Binnenland
Verzet in PvdA
tegen wao-plan
KNOV wil contracten
voor vakantiewerkers
Ziekenhuizen onderzoeken ouderen-klachten
Massale overstap naar koophuis blijft uit
Staking sjorders ten einde na akkoord
Maandag 22 juli 1991
E BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: RALPH KLEINHOUT
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Hoge golfslag verrast badgasten
Politie en Vrijwillige Reddingsbrigade zijn gistermiddag langs de
Haagse kust 26 keer in actie gekomen om in moeilijkheden ver
kerende badgasten uit het water te halen. Een wind uit het
noordwesten zorgde samen met sterke ebstroom voor een hevi
ge golfslag die veel badgasten verraste. Eén vrouw kreeg veel wa
ter binnen en werd naar het ziekenhuis gebracht.
Particuliere bewaking op stations
De Nederlandse Spoorwegen beginnen vandaag met de inzet
van particulier geüniformeerd beveiligingspersoneel op de sta
tions. Hun taak is toezicht te houden op een aantal door het NS-
personeel aangewezen stations. Doel is het verhogen van het ge
voel van veiligheid, zowel bij het NS-personeel als bij de reizi
gers. De maatregel vormt een onderdeel van afspraken tussen
NS en de vakbonden over de aanpak van agressie op en om be
paalde stations.
Beheerder koffieshop vermoord
De man die afgelopen vrijdag dood werd aangetroffen op een
landweggetje in het Brabantse Liempde is een 32-jarige man uit
Eindhoven. Hij beheerde in zijn woonplaats een koffieshop,
waarvan bekend was dat er hasj werd verkocht. De man is met
meerdere schoten om het leven gebracht. De politie vermoedt
dat de moord te maken heeft met de drugsactiviteiten in de kof
fieshop. De auto van de man werd al eerder uitgebrand aange
troffen in Den Bosch.
Veel onvrede over mondelinge regelingen
Het Koninklijk Nederlands Ondernemersverbond (KNOV) wil dat
werkgevers contracten gaan opstellen voor vakantiewerkers.
Daarin moet staan hoe lang de vakantiewerker in dienst blijft,
wat hij of zij doet en wat het loon is. De contracten moeten de nu
gebruikelijke mondelinge afspraken vervangen, omdat daarover
te vaak conflicten ontstaan.
De werkgeversorganisatie voor het midden- en kleinbedrijf rea
geert daarmee op een onderzoek van de CNV-jongerenorganisatie,
waaruit naar voren kwam dat veel vakantiewerkers klachten heb
ben over hun behandeling. Een woordvoerder liet gisteren weten
dat ook werkgevers er belang bij hebben. „Als een vakantiewerker
om wat voor reden dan ook niet meer komt opdagen, heb je ten
minste een contract waar je op terug kunt vallen".
Volgens een CNV-woordvoerder zijn het niet de vakantiewerkers
die onbetrouwbaar zijn, maar zijn de meeste vakantiebazen „ge
woonweg slecht. Ze denken dat ze vakantiewerkers overal kunnen
inzetten en als ze niet voldoen, worden ze zonder pardon op straat
gezet".
De CNV-woordvoerder wijst echter ook met de beschuldigende
vinger naar de vakantiewerkers zelf. Volgens hem weet 70 procent
niet wat hun rechten en plichten zijn. „Dat vind ik eigenlijk erg
dom. Ze weten bijvoorbeeld niet dat ze recht hebben op vakantie
geld en vakantiedagen. Hierdoor gaat er veel geld aan hun neus
voorbij".
Verder wil de bond dat de bijverdienregels eenvoudiger worden.
Nu is het voor bijvoorbeeld mensen met een studiebeurs erg inge
wikkeld om uit te vinden hoeveel ze mogen bijverdienen. Ook
moeten afspraken over vakantiewerk in de cao-onderhandelingen
worden opgenomen, meent de bond.
In drie Utrechtse ziekenhuizen
komen speciale afdelingen voor
de behandeling van en het on
derzoek naar specifieke gezond
heidsproblemen van oudere
mensen. Het Academisch Zie
kenhuis (AZU) en de Willem
Arntsz Stichting in Utrecht en
het ziekenhuis De Lichtenberg
in Amersfoort krijgen elk een
nieuwe afdeling geriatrie met 24
bedden.
Het AZU en de Lichtenberg
vangen vooral patiënten met li
chamelijke klachten op. In de
Willem Arntsz Stichting kunnen
patiënten met psychische pro
blemen terecht. Beide afdelin
gen zullen nauw met elkaar sa
menwerken op het gebied van
onderzoek en onderwijs.
Snelle doorstroming van de
patiënten naar een verpleeghuis
met een advies voor de therapie
is van belang om overbelasting
van de ziekenhuizen te voorko
men. Over tien jaar telt Neder
land ruim twee miljoen 65-plus-
sers voor wie dan 30 tot 35 pro
cent van alle ziekenhuisbedden
nodig is.
Sins 1989 is in het AZU door
de Utrechtse huisartsen een ge
riatrisch consultatiepunt opge
richt. Dat gaat fungeren als po
likliniek voor nieuwe patiënten.
Daar wordt ook besloten waar
de patiënt zal worden behan
deld.
Nederland telt nog maar 28
geriaters, speciaal op ouderen
gerichte specialisten. Utrecht
wil daarom in dit specialisme
ACHTERGROND
DEN HAAG THEO HAERKENS
Aan de toog in het stamcafé en thuis aan de
borreltafel laaien de discussies weer hoog
op. Wat is wijsheid, doorgaan met huren of
toch maar kopen? Op die vraag is geen een
duidig antwoord mogelijk. Het hangt af van
de omstandigheden. Inkomen en belasting
aftrek zijn de belangrijkste variabelen en
natuurlijk ligt het voor tweeverdieners weer
anders dan voor alleenstaanden of gezin
nen met één inkomen.
De makelaars houden vast aan hun
standpunt dat het bij een huur van 500 tot
650 gulden doorgaans aantrekkelijker is om
te kopen. Zij willen niet alleen stilstaan bij
de maandelijkse lasten, maar verwijzen
graag naar de premie aan het eind van de
rit: het eigen huis dat dan een mooi kapitaal
vertegenwoordigt.
De Nationale Woningraad, de overkoepe
lende organisatie van woningcorporaties, is
terughoudender. „Er zijn altijd golfbewe
gingen, de ene keer is het net wat aantrek
kelijker om een eigen huis te hebben en de
andere keer is huren voordeliger", zegt
voorzitter Van Velzen. Hij doelt op de
steeds opnieuw oplaaiende discussie over
het huurwaardeforfait en de aftrekbaarheid
van de hypotheekrente.
Natuurlijk zijn huurverhogingen van 5,5
procent dit jaar en voor de komende drie
jaar - bij elkaar dus ruim twintig procent -
Het afgelopen half jaar zijn er meer hui
zen van eigenaar verwisseld dan in de
eerste helft van het vorig jaar. Het aan
bod wordt iets krapper waardoor de prij
zen licht blijven stijgen. Dit betekent
echter niet dat steeds meer huurders hun
huis inruilen voor een koophuis. 55 Pro
cent van de Nederlanders huurt, de rest
heeft een koophuis. En voorlopig blijft
dat waarschijnlijk zo, alle opgetogen
woorden van de makelaars ten spijt.
niet erg plezierig, maar de mensen weten
wel waar ze aan toe zijn. „De groep die op
de wip zit tussen huren en kopen blijft
huiverig want het gevoel dat het allemaal
'zo moeilijk te peilen is', overheerst".
De makelaars slagen er niet in dat gevoel
weg te nemen. Zij filosoferen over het ver
trouwen in de toekomst dat samenhangt
met het eind van de Golfoorlog, het verloop
van de cao-onderhandelingen en andere
variabelen. Maar het eind van het lied luidt
steevast dat het „allemaal erg afhangt van
de persoonlijke situatie, waarbij leeftijd, ei
gen geld en uitgavenpatroon een rol spe
len".
Toch zijn er ook mensen die zich min of
meer gedwongen voelen te kopen, omdat
ze op een andere manier eenvoudig niet
onder dak komen. De wachtlijsten in de
Randstad zijn berucht. Twee jaar wachten
voor een huurhuis is niet niets als je daar
net een nieuwe baan hebt. Maar kopen lukt
lang niet altijd. De inkomensnormen voor
prémiehuizen zijn scherp. Wie teveel ver
dient, is aangewezen op de vrije markt en
wie te weinig verdient, komt niet in aan
merking voor gemeentegarantie en krijgt
doorgaans de financiering niet rond.
Overigens zijn er maar weinig mensen
die 's avonds onder de schemerlamp de
plussen en minnen tegen elkaar wegstrepen
en op puur financiële gronden tot de con
clusie komen dat ze maar beter kunnen
verhuizen. „Je verhuist omdat je ergens an
ders een baan hebt gevonden, omdat de ge
zinssamenstelling verandert, of omdat je
een beter huis wilt, maar niet omdat je een
huur een paar tientjes hoger wordt", aldus
Van Velzen.
De plannen van het kabinet met de wao
tasten dat uitgangspunt niet aan, meent hij.
„De meeste mensen met zo'n uitkering, of
een andere, hebben niet zo'n hoog inko
men en wonen al in een huis van een wo
ningcorporatie. En als zij werkelijk in inko
men achteruit gaan, kunnen zij aanspraak
maken op huursubsidie".
Ongeveer tachtig mensen hebben zaterdag enkele
uren de toegang tot de kerncentrale in Dodewaard
geblokkeerd. De actie, georganiseerd door de Anti
Kernenergie Beweging, verliep vreedzaam.
Aanleiding was de beslissing van de Samenwer
kende Elektriciteits Produktiebedrijven (SEP) om de
centrale in Dodewaard tien jaar langer in bedrijf te
houden dan de bedoeling was. In het jongste Elek
triciteitsplan gaat de SEP ervan uit dat 'Dodewaard'
tot 2005 open blijft.
De demonstranten wezen er in een pamflet op
dat kernenergie niet alleen gevaar betekent voor de
landen waar de centrales staan, maar ook voor de
mijnwerkers. Die staan bij hun werk in de uranium-
mijnen aan grote hoeveelheden straling bloot •FO
TO ANP* COR MULDER
De Visser eist aftreden Kok
Binnen de PvdA komt verzet op gang tegen de wao-plan-
nen van het kabinet. Kamerlid en fractiewoordvoerder
voor sociale zaken Spieker heeft gisteren tegenover het
ANP gezegd dat ook het voorstel van zijn fractievoorzitter
Wöltgens om de huidige WAO'ers te ontzien hem niet ver
genoeg gaat. De Rotterdamse PvdA heeft zich als eerste
afdeling fel tegen de kabinetsplannen gekeerd.
wao'ers boven de 50 worden
ontzien. Wöltgens wil alle huidi
ge wao'ers ontzien en voor
nieuwkomers de termijn waar
op de wao overgaat in een aaw-
uitkering verlengen tot maxi
maal acht jaar. „Zover ben ik
nog lang niet", aldus Spieker.
Het aftreden van Kok is overi
gens voor hem niet aan de orde.
De Rotterdamse PvdA heeft
zich als eerste afdeling gekeerd
tegen de wao-planrien. In een
verklaring roepen raadsfractie
en bestuur de kamerfractie en
de PvdA-ministers op alterna
tieven te bedenken voor de hui
dige plannen en initiatieven te
nemen om gedeeltelijk arbeids
ongeschikten aan werk te hel
pen. Volgens raadslid en voor-
PvdA-kamerlid De Visser heeft
gisteren in de Krant op Zondag
gezegd dat PvdA-leider en mi
nister van financiën Kok moet
aftreden. „Met de wao-plannen
van dit kabinet is de sociaal-de
mocratie op de vuilnishoop ge-
durppt", aldus De Visser. Het
fraeuëlid Moor hééft al éérder
gezegd .dat de wao-plannen. van
het kabinet a-sociaal zijn.'
Spieker zegt moeite te heb
ben met de wao-plannen van
zowel het kabinet als Wöltgens.
Het kabinet wil dat arbeidson
geschikten na één tot vijf jaar,
afhankelijk van het arbeidsver
leden, terugzakken naar het bij
standsniveau. Alleen de huidige
malig AbvaKabo-voorzitter Van
de Scheur „draait het alleen om
bezuinigen en snoeien" in het
kabinetsplan.
Hij zegt zich „grote zorgen"
te maken over de PvdA. „Een
man als Kok heeft negen jaar
geleden zelf de vakbondsacties
geleid tegen dit soort maatrege
len. Hij moet toch weten wat hij
doet? Hij moet toch weten hoe
de achterban hierop reageert?".
Volgens een opiniepeiling van
de Krant op Zondag vindt 51
procent van de PvdA-stemmers
dat de sociaal-democraten van
wege de wao-plannen het kabi
net moet verlaten. Ruim veertig
procent zegt niet meer op de
PvdA te gaan stemmen als de
plannen doorgang vinden. De
sociaal-democraten verliezen
volgens de peiling zelfs de helft
van hun stemmers als ook de
koppeling tussen lonen en uit
keringen verdwijnt. Daarover
moet het kabinet volgende
maand een besluit nemen,
maar het ziet er naar uit dat de
koppeling niet houdbaar is.
Horecabond
in actie tegen
discriminatie
DEN HAAG GPD
De Horecabond FNV gaat actie
voeren tegen de discriminatie
van etnische minderheden in
de horeca. Volgens de bond
krijgen buitenlanders voorna
melijk lage functies toegewezen
die slecht worden betaald. De
bond wil in elke regio een werk
groep die de discriminatie in
kaart brengt.
Volgens bondsvoorzitter
Braas werken etnische minder
heden doorgaans als afwasser of
schoonmaker. Braas: „Het taal
probleem speelt hierbij een gro
te rol. Als ze niet goed Neder
lands spreken, wordt een baan
tje in de bediening al erg moei
lijk. Ook worden ze niet gauw
als kok ingezet".
Braas vindt dat etnische min
derheden in de horeca de mo
gelijkheid moeten krijgen om
zich om te scholen, zodat ze
een beter betaalde functie kun
nen vervullen. Hij is er stellig
van overtuigd dat in veel hore
cabedrijven etnische minderhe
den worden gediscrimineerd.
„De taal op de werkvloer is niet
erg vriendelijk. Bij het eerste
conflict zegt een baas al gauw:
Rot maar op naar je vaderland".
Drugsvangst
politie Enschede
ENSCHEDE» GPD
De politie van Enschede heeft
zaterdag negen kilo heroïne en
munitie gevonden bij huiszoe
kingen in vijf woningen. De
drugs hebben een straatwaarde
van ruim een miljoen gulden en
komen waarschijnlijk uit Tur
kije. Bij de huiszoekingen wer
den drie Enschedeërs aange
houden. Op straat werden twee
auto's met vier verdachten
klemgereden. Op Curasao ar
resteerden twee Enschedese re
chercheurs een stadgenote, zij
is teruggebracht naar Neder
land.
De heroïne is afkomstig van
een transactie op 12 juni bij een
Twents recreatiecentrum. Twee
Duitsers uit de grensgemeente
Ahaus hebben daar waarschijn
lijk zo'n tien kilo heroïne afgele
verd aan de Enschedeërs en zijn
daarna beschoten. Het tweetal
raakte daarbij gewond.
gaan opleiden, maar wanneer
dat mogelijk wordt staat nog
niet vast.
Het AZU zal zich vooral be
zighouden met de mobiliteit
van ouderen. Gebrek aan bewe
gelijkheid is er namelijk de be
langrijkste oorzaak van dat
mensen niet terug kunnen naar
huis. Het onderzoek zal zich on
der meer richten op de stofwis
seling van kraakbeen- en bot-
cellen bij veroudering, zenuwaf
wijkingen en stoornissen in het
evenwicht en het gehoor.
ROTTERDAM «GPD
De partijen in het sjorderscon
flict in de Rotterdamse hebben
zaterdagmiddag een principe
akkoord bereikt over een nieu
we cao. De sjorders die lid zijn
van de Vervoersbond FNV zijn
vanmorgen na enkele weken
staken weer aan het werk ge
gaan.
De omstreden brede inzet
baarheid van sjorders is voor
een groot deel voorlopig van ta
fel. De sjorders weigerden in
een cao te laten vastleggen dat
zij ook voorkomend ander werk
moeten doen, zoals stuwen.
Verder zullen de arbeidsvoor
waarden op het niveau van die
van andere havenarbeiders
worden gebracht. De sjorders
krijgen dit jaar duizend gulden
bruto ineens en gaan er per 1
juli vijf procent op vooruit. Op 1
maart 1992 komt daar nog eens
vier procent bij. Het inleveren
van zeven atv-dagen heeft FNV-
onderhandelaar Heilig niet van
tafel gekregen.
In samenwerking met de ge
meente Rotterdam zullen de
partijen bovendien een sjorver-
ordening opstellen, waarin zal
worden vastgelegd dat alleen
sjorders van erkende bedrijven
mogen sjorren, mede vanuit het
oogpunt' van veiligheid en
milieu.
De onderhandelingen vonden
plaats op basis van de eerder
door de Vervoersbond CNV af
gesloten sjorders-cao. De resul
taten daarvan zijn aangevuld
met punten uit het akkoord dat
de FNV vrijdag afzonderlijk be
reikte met het grootste sjorbe-
drijf Oceana. De partijen zaten
niet met elkaar aan tafel, maar
stuurden elkaar faxberichten via
het kantoor van FNV-voorzitter
Stekelenburg.
Werkgeversonderhandelaar
Van der Sluis zegt dat het resul
taat nauw aansluit op het eer
der met de Vervoersbond CNV
gesloten cao-akkoord. Hij vindt
net triest dat er zo lang is ge
staakt voor kleine wijzigingen in
een resultaat dat er al lag. Heilig
zegt het CNV-akkoord echter
„van tafel te hebben gestaakt".
Ook in het stukgoedconfiict
zit inmiddels enige beweging.
De partijen hebben in het afge
lopen weekeinde een agenda
opgesteld voor nieuwe onder
handelingen. Die zouden mor
gen of woensdag kunnen
plaatsvinden.
'Bollenpellers
Stadskanaal
fout behandeld'
AMSTERDAM ANP
De Commissie Gelijke Behan
deling van mannen en vrouwen
vindt dat het arbeidsbureau in
Stadskanaal vorig jaar zomer
ongeoorloofd onderscheid heeft
gemaakt tussen gehuwde en
ongehuwde werklozen bij het
aanbieden van tijdelijk werk in
de bollenpellerij in Noord-Hol
land.
In augustus 1990 wilde het ar
beidsbureau ongehuwde werk
lozen verplichten tot tijdelijk
werk in de bollen 200 kilometer
verderop.^ Voor ongehuwden
wercLdit werk passend geacht
omdat ze toch geen 'zorg voor,
anderen' hadden. Het platform
voor alleenstaanden (PLOA)
schakelde de Commissie Gelijke
Behandeling in.
De commissie vindt de moti
vatie van het arbeidsbureau in
strijd met de wet. De uitspraak
kan volgens PLOA gevolgen
hebben voor het aanbieden van
passend werk door arbeidsbu
reaus en sociale diensten.
Veertien
den aan in Rotterdam na het vestigen van het we
reldrecord roeien. De leden van de stichting Het
Sloepwezen roeiden in een sloep van het Zwitserse
Basel naar de Maasstad, een afstand van 850 kilo
meter. De tocht werd gemaakt onder het motto
roeit. Bij aankomst werden ze begroet door familie
en vrienden, die hen onder meer verwelkomden op
een sleepboot met de toepasselijke naam Volhar
ding. •FOTO ANP PAUL STOLK