet aannemelijk kunnen maken dat
dat zo is.
Een van de directe gevolgen voor Rijnland is dat zij
voor het eerst in hun bestaan kunnen aankloppen bij
de gemeente voor subsidie. Wethouder Walenkamp gaf teldirectié op hetzelfde briefpa-
daar al eerder een voorzetje voor toen het er nog op pier weten,
leek dat de SOL het zou halen. Volgens de politie kwam het
Rekening van 20.000 gulden bij Golden Tulip
kennissen geregeld een boeket.
De onbetaalde rekening be
draagt ongeveer duizend gul
den. Voor twee vrienden 'kocht'
hij tickets naar Turkije met een
totale waarde van ruim 5000
gulden.
Dat hij vier maanden op deze
manier zijn gang kon gaan,
komt volgens de woordvoerder
D. Graveland van de politie om
dat bedrijven rekeningen
meestal laat sturen.
De man begon met de serie
oplichtingen in april, toen hij
nog bij een ander uitzendbu
reau in Amsterdam in dienst
was. Hij vertrok daar, maar nam
het bearijfspasje mee. Daarmee
kocht hij voor 4000 gulden spul
len. Dat ging zo gemakkelijk,
dat hij ook andere 'trucs' ging
uitproberen. De bank in Am
sterdam lichtte hij bijvoorbeeld
op door eerst naar de politie te
gaan en te vertellen dat al zijn
paperassen waren gestolen. Hij
kreeg nieuwe papieren van de
politie en opende vervolgens
een rekening bij de bank, waar
hij ook meteen geld opnam.
De man wordt oplichting
flessentrekkerij, valsheid in ge
schrifte en verduistering ten las
te gelegd.
Hij sliep anderhalve maand gra
tis in het Golden Tulip hotel aan
de Schipholweg. Lichtte een
taxibedrijf, bloemenhandelaren,
koeriers en een bank op. Dronk
voor 600 gulden champagne in
Holiday Inn, maar betaalde
niet. De 30-jarige man zonder
vaste woon- of verblijfplaats die
half juli werd aangehouden,
blijkt een oplichter te zijn die de
afgelopen vier maanden zeer
geraffineerd te werk ging. Twee
Leidse rechercheurs kwamen
erachter dat hij voor dik 60.000
gulden bedrijven heeft opge
licht. De man zit in voorarrest.
Hij werd half juli opgehaald
uit het Golden Tulip, waar hij al
sinds eind mei overnachtte.
Steeds bedacht hij weer een an
der smoesje om het personeel
ervan te overtuigen dat de reke
ning heus wel zou worden be
taald. Op briefpapier van het
uitzendbureau waarvoor hij
naamd een kamer voor hem la
ten reserveren. De rekening kon
ook naar het uitzendbureau
worden gestuurd, liet hij de ho-
allemaal 'heel betrouwbaar
over'. Toen er een rekening van
20.000 gulden openstond en er
nog geen cent binnen was, rook
de directie van Golden Tulip
onraad. Er werd contact ge
zocht met het uitzendbureau,
waar niemand iets van de hotel
reserveringen bleek af te weten.
De politie werd ingeschakeld.
Trucs
Voordat de man in het Leidse
hotel terechtkwam, logeerde in
een hotel in Amsterdam. Toen
de rekening 10.900 gulden be
droeg, smeerde hij 'm. Hij ging
op dezelfde wijze te werk als la
ter in Leiden.
Met vrienden of alleen liet hij
zich door Leidse taxi's vervoe
ren, voor een totaalbedrag van
3000 gulden. Bij Holiday Inn in
Leiden dronk hij flessen cham
pagne leeg, zogenaamd op kos
ten van zijn baas. In Amsterdam
at hij een maaltijd die een paar
honderd gulden kostte, maar hij
betaalde niet. De verdachte
schakelde twee Amsterdamse
koeriersbedrijven in om allerlei
goederen te vervoeren naar
vrienden. Kosten: 3800 gulden.
Een bloemenhandel bezorgde
zowel op zijn hotelkamer als bij
