Rtv show
De Braak keuvelt met
bekende Nederlanders
'Veel te weinig zendtijd om The Simple Truth,
informatiehonger te stillenW3TÏÏ1 spektakel
Maandag
JOLANDA OUKES GERARD VAN PUTTEN REINA VAN POPPELEN Vormgeving: MJTZIE MEUERHOF
10
Ted a Tète Ted de Braak
praat met Willem Nijholt,
vanavond Nederland 1
20.22 uur
De onvrede van AVRO's New Age-muziekexpert Werkhoven
GERARD VAN PUTTEN
Wel een* gehoord
van Kltaro? In
lapan liggen ze
aan de voeten van deze begaaf
de mu*lcu* en componist. Ooit
iet* vernomen van Ray I.ynch?
Schijnt in de Verenigde Staten
een megaster te zijn met meer
uitstraling dan pakweg Mi
chael Jackson. Aan de vraag
naar zijn platen en cd's kan
slechts met moeite worden
voldaan. Lr circuleert In de VS
een speciale hitlijst, waarop
Lynch al meer dan twee jaar
voorkomt. In Nederland z.ijn
Kltaro en Lynch betrekkelijk
onbeschreven bladen, zoals
feitelijk ook de muziek die ze
maken menigeen weinig zal
zeggen: New Age Music. Bij de
AVRO wordt eens per week een
uurtje radiozendtijd inge
ruimd voor dit muziekgenre.
Ruim een Jaar presenteren
'showmaster' Jan ten Hoopen
en Henk Werkhoven het New
Age Music Magazine, elke zon
dagavond van tien tot elf. De
luisteraars merken er niets
van, maar het behoorlijk be
luisterde programma gaat niet
zonder Irritatie de ether In.
„Jan en ik zijn echt aan het
pionieren", zegt Henk Werkho
ven, allerwegen beschouwd als
de deskundige helft van het pre
sentatie-duo. „Er is een gigan
tisch afzetgebied voor New Agc-
muziek, maar niet in Neder
land. Verhoudingsgewijs hou
den Duitsland en Engeland ge
lijke tred met Amerika. Japan
ook. Hier wil de New Age-mu
ziek maar niet doordringen. Al
leen bij de AVRO wordt er dus
nu wat aan gedaan."
Niet genoeg naar de zin van
de bijna 38-jarige Leidsc mu
ziekleraar, die afgaande op de
vele schriftelijke reacties op het
radioprogramma durft te stellen
dal de New Age-muziek ook in
dit land wel degelijk een welwil
lend oor vindt. „Gemiddeld
hebben wc 500.000 luisteraars.
Na 'Met het Oog op Morgen' is
ons magazine de best beluister
de radio-uitzending op de zon
dagavond."
Informatiehonger
Op zich doet dat Werkhoven
dat deugd, maar de formule van
zijn programma bevredigt hem
niet helemaal. Voor zichzelf
heeft de New Age muziek-ex-
pert („Ik ben er een jaar of acht
intensief mee bezig") het gevoel
dat hij er een fractie van al zijn
kennis in kwijt kan. „Onlangs
kreeg ik een brief van een luis
teraar, die schreef dat zijn infor
matiehonger niet door ons pro
gramma wordt gestild, ik kon
net alleen maar eens zijn met
die man."
Een uur zendtijd betekent
werken vanuit de beperking.
Medepresentator jan ten
Hoopen moet immers ook aan
zijn trekken komen met z'n filo
sofische beschouwingen en de
gedichtjes die hij voordraagt. En
vanzelfsprekend moet in het
zondagavonduurtje ook nog
muziek worden gestopt.
Ogenschijnlijk stelt de in
breng van Werkhoven in het
programma weinig meer voor
dan het spelen van Ten
Hoopens klankbord. Of zoals hij
het zelf uitdrukt: „Ik beaam, ik
bevestig nu voornamelijk de
woorden van jan. Probeer zo
weinig mogelijk te zeggen om
de muziek aan haar trekken te
laten komen."
In de praktijk verzamelt
Werkhoven vanuit alle uithoe
ken van de wereld documenta
tie. Hij is „voor 98 procent" ver
antwoordelijk voor de muzikale
inhoud van New Age Music Ma
gazine. „We nemen het pro
gramma twee keer per week op.
Ik probeer de muziek die we
draaien zoveel mogelijk naar
toonsoort op elkaar af te stem
men. Thuis hen ik daar uren
mee bezig, dikwijls tot half ze
ven 's morgens."
l uisteren naar New Age-mu
ziek verplicht tot niets. De slo
me. meestal aangename klan
ken kabbelen als liet ware voort.
Voor mensen met slaapstoor
nissen is New Age-muziek de
melodieuze slaappil, het ge
toonzette schaapjes-tellen. En
in sommige, vooral Amerikaan
se tandartspraklijken fungeert
New Age-muziek als pijnstiller.
New Age-muziek wordt ge
bruikt bij yoga. In de verte heeft
het iets van de niets aan de
hand-melodieën, die zich in su
permarkten aaneenrijgen als
achtergrondmuziek om het
boodschappen-doen te veraan
genamen.
James Last
„Fr bestaat wel degelijk een ver
schil. In supermarkten hoor je
vooral James Last. En dat is
voor mij tnuzak, muziek die
zonder bezieling wordt ge
maakt. Er zijn mensen die zeg
gen: er gebeurt niks in die New
Age-muziek. Laat dat nu net de
bedoeling zijn. New Age-mu
ziek geeft volop variaties op één
thema. Dat wordt lang en oreed
uitgesponnen. Als je overdag
Hilversum 3 aanzet dringt de
muziek die daar wórdt gedraaid
zich onweerstaanbaar aan je op.
New Age-muziek daarentegen
Is er wel en ook weer niet. je
kunt er een boek of krant bij le
zen."
New Age-muziek heeft vol
gens Werkhoven haar oor
sprong gevonden in het werk
van Tony Scott, en meer be-
'Alles is betaald'
Met verbazing heeft de AVRO
kennis genomen van de grieven
die presentator Henk Werkho
ven heeft gespuid over de gang
van zaken rond het radio-pro
gramma New Age Music Maga
zine. „Werkhoven beweert dat
hij ai geruime tijd geen geld
heeft gezien van de AVRO, maar
voor ons is het een raadsel
waarop hij dat allemaal ba
seert", aldus Gea van Houten,
woordvoerster van de omroep.
„Navraag bij onze financiële
administratie nceft me geleerd
dat nu net de brief de deur uit is
gedaan, waarin hem het hono
rarium over april in het vooruit
zicht wordt gesteld. Als alle an
derc freelance-medewerkers
wordt Werkhoven per vier uit
zendingen betaald. Ook in de
maanden daarvoor is het geld
waar hij recht op heeft keurig
netjes overgemaakt. Ook al blijft
Werkhoven bij zijn verklaring,
dan nog blijft de AVRO bij haar
standpunt. De cijfers wijzen
domweg uit dat we gelijk heb
ben." Bij de AVRO is de discus
sie over de winterprogramme-
ring nog volop gaande, zodat
thans geen zinnig woord valt te
zeggen over de vraag of de ma
kers van New Age Music Maga
zine meer zendtijd wordt toebe
deeld. Van Houten: „Over de
vergoeding van die cd-tjes ge
sproken, als Werkhoven in zijn
programma nieuwe New Age-
muziek wil draaien kan hij te
recht in de fonotheek van het
NOB. En als ze daar niet aan
zijn wens kunnen voldoen, kan
hij ons altijd nog opdracht ge
ven om de door hem gewenste
cd's te bestellen. Dan hoeft
Werkhoven er echt geen cent
toe te leggen op het maken van
New Age Magazine."
Henk Werkhoven, co-presentator New Age Magazine: „Niemand kent
me bij de AVRO. Ik zou wel eens werkoverleg willen plegen met de lei
ding." fOTO ILLIN MARTINS
paald in diens in 1964 versche
nen lp Music for Zen Medita
tion. „In feite stond die aan de
basis van de hippybeweging.
Sinds die tijd is de muziek geë
volueerd. Maar nogmaals, niet
hier."
Om en nabij twintig procent
van de Amerikaanse muziek
markt is in handen van New
Age-musici. Het programma
Music from the hearts of space
wordt wekelijks door 300 Ame
rikaanse radiostations uitgezon
den. In Nederland heerste tot
voor kort absolute radiostilte
rond wat door „liefhebbers de
muziek van de stilte" wordt ge
noemd.
.Anderhalf twee jaar gele
den had jan ten Hoopen een
middagprogramma bij de
AVRO. Daarin draaide hij, zij
het heel summier, ook New
Age-muziek. Dat programma
hield na verloop van tijd op te
bestaan. Op een gegeven mo
ment kwam er op de zondag
avond een uur zendtijd vrij. Na
dat Jan mij als muzikaal des
kundige erbij had gehaald, zijn
we dat uur gaan vullen met
New Age-muziek. En het slaat
aan, gezien de schriftelijke reac
ties. Zelfs op begrafenissen
wordt New Age-muziek nu ge
draaid."
Halfslachtig
Een week of zeven geleden
heeft Werkhoven de AVRO
schriftelijk in kennis gesteld van
zijn onvrede met de weliswaar
succesvolle, maar halfslachtige
benadering van zijn favoriete
muziekgenre. Hij ervaart het als
positief dat New Age Music Ma
gazine. anders dan aanvankelijk
bedoeld, in de zomermaanden
gewoon doorgaat. Maar dat be
sluit heeft niet al zijn irritaties
kunnen wegnemen.
„Ik heb om meer zendtijd ge
vraagd, ondat we de luisteraars
meer informatie kunnen ver
strekken over New Age-muziek.
En als dat niet kan, een pagina
op teletekst, ja, en dan zou ik
toch wel eens werkoverleg wil
len plegen met de leiding. Geen
mens kent me nu bij de AVRO."
l-aatst werd hem dat meer
New Age Music Magazine, om
dat het een jaar bestond. Maar
alleen jan ten Hoopen werd,
met foto, genoemd als presen
tator. Dat stak Werkhoven toch
wel een beetje. „Dan is het ook
nog zo dat er in de fonotheek
niets is op dit gebied. Wil ik
nieuwe platen draaien in het
programma, dan moet ik zelf de
cd-tjes bekostigen. Een vreem
de gang van zaken, zoals ook
het uitblijven van betaling. Hoe
jan ten Hoopen z'n zaakjes
heeft geregeld weet ik niet. wij
praten nooit over geld. Maar ik
neb het nagekeken: sinds 10 fe
bruari heb ik geen cent gezien.
Het enige dat ik heb ik gehoord
is: het is in behandeling. Verve
lend. temeer omdat door al dit
van dit land voorbij dreigt te
gaan Eens houdl ook mijn ge
duld op. Hel zou een omroep
waar wordt beweerd dat een
beetje klasse geen kwaad kan
niet misstaan om wat sneller te
werk te gaan."
CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT. GPD
Op de metershoge
schermen die het
podium flankeren,
verschijnt een huilende vrouw.
„Wie is er verantwoordelijk
voor dit alles? Meneer George
Bush is verantwoordelijk voor
dit alles! Hij had Saddam Hus-
sayn en zijn leger kunnen ver
nietigen. Hij voerde oorlog
voor een miljoen Kuwayti's.
WIJ zijn met vijf miljoen. En
wij zijn ook mensen."
Uit de menigte in de Londen-
se Wembley Arena stijgt een
warm applaus op. Dit mag dan
„de grootste muzikale gebeurte
nis van 1991zijn. zoals presen
tator Gary Davie had gezegd,
het draait deze avond niet al
leen om rap, pop en rock 'n'
roll. The Simple Truth Concert'
is een ode aan het Kurdische
volk.
Talloze sterren hebben hun
naam geleend aan het concert
dat bijna 75 miljoen gulden
moet opleveren voor de Kur-
den. Rod Stewart opent de show
via een satellietverbinding uit
Lausanne, de rap-groep van MC
Hammer steelt de show. Maar
één artiest belichaamt muziek
en menselijkheid: Chris de
Burgh.
Aan het slot van de vijf uur
durende avond komt Chris de
Burgh op en brengt het num
mer ten gehore waarnaar het
benefiet-concert is vernoemd:
'The Simple Truth' (De Naakte
Waarheid). Op de achtergrond
zingt een gemêleerd koor zacht
jes mee: de oude Tom Jones, de
bevallige Lisa Stansfield, de har
de rappers van MC Hammer,
die diezelfde ochtend nog in
een boulevardkrant van een
verkrachting waren beticht.
Als de decibels zijn wegge
storven, zegt de presentator:
„Dit is een ongelooflijke nacht
geweest. Dit is het ongelooflijk
ste concert geweest dat ik ooit
heb meegemaakt."
Twee weken
Dat was nauwelijks een over
drijving. Voor Live Aid hadden
de organisatoren vijf jaar gele
den een voorbereidingstijd van
drie maanden gehad, The Sim
ple Truth Concert moest in
twee weken in elkaar worden
geflanst. Maar het resultaat was
verbluffend.
Wembley Arena, de overdekte
hal bij het Wembley Stadion,
was gisteravond vijf uur lang
het middelpunt van de wereld.
Optredens werden afgewisseld
met indringende BBC-filmpjes
over het lot van de Kurden en
via de satellietverbindingen wa
ren talloze topartiesten te zien.
Uit Rotterdam waren er de Cu
baans-Amerikaanse zangeres
Gloria Estafan en de wervelende
New Kids On The Block, uit Den
Haag kwam het Ierse enfant ter
rible Sinead O'Connor, die tij
dens de Golfoorlog nota bene
de kant van Saddam Hussayn
had gekozen. Whitney Houston
deed mee vanuit Houston (VS),
Rod Stewart vanuit Lausanne
en Paul Simon vanuit Manches
ter. Sting was, evenals Sinead
O'Connor, in Den Haag. De or
ganisatie van het concert was
een nachtmerrie die toch in een
droom verkeerde. Zestienhon
derd kilometer kabel moest
worden aangelegd, 118 came
ra's dienden te worden opge
steld, twee satellieten gehuurd,
maar om 20.00 uur lokale üjd
was de BBC gereed. De mara
thon-uitzending naar 36 landen
kon beginnen.
En het benefiet-concert had
nog wel een valse start gehad.
Het idee ervoor was van Jeffrey
Archer, schrijver en voormalig
voorzitter van de Britse Conser
vatieve Partij.
Jeffrey Archer? Was zijn Con
servatieve 'Partij niet verant
woordelijk geweest voor het
verminderen van de ontwikke
lingshulp? In het Lagerhuis wer
den vragen gesteld, vooral na
dat de regering-Major tien mil
joen pond (33 miljoen gulden)
beschikbaar had gesteld voor de
organisatie van het concert.
Was dit een goedkope publici
teitsstunt?
Archer slaagde er niettemin in
de BBC, het Rode Kruis en de
organisator Harvey Goldsmith
warm te maken voor het idee
van een benefiet-concert voor
de Kurden. „De BBC heeft door
zijn televisie- en radionieuws de
wanhopige toestand van de
Kurdische vluchtelingen al in de
Britse huiskamers gebracht",
zei directeur-generaal Michael
Checkland van de staatsom
roep. „Toen we hoorden van de
plannen om geld in te zamelen,
waren we derhalve blij dat we
onze technische kennis, erva
ring en vakbekwaamheid aan
de organisatoren konden af-
Bangladesh
Maar de voorbereidingen waren
nog niet begonnen of de wereld
werd opgeschrikt door twee
nieuwe, veel grotere rampen.
Vijfduizend Kurden waren om-
De Kurdische zanger Shivan Perwer vormde het slot van The Simple
Truth festival in het Londen se Wembley-stadion. fotomap
gekomen als gevolg van de
Golfoorlog toen een vloedgolf
Bangladesh trof. Meer dan
200.000 mensen verdronken. En
uit Afrika kwam andermaal een
noodkreet, onder meer van een
BBC-correspondent die een se
rie indringende reportages
maakte. Op het zwarte conti
nent werden deze keer 27 mil
joen sloebers met de honger
dood bedreigd.
Drie artiesten, Sting, Peter
Gabriel en Sinead O'Connor
staken de koppen bij elkaar en
besloten dat de opbrengst van
het concert deels naar Etiopië
en Bangladesh moest gaan. „Ik
probeer niet om een schaduw
over het project te werpen en
we dreigen ook niet ons eruit
terug te trekken, maar we heb
ben het gevoel dat het in de
nieuwe omstandigheden on
menselijk zou zijn om de ande
re tragedies te negeren."
Maar de organisatoren hiel
den vast aan hun oorspronkelij
ke opzet: de opbrengst zou aan
de Kurden ten goede komen.
„De positieve kant van geld ge
ven voor de Kurden is dat de
hulpverleningsorganisaties
hierdoor een deel van hun gel
den niet hoeven aan te wenden.
Zij kunnen dat gebruiken voor
Sudan of Bangladesh."
'Echo*
En zo konden naar schatting
vijftig miljoen wereldburgers af
gelopen nacht de bijna poëti
sche boodschap van Kurden-
leider Mazoud Barzani aanho
ren, die in de Wembley Arena
werd voorgelezen: „Aan Jeffrey
Archer, het Britse volk en allen
die geluisterd hebben breng ik
de groeten over van een volk
dat verwond is door vooroor
deel, onwetendheid, terreur,
honger en dakloosheid. Met uw
steun en onze veerkracht zullen
miljoenen Kurden uiteindelijk
terugkeren naar hun huizen en
zal de glimlach terugkeren op
de gezichten van onze gekwelde
kinderen. Laat de echo van deze
menselijke muziek in de rest
van de wereld gehoord wor
den."
Ted a Tète amusant maar niet schokkend
e 'Bekende Neder-
M landers' moeten zo
langzamerhand
overspannen worden. We heb
ben er al niet zo erg veel, en
die enkele tientallen die echt
bekend zijn, komen amper
meer aan werken toe, zo zou je
als tv-kijker kunnen gaan den
ken. De bekende Nederlanders
spoeden zich van praatshow
naar talkshow. Van Hans van
Willigenburg naar Ivo Niehe en
nu schaart Ted de Braak zich
ook nog in die rij van gasthe
ren op televisie.
Ted de Braak ziet met zijn
programma Ted Tète een
wens in vervulling gaan bij de
NCRV. In het programma,
waarvan er voorlopig vijf zijn
gemaakt, ontmoet De Braak
veertig minuten lang een be
kende Nederlander van het
soort artiest. Althans, voorlopig,
want Ted wil meer. Hij hoopt
dat deze vijf afleveringen zo in
de smaak vallen, dat het publiek
de NCRV bedelft onder kaarten
waarom om meer wordt ge
vraagd. Als dat het geval zou
zijn dan wil Ted de Braak ook
gasten ontvangen uit de poli
tiek, sportwereld of zelfs uit het
zakenleven. Dat zijn voorlopig
nog toekomstdromen voor De
Braak. Eerst moeten de vijf ge
maakte ontmoetingen bij het
tv-kijkend publiek in de smaak
vallen.
De artiesten die Ted de Braak
in zijn programma ontvangt
zijn, in chronologische volgor
de. Willem Nijholt, Willeke Al-
berti, Gerard Cox, Adèle Bloe-
mendaal en Pim Jacobs. Elke
gast in veertig minuten gepor
tretteerd door Ted de Braak. De
Braak geeft toe dat er van een
interview geen sprake is. .Ik ben
geen interviewer Ik zit zelf in de
showwereld en wil gewoon een
gesprek voeren. Ik ben er nooit
op uit om mensen 'te tackelen'.
Dat zit niet in mijn aard. Ik be
wonder mensen die iets preste
ren en dat spreek ik gewoon
uit."
De producent van het pro
gramma, Hans Sleeswijk, meent
dat die eigenschap van De
Braak ook bij veel artiesten be
kend is. .We hebben een groot
aantal mensen benaderd en
niemand weigerde expliciet.
Een aantal kon gewoon niet op
de door ons geplande opname-
dagen en viel daarom af. Maar
we hebben geen afzegging ge
kregen omdat de artiesten we
ten dat Ted hen in hun waarde
laat, hen aan het woord laat en
niet zelf de leukste wil zijn.
In de Ted Tète -afleveringen
staat dus steeds één gast cen
traal. Met die gast wordt ge
praat over diens carrière en dan
voornamelijk de hoogtepunten
daaruit en over grappige anek
dotes uit het vak. De gesprek
ken worden steeds op gang ge
bracht door middel van een
beeldfragment. Die fragmenten
zijn leuk om terug te zien. De
kijker ziet bij voorbeeld een
piep-jonge Willem Nijholt in
zijn eerste tv-rol als postbode,
Nijholt in actie met Wim Son-
neveld en recente beelden van
Willem Nijholt in de musical
Cabaret. „We hebben juist in de
film-archieven gezocht naar
beelden van de gasten die de tv-
kijker en de gast zelf verrassen.
De gast weet zelf ook niet welke
beelden vertoond gaan worden
tijdens de uitzending, juist die
verrassing zorgt voor leuke ef
fecten."
Niet onaardig
De uitzending waarin Willem
Nijholt centraal staat is niet on
aardig om te zien. maar spettert
ook niet echt. Willem Nijnolt is
natuurlijk een dankbare gast
om mee te praten. Hij heeft al
een indrukwekkende carrière
achter de rug, heeft met bijna
alle groten uit de toneelwereld
gewerkt en kan heel amusant
verhalen over de periode waarin
hij met Wim Sonneveld samen
werkte. Toch komt de kijker
niets meer te weten over de per
soon Willem Nijholt dan wat al
gemeengoed is. Dat is jammer,
strips
bolleboom
maar Ted de Braak zegt ook
heel eerlijk dat hij bij het terug
zien van de banden loitiek heeft
op zichzelf. ,Ik heb echt wel din
gen gezien die ik bij een tweede
serie anders zou doen. In zo'n
programma moet je zelf ook
groeien. In ieder geval waren
mijn gasten tevreden en zijn zij
goed uis de verf gekomen, en
daar gaat het tenslotte om."
Ted de Braak praat met Willem Nijholt foto anp
boes
heinz