Binnenland
CDA: Herzie
regeerakkoord
Meer geld voor echte hulp
'De deur staat soms met opzet open'
Minister verkoopt
onderwijsgebouwen
Geld voor 1500 politie
wachten in grote steden
Feest prins Bernhard meer een reünie
'Alleen het bewijs in
IRA-proces ontbreekt'
Britse helikopterpiloot verdwaald
Friesland dumpt afval
voorlopig in duwbakken
Maandag 24 juni 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN
D FRISART (chef) PATRICK VAN DEN H
MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Voimgeving: JAKEUEN PAULUS
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
EEN GROOT DEEL van de stadsno-
maden in het westelijk havengebied
van Amsterdam heeft de ontruiming
van hun terrein vandaag niet afge
wacht en is het afgelopen weekeinde
al vertrokken.
NIEUWSLIJN
'Lik-op-stukbeleid' wordt uitgebreid
Minister Hirsch Ballin van justitie wil het 'lik-op-stuk'-beleid uit
breiden. Vandaag dient hij een wetsvoorstel in bij de minister
raad, waarin ook de lichte misdrijven onmiddellijk door de poli
tie kunnen worden afgehandeld, bijvoorbeeld winkeldiefstallen
tot een maximum van 500 gulden. „Tegen winkeldiefstallen
hebben we tot nu toe weinig kunnen optreden", aldus de minis
ter in een televisievraaggesprek. „Dat komt doordat de politie
dat niet mag afhandelen en de diefstallen soms te klein zijn om
daarvoor een volledige procedure voor de rechtbank te voeren.
Mijn wetsvoorstel moet daarin verandering brengen".
Vrouw bekent diefstallen bij bejaarden
Een 55-jarige vrouw uit de stad Groningen heeft bekend het af
gelopen jaar in vooral Groningen, maar ook in Drenthe en Fries
land meer dan honderdvijftig diefstallen bij bejaarden te hebben
gepleegd. Zij liet zich daarbij assisteren door een 75-jarige
vriend uit Veendam, van wie zij een jaar geleden ruim zeventig
duizend gulden blijkt te hebben gestolen. In totaal wist de vrouw
ruim 200.000 gulden te stelen. Het geld ging voornamelijk op
aan dure etentjes, benzine en door het weg te geven aan „ken
nissen en vrienden".
Bestrijding darmziekten verbeterd
Chronische darmziekten kunnen beter worden bestreden. Der
gelijke ziektes kunnen efficiënter worden bestreden via zogehe
ten 'vangers' van de reactieve zuurstofprodukten die de darm
ziekten veroorzaken. Een aantal nieuwe geneesmiddelen is al in
de maak. Dit staat in een proefschrift van de arts A. van der Vliet
uit Amsterdam. Darmziekten veroorzaken veel ongemak bij de
patiënt. Bovendien zijn er tot nu toe geen bevredigende thera
pieën, aldus Van der Vliet. Bij een chronische darmontsteking is
verwijdering van de aangetaste darm soms de enige oplossing.
Vervoersbond FNV stelt ultimatum
Het bestuur van de Vervoersbond FNV heeft vandaag de werk
geversorganisatie SVZ in de Rotterdamse hayen een ultimatum
gestuurd. Daarin wordt geëist dat er voor de stukgoedsector een
loonsverbetering van 3,5 procent moet komen. Ook de werkge
legenheid moet worden verruimd; er wordt volgens de bond nog
steeds te veel overgewerkt. De cao-onderhandelingen werden
afgelopen vrijdag afgebroken. De havenwerkgevers boden 2,5
procent loonsverhoging en volgens de bond 'verder alleen maar
verslechteringen
DEN HAAG GPD
Minister Ritzen van onderwijs
gaat de gebouwen waarin de
universiteiten en hogescholen
zijn gevestigd aan hen verko
pen. Zo krijgt hij eenmalig vele
honderden miljoen guldens
binnen, waarmee hij tekorten
op zijn begroting kan wegwer
ken. In de komende jaren moet
hij echter meer geld aan het we
tenschappelijk en hoger be
roepsonderwijs betalen, omdat
zij zelf voor aanschaf van nieu
we gebouwen verantwoordelijk
worden.
De opbrengst van de verkoop
staat nog niet vast. Eerst moe
ten de gebouwen nog getaxeerd
worden. We staat vast dat de
eerste 480 miljoen gulden van
de opbrengst wordt gebruikt
om een gat in de begroting van
1991 te dekken. Volgende
maand wordt beslist wat er met
DEN BOSCH «ANP
Het gerechtshof is ervan over
tuigd dat de vier IRA-verdach-
ten betrokken zijn geweest bij
het vermoorden van twee
Australische toeristen vorig jaar
mei in Roermond. Alleen het
bewijs ontbreekt. Dat zei procu
reur-generaal mr. F. van Strae-
len afgelopen zaterdag voor het
Gerechtshof in Den Bosch, op
de laatste dag van de behande
ling van het hoger beroep in het
IRA-proces.
Hij had eerder tegen Donna
Maguire, Sean Hick en Gerard
Harte achttien jaar gevangenis
straf geëist en twaalf jaar tegen
Paul Hughes, die hij beticht van
medeplichtigheid. De verdedi
ging heeft vrijspraak bepleit
voor alle verdachten wegens ge
brek aan bewijs. Eerder werd
door de rechtbank in Roermond
alleen Harte veroordeeld tot
achttien jaar gevangenisstraf.
De president van het Bossche
Gerechtshof, mr. W. Smulders,
reageerde op de opmerking van
de procureur-generaal met de
opmerking dat het Hof eerst
een wettig bewijs moet hebben
om te kunnen vaststellen dat er
sprake is van schuld.
De procureur-generaal hield
zaterdag vast aan zijn stelling dat
dat de twee schutters en de
chauffeur van de vluchtauto een
nauw samenwerkende dader
groep vormden. Ook staat vol
gens hem vast, dat het om Har
te, Hick en Maguire gaat. „Ze
mr. G.
uit tal
veel me
trokken
Na fusie TROS en Veronica
DEN HAAG-HILVERSUM
De plannen van TROS en Veronica om commercieel te
worden leidden zaterdag op het Binnenhof tot geruzie
over de vraag of het regeerakkoord al dan niet moet wor
den herzien. Het huidige regeerakkoord gaat er van uit
dat de publieke omroepen de beschikking houden over
drie tv-netten en vijf radiozenders.
CDA-woordvoerder Beinema
zei het „niet onlogisch" te vin
den om het regeerakkoord te
herzien, maar wil wel eerst
wachten tot de twee omroepen
stappen zetten die „onomkeer
baar" leiden tot vertrek uit het
publieke bestel.
Volgens PvdA-woordvoerster
Van Nieuwenhoven is herzie
ning van het regeerakkoord
overdreven. De PvdA vindt dat
goed moet worden gekeken
naar mogelijkheden om een van
de drie netten ter beschikking te
stellen aan Veronica en TROS,
aldus Van Nieuwenhoven.
De stap van Veronica en
TROS is mogelijk geworden
door de Pinksternota van minis
ter d'Ancona van WVC. Daarin
staat dat één van de huidige
drie Nederlandse netten com
mercieel mag worden als twee
zogeheten A-omroepen uit het
bestel stappen.
Prins Bemhard buigt zich c
i geëmotioneerde deelnemer aan het feest ter ere van de 80-ste verjaardag van de prins. foto nieuw anefo r- <b
DEN HAAG GPD
moeten met name langdurig
werklozen als politiewacht wor
den aangesteld. Ook minderhe
den moeten hiervoor in aan
merking komen. Verder is De
Boer van mening dat het geen
tijdelijke aanstellingen mogen
zijn, maar dat de politiewachten
zicht moeten hebben op vast
werk en doorstroming naar een
andere functie bij de politie. Po
litiewachten moeten toezicht
houden op straat en krijgen een
volledige opsporingsbevoegd
heid.
SOESTDUK MARCEL GELAUFF
De politiekorpsen van de vier
grote steden worden zeer waar
schijnlijk uitgebreid met 1500
politiewachten. Voorzitter R. de
Boer van het Centraal Bestuur
van de Arbeidsvoorziening
(CBA) heeft zaterdag verklaard
dat hiervoor subsidie beschik
baar is. Met deze uitbreiding
van de politie is een bedrag ge
moeid van 40 miljoen gulden
per jaar.
Volgens de CBA-voorzitter
Ihr.Beelaerts van Blokland, voorzitter van
de Stichting Eerbetoon Prins Bemhard, had
ze nog streng en vaderlijk toegesproken. De
(oud-)militairen, verzetsstrijders, dragers
van koninklijke onderscheidingen, Enge
landvaarders en wat dies meer zij, die zich
zaterdagochtend in de tuinen van Paleis
Soestdijk hadden verzameld, moesten be
seffen dat het weliswaar feest was, maar dat
discipline in de oorlog een groot goed was,
nu nog steeds is en ongetwijfeld altijd zal
zijn.
„Mannen", klinkt het bars vanonder de
snor van de voorzitter, „als de prins straks
komt en u hem werkelijk een plezier wilt
doen, dan blijft u op uw plaats in de hou
ding staan en maakt u geen foto's. U krijgt
allemaal nog volop de gelegenheid hem te
zien, want hij zal staand in een jeep langs u
komen". Het mag niet baten. De jeep met
een zo nu en dan zwaaiende Bemhard rijdt
langzaam voorbij en de militaire tucht is
verdwenen. Camera's klikken, nekken wor
den gestrekt, hoofden volgen de voorbijko
mende auto en de buurman wordt aange
stoten: „Hij ziet er nog goed uit, hè?"
De viering van de tachtigste verjaardag
van prins Bemhard blijkt vooral een reünie
van oud-strijders en veteranen te zijn. Zo'n
drieduizend genodigden zijn door de Stich
ting Eerbetoon in de tuin van paleis Soest
dijk bijeengebracht. De gasten halen onder
het genot van een drankje herinneringen op
aan vroeger en doen verwoede pogingen
Bemhard een handje te schudden.
De prins, uiteraard met zonnebril en an
jer, wandelt over het gras. maakt overal een
praatje en moet honderden handen schud
den. Voordat het informele deel van de bij
eenkomst begon, had hij in een heel kort
toespraakje al gezegd: „Ik verheug me oude
vrienden terug te zien".
Het in gang zetten van een défilé bete
kent de afsluiting van het samenzijn. Som
migen, met wat erg stramme benen, heb
ben moeite het tempo bij te houden. Een
enkeling draagt de rechtertiand op het hart
en anderen marcheren alsof ze voor het
eerst onder de wapenen zijn geroepen.
Bemhard glimlacht minzaam en wuift
een enkele keer, prinses Juliana zwaait uit
bundig en kroonprins Willem-Alexander
(ook van de partij) staat onbeweeglijk. Dan.
als de laatste groep het podium heeft ge
passeerd, is het feest opeens afgelopen. De
gasten lopen rechtstreeks richting auto's en
bussen en Bemhard, luliana en Willem
Alexander verdwijnen richting het paleis.
de rest van de opbrengst ge
beurt.
Behalve een bezuiniging le
vert de maatregel ook nog een
grotere vrijheid op voor de uni
versiteiten en hogescholen. Zij
kunnen in het vervolg zelf be
slissen of ze een nieuw gebouw
willen betrekken of de huidige
huisvesting willen laten op
knappen. Voor investeringen en
onderhoud krijgen zij jaarlijks
een bedrag van het ministerie
van onderwijs. Als ze meer wil
len uitgeven, zullen ze dat moe
ten lenen.
Het voortgezet onderwijs
krijgt in de toekomst ook met
dit systeem te maken. Het mid
delbaar beroeps onderwijs
(mbo) is daarbij als eerste aan
de beurt. Vanaf 1 januari 1995
zullen deze scholen ook de ver
antwoordelijkheid over aan
schaf en beheer van de gebou
wen krijgen.
zijn kort na de aanslag samen in
Sittard gezien. Ze zijn aange
troffen bij een IRA-wapendepot.
Ze zijn op de vrijdag voor de
aanslag samen weggereden",
aldus mr. Van Straelen.
De verdediging hield staande
dat niet wettig en overtuigend is
bewezen dat het viertal betrok
ken is geweest bij de dubbele
moord in Roermond. Volgens
in Asperen, de raads-
Donna Maguire, blijkt
n aanwijzingen dat er
r dan vier mensen be
daren bij de aanslag.
Mr. W. van Bennekom, de
raadsman van Paul Hughes,
herhaalde nog eens de grote
twijfel die hij heeft over de ge
loofwaardigheid van de getuige
die Hughes zou hebben gezien
in Venlo, op de plaats waar de
latere vluchtauto is weggehaald.
Raadsman R. Bom, de raads
man van Sean Hick, hield het
Hof nogmaals voor dat het
postuur van zijn cliënt niet
overeenkomt met dat van één
van de schutters. Getuigen
spreken van een grote, stevige
man, terwijl Hick juist een ten
ger postuur heeft en slechts 1
meter 70 groot is.
De verdachten herhaalden in
hun laatste woord nadrukkelijk
dat ze onschuldig zijn, dat ze
niet in Roermond, Sittard of
Venlo zijn geweest en dat ze
geen lid zijn van de IRA.
Het Gerechtshof in Den
Bosch doet op vrijdag 5 juli uit
spraak.
„Onze fregatten zijn groter", mopperde een Duitser tijdens zijn bezoek aan de Vlootdagen in Den Helder af
gelopen weekeinde. Het weerhield hem en zijn landgenoten er niet van om massaal af te reizen naar de mari
nehaven. Het gebeuren trok 170.000 belangstellenden uit binnen- en buitenland. foto anp - hans steinmeier
Minister Pronk wil bezuinigen op onderzoek
Minister Pronk van ontwikke
lingssamenwerking wil volgend
jaar flink bezuinigen op de uit
gaven voor onderwijs, onder
zoek en voorlichting. Op die
manier moet er meer geld over
blijven voor echte hulp aan lan
den in de Derde Wereld.
Pronk heeft dat zaterdag in
een interview met het Parool
gezegd. Begin deze week maak
te de bewindsman in de Twee
de Kamer duidelijk dat een aan
tal landen, waaronder India, dit
minder geld uit de Neder
landse ontwikkelingsbegroting
krijgt. Pronk is namelijk veel
geld kwijt aan noodhulp voor
landen als Bangladesh
Afrikaanse landen.
Om te voorkomen dat dit pro
ces voortgaat, wil Pronk be
snoeien op een aantal uitgaven
die hij in Nederland doet. Alles
zal van geval tot geval worden
bekeken. Pronk zegt niets te
voelen voor de kaasschaafme
thode (allemaal een beetje min
der). „Dat is een armoede-op-
lossing. Er moeten prioriteiten
worden gesteld op basis van on
derzoek. Die onderzoeken zijn
er voldoende".
Pronk wil het onderzoeksbe
leid veranderen. Hij wil meer
nadruk gaan leggen op sociaal
wetenschappelijk onderzoek, en
minder op technologisch on
derzoek. Daarnaast wil de be
windsman meer onderzoek
naar veranderingsprocessen in
ontwikkelingslanden. Tenslotte
kiest hij voor versterking van
onderzoekscapaciteit in ontwik
kelingslanden, ten koste van
Nederlands onderzoek.
Pronk wil met ziin subsidies
even kritisch worden als zijn
collega's van Onderwijs en
WVC. Die hebben de afgelopen
jaren al de stofkam door de sub
sidies gehaald. Volgens Pronk
heeft dat tot gevolg gehad dat
universiteiten, die bij deze mi
nisteries minder geld loskregen,
zich maar tot ontwikkelingssa
menwerking hebben gewend.
Politie geeft bekeuring voor parkeren bij pompstation
De rijkspolitie heeft zaterdag
een Britse helikopterpiloot op
de bon geslingerd. De piloot
had zijn toestel neergezet op
een parkeerplaats van een
pompstation langs de rijksweg
13 bij Pijnacker. De piloot die
vrijdag was opgestegen in Enge
land voor een korte vlucht, was
verdwaald en terecht in Neder
land.
De rijkspolitie kreeg zaterdag
ochtend vroeg van een pomp
bediende van een benzinesta
tion langs de rijksweg het ver
zoek „eventjes langs te komen".
Volgens de pompbediende liep
in de buurt van het station een
vreemde man rond die Engels
sprak en beweerde zojuist met
een helikopter te zijn geland.
De 30-jarige lan Muir uit het
Britse Bellshill was vrijdag met
een gehuurde helikopter opge-
stegen om een auto te kopen in
het paar kilometer verderop ge
legen Leiston. Kort nadat hij
was opgestegen raakte de navi-
gatie-apparatuur van zijn toe
stel defect. Direct daarop kwam
hij in noodweer terecht. Na eni
ge tijd gevlogen te hebben daal
de hij met zijn toestel en zag
toen een fel licht van een vuur
toren. Dit licht is vermoedelijk
afkomstig geweest van de vuur
toren in Scheveningen. Muir
dacht echter dat hij bij de Britse
kust was aangekomen. Tot zijn
grote schrik zag hij daama een
fel verlicht ANWB-bord met het
daarop het opschrift 'Rotterdam
16 km'.
De onfortuinlijke Brit zocht
vervolgens naar een geschikte
plek om te landen. Dat was de
parkeerplaats langs rijksweg 13.
De politie heeft Tater vliegveld
Zestienhoven geopend, zodat
de piloot het toestel alsnog op
een luchthaven kon laten lan
den. Tegen de piloot is door de
Dienst Luchtvaart van de rijks
politie proces-verbaal opge
maakt, omdat hij ineerste in
stantie was geland op een par
keerplaats voor auto's.
Haagse psychiater: zelfdoding psychiatrische patiënten niet uitzonderlijk
HILVERSUM GPD
Psychiatrische inrichtingen in
ons land zetten soms opzettelijk
de deur open om zwaar depres
sieve patiënten de gelegenheid
te geven een eind te maken aan
hun leven. Het gaat daarbij om
een betrekkelijk groot aantal ge
vallen per jaar. Daarnaast komt
het in Nederland naar schatting
zo'n vijf tot tien keer per jaar
voor, dat artsen actieve hulp bij
zelfdoding van psychiatrische
patiënten verlenen.
Dat zei psychiater Nolen gis
teravond in een uitzending van
KRO's Brandpunt. Nolen is als
psychiater verbonden aan het
psychiatrisch ziekenhuis Bloe-
mendaal in Den Haag. De Ne
derlandse Vereniging voor Vrij
willige Euthanasie publiceerde
vorige week een rapport. Daarin
wordt gepleit voor het mogelijk
maken van euthanasie bij psy
chiatrische patiënten die 'uitbe-
handeld' zijn en uitdrukkelijk
om beëindiging van hun leven
vragen.
Volgens Nolen worden psy
chiaters vaak met patiënten ge
confronteerd, die vragen om
hulp bij zelfdoding. In de mees
te gevallen zijn depressieve pa
tiënten nog wel te helpen, soms
met dwangbehandeling. In een
aantal gevallen is hulp echter
niet mogelijk. Er is dan maar
één manier om die psychiatri
sche patiënten voor zelfdoding
te behoeden en dat is ze opslui
ten en goed bewaken. Een me
thode, die in de psychiatrie als
'onmenselijk' wordt geken
schetst.
„Het is dagelijkse praktijk, dat
instellingen bewust risico ne
men, in die zin, dat ze patiënten
niet optimaal bewaken zegt
Nolen: Hierbij gaat het om situ
aties, waarbij artsen en ver
pleegkundigen zich ervan be
wust zijn, dat een patiënt zich
zelf zal doden en men daarmee
'vrede' kan hebben, aldus No
len.
Daarmee kent Nederland in
feite al een praktijk, waarin zo
wel passieve als (zij het op be
scheiden schaal) actieve hulp
bij zelfdoding van psychiatri
sche patiënten wordt verleend.
LEEUWARDEN GPD
verwerken in nog te bouwen
verbrandingsovens bij Wijster.
De provincies Drenthe en Gro
ningen hadden dit als voor
waarde gesteld voor het tijdelijk
bergen van het Friese afval.
Over een jaar of tien kan
Friesland waarschijnlijk zelf
weer het afval verwerken. Aan
het eind van dit jaar kan in ie
der geval de Friese stortplaats
Weperpolder weer in gebruik
worden genomen. Tot dat
ogenblik komt het afval van
Friesland terecht in duwbakken.
Inmiddels ligt al een eerste
duwbak bij Bergum vol.
In de provincie Friesland zijn 31
gemeenten begonnen hun afval
op te slaan in duwbakken. Door
de andere noordelijke provin
cies zou 36.000 ton overtollig
Fries afval worden opgenomen.
Maar de afspraken daarover zijn
op het laatste moment afge
ketst.
Tot I oktober zit Friesland
met afval dat niet kan worden
verwerkt. De 31 Friese gemeen
ten weigeren namelijk een con
tract te tekenen dat hen ver
plicht na 1998 hun vuil te laten
