Buitenland
Israël kan wapens
kopen van Russen
Kurden tegen vertrek VS
Walesa zegt Sejm
weer de wacht aan
ANC dreigt De Klerk
met massale acties
Gorbatsjov en Jeltsin zoeken toenadering
'Slovenië en Kroatië
26 juni uit federatie'
Maandag 17 juni 1991
Redactie 023-150225 RONALD FRISART (cheb
d HAVERMAN* HANS JACOBS j AN PREENEN Vertalingen MARGRIET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDR1ET Vormgeving: CLARA k
NA EEN STAKING van 24
uur zijn de Franse natio
nale dagbladen zaterdag
weer verschenen en heb
ben de publieke omroe
pen hun uitzendingen
nervat.
DE LAATSTE SOVJET
TROEPEN zijn gisteren
uit Hongarije vertrokken,
twee weken eerder dan
was afgesproken in een
overeenkomst.
Inttmjtioful (UW)
NIEUWSLIJN
Weer negen doodvonnissen in Kuwayt
Het militaire tribunaal in Kuwayt heeft het afgelopen weekeinde
opnieuw negen mensen ter dood veroordeeld. Daardoor is het
totaal aantal doodvonnissen wegens collaboratie met de Iraakse
bezetter gestegen tot twaalf. Het tribunaal legde daarnaast zware
straffen, van 7 tot 25 jaar werkkamp, op aan elf andere beklaag
den.
Doden bij aardbeving in Georgië
In de Kaukasische Sovjet-republiek Georgië zijn zaterdagoch
tend bij een zware aardbeving acht dorpen bijna volledig ver
woest. Daarbij vielen minstens 6 doden en meer dan 50 gewon
den. Een woordvoerster van het Amerikaanse Nationale Aardbe
vingen-informatiecentrum in Virginia, Rebecca Phipps, zei dat
de beving een kracht had van 6,3 op de schaal van Richter. Het
Natuurkundig Instituut voor Aardbevingen in Moskou deelde
mee dat het epicentrum in de buurt lag van Bakoeriani, een
stadje in het Kaukasus-gebergte ongeveer negentig kilometer
ten noordwesten van de Georgische hoofdstad Tbilisi.
Gorbatsjov aanvaardt uitnodiging ontmoeting met leiders G-7
Nieuwe immigratiewet VS
In oktober treedt in de Verenigde Staten een nieuwe immigratie-
wet in werking die het buitenlandse fotomodellen praktisch on
mogelijk zal maken nog in de VS te werken. Bovendien worden
kunstenaars beroofd van de mogelijkheid in de VS te exposeren
en wordt sportmensen de deur gewezen die in de VS willen trai
nen. De nieuwe wet maakt het veel moeilijker een visum gekop
peld aan een tijdelijke werkvergunning te krijgen.
Sudan akkoord met voedselhulp
James Ingram, directeur van het Wereldvoedselprogramma van
de Verenigde Naties, heeft gisteren op een persconferentie ver
klaard dat de regering van Sudan toestemming heeft gegeven
voor hervatting van ae voedselhulp aan tienduizenden vluchte
lingen in het door oorlog geteisterde zuiden van Sudan. De
vluchtelingen werden gedwongen uit het aangrenzende Etiopië
naar Sudan terug te keren, nadat in Etiopië de regering van
Mengistu Haile Mariam ten val was gebracht. Mengistu verstrek
te belangrijke steun aan het Sudanese Volksbevrijdingsleger
(SPLA).
Yilmaz nieuwe premier Turkije
De 44-jarige Meshud Yilmaz wordt de nieuwe premier van Tur
kije. Zaterdag versloeg hij tijdens het congres van de regerende
Moederlandpartij bij verkiezingen voor het voorzitterschap de
huidige premier Yildirim Akbulut (57) met 631 tegen 523 stem
men. Akbulut heeft gisteren het ontslag van zijn regering inge
diend. President Ozal heeft het ontslag aanvaard. Hij heeft Ak
bulut gevraagd aan te blijven totdat de nieuwe regering is ge
vormd.
'Zuivering in Irak'
Het hoofd van de Iraakse militaire inlichtingendienst is door de
IraaÜ ie regering gevangen gezet wegens „a< Öviteiten tegen het
regime", zo hebben legerofficieren van de geallieerden en een
Kurdisch politiek leider gezegd. De arrestatie van generaal ma
joor Wafig lasim Sammari had volgens hen begin juni in Bagh
dad plaats en maakte deel uit van een zuivering onder officieren
die niet loyaal zouden zijn aan de Iraakse leider Saddam Hus
sein Fadhail Merani, leider van de Democratische Partij van
Kurdistan, zei zijn informatie te hebben van Kurdische onder
handelaars in de Iraakse hoofdstad.
Mandela voelt niets voor compromis
JOHANNESBURG
Het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) gaat proberen de re
gering van Zuid-Afrika met
massale betogingen tot aftreden macht niet
dwingen. Nelson Mandela heeft
gisteren op een massabijeen
komst in Soweto nogmaals ge-
eïst dat de regering De Klerk
plaats moet maken voor een
overgangsregering met volledi
ge bevoegdheden. Deze rege
Jaar gele
ring moet toezicht houden op politie doodde destijds in tien
de vorming van niet-raciale de
mocratie in Zuid-Afrika
Mandela stelde zich gisteren
in een voetbalstadion in de
zwarte miljoenenstad Soweto
hard op tegen de Zuidafrikaan-
se regering. Hij zei tijdens een
bijeenkomst ter herdenking van
de Soweto-opstand in 1976 dat
de vorming van een overgangs
regering onontkoombaar is.
„Als de regering niet naar ons
luistert, zuilen wij onze kracht
gebruiken: massale actie. Daar
kan geen compromis over be
staan verklaarde hij.
Het ANC eist tevens dat er
een grondwetgevende vergade
ring Komt. Daarin kunnen vol
gens Mandela de „massa's van
De loegoslavische deelrepublie
ken Slovenië en Kroatië hebben
het ,itg«jopen weekeinde afgc-
sproken dat zij zich uiterlijk 26 in Ijuhljana. de hoofdstad
juni onafhankelijk van loegosla
vië verklaren. Dat heeft het loe
goslavische persbureau Tan jug
gemeld.
Deze afspraak houdt In dat
Kroatië de uittreding uit de fe
deratie vier dagen vervroegt.
Volgens Tanjug sloten de leiders
Onverwacht aanbod van anti-raketsysteem
JERUZALEM MICHAEL SHERIDAN
De Sovjetunie heeft Israël haar versie van het Amerikaan
se Patriot anti-raketsysteem te koop aangeboden. Tijdens
de Golfoorlog verdedigden de Patriot-raketten Israëlische
steden tegen een spervuur van door de Sovjetunie aan
Irak geleverde Scud-raketten.
Israël, dat zijn eigen mensen
opMdt in het gebruik van het
Patriot-systeem, zal waarschijn
lijk niet op het Sovjet-aandbod
ingaan. Bovendien ontwikkelen
Israëlische wetenschappers met
Amerikaanse financiële steun
hun eigen Arrow anti-raket sys
teem.
Het Sovjet-aanbod kwam een
week na de bekendmaking dat
ilijkbaar zonder enig spoor de militaire technologie van de
THE INDEPENDENT
De Sovjetunie is al minstens
dertig jaar de grootste wapenle
verancier van Arabische staten
die oorlog voeren tegen Israël.
Het Israëlische leger is voorna
melijk uitgerust met Ameri
kaanse, Franse en Israëlische
van ironie werden vertegen
woordigers van het Israëlische
ministerie van defensie tijdens
de luchtshow in Parijs benaderd
door Sovjet functionarissen van
de industriële staatscorporatie
Almaz, die uitlegden dat hun
AF-300 systeem beter presteert
dan de Amerikaanse Patriot.
Israëlische strategen zijn niet
blij met dit nieuwe beleid van
de Sovjetunie, waardoor de toe
voer van wapens naar het Mid
den-Oosten niet langer door de
politiek kan worden beheerst.
Militaire deskundigen hebben
hun bezorgdheid geuit over
nieuwe wapenaankopen door
Syrië, een oude klant van de
Sovjetunie en lid van de coalitie
tegen Irak.
De Israëlische veiligheids
dienst gelooft dat het Kremlin
vooralsnog de Syrische bestel
ling van de geavanceerde SS-23
grond-raket heeft afgewezen.
Syrië is nu in onderhandeling
met China voor de Chinese M-9
Sovjetunie op de commerciële of M 11 raket en heeft al Scud-C
markt werd aangeboden. De
Sovjetunie zou al in onderhan
deling zijn met de Verenigde
Arabische Emiraten, een tradi
tioneel pro-westers sjeikdom
aan de Golf. voor de levering
van Mig-31 jachtbommenwer
pers.
raketten (een verbeterde Scud
met een groter bereik en laad
vermogen) gekocht van Noord-
Korea. Damascus heeft duide
lijk notitie genomen van het ef
fect dat de Iraakse raketten tij
dens de Golfoorlog op Israël
hadden.
DOHUK Rtr
In de Noordiraakse stad Dohuk
hebben gisteren duizenden
Kurden gedemonstreerd tegen
de aftocht van de Amerikaanse
troepen. De laatste 150 Ameri
kaanse militairen verlieten za
terdag hun basis in Dohuk.
De betogers schreeuwden
pro-Amerikaanse leuzen terwijl
zij op weg gingen naar het kan
toor van net Hoge Commissari
aat van Vluchtelingen van de
Verenigde Naties (Unhcr) in
Dohuk, waar een kleine politie-
eenheid van de VN is gestatio
neerd. Volgens de betogers zijn
beschermen tegen eventuele in
filtraties door de gevreesde
Iraakse geheime politie.
Aan de betoging, die werd ge
leid door Kurdische verzetsstrij
ders, deden volgens een oogge
tuige 15.000 mensen mee. De
Kurden gingen na afloop vreed
zaam uiteen.
De VN hebben bij gebrek aan
fondsen tot nu toe slechts 37
van de beoogde 500 waarne
mers in Dohuk kunnen statio
neren. Vele internationale troe
pen die sinds april waren be
poederen aan de terugkerende
Kurdische vluchtelingen, verla
ten Irak omdat hun humanitai
re missie is voltooid.
De Kurden willen dat de geal
lieerden blijven tot er een ak
koord is tussen Kurdische lei
ders en de Iraakse president
Saddam Hussein over de auto
nomie van de 3,5 miljoen Kur
den in Irak. Een woordvoerder
van het Kurdische verzet ver
klaarde gisteren dat zo'n ak
koord wellicht binnen een week
wordt getekend.
Militante sikhs hebben zaterdagavond in de Indiase deelstaat Punjab twee personentreinen overvallen en 80
passagiers met automatische geweren doodgeschoten. Zeker 48 mensen raakten gewond, van wie er 20 in
levensgevaar verkeren. Beide overvallen werden gepleegd in de omgeving van Ludhiana, een industriestad
met een overwegend uit hindoes bestaande bevolking. Volgens de politie moeten het gecoördineerde acties
zijn geweest. Tussen de overvallen zaten ongeveer tien minuten en de plaatsen waar ze werden gepleegd la
gen maar twaalf kilometer van elkaar vandaan. De aanslagen werden gepleegd op de slotdag van de Indiase
verkiezingen die in Punjab uit vrees voor geweld zijn uitgesteld tot 22 juni. Verscheidene partijen hebben de
regering opgeroepen de verkiezingen in Punjab geheel te laten vervallen. rqtO fpa
het volk" een democratische
grondwet formuleren. De rege
ring heeft beide ideeën tot nu
tor afgewezen omdat zij de
il overdragen voor
dat verkiezingen zijn gehouden.
Het ANC. en andere verzets
groepen hielden het afgelopen
weekeinde een aantal massabij
eenkomsten en marsen om ae
Soweto-onstand van vijftien
•leden te herdenken. De
maanden tijd meer dan zeshon
derd betogers. Enkele tiendui
zenden mensen woonden de
herdenkingsbijeenkomsten bij.
Het parlement van Zuid Afri
ka schrapt vandaag overigens
een van de laatste apartheids-
wetten. Het gaat om de Wet op
de Bevolkingsregistratie van
1950. Daarin wordt bepaald dat
iedere inwoner van Zuid Afrika
naar ras moet worden inge-
ondwet van 1983,
waardoor 3e zwarte meerder-
hnd van dr hexolking niet in
het parlement is vertegenwoor
digd. blijft echter nog van
kracht zodat de bestaande ras
senscheiding voorlopig nog
geldt.
KORT NIEUWS
ONDER TOEZICHT van 1500
man oproerpolitie is zaterdag in
Dresden de twee weken geleden
doodgeschoten rechtsradicale
'neo nazi' Rainer Sonntag ter
aarde besteld. Bij de plechtig
heid op de begraafplaats An-
nenfriedhof waren ongeveer
350 geestverwanten van
Sonntag aanwezig. De begrafe
nis verliep zonder incidenten.
BONDSKANSELIER VRA-
NITZKY is zaterdag herkozen
ais leider van de socialistische
partij van Oostenrijk, die voort
aan als sociaal-democratisch
door het leven gaat. De naams
wijziging werd op de tweede
dag van het partijcongres in
Linz apnvaard met 337 stem
men voor en 53 tegen. Vranitzky
kreeg bij zijn herverkiezing 459
van de 466 uitgebrachte stem
men, ofwel 98,5 procent.
tijnse vrouw drie keer in zijn
buik en schouder gestoken. De
man werd naar een ziekenhuis
gebracht waar zijn toestand re
delijk werd genoemd. De ver
moedelijke dader van de aan
slag werd aangehouden, evenals
een meigezellin.
DE NIEUWE REGERING van
Etiopië is bereid de achtergeble
ven joden in het land naar Israël
te laten gaan zodra dat mogelijk
is. Dat heeft een hoge functio
naris van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken
aan het Joodse Wereld Congres
(WJC) meegedeeld.
IN EEN GEVANGENIS in het
Texaanse Huntsvilie is vandaag
het doodvonnis voltrokken aan
de 54-jarige Jerry Joe Bird. Bird
had 17 jaar in de dodencel
doorgebracht. Hij werd door
EEN 32-JARIGE orthodoxe jood middel van een injectie geëxe-
uit Italië is zaterdag bij een
poort in de oude stadswallen
van Jeruzalem door een Pales-
cuteerd. Bird was in 1974
oordeeld wegens de moord op
een antiekhandelaar.
Baby's In Santiago krijgen een behandeling tegen ademhalingsproblemen. De afgelopen week stierven twee kinderen In de Chileense hoofdstad
aan de gevolgen van de sterk toegenomen luchtvervuiling. President Alywin heeft Intussen verordoneerd dat het aantal auto's in Santiago met
veertig procent moet worden teruggebracht. foto afp
President nog ontevreden over kieswet
van de twee republieken, de
BELGRADORtrSloveense president Milan Ku-
can en de president van Kroatië
Franjo Tudjman, de overeen
komst tijdens een ontmoeting
in Ljubljana, de hoofdstad van
Slovenië. Kucan en Tudjman
hebben volgens het persbureau
ook afgesproken dat zij onmid
dellijk onderhandelingen met
de federale autoriteiten zullen
beginnen die moeten leiden
naar een alliantie van onafhan
kelijke stalen.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Sovjet leider Gorbatsjov en de nieuwe Rus
sische president Boris Jeltsin namen afgelo
pen weekeinde beiden een voorschot op
een toekomstige innige samenwerking.
Gorbatsjov liet, afgelopen zaterdag tijdens spraak hadden gemaakt hun samenwerking
enigszins. .Jeltsin had 58 procent. Maar 25
miljoen mensen zijn niet gaan stemmen en
veertig miljoen kozen voor andere kandida
ten. Dat wijst op verschillende opinies en
prioriteiten onder de bevolking."
Gorbatsjov zei dat Jeltsin en hij de af-
een tv-interview, felicitaties voor leltsins
verkiezing tot Russische president vergezeld
gaan van wensen voor een betere verstand
houding tussen het Kremlin en de republie
ken.
leltsin verklaarde van zijn kant tegenover
de Franse televisie dat de verkiezingen een
„nieuw evenwicht" hebben gebracht in de
relatie tussen beide leiders. „Die zijn nu za
kelijk en gebaseerd op wederzijds begrip",
aldus leltsin.
Gorbatsjov zei dat de Russische kiezers
een einde willen aan de confrontatie tussen
het Kremlin en de republieken. Hij bagatel
liseerde leltsins verkiezingsoverwinning
te versterken. Het resultaat van hun
ning in april is in ieder geval dat er nu een
ontwerp Unie verdrag gereed is. Volgens
Gorbatsjov kan het binnekort worden on
dertekend door het Kremlin en de leiders
van de negen republieken die in april het
'heren-akkoord' sloten. Daama moeten de
parlementen van de negen republieken er
hun goedkeuring aan hechten.
aan hulpverlening. In westerse kringen was
over die opmerking de nodige irritatie ont
staan en het woord chantage gevallen.
Volgens Gorbatsjov gaat hij met voorstel
len en informatie naar de top die duidelijk
zullen maken dat samenwerking tussen de
Sovjetunie en het Westen wederzijds voor
delen biedt.
De president moet ook in dit geval de he
te adem van leltsin in de nek voelen, wiens
internationale prestige is gestegen. De Rus
sische president reist morgen bijvoorbeeld
af naar de Verenigde Staten waar hij onder genwoordiging en eer
meer met president Bush zal spreken, lelt drempel van vijf procent,
sin heeft al aangekondigd dat Rusland di
recte handels- en politieke relaties met de
WARSCHAU RUNA HELUNGA
CORRESPONDENT
De Poolse president Walesa
heeft opnieuw met een ernstige
politieke crisis gedreigd. Hij
kondigde gisteren nogmaals
aan het parlement te ontbinden
als de nieuwe kieswet in de hui
dige vorm wordt doorgezet.
Het nieuwe dreigement
kwam als een volslagen verras
sing. De Sejm, het Poolse parle
ment, had de ontwerpkieswet
zaterdag juist ingrijpend gewij
zigd op basis van de eisen die
Walesa had gesteld. De wet
voorziet in verkiezingen via een
systeem van evenredige verte-
laes-
(iorbatsjov zei zaterdagavond overigens Verenigde Staten wil. Ook wenst hij uitleg te
hij noch als bedelaar noch als chanteur
naar de top van de G-7 in Londen zal afrei
zen. Recentelijk waarschuwde hij dat de pe
restrojka ten dode is opgeschreven wanneer
het Westen politieke voorwaarden verbindt
verst rakken over het Russische radicale
economische en politieke hervormingspro
gramma. Het Kremlin en de Russische re
publiek liggen wat die hervormingen betreft
nog niet geheel op één lijn.
De parlementariërs schrapten
het verbod om verkiezingscam
pagnes in en rond de kerk te
voeren. Op aanwijzing van
Walesa haaide ook de bepaling
dat verkiezingskandidaten de
afgelopen vijf jaar in Polen
moeten hebben gewoond, de
eindtekst van de nieuwe kieswet
niet. Desondanks liet de presi
dent weten dat hij de kieswet
nog steeds niet wil onderteke
nen. Als reden voert hij aan dat
de kiezers volgens deze wet op
individuele kandidaten in plaats
van op partijlijsten moeten
stemmen. Het kiezen op perso
nen maakt volgens hem de vor
ming van een sterk parlement
en een sterke regering onmoge
lijk. Volgens sommige politici
zou Walesa de kieswet tegen
houden in een poging de ver
kiezingen uit te stellen van ok
tober naar maart volgend jaar
De salarissen in januari en fe
bruari zijn in Polen traditioneel
zo'n vijf procent hoger dan de
rest van het jaar. Mensen krij
gen in die tijd de bonussen uit
gekeerd die ze over het afgelo
pen jaar hebben verdiend. Voor
komend najaar daarentegen
wordt in Polen nu al rekening
gehouden met een golf van sta
kingen.
