Kunst
0»
=DIGR0S= 2.9S
Leidse 'Orestes'
met grote namen
Museum Weekend succesvol
Vonk van Orpheus springt net niet over
li'
15»
MOB: ensemble werk
van hoge kwaliteit
Hoop op subsidie literaire klassieken
„«aap
Maandag 22 april 1991
Redactie 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SAS WA STOEUNGA Eindredactie RAYMOND PBL Vormgeving; RUTGER J HOGERDUK
6
MUSEUMWEEKEINDE:
"Ik had de indruk dat
mensen dachten nu eens
alles te kunnen zien, wat
ze normaal aan de huis
arts moeten vragen'
DE HELE OLYMPISCHE
godenfamilie, tuk op een
verzetje, vergezelt Or
pheus naar de onderwe
reld.
NIEUWSLIJN
Boekenweekgeschenk 1992
A.F.Th, van der Heijden schrijft het Boekenweekgeschenk 1992.
Dat heeft de opdrachtgeefster, de stichting Collectieve Propa
ganda van het Nederlandse Boek (CPNB) gisteren bekendge
maakt. Het boekje van Van der Heijden zal het 57ste zijn in de
reeks Boekenweekgeschenken. Vanaf 1984 geeft de CPNB de op
dracht aan een literair schrijver.
De Boekenweek 1992 wordt gehouden van 11 tot en met 21
maart onder het thema ,,'t Prachtig rijk van InsulindeDaarmee
wil de CPNB de aandacht vestigen op de relatie van de Neder
landse literatuur met Nederlands-Indië en Indonesië.
Popster Steve Marriott dood
De vroegere leider van de groepen Small Faces en Humble
Pie, Steve Marriott, is zaterdag om het leven gekomen bij een
brand in zijn woning. Hij was 44 jaar oud.
Volgens een woordvoerder is het vuur mogelijk veroorzaakt
door een brandende sigaret in een slaapkamer van de 16e eeuw-
se woning in Essex in het oosten van Groot -Brittannië. Hij werd
dood aangetroffen naast zijn uitgebrande bed.
Marriott, die net was teruggekeerd van een twee weken duren
de opname-sessie in de Verenigde Staten met zijn Amerikaanse
collega Peter Frampton, was bezig met een comebackpoging.
Enkele van zijn grote hits in de jaren zestig waren: "Itchycoo
Park", "Sha la la la la lee" en "All or Nothing". In de jaren zeven
tig stopte hij met muziekopnames na zijn breuk met de Small
Faces.
tA„ vaste, invallers. Zo deden Joost
Buis op trombone, Daniele
d'Agaro op klarinet en Jacco
Schoonderwoerd op bas en Al
lan "Gunga" Purves op drums
de afwezigheid van Wolter
Wierbos, Jan Willem van der
Ham, Emst Glerum en Han
Bennink makkelijk vergeten. De
MOB staat nu niet bepaald be
kend om zijn consistentie, maar
van die reputatie was dit maal
niets van te merken.
De overgangen van vrije stuk
ken naar meestal op de kwela
en daaraan verwante Zuidafri
kaans - Bergin's vaderland - ge
tinte jazz verliepen over het al
gemeen natuurlijk en zonder
grote misverstanden. Een vroeg
hoogtepunt werd bereikt toen
de leider en Tobias Delius, bei
den op tenorsax, een ouder
wets,- aan de vrije jaren zestig
herinnerend duel aangingen,
de samengebalde
Gerardjan Rijnders. Hans Croiset, Ellen Vogel bij LAK
Hel LAK-thealer zal in de laatste week van augustus met stuk om de gunst van Ellen Vo
medewerking van Het Nationale Toneel en Toneelgroep 8el- Ze was meteen enthousiast
ii.,, tir-rs mnt> te rlnfn Haarmop nnl.
Amsterdam de produktie Orestes uitbrengen. Orestes
is een tragi-komedie in berijmde alexandrijnen, speciaal
voor het IAK geschreven door dramaturg en vertaler
Laurens Spoor.
De rollen zullen geheel belange
loos worden gespeeld door Ge-
vertaler en dramaturg. Hij heeft
twee jaar geleden in opdracht
ardjan Rijnders (Toneelgroep van Toneelgroep Amsterdam
een prachtige 'Iphieeneia' ee-
j schreven. Nu heeft hij dus
'Orestes' gemaakt, een tragiko
medie in berijmde alexandrij
nen. Hij kwam ermee naar me
toe en al snel onstond het plan
om er een LAK-produktie van te
maken. Ik had al vlug in de ga
ten dat je voor dit stuk gerouti-
Amsterdam). Hans Croiset (Na
tionale Toneel), Ellen Vogel,
joop Admiraal en Jacqueline
Blom. De titelrol van 'Orestes' is
voor de Leidse acteur Hugo
Eekhof. Voor de financiering
van onder meer het decor, de
onkutttiweiguediiiyn voor de
acteurs en het honorarium
regisseur Laurens Spoor wacht neerde acteurs nodig zou heb-
het LAK-theater nog op een ben. De vraag was alleen:
RECENSIE «KEN VOS
Optreden Sean Bergin's MOB met in het
voorprogramma net Hot House
Workshoporkest onder leiding van Wlady
Podsada
r,20/4«HolHOU*.d»Wilg,
subsidie.
De geschiedenis van Orestes'
speelt tien jaar na het uitbreken daan?"
van de Trojaanse Oorlog. Aga
memnon keert terug van het
slagveld. Zijn echtgenote Kly-
taimnestra neeft inmiddels een
minnaar genomen. Met ge
mengde gevoelens ziet zij haar het voor de lol zouden willen
echtgenoot dan ook terugkeren, opvoeren. Laurens Spoor kwam
haal je met ons kleine budget
die professionele acteurs van-
Cast
Helmer van het LAK:
"Laurens Spoor is een eminent
i met Gerardjan Rijnders c
Hans Croiset. Zij dingen in c
te doen. Daarmee ont
stond een heel aardige dubbele
bodem: twee toonaangevende
toneelmakers die dingen om de
hand van Ellen Vogel, een actri
ce die toch staat voor hèt Ne
derlandse toneel".
"De mooie wendingen die
Laurens Spoor erin heeft aange
bracht, kwamen er tijdens de
eerste repetitie al meteen uit.
Met Joop Admiraal zijn we zeer
blij: hij speelt in dit stuk de ge
drochtelijke voedster, wederom
een vrouwenrol dus. Hugo Eek
hof. een Leids acteur die hier bij
het LAK-theater als cursist erva
ring heeft opgedaan, speelt de
titelrol. Laurens vond hem er
uitermate geschikt voor".
"Ik ben zelf enorm benieuwd
wat het gaat worden. Voorzover
ik weet is een produktie als deze
niet eerder in Nederland ver
toond. Ik verwacht landelijk ge
zien dan ook grote belangstel
ling. Wij zijn blij dat acteurs van
naam er belangeloos aan mee
werken.
De première van 'Orestes'
heeft eind augustus plaats in De
Balie in Amsterdam. De eerste
week van september is 'Orestes'
te zien in het LAK-theater.
De acteurs die 'Orestes' van Laurens Spoor gaan spelen. Boven, v.l.n.r. Gerardjan Rijnders, Joop Admiraal,
Hans Ooiset Onder, v.l.n.r. Jacqueline Blom, Ellen Vogel, Hugo Eekhof.
FOTO KEES DE GRAJ
Leiden
Voor de verandering werd het
Hot House-concert van afgelo
pen zaterdag zeer goed bezocht.
Aan de tournee van de MOB
(een afkorting van "My Own
Band", maar ook het Engelse
woord voor bende) van Bergin
was al veel aandacht besteed in
de landelijke pers en dat had
kennelijk zijn effect. Een optre
den van het Workshoporkest
van Hot House bracht de stem
ming voor de avond er al goed
in. Ondanks het feit dat tot dit
amateurorkest elk half seizoen
nieuwe, niet altijd ervaren leden
toetreden, lijkt leider Podsada gie van beide heren tot explosie
i geslaagd om een stijgende
lijn in de kwaliteit van deze
educatieve instelling te bren
gen, een op zichzelf bij voorbaat
onmogelliK lijkende opguL
Natuurlijk was er meer sprake
van enthousiasme dan techniek
en werden er de nodige valse
noten gespeeld, maar die gebre
ken werden ruimschoots teniet
gedaan door het feit dat eigen
composities werden gespeeld
en dat, zeker in de medium-
tempostukken, het ensemble-
werk op een zeer behoorlijk ni
veau stond. Ook ruim aan de
hooggespannen verwachtingen
voldeden de twee sets van de
MOB, hoewel een beroep was
gedaan op enkele, overigens
kwam.
Over het niveau van de soli
kon zeker niet geklaagd worden,
want die waren zeker minder
voorspelbaar dan de opbouw
van Bergin's stukken, waarvan
in de tweede set een zekere
conceptuele eenvormigheid
(vrije intro, lekker lopend Zuid-
afrikaans thema, improvisaties,
en/of thema) op ging
it dit toch niet ging
vervelen, is te danken aan de
grote flexibiliteit van de indivi
duele leden en de grote speel-
lust die het orkest ten toon
spreidde. Het was in ieder geval
het beste optreden dat ik ooit
van Bergin c.s. heb meege
maakt.
LEIDEN CEES VAN HOORE
Er uitzien als keizerin Nefertite. Daar leek het wel een beetje op. na
dat dit meisje in het Rijksmuseum van Oudheden was gegrimeerd door
de Alphense Marjolein Donkersloot.
FOTO ELLEN MARTENS
Het Nationale Museum Week
end heeft voor een grote be
langstelling gezorgd bij de mu
sea in Leiden. Over het alge
meen bestaat de indruk dat het
iets drukker is geweest dan vo
rig jaar. Ook in de regio Leiden
was er bij enkele musea sprake
van een toegenomen bezoe
kersaantal. al was voor veel
mensen tijdens het zonnige
weekeinde een bezoek aan De
Keukenhof duidelijk favoriet.
Het Rijksmuseum van Oud
heden in Leiden, waar als at
tractie kinderen zich konden la
ten grimeren naar voorbeelden
uit de oudheid, kreeg zaterdag
750 bezoekers te verwerken en
gisteren 1900 bezoekers. De
Leidse Pieterskerk, die in ver
band met de rommelmarkt op
zaterdag alleen gisteren in het
teken stond van het Nationaal
Museum Weekend, was even
eens bomvol, zo n 1400 mensen
kwamen kijken naar de 'Slinger
van Foucault' en wierpen vanaf
een van de transen een blik op
Leiden. Bij het Stedelijk Muse
um De Lakenhal liep het vol
gens hulp-receptioniste Saskia
Leuren "als een trein". "Het is
nu kwart voor vijf en de mensen
zitten hier nu allemaal lekker
aan een drankje. Het lijkt wel
een café". Gisteren waren er in
De Lakenhal 570 bezoekers, za
terdag 123.
Het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde en het Anatomisch
Museum Leiden kregen een
grote drukte te verwerken. Het
eerste museum telde op zater
dag 433 bezoekers, op zondag
1984 bezoekers, het Anatomisch
Museum trok zaterdag zo'n
1000 belangstellenden en giste
ren kwam het bezoekersaantal
in de buurt van de 3500. Grote
belangstelling was er voor de
tentoonstelling 'Het zit 'm in de
genen', een expositie over de er
felijkheid. Daarnaast was er gro
te interesse voor de vaste collec
tie. Een medewerker: "Ik had de
indruk dat mensen dachten: nu
kunnen we eens alles zien wat
we normaal aan de huisarts
moeten vragen".
Bij het Pijpenkabinet in Lei
den was het volgens beheerder aantal bezoekers. "Jammer dat
Don Duco "een gekkenhuis'
Een juiste schatting kon niet
worden gegeven.
Molen De Valk in Leiden telde
gisteren zo'n 600 bezoekers, on
geveer honderd minder dan vo
rig jaar. Beheerder Jan van
Schalkwijk wijt deze daling aan
het feit dat de olie "in de
taatspot warm liep en ten gevol
ge daarvan gisteren niet kon
draaien". "Dan is het altijd
minder". Zaterdag kwamen er
in Molen De Valk 309 bezoe
kers.
Regio
In de regio was het over het al
gemeen wat rustiger. Bij het
Museum voor de Bloembollen
streek in Lisse was het niet
drukker dan in andere weeken
den. Conservator Koldenhof
schrijft dit toe aan de nabijheid
toch een toegangsprijs
rekenen, want dat
maakt zeker wel iets uit. Maar
goed, we zijn een heel arm mu
seum en moeten wel. Een
beetje subsidie zit er voor ons
niet in. En de mensen schijnen
er toch moeite mee te hebben
om dat rijksdaaldertje entree
neerteleggen".
Bij het Ankermuseum in Al
phen aan den Rijn was het vol
gens conservator Zwijnenberg
op beide dagen "een volle bak".
Een schril contrast daarmee
vormde het Spinozahuis in
Rijnsburg. Vrouw van beheerder
Van Dam: "We werden gebeld
door de conservator, meneer
Van der WerfT. Die vroeg of we
nog iets speciaals deden voor
het Museum Weekend. Muse
um Weekend? Ik zeg: daar weet
ik helemaal niks van. Er zijn dan
van De Keukenhof, een grote ook geen mensen komen kij-
publiekstrekker in dit jaargetij- ken. Maar het had wel gekund.
de. Maar ook de entreeprijs
volgens hem debet aan het lage
hoor. Mijn man en ik,
toch altijd thuis".
RECENSIE MONICA SCHIKS
Willem KoftHing. Bert Simhoffer. Jacco
Martin Milrer, regie Hans Fretzer
Geren en gehoord 20 apnl Schouwburg.
Leiden
Renesse Muzikale leiding
Nu eens geen Weense operette
op het toneel. Voor zijn 45-jarig
jubileum heeft de Hoofdstad
Operette de schepper van dit
lichtvoetige genre van stal ge
haald: Jacques Offenbach. Deze
cellist en componist leefde in
het Parijs van halverwege de vo
rige eeuw. De amusementswe
reld beleefde een gouden tijd:
cabarets schoten uit de grond
en niet te vergeten danstuinen,
waar 's nachts de can can werd
gedanst. Offenbach had een fij
ne neus voor amusement, waar
in spot en satire do hoofdrol
speelden. Onder de vlag van le
venslustige en schuimende me
lodiën werden allerlei situaties
aan de kaak gesteld.
De 'Orpheus' is een parodie
op het keizerlijk hof dat met
banketten en feestgelagen de
verveling probeerde te verdrij
ven en op de keizer die bekend
stond om zijn amoureuze avon
tuurtjes. De schijnheiligheid,
het binnenskamers houden van
schandalen omwille van de ui
terlijke schijn, wordt in deze
operette gepersonifieerd door
De acteurs die 'Ores
tes' van Laurens
Spoor gaan spelen.
Boven, v.l.n.r. Ge
rardjan Rijnders, Joop
Admiraal. Hans Croi
set. Onder, v.l.n.r.
Jacqueline Blom. El
len Vogel. Hugo Eek
hof.
FOTO KEES DE GRAAFF
de Openbare Mening; i
vrouwen persoon om wie men
eigenlijk niet heen kan.
IX* regisseur had vele midde
len toegepast om het satirische
karakter van het stuk weer te
geven, maar dat blijkt toch niet
zo eenvoudig te zijn. In deze
sche zanger, krijgt door zijn be
toverende zang- en snarenspel
van de heerser van de onderwe
reld toestemming om zijn ge
storven geliefde. Eurydike. terug zeker niets
tijd waarin cabaretiers als Youp
van' 't Hek personen en toestan
den grof over de hekel halen,
verwacht je van een Franse ope
rette een luchtiger, ironische
toon en veel esprit. Ie kunt ie
mand ook fijntjes glimlachend
onderuit halen, zoals dat in
Zuid-Nederland wel gebeurt ten
tijde van het carnaval. De regie
had echter van deze uitvoering
goeddeels een klucht gemaakt,
waarin de televisie en het strip
verhaal onmiskenbaar hun aan
deel hadden. Waar gaat het ver
haal over? Orpheus, de mythi-
te halen uit die onderwereld, de
plaats waar alle gestorven zielen
verblijven. De zanger verliest
zijn bruid definitief als hij het
verbod van Pluton overtreedt en
toch omziet of Eurydike hem
werkelijk volgt. In de parodie
van Offenbach is Orpheus zijn
vrouw liever kwijt dan rijk. Eu
rydike wordt geschaakt door
Pluton. de god van de onderwe
reld. De hele olympische go
denfamilie, tuk op een verzetje,
vergezelt Orpheus naar de on
derwereld. De intrige wordt een
warboel en iedereen danst tot
slót de can-can. Ondanks goed
spel en dans van velen, onder
wie een heerlijke Pluton die
zich werkelijk schurkte in zijn
rol. maakte deze uitvoering ook
nu weer de uitspraak waar dat
operette een kunstvorm is,
moeilijker dan opera. In tegen
stelling tot dit dramatische gen
re, moet in de operette luchtig
heid komen bovendrijven als
schuim. De lichtheid van een
operette is zwaar te dragen. On
danks een enorme inzet en pro
fessionaliteit van de medewer
ken sprong de vonk nèt niet
over. Haarfijn reageerde de zaal
daarop met aanvankelijk lauw
en vervolgens goedwillend ap
plaus.
deze eeuw beslaan. Spijkers vindt het de hoogste
tijd dat aan' die culturele achterstand een eind
wordt gemaakt en wijst daarbij op de Pleïade-
reeks in Frankrijk en soortgelijke uitgaven in En
geland en Duitsland. Daardoor kunnen lezers in
die landen al sinds jaar en dag wel een ruime
keus maken uit werken van belangrijke 'oude'
schrijvers als Molière, Shakespeare en Schiller.
De uitgever heeft een reeks in gedachten met
onder meer de Gysbrecht van Aemstel, het Roe-
lantslied, de Reis van Sinte Brandaan. de Roman
van Walcwein. Tijl Uilenspiegel. De Spaansche
Brabander, De Duitse Lier en de gedichten van
Staring. Hij wil starten met twee drie boeken
per jaar die tussen de 25 en 60 gulden gaan kos
ten. "Zonder subsidie zou de prijs tussen de 75 en
200 gulden bedragen en dat is commercieel niet
haalbaarzegt Spijkers.
Uitgever Spijkers van Prometheus heeft concrete
aanwijzingen dat het Produktiefonds positief zal
reageren op zijn verzoek om een subsidie van vier
ton voor de uitgave van een reeks Nederlandse li
teraire klassieken. "Op dit moment zijn de laatste
gesprekken gaande, maar ik verwacht binnen en
kele weken een positief resultaat. Er kan vrijwel
gaan", zegt hij in een I
lichting op zijn plannen. Het Produktiefonds is
begin dit jaar door minister D'Ancona ingesteld
om de letterensubsidies van de overheid te verde
len.
In de boekhandels en openbare bibliotheken is
het vergeefs zoeken naar recente uitgaven van
klassieken uit de Nederlandse literatuur die de
periode van de Middeleeuwen tot het begin van
OVENVERSE
GROTE WITTE
BOLLEN
8 STUKS
geen£32mmo
41 HEERLIJKE
dessert
PUDDING
SET 4 STUKS
men^.36 mud
HOLLANDSE VERSE
KAS
ANDIJVIE
HEEL POND
GEEN 140 MAAR
MAGERE BLANKE
VARKENS
LAPJES
HEEL KILO