Leven en wonen
Tijd om
te zaaien
Nieuwe meettechniek kan
hartinfarct voorkomen
Computer gestuurd afslanken
Strijkages door
de eeuwen heen
Strand en zee zijn inspiratiebron voor
eigenzinnige Scheveningse mode-ontwerpster
Maandag 17 juni 1991
K 023-150263 HENRJETTE VAN DER HOEVEN Vom^rvinf ANDRJES DEI MAR
WETEN WAARD
De zakdoek, vroeger neusdoek is eens
een statussymbool geweest. Zakdoeken
komen als servet-grote, zeer kostbare za
ken op 16de en 17de eeuwse statiepor
tretten voor. Soms waren ze zo kostbaar
dat ze per testament werden vermaakt.
De wandelstok wordt in de 18de eeuw,
als de degen aan betekenis inboet, een
kostuumaccessoire. na de Eerste Wereld
oorlog verdwijnt de wandelstok als mo
de-artikel.
Er is een nieuwe meettechniek ontwikkeld waarmee hartgebreken snel en ri
sicoloos kunnen worden opgespoord. Ir. Peter de Jong (27) heeft de methode
bedacht. Hij ziet de nieuwe techniek als een belangrijk middel om hartinfarc
ten te voorkomen. Onlangs promoveerde hij op de resultaten van het onder
zoek dat hij deed naar de vervorming van het hart, gemeten met behulp van
zeer hoge geluiden, ultrageluid in medisch jargon.
Zo'n verschil geeft aan dat er iets mis is.
MAfjo PeppdMr£en apparaal jat die afwijkende sa
mentrekking meet, kan voorkomen dat ie
mand te lang met een hartafwijking rond
loopt.
Er zijn ook methoden om die afwijkende
samentrekking in kaart te brengen. Een
daarvan is de open-hartoperatie. Een chi
rurg zal een dergelijke ingreep nooit zonder
noodzaak toepassen. Een minder gevaarlij
ke techniek is de echografie, die gebruik
maakt van ultrageluid. Hierbij worden ge
luiden met een zeer hoge frequentie door
het lichaam gestuurd. De geluidsgolven
botsen tegen obstakels, de organen en
echoën terug. Die echo werd tot nog toe
vertaald naar een beeld op een beeld
scherm. Verschillende beelden achter el
kaar kunnen bijvoorbeeld laten zien of er
tijdens de hartslag een verdikking van de
hartwand optreedt.
Cardiologen kunnen hieruit wel het een en
ander aflezen over het hart. Het probleem
is, dat een echo een uitermate vaag beeld te
zien geeft, zodat de vervorming van het
weefsel niet nauwkeurig kan worden be
paald.
Na zijn studie elektrotechniek in Eindhoven
ging De Jong aan de slag als onderzoeker bij
de vakgroep Biofysica van de rijksuniversi
teit in Maastricht. De onderzoeksopdracht
luidde kort gezegd: vind een manier om
twee echosignalen van een hartfunctie op
een snelle en nauwkeurige manier met el
kaar te vergelijken. Peter de Jong heeft nu
een wiskundig model ontwikkeld waarmee
de computer maar vijf punten van een
functie nodig heeft om de grootste overeen
komst tussen twee echosignalen te vinden.
Het klinkt allemaal simpel, toch is het een
tamelijk revolutionaire vondst. Het hart is
een spier. Bij iedere hartslag trekt het or
gaan samen, waardoor de druk in het hart
wordt vergroot en bloed naar buiten wordt
gepompt. Die samentrekking van het hart
heeft drie kenmerken: het hart wordt klei
ner, de hartwand wordt door de samentrek
king dikker en bovendien maakt het hart
een draaiende beweging.
De samentrekking voltrekt zich bij een ge
zond hart altijd volgens hetzelfde patroon.
Een ziek hart wijkt daarvan af. Een stukje
dood weefsel kan er bijvoorbeeld voor zor
gen dat er een geringere verplaatsing van
het hart is of dat de hartwand op een be
paalde plaats niet dikker wordt.
Correlatie
Peter de Jong heeft dit probleem met zijn
kunnen worden opgespoord.
onderzoek even doelmatig als (schijnbaar)
eenvoudig opgelost. „Het is in feite een
nieuwe verwerkingstechniek", zegt hij. „De
echo's worden niet naar het beeldscherm,
maar rechtstreeks naar de computer ge
stuurd. Die geeft veel gedetailleerdere infor
matie dan het beeldscherm. Hierdoor kan
de cardioloog nauwkeurig de verdikking
van de hartwand meten".
Het ingenieuze zit hem in het feit dat de
computer razendsnel de correlatie, oftewel
de mate van overeenkomst, tussen twee
echosignalen uitrekent De jQQg heeft een
wiskundig model ontwikkeld waarmee de
optimale correlatie kan worden berekend.
„Het is eigenlijk een wiskundig trucje. Het
signaal komt nu toevallig uit het hart, maar
de techniek kan ook op andere signalen
worden toegepast".
Hij vervolgt: „Het voordeel van deze me
thode is dat ultrageluid onschadelijk is voor
de patiënt en dat een operatie niet nodig is.
De verwerking van de echo-signalen ge
beurt met dit model sneller en nauwkeuri
ger. Daardoor kan het onderzoek in de toe
komst worden opgenomen bij een routine-
onderzoek door de huisarts of bij een sport
keuring. Dat kan een belangrijke bijdrage
leveren aan de voorkoming van hartinfarc-
Honden
Dat wil overigens nog niet zeggen dat de
methodein.it \<>|gendc week door iedere
huisarts kan worden toegepast. Cardiologen
moeten nu gaan leren wat ze uit de gratie
ken precies kunnen aflezen over verschil
lende hartafwijkingen.
Het promotie-onderzode bestond naast de
ontwikkeling van het model vooral uit het
uitvoerig testen daarvan. Aanvankelijk op
een vloeistof, later werden zeven honden
als proefdieren gebruikt. „Dat kan wel. vind
ik. Omdat het een ongevaarlijke methode is,
kan rij risicoloos op honden worden toege
past. en hondenhart lijkt heel veel op het
hart van de mens. Alleen bleek dat hei h.trt
van een hond ongeveer twee keer zo snel
klopt alsd.1t van ile mens VKtetl PM I dB
Jong, De resultaten van die proefmetingen
waren \erNutlend nauwkeurig. I litemdi lijk
is dB i« n hniek "tik een keer oo en man
toegepast >(1k hier bewees de techniek zijn
dlenstru
Stauffer zonder veel krachtsinspanning een goed figuur
INEKE VAN DER MEER
i860
Wie denkt dat de valhelm iets van deze
tijd is, zit er goed naast. Al op schilderij
en uit de I7de eeuw staan kinderen met
valhoeden afgebeeld. Deze valhoeden,
bestemd voor kleuters die net leerden lo
pen, werden gemaakt vein baleinen om
wikkeld met stof.
Engelse stijl
Anglofielen kunnen van 2 tot en met 4 juli
hun hart ophalen op het Brabantse Kasteel
Heeswijk (Heeswijk-Dinther). Alles wat met
het Britse buitenleven geassocieerd kan
worden - Laura Ashley, pic-nicken, de high
tea, polo en cricket - is te vinden op de ma
nifestatie Country living '91 die daar wordt
gehouden.
Het veilinghuis Sotheby houdt op 2 juli een
taxatiedag, terwijl 's avonds, geheel in de
stijl van het beroemde Glyndebourne Festi
val, de stichting Zomer Opera 'II Mondo
Delia Luna' van Haydn uitvoert. (Prijs inclu
sief entree tot Country Living 57,-). Op 3
juli verzorgt het Deep River Quartet een
Jazz-avond 37,50 incl.). Country Living is
geopend van 10.00 - 21.00 uur. Toegang
17,50, kinderen 10,-.
Een platte buik, strakke, billen, heupen en
bovenbenen. Een droom voor veel vrouwen
en mannen, die stevig in het 'lillende' vlees
zitten. Aerobic en fitness zijn inmiddels een
beetje uit de gratie. Mensen voelen er wei
nig meer voor om happend naar adem en
badend in het zweet te springen om wat
aan hun conditie te doen en de nodige
pondjes kwijt te raken. De methode Stauffer
biedt uitkomst. Relaxed afslanken en stevi
ge spieren krijgen.
Dank zij de zes zogenaamde toningtafels,
die dr. Stauffer ontwierp, is het niet langer
nodig om zelf uitputtende inspanningen te
leveren. De tafels doen het meeste werk.
Mannen en vrouwen vlijen zich neer op de
zachte kussens, doen een aantal oefeningen
en alle grote spiergroepen van het lichaam
worden bewerkt. Ook mensen met sport
blessures of rugklachten kunnen rustig op
de tafels plaats nemen. Twee sessies van
één uur op de zes verschillende toestellen
geven een resultaat van 14 uur gymnastiek
per week. Na afloop van elke sessie voelt
het lichaam soepel en is er van vermoeid
heid geen sprake.
Weegschaal
Wie zich aanmeldt voor Stauffer wordt di
rect geconfronteerd met de weegschaal en
de centimeter. Borsten, armen, buik, billen,
boven- en onderbenen worden opgemeten.
Het gewicht en de maten worden ingevoerd
in de computer. Feilloos rekent het appa
raat uit op welke plaatsen op het lichaam
teveel vet zit en hoeveel kilo je moet afval
len. De computeruitdraai laat aan duidelijk
heid niets te wensen over. In de grafieken
staat precies vermeld hoeveel müimeters
danwel centimeters vet dienen te verdwij
nen. Wie veel te zwaar is krijgt een dieet
mee naar huis.
De deelnemer aan Stauffer begint op de leg
table. Hierop krijgen de beenspieren, vooral
de dijen, een beurt. De voeten rusten in
beugels, die ringbewegingen maken. Ver
volgens wordt op de sandbag table de cellu-
litus op heupen en dijen te lijf gegaan Ook
zorgt dit toestel voor versteviging van de
buikspieren. De spieren van de onderbuik,
het verkleinen van de omvang van de len
denen en het versterken van de onderrug
gebeurt op de reserve sit up table.
Een goed toestel voor alle spieren van hei
bovenlichaam is de stretch table. Dit toestel
zorgt voor een betere houding van het li
chaam verbeterd en haalt het overtollig vet
weg op bovenarmen, het middenrif en de
rug. Een andere slankmaker en spierverste-
viger is de waist, tummy hip table. Lende
nen, buik en heupen worden bewerkt. De
spieren van de onderrug worden verstevigd
en overtollige kilo's verdwijnen. Tol slot Is
de circulation table aan de beurt. Dit toestel
moet de bloedsomloop stimuleren. Dat
Op de Stauffer-banken wordt afslanken een ontspannen karweitje, ten minste als de computer je
niet op dieet zet umted pm>» dt Boer nils van houts
helpt het overtollige water en de zuurafval
uit net lichaam te verwijderen. Zo wordt op
een ontspannen manier de sessie, onder
deskundige begeleiding, afgesloten.
Prijzig
Na tien keer komt de weegschaal en de cen
timeter er weer aan te pas. De gegevens
gaan in de computer en in veel gevallen is
het gewenste resultaat bereikt. Mocht dat
niet helemaal zo zijn, dan kan de Stauffer -
li< fhebbcr aan een tweede sessie van tien
keer beginnen Wie erg zwaar is zal een
paar maanden nodig hebben om de over
tollige pondjes kwijt te raken.
Voor deze luxe manier van afslanken moet
gemiddeld wel 215 gulden (het kan per in
stituut verschillen) worden neergeteld. Bij
een eventueel vervolg krijg, men een kor
ting van 55 gulden, tnaar wie mooi wil zijn
moet pijn lijden ook in zijn portemonnaie.
RALPH LAUREN: „M.jn rfeeén over
parfum rijn net als over mode. een
voudig nood tevreden njn met het
middelmatige altijd het beste eisen
en als dat niet bestaat het zelf ma
ken"
Wie met een modem stoomstrijkijzer kle
ding fatsoeneert, denkt daarbij waarschijn
lijk niet aan de moeizame strijkages in vroe
ger eeuwen- Kleding strijken deden de oude
Romeinen al. Ze gebruikten hiervoor een
pressonum'. voorloper van de linnenpers.
In de middeleeuwen kende men een -tnjk-
glas, een afgeplatte glazen bol die met bij-
enwas werd ingewreven. Door hiermee o\tt
de kleding te strijken werd de stof niet al
leen gladder maar kreeg ook dank zij dc
was - meer stevigheid. In de vijftiende en
b tk i di 11 un QHlMnnd de b nmM
strijkbout, van gebakken klei. die in het
VUB weed verwarmd. Dat was het begin
van strijken mei behulp van warmte
In de zestiende eeuw zien we in West-Euro
pa de eerste metalen strijkijzers. Ze werden
vaak door de plaatselijke smid gemaakt en
op het vuur of een hoekje van het fornuis
opgewarmd. Maar zo'n ijzer koelde nogal
snel af en daarom was het zaak 'meer pen
in het vuur te hebben'. Je streek met het
me i|/er. terwijl de rest warm stond te wnr
den.
In de negentiende eeuw gebruikte men een
groot en vrij log apparaat dat met behulp
van oen op bet vuur verhit binneni|/er dat
in het apparaat werd geschoven, verwarmd
werd. Er zijn ook stnjkjjzrrs geweest die ge
vuld werden met gloeiende kooltjes (en be
schikten over een soort schoorsteen), ande
re die werkten op ingebouwde spiritusbran
ders en zelfs gasstrijkijzers
Elektrisch
Het eerste elektrische strijkijzer stamt nog
net uit de vorige eeuw. 1898. Maar het heeft
jaren geduurd voordat je met zo'n elek
trisch strijkijzer ook echt veilig kon strijken.
Als je niet oppaste liep je kans geelektrocu
leerd te worden Aan a) die uitvindingen uit
vroeger eeuwen kleefden gevaren. IX* spiri-
tusijzers bij voorbeeld haaden de vervelen
de gewoonte te ontploffen of in brand te
vliegen Maar de techniek schreed voort
elektrische toestellen werden steeds veiliger
en ook op het grbied van gas ontwikkelde
men een en ander.
Rond 1915 ontbrandde er een hevige strijd
tussen gasstrijkijzers en elektrische appara
ten. De winnaar kennen we: de elektrische
strijker. De fabnkantcn zijn daarna steeds
bezig geweest met het beter en mooier en -
vooral ook veiliger maken van de appara-
Stoom
Het eerste stoomstrijkijzer verscheen na dc
Tweede Wereldoorlog op hel toneel. Het
was nog een heel primitieve versie, met drie
gaatjes in de zool als stoomuitlaal. Er kwa
men toen ook stoomonderbinders op de
markt, losse elementen die met beugels on
der de zool bevestigd werden en door bet
apparaat werden verwarmd, zodat er stoom
vrij kwam.
Het moderne strijkijzer lijkt nog maar in
weinig opzichten op zijn voorgangers in dc
gesi hiedenis. alleen de vorm van dc zool ia
vrijwel gelijk gebleven. Maar het gewicht
bijvoorbeeld is» aanmerkelijk geringer ge
worden. De dienstmaagden van vroeger,
die de was van hele families moesten strij
ken DOBMO \%rl MO lamme arm gekregen
hebben van de vaak loodzware ijzers.
TUIN
Neen, Ik ben niet in de war. Ik weet drom
mels goed dat we pas in zitten en voor ve
len lijkt dat een vreemd tijdstip om over
zaaien te denken. Maar wie volgend voor
jaar bloemen en planten wil hebben waar
mee de tuincentra ons over het algemeen
niet verwennen, zal nu zelf aan de slag
geetmijnietjes, eenjarige malvas, vinger
hoedskruid en dergelijke te zaaien. Enthou
siastelingen die zelf vaste planten willen
kweken, moeten ook dit soort planten nu
zaaien. Dat kan in de tuin gebeuren. Liefst
op een plekje in de halfschaduw. Het kan
ook binnenshuis op de vensterbank.
Kiezen we voor de tuin, dan maken we een
plekje mooi rul en los, we bedekken het met
iets goede potgrond en verdelen dan het
zaad, (laat de helft in het pak voor volgend
jaar) op de juiste wijze. Het best is het om
kleine geultjes te trekken en daar de zaadjes
op ongeveer een centimeter afstand in te
zaaien. Handigerds kunnen ook 'uit de los
se hand' via het zogenaamde 'zaaigeultje'
oftewel de levenslijn volgens handlijndes
kundigen, het zaad ter plekke doen belan
den.
dekken met een flinterdunne laag gezeefde
potgrond, gemengd met iets scherp zand.
Licht aandrukken en een lapje erover. Her
innert ons niet alleen aan het feit dat daar
gezaaid is. maar vergemakkelijkt het voch
tig houden. Na een week elke dag onder het
lapje kijken, want kiemplantjes hebben veel
licht nodig. Binnenshuis wordt op dezelfde
wijze in ondiepe bakken gezaaid. Zodra on
ze kiemplanten meerdere blaadjes van het
eigen soort hebben (kiemblaadjes zijn altijd
afwijkend van model) worden ze verplant.
Een gebaksvorkje kan een ideaal hulpmid
del zijn. De tere planten blijven als het ware
tussen de tanden hangen en kunnen zo
schadevrij verplaatst en verplant worden.
Omdat zelf zaaien altijd resulteert in meer
planten dan we nodig hebben - ook al ge
bruiken we de helft van een pakje zaad - is
het slim om het met plantminnende buren
of vrienden op een akkoord te gooien. Zo
iets van: als iij muurbloemen zaait, dan
zorg ik vonr duÉÉndlChOIML Op die ma
nier kan het assortiment moeiteloos wor
den uitgebreid en genieten we volgends
jaar van die kleine moeite die we nu ne
men.
Pasvorm grootste kracht van badpakontwerpster
Gerda Angela van Huet begon op haar 22ste
met een eigenzinnige specialisatie binnen
de mode-academie Vogue: ze wilde vooral
badpakken ontwerpen. Als geboren Scheve
ningse ontstond haar liefde voor badmode
al vroeg, 's Zomers deed ze ideeën op aan
het strand, in regenachtige tijden vertrok ze
naar Ibiza, waar vooral de strings uit die tijd
haar inspireerden.
Nadat ze deze zelf had nagemaakt ging ze
op zoek naar iets totaal nieuws op badmo-
de-gebied en sloeg aan het ontwerpen. Op
het Scheveningse strand probeerde ze haar
werk te verkopen. Inmiddels is ze bezig met
haar tweede collectie badkleding en linge
rie. die ze onder haar eigen naam heeft
aangeboden aan een aantal winkels in de
Randstad.
Cups
Gerda Angela van Hue! legt vooral accenten
op voorgevormde cups; ze werkt met uit
sparingen en openingen en borduurt kraal
tjes. pailletten en andere accessoires op
haar badmode. Het materiaal dat zij ge
bruikt is lycra, soms gecombineerd met ka
toen en de kleuren die zij mooi vindt zijn
rood. lila. groen, blauw en roze. Van haar
vroegere zwarte lijn is zij afgestapt om nu
meer met kleuren te werken Veel bikini-
tops hebben langere lijfjes, schouder-ar
centen en mooie sluitingen op de rug: haar
dessins zijn vaak diagonaal of opgebouwd
uit vlakken; de bijpassende broekjes wor
den versierd met draperieën of fraaie uit
snijdingen.
Pasvorm
Haar grootste kracht ligt echter in de pas-
Gerda Angela van Huet op bet Scheveningse
vorm; de ontwerpster is daar zo van beze
ten. dat zij dc duurste Franse stoffen koopt
om haar badmode. maar ook haar kleding,
zo te laten passen alsof het om bet lijf gego
ten zit.
Omdat 7.ij als ontwerpster ook zakelijk moet
kunnen denken (een gegeven dat haar
angst inboezemt: 'je weet helemaal niks
legde zij contact met dr Michting Eigrnwij-
ze Mode en "Vrouw en Werk
Het betekent dat Gerda Angela van Huet
zich nu zo optimaal mogelijk kan bezighou
den met de creatieve kant van haar onder
neming, (ktda Angela: ..Ik werk altijd vrij
getsoleerd. ik zie niemand, ik kom nergrns.
Soms denk ik wel een* bij mezelf ik moet
wel erg grmotivrerd zijn om zo door te
gaan Maar ah bet dan eens tr vrH wordt,
ga ik naar het strand. Op de een of andere
manier krijg ik cr dan weer zin in. Dat en
thousiasme zou ik nooit hebben ah ik een
vaste haan had of voor iemand andera
werkte. Het is juist dr vrijheid die me aan -
zrt tot mooie ontwerpen
