Kunst
Tegenslag in Amersfoort,
subliem in Amsterdam
'Documenta is
een begrip'
Zo'n prijsje is
allemachtig
Macintosh
fl. 5.750,-
fl. 3-900,-
ÏL
'Op m'n 35ste had ik alleen
een viool en een porsche'
Mac
'Het is alsof ik mijn
kinderen weer zie'
Zaterdag 20 april 1991
Redactie 071-161400 CHS VAN HOORE ANNEMJEK RUYGROK JAN RU SO AM SASK1A STOEUNGA Eindredactie CONNY SMITS Vom^eeing: RON VAN HAASTRfGT
13
NIEUWSLIJN
Nieuwe Kurosawa-film naar Cannes
De organisatie van het 44-ste Filmfestival van Cannes, dat zal
plaatsvinden van 9 tot en met 20 mei, heeft bij het selecteren
van haar programma zo veel vertraging opgelopen, dat directeur
Gilles Jacob tijdens zijn jaarlijkse persconferentie deze week nog
niet in staat was een compleet competitie-overzicht te geven.
Zeker is in elk geval wel dat Rhapsody In August, de contro
versiële nieuwe film van Akira Kurosawa, in het hoofdprogram
ma van Cannes zal worden gepresenteerd, zij het 'hors con
cours'.
Pilgrim Fathers
Het Gemeente Archief Leiden, aan de Vliet 45, opent tijdens het
komende museumweekeinde haar deuren voor het publiek. Zo
wel op zaterdag als op zondag is de permanente tentoonstelling
te zien over de geschiedenis van de Pilgrim Fathers. Het ge-
e archief is op beide dagen geopend van 13.00 tot 17.00
RUDI FUCHS HEEFT
moeite met manier waar
op Jan Hoet de negende
Documenta voorbereidt
en vormgeeft. Hij mist de
uitgangspunten.
GESTOLEN MONETS na
vijf jaar durende zwerf
tocht weer terug op de
plek waar ze horen: in het
knusse museum Marmot
tan in Parijs
HEEL NOTABEL
AMERSFOORT was uit
gelopen om de première
van Hugo Claus' nieuwe
toneelstuk mee te maken.
Nieuw seizoen Introdans: 3 premières
Het Arnhemse balletgezelschap Introdans zal op 26 april het
nieuwe seizoen in Arnhem openen met een programma waarin
drie premières en twee reprises zitten.
Het ballet 'Garcin. Inès en Estelle', gebaseerd op het boek Huis
Clos van Jean-Paul Sartre is speciaal voor Introdans gemaakt
door huischoreograaf Norbert Taatgen. De Britse choreograaf
Mark Bruce maakte ook speciaal voor Introdans 'Greenfields of
America', een ballet gebaseerd op vijf folksongs met elk een ei
gen verhaaltje.
Introdans zal ook 'Elysios' van Gian Franco Paoluzi gaan dan
sen in het komende seizoen. In de reprise gaat het ballet 'Uhuru'
van Ton Wiggers en 'Sonate of Passion' van Philip Taylor. Intro
dans zal met dit programma door heel Nederland reizen. Onder
meer worden Leiden (1 juni). Haarlem, Breda en Amsterdam
Twee premières Hugo Claus
ERIC VAN OER VELDEN
Heel notabel Amersfoort leek
uitgelopen om in aanwezigheid
van prinses Margriet en Pieter
van Vollenhoven de opening
van het 7 dagen durende Hugo
Claus-festival mee te maken. De
sponsors hadden er duidelijk al
les i
i het
ment een meer dan randstede
lijke allure te geven: een gratis
ruikertje voor de dames en een
echt Belgisch biertje voor de he
ren.
'Feestelijke kleding naar eigen
inzicht" luidde het advies van
de organiserende Amersfoortse
Culturele Raad en die hint bleek
niet tegen dovemansoren ge
zegd: mooie creaties waren er te
bewonderen, althans tot aan de
pauze. Daarna zag je in de zaal
bijna alleen nog maar 'winter
jassen'. En lege plekken, want
zo'n twintig procent van de ge
nodigden keerde niet meer te
rug.
Amersfoort bezit geen
schouwburg doordat het ge
bouw onlangs door een brand is
verwoest. Daarom moest men
het doen met een theatertent,
ote tenten kunnen heel
zijn. Daar verandert zelfs
een hete lucht-kanon niets aan.
De twee toneelstukken van
Hugo Claus die donderdag in
Amersfoort (Claus-festival tot
en met 26 april) en Amsterdam
in première zijn gegaan, had
den maar één overeenkomst: ze
waren allebei aandoenlijk - de
één door de meelijwekkende te
genslag waarmee de organisato
ren te kampen kregen, de ande
re dankzij de fenomenale ac
teerprestaties.
Om met de première van 'Ri
chard het Everzwijn' in Amers
foort te beginnen: daar, in de
plaatselijke theatertent, werden
de acteurs van het Nederlands
Toneel Gent (N.T.G.) geteisterd
door kou en lawaai. Het gevolg
van deze overlast was dat de
spelers zich gingen forceren en
de tekst 'vetter' aanzetten dan
het vloeiende taalgebruik van
Claus kan verdragen. Dat werk
te - onbedoeld - op de lachlust
van het publiek.
Het stuk is een bewerking van
Richard III van William Shake
speare. Van Gaus' eerdere her
taling van Koning Lear, ook op
gevoerd door het N.T.G.is be
kend dat Claus als geen andere
Shakespeare-vertaler verbale
virtuositeit met inhoudelijke
helderheid kan combineren,
maar of dat ook het geval is met
'Richard het Everzwijn' is op
basis van deze gemankeerde
opvoering niet te zeggen.
Echt gelukkig is de keuze van
Herman Coessend voor de rol
van Richard niet. Deze Vlaming
doet met ziin joviale uitstraling
eerder denken aan Willy Loh-
man, de dagdromende handels
reiziger uit Arthur Millers 'De
ath of salesman', dan aan de
rücksichtlose machtsijveraar die
Claus hem analoog aan Shake
speare laat zijn. De voorstelling
geeft niet de indruk dat de jon
ge regisseur Eddy Vereycken
zijn stijl al heeft gevonden: er
zitten Mnouchkine-achtige sti
leringen in. maar ook een flinke
dosis pathetiek, en als het zo
uitkomt worden er ook nog ver
banden gelegd met de actuali
teit. Het wachten is op een her
kansing voor 'Richard het Ever
zwijn'.
Claus' eenakter Wmteravon-
Auteur Hugo Claus in geanimeerd gesprek met prinses Margriet, voorafgaande aan de wereldpremière van
zijn toneelstuk 'Richard het Everzwijn'. Clau s partner Vera de Wit lusitert toe. foto* ant
den' kreeg daarentegen - don
derdag in de Amsterdamse
Stadschouwburg - de mooiste
opvoering die de auteur zich
maar kan wensen. Subliem la
ten de acteurs in de regie van
Mark Timmer zien wat een be
langrijke kracht van Gaus'
schrijven is: het vermogen om
het bijzondere uit het alledaag
se te halen. Net zoals Koot en
Bie werkt hij met archetypes.
Kitty Courbois praat zoals een
kolonelsweduwe praat met een
verouderd Chanel-pakje. Haar
door George van Houts gespeel
de zoon oogt volledig als het
prototype van de kleurloze be
leidsambtenaar. Victor Löw ty
peert trefzeker een hoerige tra-
vrstiet tegen wil en dank De
drinkeboer van Huib Rooymans
kun |c aantreffen in elke kroeg
I n Hans leendertse 'et het
soort cafébaas neer dat vroeger
aan vechtsport heeft gedaan
Zonder dat er kunstgrepen of
ongeloofwaardige plots \oor
nodig ziin. laat Gaus deze totaal
verschillende archetypes een
chemische reactie met elkaar
aangaan De uitkomst is hila-
riv h onthullend en tragiv h te
gelijkertijd. Ontroerend werkt
het eenzame dansje dat Löw en
Courbob op de soulklanken van
Otis Redding uitvoeren: twee
gehoren verliezers vinden I*
schutting bij elkaar
Na "Winteravonden' volgen et
nog twee andere eenakters vin
Claus die de Amsterdams*-
m houwburg als lunchpauze
voorstellingen zal brengen In
een later stadium zendt de NOS
er televisieregbtaties van ulL
Ruzie over
subsidies
nogal bizar'
Jan Hoet; "Alles is mogelijk, niets staat nog vast".
foto camille schelstrati
Het is inmiddels tot in alle uithoeken van de wereld
doorgedrongen: De Gentenaar Jan Hoet organiseert de
negende editie van 's werelds meest belangwekkende
tentoonstelling van eigentijdse kunst: Documenta IX.
Stradivarius van 5 miljoen na vier jaar teruggevonden
LEIDEN JR
Het laten vallen van de subsidie
die galerie Stelling ontvangt van
de gemeente Leiden zou het
functioneren van de galerie en
daarmee de Stichting Kunst
kring Burcht op de tocht zetten.
Dat schrijft C.D. Witteveld, na
mens het bestuur van de Stich
ting Kunstkring Burcht, aan
wethouder Van Dongen (cul
tuur).
Andere galeriehouders in Lei
den zijn zeer ontstemd over de
subsidie. Zij menen dat Stelling
wordt bevoordeeld en pleiten
voor het principe 'gelijke mon
niken, gelijke kappen'.
Volgens Witteveld is de subsi
die die galerie Stelling ontvangt
van de gemeente geen willekeu
rige bevoordeling van een toe
vallig clubje en geen concurren-
tievervalsendf actie van voor
malige stadsbestuurders, maar
een zorgvuldig gekozen en be
argumenteerd scenario dat de
continuïteit van de Stichting
Burcht veilig stelt.
Tegen de achtergrond van het
enorme verlies dat de verhuur
van de Burcht in het verleden
heeft geleden doet het gekisse
bis om een bedrag van 15.000
gulden, uit een misschien wat
verkeerd potje, nogal bizar aan,
aldus Witteveld. Voor dit be
drag, en een kleine aparte bij
drage aan de literaire activitei
ten. krijgt de gemeente een re
ëel bedrag aan huur binnen en
wordt een behoorlijk program
ma geboden.
Hij stelt de wethouder voor de
subsidiëring van Stelling via de
Kunstkring te laten verlopen om
de andere galeries het argument
te ontnemen dat de gemeente
oneigenlijke concurrentie be
vordert. De Kunstkring zou ver
volgens een gebruikso vereen-
komst met Stelling sluiten, het
geen er feitelijk op neerkomt
dat de Kunstkring als doorgeef
luik fungeert. Volgens Witteveld
zou "een dergelijke alternatieve
'routing' van de huidige subsi
die aan Stelling niet op bezwa
ren van het gemeentebestuur
hoeven te stuiten".
WEIMAR ROB SCHOON EN
CORRESPONDENT GPD
Het normaliter rustige stadje
Kassei is volgend jaar weer het
centrum van de beeldende
kunst. Allerhande lokaties, in
cluis het Museum Fridericia-
num, het eerste museum in Eu
ropa, bieden dan onderdak aan
honderden kunstwerken van
enige tientallen kunstenaars.
De Documenta is een begrip,
een fenomeen waar een ieder
die meent iets van eigentijdse
kunst te weten niet omheen
kan. Het benoemen van de or
ganisator van de vijfjaarlijkse
presentatie is dan ook elke keer
weer een spannend moment.
Tot veler verrassing werd voor
1992 Jan Hoet benoemd. Tot
veler verrassing, omdat zijn ge
drevenheid alom werd en wordt
gerespecteerd, maar hem ook
een gebrek aan afstandelijkheid
en oppervlakkigheid wordt ver
weten. Documenta staat bij ve
len namelijk als richtinggevend
te boek en dat overlaten aan
een bezeten kunst-liefhebber
maakte de tongen behoorlijk
los.
Hoet trekt zich hoegenaamd
niets aan van dergelijke kritiek.
De directeur van het museum
van hedendaagse kunst in Gent,
organisator van veelbesproken
manifestaties, stapt onverdro
ten door de wereld van de
kunst. Gedreven als altijd, breed
gebarend, continu pratend,
zonder tijd te nemen voor zo
iets als eten ('geen tijd voor'),
altijd in voor een discussie, al
tijd warm pleitbezorger voor
goede kunst.
Discussie
Als voorbereiding op de mon
stertentoonstelling belegde
Hoet twee marathon-discussies.
De eerste werd in 1990 in Gent
gehouden, een bonte avond,
met Vlaamse hutspot, maar
zonder concrete ideeën van de
kant van de organisatoren. De
tweede discussie stond het afge
lopen weekeinde op het pro
gramma. Zonder onderbreking
moest er een etmaal lang wor
den gesproken over Documenta
IX en de positie van eigentijdse
beeldende kunst.
De ruim 800 belangstellen
den. journalisten, museumdi
recteuren, galeriehouders, kun
stenaars. wilden nu wel eens
horen wat Hoet de volgende zo
mer toont in Kassei. Wat ze za
gen waren plusminus duizend
dia's van allerhande kunstwer
ken uit alle windstreken van de
wereld. Wat zij hoorden waren
uitvoerige betogen over vrijwel
alle richtingen in de beeldende
kunst. Wat ze tenslotte in hun
handen gedrukt kregen was een
lijst met namen: de deelnemers
aan Documenta IX (voor Neder
Irynd: Mariene Dumas en Irene
Fartuyn). "Maar aldus |an
Hoert aan het einde van de slo
pende discussie: Alles is nog
mogelijk, niets staat nog vast...'
En daarmee is gelijk aangege
ven hoe Hoet en zijn com panen
de kunst van nu bezien en. dus.
rood, geel of blauw".
foto peter senteur
hoe de Documenta er uit zal ko
men ie zien. Wervelend, zonder
zekerheden, zonder rode draad
en met de emotie als kapstok.
"Action in the world", noemt
Hoet dat.
De artistiek leider van de pre
sentatie in Kassei redeneert
vanuit de buik. Daar waar zijn
voorgangers intellectuele beto
gen hielden om duidelijk te ma
ken hoe zij tot hun keuzes wa
ren gekomen, praat Hoet over
'dingen' in plaats van kunstwer
ken en over gevoelens' in plaats
van uitgangspunten. Hoet
meent dat kunst iets is waar je
met iedereen over moet kunnen
praten, dat kunst niet voorbe
nouden is aan een groepje intel
lectuelen.
In Weimar werd zonneklaar
dat met Hoet de juiste persoon
is gekozen voor de negende edi
tie van de Documenta. In een
tijd waarin het de beeldende
kunst ontbreekt aan werkelijk
grote namen, allerhande neo
stijlen het beeld bepalen en epi
gonisme als een kwaliteit wordt
gezien, is een moment van in
keer niet verkeerd en kan wel
degelijk resultaat opleveren.
Rudi Fuchs, directeur van het
Haags Gemeentemuseum en
organisator van de zevende Do
cumenta. heeft daarentegen
heel veel moeite met de manier
waarop |an Hoet Documenta IX
voorbereidt en vormgeeft. Hij
mist de uitgangspunten, een
ideologie. Fuchs Melde tijdens
'zijn' tentoonstelling in 1962
Europa tegenover A men ka
"Dat was toen actueel, vond ik
belangrijk en moest daarom
aandacht knjgen. En ofschoon
ik daarvoor ben uitgemaakt
voor alles wat lelijk ts was er
toen in ieder geval sprake van
een uitgangspunt
arnhem tom ruufrok
correspondent gpd
De Franse violist Piem* Amoval
(40) was verleden week wereld
nieuws. In de Italiaanse plaats
Saluzzo werd de Stradivarius te
ruggevonden. die vier |.Mt r
der op klaarlichte dag voor zijn
ogen werd gestolen.
Amoval, deze week solist bij
Het («elders )rkest, verliet op I
april 1987 zijn hotel in Saluzzo,
enkele koffers en de Stradivari
us met zich meesjouwend. "Het
was eigenlijk te veel om alleen
naar de auto te dragen. Dus ik
/cl «Ir koffers op het trottoir. leg
de viool in m n Porsche, haal
m'n koffers op en zje tot mijn
schrik dat er iemand met de
wagen wegrijdt".
Twintig jaar geleden kwam
Amoyal. aan het begin van zijn
carrière, in het bezit van de
Stradivarius uit 1717. Hij kocht
het instrument voor een mil
joen Francs. Niet op eigen
kracht, want her en der moest
er geleend worden om het bij-
PARUS WRJCO VOORDOUW
correspondent
Met tranen in zijn ogen beves
tigde conservator Amaud
d'Hauterives het meesterwerk
van Claude Monet. 'Impression,
solnl l.-vani Hl ét moor
Daarmee kwam een einde aan
de meer dan vijf jaar durende
zwerftocht van het schilderij uil
1073, dat zijn naam gaf aan de
school van de impressionisten.
H.'t h.ni nv» 1.1 nu l
mende zon hangt werr tussen
alle Nymphés (Waterlelies) en
treurwilgen en andere werken
van de absolute meester van de
impressie.
Met de kleine ceremonie
completeerde het knusse muse
um Marmottan aan de Rue
Louis-Roilh' in Parijs weer rijn
indnikwekkende Monet verza
meling. Vijf schilderijen van de
meester en twee Rrnoirs. ren
Morisnt en een Nakuse vonden
hun piek terug aan de muur.
zondere instrument de laatste
Tsaar van Rusland. Nicolaas II,
heeft er nog op gevjx-eld te
kunnen aanschaften. Vijftien
jaar lang heb ik honderd con
certen per jaar gegeven, en alle
opbrengsten werden gebruikt
om de viool af te betalen. Op
m'n 35ste had ik een viool, een
Porsche en verder helemaal
niets. Nog geen huis".
Een jaar later was de viool er
A Hi dt IM Oil nut nu I la
Stradivarius was. MlUUriJfc
V( rzrkrrd M tar de ver/rkt r.t tr
«Nflpnli tk tt betalen omdat
een rekening niet was betaald.
Van de ene op de andere dag
was de verzekering verlopen,
vlak voor de dUHd hl MM
Amoyal kon fluiten naar rijn
viool en vermogen.
In 1988 ontmoette de Franse
violist een Amerikaanse kunst
consulente die hem binnen drie
dagen haar ja woord raf. alsme
de de belofte de Stradivarius te
rug te vinden. Ze gaf haar baan
op en is drie jaar lang mei de
zaak bezig geweest. De zaak
I>ezrlfde muur, waarvan ze in
1 MB werden grTrx.f.l li I». n
dolblij dat ze terug rijn. Het is
net alsof ik mijn kinderen weer
zie na een lange afwezigheid."
verklaarde conservator d Haute
nvrs
Massaal was het publiek toe
gestroomd om Champ de tuft
pes en Holland?'. 'Sur la plagr
de f romille 'Portrait >1' I» an
Monet'. 'Portrait de Poly'. 'lm
presaion. Soicil levant en de
vier andere werken te bewrmde
ren. De komende weken is hef
motto in musrum Marmottan
dan ook 'Chefs-d oeuvre retmu-
vév 'Mresterwrrken Trrugge
vonden'.
De argrlozr museumbezoe
ker kan dan tegelijkertijd een
van de aardigste musea van de
Frame hoofdstad zien. Naast
een wrTkeiijk imposante vrrza
mriing van meet dan vijftig
werken van Monet is ct ver! Ir
zien van diens tijdgrnotrn.
zoals Manet. Kcnoo en Pisaarro.
kwam in een stroomversnelling
toen prtvé-detectives adveitm
ties plaatsten, waann de indruk
wera gewekt dat een njke violist
op zoek was naar een Stradivn
nus. Vele aanbiedingen volg
den
ln 1990 valt de langverwacht»
brief ln de bus. compleet mei
foto van het verforen gewaande
instrument.
Er wordt een ontmoeting ge
organiseerd met de handHaar
later gevolgd door de medrdr
ling de Stradivarius te willen
'kopen'. Op het afgrsprokrn
tijdstip verschijnt de nandelaai
zond»-r de viool WH mat een
pistool waarmee hij de advocaat
het meegenomen geld ontfui
sHt. Uiteraard wordt de man op
straat opgewacht door dc poli
ti« >|i in.i.ind.tg H .tpnl word
r. n .ifspr.i.ik m.i.d t met zin
'bazen' Vlakbij het hold waai
Amoval de viool kwijtraakt»
worden vier mensen aangehou
den. In de achterbak van hun
auto ligt de viool.
Topmusici in
de Doelen
aOTTWDAM cao
In mei bestaat het Rotterdams»
concrrtgrbouw de Doelen 2'
jaar Het jubileumprogramma
dat bestaat uit een vcrzamdinf
van muzikale boogtepunten
loopt uit tot in 1992. In de serf*
'Internationale symfonie «irkrs
ten komen drie toporkesten
Het enige optreden van <lr
fameuze pianiM Vladimir Ash
kenazy in Nederland vindi
plaats op 19 juni 1991 ter afshil
ting van de sene 'Coryfeeën aai
bet Klavier' Het programme
bevat werken van Beethoven n
de HAndd variaties van lohan
nes Brahms.
Op 11 m»rt 1991 wordt bet |u
bil. urn r.i'.i on< rrt
1 Aagdremnelig en laagpnjzig b
de serie ai? Stars tn (oneen
ld 11< WIT 1.1 I V"' 11 ZU
lm onder ndm Pawnj Nhy
man MM an Mol m- nf 1}
grr, de Dutch Swing College
Anita Meyer en Ire Towers
Archief open
taPX«Jt
Het «emeentr Archief Inden
aan de Vliet 45. opent tijden'
bet komende museumwrefcetn
de baar deuren voor bet pti
bliek Zowel op zaterdag als rif
zondag la de permanente ter
toonstrlling te zien over de gr
sebtedenis van de Pilgnn
Fathers Het grmernte archief
op beide dagm gropmd var
13 00 lot 17.00 uur.
Bundel 1
Macintosh LC. 2Mb Ram. 40 Mb harde schift
12 inch RGB kleurenscherm
StyleWrrter inktjetprmter 360 dp< sheetfeedf
MS Works, tekstverwerking, database spreadsheet
uunoei i exci dtw
Bundel 2 exd btw
Macintosh Classc. 2Mb Ram. 40 Mb harde schijf
StyteWnter mktietpnnter. 360 dt» sheetfeeder
MS Works, tekstverwerking, database, spreadsheet
MacGroup Apple Centre Leiderdorp
Coup
5CHQCO Aluminium ramen,
deuren, schuifpuien Vaar particulier ea bedrijf.
Onderhouds mj. lochtvni. stook kost»
verlagend. Unge levensduur
Kortom Schuco van Jurlir Alubouw
TM 03S-214244
DENKAAG Uei
TM 070 323S805
JURLIN
ALUBOUW
VJT
Gestolen Monets terug in Parijs
