Leven en wonen Van knapzak tot modieus accessoire Zonnebrand Zet er gerust de schaar in Maandag 24 juni 1991 todactie: 023-150263 HENRIETTA VAN DER HOEVEN Vormgeving: COR HOOGETERP 19 CANDICE BERGER over de Ameri- KIM HUBARD: „Ik heb nog nooit CLEM SCHOUWENAARS „De gun- kaanse modeontwerper Ralph Lau- gehoord van iemand die ophouden sten van een vrouw komen altijd voor ren: „Hij heeft in zijn stijl datgene ge- wil met leven vanwege de kosten" een goed deel uit nieuwsgierigheid bracht, waar men altijd van heeft ge- voort", houden". aan voedingswaarde want de meeste voe ding zit altijd in de top van de plant die be zig is door te groeien. Een andere woekeraar, die tot orde geroe pen moet worden rond deze tijd is de ak- kerhoombloem die heel goed een snoei- beurt kan hebben. Ook de aubrietia mag wel een beetje in toom worden gehouden. Het voordeel van een snoeibeurt rond deze tijd van het jaar is dat we visueel geen scha de lijden want binnen de kortste keren heb ben de planten weer stevige uitlopers en takjes gemaakt, zodat de tuin er weer jonger en frisser uitziet als voor de snoeibeurt en daar gaat het ten slotte om. Het is het een onjuiste gedachte dat een door de zon bruin ge brande huid een bewijs van ge zondheid is. De zonnestralen doen de huid veel meer kwaad dan goed. Het is waar, er zijn bepaalde lichtstralen die in de huid vi tamine D vormen. Maar wie normale voe ding eet krijgt voldoende vitamine D naar binnen. En als dat niet zo is, zijn er nog al tijd vitamine D-preparaten die kunnen worden ingenomen. Een huid, die aan de zon wordt blootge steld, loopt hoe dan ook schade op. Op het moment dat dit gebeurt, merken we dat niet. En hoe klein die beschadiging ook is, zij herstelt niet. Loopt de huid jaren achter een beschadigingen op, dan verandert het weefsel van de huid en spreekt men in de volksmond van een 'oude huid'. Die vroeg tijdige veroudering zien we bij mensen die beroepshalve zeer veel aan zonlicht bloot staan, bij voorbeeld landarbeiders of zeelie den. Zo'n 'oude huid' krijgt rimpels, wordt dun, bloedvaatjes lopen er als slangetjes over, er verschijnen rode of gele verkleurin gen, pigmentvlekken en de huid gaat schil feren. De huid beschermt zich op twee manieren tegen de ultraviolette stralen van het zon licht: doormiddel van pigment en door ver dikking van de lederhuid. Door de verdik king worden de huidlagen die dieper liggen beter beschermd. Maar een veel belangrij kere verdediging is de pigmentering van de huid. Rassen die veel pigment hebben (het negroïde ras) zijn goed tegen zonnestralen beschermd. De huid van blanke mensen neemt voor een belangrijk deel de stralen op: er treedt beschadiging van de lederhuid op. Zodoende wordt de opperhuid ongun stig beïnvloed waardoor gemakkelijker huidkanker kan ontstaan Mannen kunnen slechter tegen de zon dan vrouwen. Vrouwen zijn vooral gevoelig voor de zon in de eerste twee dagen van de men struatie en van de tweede tot de zevende maand in de zwangerschap. Een rol speelt ook het type huid. Zo zal een vette huid de zonnestralen honderd keer beter absorberen dan een droge. Het vet (talg) op de huid moet men zien als een soort olie, die de zonnestralen als het ware filtert. Het gevolg is dat een vette huid niet zo snel, maar wel gelijkmatiger, bruin wordt. De kans op verbranden is minder groot dan bij een droge huid. Over het alge meen hebben ook blonde en rood-achtige types meer last van de zon dan bruinharige. Om een gevoelige huid tegen overmatig zonlicht te beschermen zijn er allerlei mid deltjes. Voor zowel inwendig als uitwendig gebruik. Soms moeten er medicamenten worden ingenomen als de zon een ernstige verbranding heeft veroorzaakt. Het verve lende daarvan is wel dat het één of twee jaar kan duren voordat die medicijnen weer helemaal uit het lichaam zijn vefdweneh. Zonnebrand De behandeling van zonnebrand zelf is de zelfde als die van een oppervlakkige ver branding: het slachtoffer naar een koele plek brengen, natte compressen aan bren gen of inpoederen met talk. Indien de huid heel pijnlijk is kan het nodig zijn daarop een zalf aan te brengen waarin een verdo vend middel is verwerkt. Zonnebrand kan gedeeltelijk worden voor komen door op de huid een middel tegen die 'brand' te smeren. Maar de beste be scherming tegen zonnebrand is bescher ming tegen het zonlicht zelf. En dan in het bijzonder tegen de schadelijke ultraviolette stralen. Die schadelijke stralen zijn 's mor gens vóór tien uur en in de middag né drie uur in verminderde mate in het zonlicht aanwezig. Toch bevat het licht dan vol doende ultraviolette stralen om de huid een bruine tint te bezorgen. Wie goed bruin wil worden en zonnebrand tot een minimum wil beperken, moet de eerste confrontatie met de zon niet langer laten duren dan een kwartiertje. Langzaam kan het verblijf erin worden opgevoerd. Heel lang in de zon zitten of in zeer warme lucht op een plaats die slecht wordt geven tileerd, kan leiden tot zonnesteek. Het li chaam produceert dan meer warmte dan het kwijt kan. Het koelsysteem van het li chaam is in ernstige mate verstoord. Zonnesteek gaat dikwijls gepaard met zwa re hoofdpijn, braken en slaperigheid. Ze treden plotseling op. Indien er sprake is van een ernstige zonnesteek verliest het slacht offer zijn bewustezijn, krijgt krampen en mogelijk zelfs psychosen. De eerste symptomen van een zonnesteek lijken op die van een warmtestuwing. Maar er is weldegelijk verschil. Een warmtestu wing is een minder gevaarlijke aandoening. Bij zonnesteek krijgt het slachtoffer snel ho ge koorts, die kan oplopen tot 41 graden en nog hoger. Zenuwstelsel, hart en nieren worden aangetast en het bloed stolt. Er is drang om te plassen. De pols en de adem haling zijn versneld. De huid is heet en droog. Zweten, om het lichaam te koelen, doet het slachtoffer niet. Als de lichaam stemperatuur de 43 graden nadert, treedt de dood in. luist daarom is hulp van een arts noodzake lijk. Belangrijk is dat het lichaam wordt ge koeld. Koele lucht langs dat lichaam blazen, zo mogelijk in een ziekenhuis, is een doel treffend middel gebleken. Nadat de tempe ratuur weer normaal is, moet het slachtoffer nog enkele dagen volledige bedrust hou den. Een zonnesteek kan worden voorkomen door hot vermijdon v.in /oor inspannend werk bij grote hitte (in de zon ot oververhit te plaatsen). Wie toch op zulke plaatsen zijn werkzaamheden moet verrichten, moet iets op zijn hoofd zetten, veel water drinken en zouttabletten slikken - of zout water drin ken - om het door transpiratie verloren vocht en zout te vervangen. HET WETEN WAARD Aluminium vaatwerk gaat er weer goed uit zien, als er appelschillen of zure melk in wordt gekookt. Te zoute gerechten krijgen hun juiste smaak weer terug als een zilveren lepel wordt mee gekookt. Plantepotten met nieuw watergeefsysteem Er komt binnenkort een nieuwe plantepot in de handel, die voorzien is van een water geefsysteem. De naam is Claubel Fleur. Hij bestaat uit een binnen- en een buitenpot en tussen die beide bevindt zich het waterre- De uitneembare binnenpot heeft twee ope ningen voor het doorlaten van een katoe nen koord dat het water aanvoert. De plant staat in de binnenpot in normale potgrond en krijgt, zoals proeven hebben uitgewezen, zoveel water toegevoerd als ze wenst. Bij proeven in het Plantenkundig Onder zoekinstituut in Naaldwijk is gebleken dat, wanneer de buitenpot met een laagje water van 4 a 5 cm gevuld is, pas na 4 tot 6 weken opnieuw moet worden bijgevuld, aldus de fabrikant Horex in Veendam. Claubel Fleur wordt gemaakt in zwart en wit, met door sneden van 15 en 19 cm, hoogten respectie velijk 14 en 20 cm. De (kunststof) potten gaan ƒ8,50 en ƒ11,50 kosten. Voor meer in formatie: Horex, Veendam, tel. 05987 - 14767. Het is hoogtij in de tuin, zo rond de langste dag. Alles groeit en bloeit en een aantal struiken die dit vooijaar tot op het merg be vroren leken, begint nu weer tekenen van leven te vertonen. Ze kennen waarschijnlijk de stelregel: „Wat rond 21 juni niet uitloopt en tot leven komt, kan beter opgeruimd worden". Ze willen nog niet opgeruimd worden die slimmerds. Dat neemt niet weg dat we nu wel aan het snoeien van sommige lage planten moeten denken. Neem bijvoorbeeld de vroegbloei- ende hei: vergeten we die tijdig in te snoei en dan hebben we volgend jaar een te hoog opgroeiende struik met dode takken onder- Ook de gróndbedekkers moeten nu in de 1 gaten worden gehouden. Er zijn er die altijd keurig laag blijven zoals Onzelievevrouwe- bedstro, er zijn er die maar weinig gesnoeid moeten worden zoals maagdepalm, maar er zijn er ook bij die letterlijk óm een beetje lucht smeken. Daartoe reken ik op de eerste plaats de ou de, trouwe, mooie dovenetel die zo prachtig de grond bedekt met zijn kleurige blaadjes. Doen we er nu niets aan, dan krijgt de netel zelfs klimneigingen. Vorig jaar was er een die halverwege de forsythia gekomen was, voor ik hem met de snoeischaar tot de orde riep. Wie anderen een plezier wil doen met dovenetels kan de stevige takjes in water zetten. Een gedeelte ervan zal wortelen en deze stekjes kunnen een andere tuinlief- hebber weer blij maken. Stekken we niet, dan brengen we de gesnoeide toppen van de plant naar de composthoop. Ze zijn rijk De spencer dateert uit de 18de eeuw en was van oorsprong een kort, getailleerd jasje met lange mouwen. SPREEKUUR Rugzak: een zak op de rug gedragen, met name door trekkers met banden over de schouders gedragen. Aldus de betekenis die Van Dale aan de rugzak geeft. Jarenlang was de rugzak uit beeld, maar de tijd zien we ze steeds meer op straat verschijnen: de scholier met een rugzak volgestouwd met boeken en de toerist met een uitpuilende knaloranje of felblauwe rugzak. Met ge kromde rug sjokkend langs 's Heren wegen, op zoek naar een plekkie om z'n slaapzak te spreiden. annfmarif 7FVFNRFRCFN scher en de schalenkoffers voor het vlieg- .ANNEMARIE ZEVENBERGENmig dan De rdstassen heb_ Maar dé rugzak is meer. Het is een volwaar- ben een fris uiterlijk en zijn dikwijls met leer afgezet. De zogenaamde bovenlader heeft een rondlopende rits, dat vergemak kelijkt het inpakken. Tendenzen Er zijn twee tendenzen te zien in de tassen- mode. De ene is gebaseerd op de sterke aandacht voor de natuur en het milieu. De ander is meer extravagant en speelt in op de snel wisselende moderne en spectaculai re mode. Beide thema's hebben een eigen vormgeving en kleurstelling. De natuur- kleuren lopen van gebroken wit naar licht- dig mode-accessoire geworden. De rugzak is weer in. Van de meest eenvoudige tot zeer ingewikkelde constructies voor de meest ingewikkelde behoefte. Ze zijn er in allerlei aftnetingen, maten en kleuren. Het vervoer van spullen in een zak is waar schijnlijk de oudste manier. In vroeger da gen nam men een dierevel, legde er de goe deren op die vervoerd moesten worden, maakte een gat in de vier hoeken en stak daar een stok door heen. De knapzak was geboren. Deze werd niet op de rug maar over de schouder gedragen. Uit deze knap zak groeide de buidel, die zich ook nu weer in de mode manifesteert. En uit deze buidel grijs, e ontwikkelde zich de draagtas, die v al zijn vormen open en gesloten kennen. Het huidige modebeeld kent draagtassen gevlochten van bamboe en pitriet. Mode Als we kijken naar de tassenmode zien we dat het grootste deel van de nieuwe zomer collectie is afgestemd op vrijetijd, recreatie en vakantie en op de functie die ze hierin vervult: het transport van baggage te verge makkelijken. De afstanden die tijdens va kanties worden afgelegd, worden steeds beigenuances en daarnaast bruintinten, en groen. Het andere thema kent fellere kleuren: blauwtinten, felle ro den, groen, geel en pastels. Zwart blijft een nog steeds doorlopende modekleur. Het wordt veel gecombineerd met een cognac kleur. Bij de verwerkte materialen zien we veel natuurlijke stoffen, alle soorten textiel van fijne tot grove, rustieke weefsels in zijde, linnen en katoen. Daarnaast leer in talrijke variaties, plantaardig gelooid, zonder enige finish naast transparante geverfd, glansge spoten of hoogglans gelakt. Reptielprints groter. En men gaat ook frequenter op stap, zijn populair, evenals gekleurde leersoorten een korte stedentrip of een lang weekeinde naar de Ardennen. De tassen en koffers worden steeds handza mer. De slappe reiskoffers worden prakti- met opgedrukte motieven, vooral bloemen. In het extravagante thema worden alle soorten metallisé's verwerkt, in goud, brons en zilver. Tassen en koffers worden steeds handzamer. Rugzakken, riemtas en roltas uit de collectie van Kipling. Ook de kleding is van dit merk. Het principe van de Caubel Fleur is heel eenvoudig. foto cpd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 19