Binnenland
Aantal overvallen
explosief gestegen
Leger VS stopt transport via ECT viuchtpia„ Grittenborgh
Smog blijft nog tientallen jaren
Wao-advies SER te
weinig voor kabinet
Centrale banken sluiten
net rond failliete BCCI
Hirsch-Ballin ontkent
Heerma aarzelt over
regeling bouwsparen
Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN
0 FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS),
80 HONDEN heeft de Dierenbescher
ming in de Drentse plaats Hollandsche
Veld in beslag genomen. Vrijwel alle die
ren hadden ontstoken ogen en oren, een
verwaarioosde vacht en te lange nagels.
Tegen de eigenaar is proces-verbaal opge
maakt.
Vormgeving: MITZIE MEUERHOF
DE ROOF in het Van Goghmuseum blijft een raadsel.
De politie heeft het onderzoek naar de overval op 14
april, waarbij voor 1 miljard gulden aan schilderijen
werd gestolen, vooriopig stopgezet. De schilderijen
werden snel teruggevonden, maar van de daders ont
breekt nog elk spoor.
NIEUWSLIJN
Bevolking groeit dit jaar met 125.000
Dit jaar neemt de Nederlandse bevolking toe met circa 125.000
mensen. Dat is aanzienlijk meer dan vorig jaar, zo meldt het
Centraal Bureau voor de Statistiek in een toelichting op recente
cijfers over de bevolkingsontwikkeling. In de eerste drie maan
den van dit jaar groeide de bevolking met 25.869 tegen 23.121 in
dezelfde periode van vorig jaar. Eind maart van dit jaar telde de
Nederlandse bevolking 15.036.314 zielen. De immigratie is net
als in 1990 de belangrijkste factor in de bevolkingsgroei. Dit jaar
zal het aantal immigranten volgens een raming op basis van cij
fers van het eerste kwartaal op circa 120.000 uitkomen.
Directeur Volvo Born stapt op
Directeur Smeets van Volvo Car in Bom stapt op. Smeets wil
plaats maken voor een opvolger nu Volvo aan het begin staat
van een nieuw tijdperk samen met het Japanse bedrijf Mitsubis
hi. Per 1 oktober begint hij een eigen bedrijfsadviesbureau. Een
opvolger voor Smeets (52) is nog niet gevonden. De raad van be
stuur gaat daar binnenkort met de ondernemingsraad over pra
ten. Volgens een woordvoerder van Volvo is het „pertinent niet
waar" dat het vertrek te maken heeft met de huidige reorganisa
tie die bij Volvo ook in de top koppen gaat kosten.
Parool moet rectificeren
Het dagblad Het Parool moet van de Amsterdamse rechtbank
vandaag de beschuldiging rectificeren dat de onlangs doodge
schoten crimineel Klaas Bruinsma financiële belangen had in
Scala Agenturen. Scala, gevestigd in Amsterdam, is een interna
tionale leverancier van pornografie. Verslaggever Bart Middel
burg schreef op 4 juli dat Bruinsma „stille vennoot was in het
miljoenenbedrijf', waarop Scala het dagblad in kort geding voor
de rechter sleepte. Volgens rechtbankpresident Asscher heeft
Middelburg zijn beschuldigingen niet waargemaakt.
Sociaal plan voor defensiepersoneel
De vier centrales van overheidspersoneel ACOP, CCOOP, AC en
CMHF zijn het met minister Ter Beek van defensie eens gewor
den over het afvloeien van 6500 man burgerpersoneel bij Defen
sie in de komende tien jaar in het kader van de Defensienota.
Defensie onderhandelt al maanden met de bonden over een so
ciaal plan om de inkrimping „zoveel mogelijk zonder gedwon
gen ontslagen" te laten verlppen. De maatregelen die nu met de
ambtenarencentrales voor het burgerpersoneel zijn afgesproken,
betreffen vooral herplaatsing en stimulering van de uitstroom.
Dat moet ook de kem worden van de afspraken met de bonden
van militair personeel. Daarvan moeten ruim 30.000 mensen
verdwijnen.
Ministers praten over beperking uitkeringen
DEN HAAG «GPD
Het kabinet is niet van plan zich
bij de aanpak van dé wao en het
ziekteverzuim te beperken tot
het SER-advies dat eind deze
week moet komèn. De maatre
gelen waarover werkgevers,
werknemer en onafhankelijke
deskundigen het blijkens een
concept-advies eens zijn, leve
ren bij lange na niet de bespa
ring op van 5,2 miljard tot 1994
op die het kabinet wil. De dis
cussie in het kabinet gaat daar
om op het moment vooral over
de vraag op welke manier welke
groep wao'ers moet worden ge
kort.
Het zou dan kunnen gaan om
volledig arbeidsongeschikten,
arbeidsongeschikten ouder dan
50 jaar of arbeidsongeschikten
die de laatste vijf jaar al zijn
herkeurd. Welke groep de dans
ontspringt is volgens betrokke
nen „lastig te voorspellen".
Vooral bij de PvdA-bewindslie-
den ligt een beperking van de
uitkeringen in duur of hoogte
erg moeilijk.
Over het SER-advies zijn de
betrokkenen het nog altijd niet
eens. De FNV vergaderde giste
ren over het compromis, maar
kwam er niet uit. Voor een aan
tal FNV-bonden is het niet ac
ceptabel dat de eerste vier ziek
tedagen per jaar van de vakan
tie worden afgetrokken en dat
het begrip passende arbeid voor
wao'ers wordt verruimd. De
FNV vergadert vanavond ver
der. De CNV-bonden hebben
hun onderhandelaars daarente
gen gisteren meer ruimte gege
ven om tot een meerderheids
advies in de SER te komen.
De mogelijkheid bestaat dat
de onafhankelijke Kroonleden
nog een voor de vakbeweging
onaanvaardbaar voorstel zullen
inbrengen om de wao-uitkering
voor werknemers tot 35 jaar te
verlagen van 70 naar 60 pro
cent. Voor elk jaar dat iemand
ouder dan 35 is, komt er 0,5
procent bij, zodat een arbeids
ongeschikte pas op 55-jarige
leeftijd het huidige niveau zou
halen. Het kabinet heeft
soortgelijke maatregel in petto.
Dubbele boekhouding verdoezelde verliezen
AAASTERDAAA GPD
De Nederlandsche Bank (DNB)
treft maatregelen om te voorko
men dat de internationaal ope
rerende Bank of Credit and
Commerce International (BCCI)
via haar bijkantoor in Amster
dam nog betalingen verricht.
BCCI wordt verdacht van groot
scheepse fraude en is bijna fail
liet.
Nadat de Britse Bank of Eng
land alarm sloeg gingen de in
ternationale monetaire autori-
teiten afgelopen vrijdag over tot
een ongekend snelle actie waar-
bij' de tegoeden van BCCI in ze
ven landen werden bevroren.
Twee dagen daarvoor had de
heerser van Abu Dhabi en de
president van de Verenigde Ara
bische Emiraten, grootaandeel
houder sjeik Zayed bin Sultan
al-Nahayan, nog 660 miljoen
dollar in de bank gepompt. Het
is niet bekend of de sjeik op de
hoogte is geweest van de frau
duleuze praktijken van zijn
bank.
Hoewel BCCI al jaren een
duistere reputatie geniet, kon
tot voor kort nooit hard worden
gemaakt dat er iets aan de hand
was. Het bewijs werd vorige
maand aangereikt door het ac
countantsbureau Price Wa-
terhouse. In een rapport, dat
eind vorige week in handen
raakte van de Britse centrale
bank, onthulde het bureau dat
de boeken van de bank grote
gaten vertoonden.
Sindsdien volgen de onthul
lingen elkaar in rap tempo,op.
Zo blijkt er een 'bank binnen de
bank' werkzaam te zijn die al
lerlei frauduleuze handelingen
verricht, zoals het witwassen
van drugsgelden. Om de grote
verliezen te verhullen (de totale
schuldenlast overtreft het ba
lanstotaal) werd een dubbele
boekhouding gehanteerd. Nieu
we spaartegoeden werden ex
pres niet geregistreerd zodat ze
konden worden gebruikt om
gaten in de balans te stoppen.
De Nederlandse vestiging telt
zeventien werknemers en is met
een balanstotaal van 75 miljoen
gulden een relatief kleine bank.
Het kantoor richt zich vooral op
handelsfinanciering.
Gemiddelde buit gehalveerd, pakkans groot
Het aantal overvallen op bedrijven is in de jaren tachtig
fors toegenomen, met 147 procent. Erg lonend lijkt deze
vorm van criminaliteit echter niet meer. De gemiddelde
buit is tussen 1980 en 1990 gehalveerd. Daarnaast is ook
de pakkans vrij groot: 37 procent van de overvallen wordt
opgelost.
per jaar. Toch moet het pro
bleem volgens het Bureau Voor
koming Misdrijven niet worden
overdreven. Overvallen vormen
nog steeds slechts een fractie
van het totale aantal vermo
gensdelicten.
In de vier grote steden, Am
sterdam voorop, worden veruit
de meeste overvallen gepleegd.
Een financiële instelling in de
hoofdstad loopt zelfs 25 procent
kans op een overval. Buiten de
vier grote steden komen ver-
Uit een gisteren gepubliceerd
onderzoek van het Bureau
Voorkoming Misdrijven blijkt
dat financiële instellingen als
banken en postkantoren nog al
tijd het favoriete doelwit van
overvallers zijn. Daarna komen
benzinestations en juweliersza
ken.
Het totale aantal overvallen op
winkels en bedrijven nam in
tien jaar toe van 614 tot 1495
houdingsgewijs veel overvallen
voor in Noord- en Zuid-Hol
land, Gelderland en Noord-Bra
bant.
De halvering van de gemid
delde buit heeft volgens het on
derzoek te maken met de veilig
heidsmaatregelen die veel be
drijven de laatste jaren hebben
genomen. Bij banken is bijvoor
beeld veel minder geld direct
beschikbaar als een gewapende
overvaller voor de balie staat.
Degenen die het slachtoffer
worden van een overval, kun
nen daar flinke psychische
schade door oplopen. Banken
hebben inmiddels een uitge
breid nazorgprogramma opge
steld om hun personeel op te
vangen. Het bureau pleit ervoor
dat dit ook in andere branches
gaat gebeuren.
ÉlJÊ
Een voor sloop bestemde kerk in de Spoorwijk in Den Haag is gisteren door brand verwoest. Twintig wonin
gen en een opvangcentrum in de directe omgeving moesten vanwege de enorme hitte worden ontruimd. De
Haagse brandweer vermoedt dat de brand is aangestoken. De schade is nog onbekend. Met elf voertuigen
heeft de brandweer het vuur bestreden. •foto anp Patrick van berkel
Directie overslagbedrijf legt schuld vertrek bij FNV
'Justitie wilde ontsnapping voorkomen
x x 7C A. A. A. A. nusurudiuil UUUVCUl
Het Amerikaanse leger stopt met het terug
brengen van legermaterieel uit de Golf via
het bedrijf ECT in de Rotterdamse haven.
Het MTMC, het Amerikaanse commando
dat het transport regelt, heeft volgens de
ECT-directie vanmorgen laten weten dat zal
worden uitgeweken naar de havens van
Antwerpen en Bremerhaven. Het werk bij
ECT ligt stil door een staking van stuwers
van de arbeidspool SHB.
Volgens een woordvoerder van het Natio
naal Territoriaal Commando (NTC) van de
Koninklijke Landmacht, dat steun verleent
aan het transport, staat het vertrek van de
Amerikanen bij ECT echter nog geenszins
vast. Volgens het NTC wil het MTMC de si
tuatie vandaag nog aankijken. De ECT-di-
rectie daarentegen zegt dat nog slechts en
kele schepen met legermaterieel zullen
worden afgehandeld.
De ECT-leiding heeft het MTMC dinsdag
morgen vroeg op de hoogte van de acties
van stuwers van de arbeidspool SHB. Die
weigeren nog steeds te assisteren bij het
lossen van het militaire materieel, omdat zij
menen daarvoor niet te zijn ingehuurd.
Volgens ECT-directeur Schut heeft FNV-be-
stuurder Heilig de SHB'ers opgeroepen soli
dair te zijn met de stakende sjorders in de
haven. Zaterdagavond bepaalde de rechter
dat de bond het assisteren van de stuwers
bij lossen van de schepen moet gedogen,
op straffe van een dwangsom van 250.000
gulden per overtreding.
ECT legt de schuld voor het kwijtraken
van de order bij de Vervoersbond FNV. Die
heeft ECT betrokken bij een conflict waarbij
zij geen enkele partij is, aldus Schut: „Wij
worden gemanipuleerd. De bond kan niet
van ons eisen dat wij andere bedrijven
moeten voorschrijven wat zij moeten
doen."
Schut sluit niet uit dat ECT mogelijk ook
andere contracten met het Amerikaanse le
ger gaat verliezen. Hij wil niet zeggen hoe
veel dit zou kosten aan omzet, maar vol
gens ingewijden gaat het om tientallen mil
joenen guldens.
DEN HAAG
Er is nooit een plan van justitie
geweest om gevangenen uit de
Hoogeveense gevangenis De
Grittenborgh te laten ontsnap
pen. Ook heeft justitie nooit het
plan gehad aan gedetineerden
wapens en vluchtauto's ter be
schikking te stellen, zo heeft mi
nister Hirsch Ballin van justitie
geantwoord op vragen van
WD-kamerlid Korthals.
Volgens de bewindsman ont
ving de gemeentepolitie van
Hoogeveen in januari informa
tie dat een ontsnappingpoging
uit De Grittenborgh zou worden
georganiseerd. Het plan was af
komstig van een aantal onbe
kenden, die drie gedetineerden
in de Extra Beveiligde Afdeling
wapens wilden geven om te
ontkomen.
Eén van deze gedetineerden
voelde daar niets voor en speel
de de zaak door aan de gevan
genisdirectie. Tijdens overleg
tussen de officier van justitie in
Assen, de politie van Hoog
eveen, burgemeester Faber van
Hoogeveen, ambtenaren van
het ministerie en de directie van
de gevangenis, werd toen beslo
ten een plan op te zetten om
deze ontsnappingspoging te
verijdelen.
De uivoering van het vlucht-
plan bleef echter uit Op initia
tief van burgemeester Faber be
sloot justitie geen verdere actie
te ondernemen. In plaats daar
van zijn de betreffende gedeti
neerden overgeplaatst naar een
andere inrichting. Volgens de
minister van justitie hebben het
openbaar ministerie, de politie
en de burgemeester in deze
zaak zorgvuldig en in voortdu
rend overleg gehandeld.
Door uitspraken van Faber in
de media is de indruk ontstaan
dat er wel degelijk een vlucht-
plan van justitie was, zoals ad
vocaat Boon van een van de ge
detineerden beweerde. Faber
neemt echter nadrukkelijk af
stand van de beweringen van
Boon, aldus Hirsch Ballin.
Bewindsman ziet meer in hypotheek-aftrek
Hoewel het vandaag een stuk koeler is, hebben de ijsberen in de Nederlands dierentuinen een paar moeilijke dagen a
van het Rotterdamse Blijdorp heeft echter een uitstekende manier gevonden om het hoofd koel te houden.
Het smogprobleem zal
ons land nog tientallen
jaren teisteren. Maatre
gelen als het stilleggen
van het autoverkeer heb
ben nagenoeg geen ef
fect. Het terugdringen
van het autoverkeer, het
verplicht stellen van
schonere motoren en het
beperken van het woon
werkverkeer per auto
kunnen wel soelaas bie
den.
„Maar dat is een kwes
tie van lange adem",
zegt Henk van Rooijen,
milieu-ambtenaar in
dienst van de provincie
Gelderland. Hij fungeer
de tot enkele weken ge
leden als voorzitter van
de Landelijke Werkgroep
Modeldraaiboek Smog,
die een nieuwe regeling
opstelde voor de handel
wijze bij smogvorming.
Het oude script voldeed
niet meer. Teveel ondui
delijkheid bestond over
de vraag in hoeverre het
verstandig was geduren
de smogperioden het au
toverkeer te verbieden.
Onderzoek heeft uitge
wezen dat zo'n maatre
gel geen snelle verbete
ring van de smog-situa-
tie tot gevolg heeft. Vol
gens het nieuwe s
zullen de Commissaris
sen der Koningin pas ge
dragsadviezen doen uit
gaan als de vervuiling in
de lucht extreem hoog is
door aanhoudende hitte
en windstilte. Aangera
den zal dan worden
zwaar werk of intensieve
sportbeoefening in de
middaguren achterwege
te laten.
„Let wel, het gaat hier
niet om een verplichting,
ledereen moet voor zich
zelf bepalen wat hij of zij
wel of niet aankan. Voor
een fitte, jonge vent zal
dat anders liggen dan
voor iemand met een
minder goede gezond
heid. Het lopen van een
halve marathon lijkt me
bijvoorbeeld niet erg
raadzaam", zegt Van
Rooijen.
Dagelijks zal boven
dien via Teletekst en het
ANP een smogbericht
worden verspreid. „Met
de kranten zijn we in
overleg om het smogbe
richt te koppelen aan de
weerrubriek. De bereid
heid daarvoor bestaat."
Met het vaststellen van
de nieuwe regeling is van
het werken met verschil
lende fases afgestapt.
„Omdat is aangetoond
dat oproepen tot het la
ten staan van de auto
door vrijwel niemand
worden opgevolgd en
het verplicht stellen van
maatregelen niet bijdra
gen tot een snelle oplos
sing van het smog-pro-
bleem, is ook de nood
zaak van die fases verval
len."
Van Rooijen vertelt dat
Nederland zich met de
regeringen van België en
Duitsland over eventuele
korte-termijnmaatrege
len buigt. „Erg veelbelo
vend ziet dat er niet uit.
Ons onderzoek geeft al
aan dat het stopzetten
van het autogebruik
geen zin heeft. Ik zou
niet weten wat dan wel."
DEN HAAG ANP
Staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting heeft zijn twij
fels over of en in hoeverre de
overheid het sparen voor een
eigen woning financieel moet
bevorderen. Dat blijkt uit zijn
ontwerpnota 'Bouwsparen: een
globale analyse'.
Alvorens een knoop door te
hakken wil hij eerst wetem wat
de diverse partijen in de volks
huisvesting (bouwers, beleg
gers, banken, consumenten) er-
vanvinden. Heerma heeft daar
om de Raad voor de Volkshuis
vesting (RAVO), waarin deze
partijen zijn vertegenwoordigd,
gisteren om advies gevraagd.
Vorig jaar hebben de Neder
landse Vereniging van Make
laars, de Nederlandse Spaar-
bankbond, de bouwonderne
mers en de PvdA bij Heerma
aangedrongen op een regeling
voor het zogehten bouwsparen.
Vooral in Duitsland is dit popu
lair. Het systeem biedt potentië
le woningkopers de mogelijk
heid belastingvrij te sparen.
Duitsland kent echter geen fis
cale aftrek van de hypo
theekrente.
De PvdA wil het bouwsparen
vooral richten op lagere inko
mensgroepen. Zij zouden niet
alleen fiscaal voordeel moeten
krijgen, maar ook overheidspre-
mies. Het huidige systeem,
waarbij het rijk subsidies geeft
aan kopers van goedkope
nieuwbouwwoningen, zou dan
kunnen verdwijnen.
Heerma ziet weinig in het
zonder meer overnemen van
het Duitse systeem. Hij geeft de
voorkeur aan sparen achteraf
via hypotheekrente-aftrek. Ove
rigens heeft het Duitse ministe
rie van volkshuisvesting Heer
ma tijdens een werkbezoek met
klem ontraden de rente-aftrek
te vervangen door het fiscaal
bevorderd sparen vooraf.
De staatssecretaris betwijfelt
verder of de overheid het
bouwsparen financieel moet
steunen als het gaat om de ho
gere inkomensgroepen. Ook
vraagt hij zich af of de subsidies
van het rijk gebruikt moeten
worden om het kopen van be
staande woningen te bevorde
ren, zoals de PvdA voorstelt.
Heerma wijst er op dat het hui
dige premie-koopbeleid gericht
is op de bouw van nieuwe wo
ningen voor lagere inkomens.
Claus niet
op vakantie
met Beatrix
Prins Claus gaat niet mee op va
kantie naar Italië. Koningin
Beatrix vertrekt vandaag wel
naar Italië met haar zoons Jo-
han Friso en Constantijn, maar
de duur daarvan zal afhangen
van de toestand van de prins.
De koningin zal haar vakantie
ook regelmatig onderbreken om
haar man te bezoeken. Kroon
prins Willem-Alexander blijft bij
zijn vader.
Prins Claus verblijft nog
steeds in het Bronovo-zieken-
huis in Den Haag. Hij werd daar
vorige week maandag ter obser
vatie opgenomen met nieuwe
„klachten van depressieve
aard", waarvoor hij in 1982 ook
al is behandeld. Zijn toestand is
nog steeds onduidelijk. De prins
heeft het ziekenhuis al wel eni
ge keren verlaten. De Rijksvoor
lichtingsdienst wil niets zeggen
over de ernst van de klachten
on het verloop van de behande
ling.
