Leven en wonen
Zonnebril '91: heel
donkere glazen en
vrij klein montuur
Hoogbegaafd kind heeft het niet gemakkelijk
Een boon om
mee te pronken
Topless knippen
en scheren
Om bruin te
worden heb je
zon niet nodig
Maandag 3 |um 1991
Redactor 023-150263 HENRIETTE VAN D» HOEVEN Vormgevtn^ MARIANNE VERSCHUREN
21
HET WETEN WAARD
Sponzen blijven langer goed. als ze na
gebruik in de zon worden gedroogd.
Tabakslucht in de kamer is simpel te
verhelpen door 's nachts wat vochti
ge doeken op te hangen.
Alcohol heeft minder uitwerking, als
bij het drinken nu en dan enige kof
fiebonen worden gekauwd
Aan zieke hond danken we polariserende lenzen
TUIN
Je houdt het niet voor mogelijk, maar er zijn
tegenwoordig stadskinderen die menen dat
spinazie in een blikfabriek wordt gemaakt,
aardappels net als appels aan de bomen
groeien en bonen in de supermarkt tot
stand komen. Enige voorlichting is dan ge
wenst, liefst in de praktijk van alledag. De
tuin biedt daartoe ruimschoots de gelegen
heid. Zelfs een kleine tuin.
Het meest succes zal men bij die daadwer
kelijke voorlichting met de pronkboon heb
ben. de roodbloeiende fors groeiende snij
boon, die zich enthousiast langs stokken
slingert, de hele zomer bloeit en vruchten
vormt en een waar sieraad is in de border.
Liefst helemaal achterin want de (tonkin-
Jstokken waarlangs we onze pronker, die
met de lathyrus kan concurreren, laten slin
geren moeten minstens twee meter hoog
zijn. We zetten ze in een hoekje achterin de
border met drie tegelijk. Bovenaan binden
we de stokken samen en aan hun voet leg
gen we per stok een stuk of vijf bonen.
Het is er nu de tijd voor. want bonen heb
ben veel warmte nodig om te kiemen en die
zal er in juni toch wel zijn. Een dag of tien
goed vochtig houden en dan kijken wat er
gebeurt. Wie de stokken te veel van het goe
de vindt, kan ook wat kippegaas tegen een
zonnig muurtje of tegen een houten schut
ting bevestigen. De pronker is niet kieskeu
rig. maar houdt wel van veel licht en zon.
Is er wijd en zijd geen zaad van de pronk
boon te krijgen, dan kan men ook met de
klimmende snij- of sperzieboon proberen,
maar die soorten bloeien wit en de planten
zijn niet zo sterk en lang doorgroeiend als
de prachtig rood bloeiende pronkboon. Het
is vooral voor kinderen een feest om te zien
hoe zich na de bloei een mooi klein boontje
vormt dat allengs groeit en groeit.
Hebben de bonen de gewenste dikte en
lengte dan worden ze geoogst en als snijbo
nen geconsumeerd. Ze zijn iets steviger en
een tikkeltje zoeter dan de gewone snij
boon. In de herfst kan men een aantal bo
nen rijp laten worden zodat men er een
maaltje grote witte droge bonen aan over
houdt en natuurlijk ook voldoende zaad
voor volgend jaar.
Want wie eenmaal verliefd is op de pronk
boon, blijft het
„Van boven een beetje eraf' heeft bij een
herenkapsalon in het Australische Adelaide
een heel nieuwe betekenis gekregen. De he
ren in 'Fiona's Mensworld Hair Design'
worden sindskort geknipt door topless kap
sters en volgens de eerste berichten loopt
het storm.
„Er zijn toplessbars en toplessrestaurants,
dus waarom geen toplesskapsaJonszegt
een woordvoerder van Fiona's. Volgens
hem besloot men half ontbloot te gaan
knippen om het hoofd financieel boven wa
ter te houden.
Er zijn twee regels; de kapsalon is alleen
toegankelijk voor volwassenen en de heren
moeten tijdens het knippen de handen on
der de kapmantel houden.
Tijdens de personeelswerving in maart rea
geerden ook twee mannen. Ze werden ech
ter niet geschikt geacht voor de baan. In
middels is de plaatselijke kappersvakbond
in actie gekomen tegen het topless knippen.
De vakbond vindt het een verloedering van
de bedrijfstak.
Een zieke hond, daaraan danken wij onze moderne zonnebril. Aan het begin
van deze eeuw ontdekte de Britse fysicus VV. Herapath. dat de kininekristal-
len in de urine van een zieke hond het licht polariseerden. Dat wil zeggen
weerkaatsend wit licht tegenhouden, normaal licht doorlaten. Door een
stripje cellofaan door de vloeistof te halen, onstond er een laagje dat in staat
was te polariseren. Met die wetenschap ging de Amerikaanse fysicus Edwin
H. Land aan de slag. In de de jaren dertig ontwikkelde hij de eerste polarise-
rende-lenzen en legde daarmee de grondslag voor het Polaroid-concern.
sieve brillen in de achttiende eeuw was het
lorenet zeer in zwang.
Ook de zonnebril heeft een dergelijk ont
wikkeling doorgemaakt en sinds de Parijse
couturier André Courrèges in 1965 met zijn
witte zonnebril kwam. is dit artikel niet
meer uit het pakket van modieuze accessoi
res weg te denken.
En als we over mode en vormgeving praten,
gaan de gedachten natuurlijk onmiddellijk
naar Italië, naar de firma Persol bijvoor
beeld. Deze Turijnse firma maakt al ruim
zeventig jaar zonnebrillen. Vanuit een mo
del in 1917 speciaal ontwikkeld voor de Ita
liaanse luchtmacht, groeide een serie fraai
vormgegeven zonnebrillen die ondermeer
Maar al veel eerder had de mens gezocht
naar mogelijkheden om de ogen tegen het
felle zonlicht te beschermen. Zo gebruikten
de eskimo's botten waarin kleine gaatjes
waren gemaakt en bediende men zich rond
1600 van beroete glazen in een poging de
hinderlijke schittering weg te nemen.
Mode
De gewone (correctie) bril, die rond 1300
werd ontwikkeld, was al vrij snel ook een
mode-artikel. In de zeventiende eeuw bij
voorbeeld droegen mannen grote expres-
Handgemaakt montuur uit de collectie van Persol.
worden gedragen door Tom Cruise. Don
Johnson, Caroline van Monaco en Ornella
Muti. Naast de eigen ontwerpers heeft Per
sol ook contracten met ontwerpers als
Ungaro en Moschino.
Dergelijk prestigieuze zonnebrillen zijn niet
goedkoop, zo tussen de 300 en de 700 gul
den maar worden volgens Aga Otten, die
Persol in Nederland importeert, goed ver
kocht. De modieuze voorhoede tooit zich
graag met de handgemaakte, klassieke of
juist heel trendy bril. waarvan de veer onge
straft naar binnen en naar buiten gebogen
kan worden en waarvan de lenzen 100 pro
cent bescherming bieden tegen de UV-stra
len.
Praktisch
Maar praktische overwegingen blijven bij
het kopen van een zonnebril voor de mees
te Nederlanders toch een hoofdrol spelen,
is de ervaring v an Jan Pieterman, marketing
en verkoopleider van Polaroid Nederland
Toch noemt hij Nederland heel zonnebril-
vriendelijk. „Wij zetten vrij snel een zonne
bril op. Dat komt omdat de zon hier lager
staat dan in zuidelijke landen en dat is las
tig, bij autorijden bijvoorbeeld. En we kun
nen het merken hoor. Als het een weekein
de zonnig is geweest, bellen alle opticiens
op om hun collectie aan te vullen. Wij gaan
duidelijk heel anders met onze zonnebril
om dan mensen in zuidelijke landen. Om
maar een voorbeeld te noemen wij zetten
'm af als we iemand ontmoeten, dat doen
ze in Italië of Griekenland vrijwel nooit."
„In zuidelijke landen zoals Italië is de zon
nebril ook meer een mode-accessoire. Daar
zie je de donkere lenzen zoals bijvoorbeeld
in onze nieuwe Agorè-collectie al heel veel
dragen."
De Agorè-brillen hebben een mat zwart
(met veel of juist heel weinia goud versierd),
niet al te groot montuur en kosten tussen
de 169 en 200 gulden. Toch hoeft een goede
zonnebril niet veel meer dan vier tientjes te
kosten. Het is namenlijk niet de polarise
rende lens. maar het montuur dat de zon
nebril duur maakt. Wie kiest voor een rond.
beetje jaren zestig model in een modekleur
als Havanna, blond, robijnrood of paars.
heeft wel zijn blik laten vallen op een hand
gemaakt montuuri|c. maar er zijn ook mo
dellen die vrijwel geheel machinaal worden
gemaakt en die zijn een stuk goedkoper
Kleiner
Wat de modellen voor het komend seizoen
betreft, wie achter een grote bnl wil weg
kruipen kan het even vergeten. De bnllen
zijn vrij klein en rond van vorm. modellen
die een beetje aan de jaren twintig en zestig
doen denken maar die qua kleuren materi
aal helemaal '91 zijn. Daarnaast een hele
serie klassiekers met als topper de vliegr
niersbril. die al voor de oorlog is ontwik
keld. En wie met heimwee terugdenkt aan
de tijd van heel grote zonnebrillen het is ge
woon een kwestie van geduld want Aga Ot
ten signaleerde in Italië alweer grotere mo
dellen
Ook voor kinderen is een goede zonnebril be-
UngrIJk.
Op zevenjarige leeftijd voor het slapen gaan
even een stukje medische encyclopedie le
zen en het ook onthouden. Op vijfjarige
leeftijd jezelf leren lezen, rekenen en schrij
ven. Dat overkomt hoogbegaafde kinderen.
Dat deze gave niet altijd een uitkomst is,
blijkt uit het groot aantal klachten dat bij
deze kinderen ontstaat. Agressie, chroni
sche buikklachten en zelfs allergieën. Op al
le basisscholen in Oosterbeek leidt orthope
dagoge in opleiding, J. Adema leidt een on
derzoek naar de herkenning van hoogbe
gaafde kinderen.
Begeleiding
Volgens Adema. zelf moeder van een hoog
begaafd kind, is het allerbelangrijkste dat
deze kinderen goed begeleid worden. „Ie
mand die als kleuter al kan lezen en schrij
ven gaat zich later op school vervelen. Dan
kan leiden tot de meest vreemde situaties.
Bij de een onstaan buikklachten, de ander
wordt agressief en lastig. Pure verveling. De
ouders weten vaak ook niet wat ze er mee
aan moeten. Naar een leraar stappen en
zeggen: „Ik heb zo n intelligent kind" is niet
gemakkelijk. Omdat leerkrachten dan ook
vaak reageren met een gezicht van daar heb
je weer zo h stel dat denkt dat het een Mo
zart heeft geworpen.
De basisscholen in Oosterbeek hebben een
vragenlijst ontvangen, waarin onder meer
werd gevraagd hoe de leerkrachten hoogbe
gaafdheid signaleren en op welke manier ze
daarmee om gaan. „Hoogbegaafde kinde
ren hebben over 't algemeen een hele posi
tieve werkhouding. Ze zijn leergierig en
hebben een enorme 'informatiehonger'.
Sommige leerkrachten vinden dat heel ple
zierig. anderen vinden het duidelijk minder
leuk. Als een hoogbegaafd kind niet vol-
Janny Adema en haar hoogbegaafde dochtertje Judith
doende begeleiding krijgt, bestaat de kans
dat het denkt ik zak voor de rest ean 't jaar
onderuit, want dit is echt makkelijk Voor
een docent heel lastig. Zo n leerling kan een
storend element zijn m dB Um HBCkoOl
in de uiterste geval, voor dat een hoogbe
gaafde leerlingen op een I eer en Opvoe
dings Moeilijkheden (LOM) school terecht
komen. Doordat ze over onderwerpen kun
nen praten waar kinderen van hun eigen
leeftijd nog nooit van hebben gehoord,
houaen ze vaak hun mond om niet buiten
de boot te vallen Als ren leerkracht dit niet
signaleen en het kind in een hoekje laat zit
ten. kan het voorkomen dat zo n leerling
uiteindelijk prestatie-problemen krijgt en
vervolgens zelfs de overstap moet maken
naar een I OM school
Uit een beleidsnota uit 19B9. van minister
R. Ginjaar Maas. blijkt dat twee tot vijf pro
cent van de scholieren hoogbegaafd is. De
helft daarvan wordt niet als zodanig her
kend. Het onderzoek, dat Adema in het ka
der van haar studie Orthopedagogic uil
voert, moet weergeven waar die kinderen in
Oosterbeek zitten en hoe zij begeleid moe
ten gaan worden
„Het is de bedoeling dat docenten bekend
worden gemaakt met hoogbegaafdheid, zo
dat zij de signalementen heTiennen en de
kinderen zo snel mogelijk kunnen helpen
>p bijna alle basisscholen wordt er trgrlij
kertijd door één docent aan twee groepen
les Begeven. Een leerkracht zou bijvoor
beeld wanneer hij hoogbegaafdheid signa
leert het kind voor een oepaald onderdeel
met een hogere groep mei- kunnen laten
doen
Maar het komt vanwege de bezuinigingen
In het onderwijs geregeld voor dat oorenten
geen tijd hebben om dat soori maatregelen
te treffen
Montessori
Montessori-onderwijs is volgens Adema
een prima oplossing voor hoogbegaafde
kinderen Omdat kinderen bij deze vnrm
van onderwijs in hun eigen tempo, en zelf
standig. kunnen doorwerken Als ouders
vermoeden dat bun kind hoogbegaafd Is
zouden zij er volgens Adema er g»wd aan
doen het te laten testen Dat kan bij bet
entnim voor Begaafdbeidsonderzoek in
Nijmegen De kinderen worden daar op van
alles getest Ook H er een vereniging voor
ouders van hoogbegaafde kinderen Deze
verenhring. met de nmboliscbe naam
PHAROS De vereniging voor oudrrs v
ideren is te here
0 30 - 54 07 67
FOTO POLAROID
Vrolijke brillen voor de jeugd van United Colors Benetton.
PIERRE CARDIN: Het leven vmdt
plaats op dit moment en mqn emoties
njn voortdurend m beweging en aan
verandenng onderhevig Stilstand kan
ik werkelijk met uitstaan
INPg VAN PW MW
Zorgeloos van de zon genieten Sommigen
hebben een huid van leer' en hoeven zich
maar één keer in te smeren met een verzor
gende crème voor ze de zon in gaan. Ande
ren zijn heel gevoelig voor de UV-stralcn en
hebben nog niet genoeg aan een beschcr
ming&factor van 15. De vraag naar produk
ten met een hoge beschermingsfactor te
dan ook de laatste tijd fors gestegen
hnstiaens heeft voor de zeer gevoelige
huid het middel Penrtraae ontwikkeld Pc
netrase biedt een uitnemende zonbescher
rning (factor 17) Het produkt dringt hoven
dien diep in de huid. Daarmee worden irri
tante ongemakken voorkomen, die optre
den hij het gebnuk van plakkerige crèmes
of zonnebrand-olie. Penetrase hoeft maar
een tot tweemaal per dag te worden aan
ecbratht I let aardige is dat je ondanks de
hoge beschermingsfactor toch bruin wordt.
Penetrate is uitsluitend te koop bij de apo
theek
lancaster heeft de zoncosmetica lijn uitge
breid met twee produkten één voor bet gr
zicht en één voor het lichaam Beide njn
heel geschikt voor de eerste dagen In de zon
en voor de huid die erg gevoelig reageert op
dc zon. De niet-vette crèmes hebben een
hoge beschermingsfactor zodat de ingr-
smcerde huid maat liefst 12 keeT zn lang
veilig aan de zon kan worden blootgesteld
Regelmatig opnieuw insmeren is wel nodig,
omdat de werking op de huid na verloop
van tijd vermindert De crèmes zijn water
m 4
III Sander heeft Concentrated Face Treal
ment op de markt gebracht Het is een rijke
niet-vette crème met een drievoudige wer
king UV A en UY B filters beschermen de
huid tegen snellere veroudering door het
zonlicht. Dc combinatie van vitamine E
acetaat en fiavanoïde (uit moerblj extract)
elimineren zogenaamde vrije radicalen, die
de huidstructuur aantasten
Long Bron/c Beschermd Bruinen van Al-
con-Couvreur is dit jaar voor het eerst te
koop Ie kunt kiezen uit beschermingsfactor
8 oil 5. afhankelijk van het moment waarop
ie in de zon gaat zitten. Wie van dc eerste
lentezonnestralen wil genieten kan met eer»
gevoelige tot zeer gevoelige huid vohtaan
met factor 8. Tijdens de eerste vakantie
dagen in dc zon is factor 8 v oldoende voor
een normale tot gevoelige huid Voor een
zeer gevoelige huid Is factor 13 noodzake
lijk; au je al wat bruin geworden bent kan
worden overgestapt onar factor R
Bruin worden in de schaduw. Dat kan met
Blolln UV en UV-plut crème van Bloder
mal De produkten bevatten Ingrediënten,
die het bruinen op een natuurlijke manier
vradbn I ima I*. speciaal bedoeld
voor lichaamsdelen, die minder snd brui
nen. zoals het gezicht, dc hab en de han
den. Dezr crème, die In de zomer ook ah
dagcrerne kan worden gebruikt, versnelt
dank zij de natuurlijke pigment stoffen het
bruiningsproers nog sterker dan Blolln t f\
Ah deze producten samen worden gebruikt
u het resultaat: een mooi egaal bruin li-
c haam.
Bio therm presenteert een nieuw zonnepro-
dukt: Ecran Bronzrur, de eerste totaalbe
schermer met bruinende wcriung Het li
bestemd voor mannen en vrouwen voor
wie bruin worden tot nu toe onmogelijk
was Ecran Bronzeur heeft dus een dubbele
werking volledig best bermd en toch bruin
worden Bovendien beval het prochni vita
mine E. die veroudering van de huid tegen
gaat.
Mvea heeft dc Nivra Solaire Inn uitgrbrcid
met twee nieuwe produkten. Lr ts nu een
zonnecrème factor 8 anti nmpH en een
Zonnet line fai 101 du- \->>or een MÉi
bescherming van de zongrvoriigr huid
zorgt In dc produkten zijn nu ook rucerll.
vitamine E en aloë vera verwerkt Dat
laatste Jieeft een verzachtende werking op
de huid. Alle znnnrmclk produkten zijn do-
v endien waterproof en de geur van Nfvr.i
Solaire is vernieuwd
Speciaal voor kleine kinderen heeft Why
de IaIi Solaire Special f nfant» ontwikkeld
Het produkt is waterproof, dus bestand te-
gei I keer 20 minuten zwemmen, zrlh in
chloor en zeewater Daarna opnieuw aan
brengen
Om goad beschermd in de nn ta ritten hoef je
er met vettig mee* uit te rien w.ia
