Protest tuinbouw valt slecht
DE T
VAN TOEN
'Ui ben een doorsnee-kijker'
Tuinbouw moet beter letten
op kwaliteit van produkten'
Leidsch Dagblad
Provincie maakt meer reclame
voor waterrecreatie-gebieden
RIJNLANDHUIS VOORBEELD HOLLANDSE RENAISSANCE
(Dutri^icutos
MAANDAG 8 APRIL 1991
Wibo van der Linde nieuwe tv-recensent deze krant
De actie van de voedingsbond FNV werd door de meeste tuinders niet bepaald verwelkomd. Bestuurslid Jet Grimbergen ging met hen in discussie.
(foto Dlck Hogewoning)
Tuinders boos op demonstrerende FNV tijdens 'Kom in de Kas'-dag
RIJNSBURG - DeFNV-ac-
tie voor een betere tuin-
bouw-cao viel zaterdag bij
de meeste tuinders niet in
goede aarde. Ook veel bezoe
kers van de landelijke 'Kom
in de Kas'-dag lieten hun on
genoegen blijken. 'Het is
best dat ze actie voeren,
maar niet vandaag', was de
algemene reactie in Rijns
burg. Op één bedrijf werd de
groep FNV'ers zelfs de toe
gang geweigerd.
De voedingsbond FNV probeerde
het publiek ervan te overtuigen dat
'het in de tuinbouw helèmaal niet zo
netjes aan toe gaat als de werkge
vers willen doen geloven'. "De ar
beidsomstandigheden zijn vaak
slecht. De werkgevers zijn niet be
reid over arbeidstijdverkorting en
verbetering van salariëring te pra
ten. Sterker nog, bij de laatste cao
onderhandelingen stelden de werk
gevers zelfs een verlaging van de
aanvangssalarissen voor", zet be
stuurslid Jet Grimbergen uiteen.
Omdat eind maart de cao-onder
handelingen zijn vastgelopen, pro
beert de voedingsbond op deze ma
nier druk op de ketel uit te oefenen.
In Rijnsburg deden veertien be
drijven (inclusief veiling Flora) mee
aan de open dag. Het was de veer
tiende keer dat tuinbouwbedrijven
hun deuren open zetten om de bur
gers te laten zien hoe tomaten, kom
kommers, gerbera's freesia's en alle
andere groengewassen groeien. De
Rijnsburgse bedrijven konden za
terdag een enorm aantal bezoekers
noteren: naar schatting 3500 men
sen namen poolshoogte in het tuin
bouwgebied Kloosterschuur.
De ploeg van de voedingsbond
FNV - op een enkel bestuurslid na
bestaande uit werknemers uit de
tuinbouw en ongeveer 20 personen
sterk - was al direct om negen uur
op de veiling aanwezig. Vandaar
vertrok de stoet naar het tuinbouw
gebied met de bedoeling op alle be
drijven folders uit te delen.
Geweigerd
Direct al bij het eerste bedrijf waar
ze wilden binnengaan, dat van han
delskwekerij Barnhoorn, was het
raak. Omdat een werknemer de op
dracht had gekregen niemand met
spandoeken of ander opruiend ma-
Overeenstemming
over portefeuilles
provinciebestuur
DEN HAAG - De drie politieke
partijen (WD. PvdA en D66) die na
16 april gezamenlijk het dagelijks
bestuur van de provincie gaan vor
men, hebben definitief overeen
stemming bereikt over de verdeling
van de beleidsportefeuilles.
De PvdA krijgt onder meer
milieu, personeel en organisatie,
ruimtelijke ordening op het gebied
van stedenbouw, algemene zaken
en het woonwagenbeleid. De WD
zwaait de scepter over onder meer
verkeer en vervoer,, ruimtelijke or
dening wat groen betreft, onder
wijs, economische zaken, water
schappen en bestuurlijke zaken.
D66 levert de gedeputeerden voor
de groene sector, zorgsector, cul
tuurbehoud, facilitaire zaken en het
toezicht op de gemeentefinanciën.
teriaal binnen te laten, werd de ac
tievoerders al bij de voordeur de
weg versperd. "Wij betalen werkne
mers wel goed. De FNV mag gerust
naar binnen, maar dan zonder poes
pas", aldus een in de haast erbij ge
haalde bedrijfsleider. "Er zijn echt
wel bedrijven waar het niet goed
gaat. Ga daar dan maar schoppen,
maar niet hier", zo luidde zijn com
mentaar.
Ook potplantenkweker C. Vianen
toonde zich niet bepaald verheugd
met de actie. "Mensen blijven hier
jaren achtereen werken, dus blijk
baar is het hier zo slecht nog niet.
Het is flauw om juist vandaag herrie
te gaan schoppen. Dit is a-sociaal
publiek, schrijf dat maar op", liet
Vianen weten.
Een heel ander geluid kwam van
de zijde van C. van Duyn van
Waardzicht Plant bv. "Kom in de
kas is niet de beste plaats voor cao
onderhandelingen, maar het is toch
een goede zaak dat de werknemers
op deze manier hun wensen ken
baar maken. Op mijn bedrijf wordt
goed betaald, maar elders ligt dat
anders".
RIJNSBURG - De kwaliteit van
tuinbouwprodukten kan beter. De
afgelopen jaren is de omvang van de
produktie zo snel gegroeid dat de
kwaliteit ervan in het gedrang is ge
komen. Er is een inhaaloperatie no
dig om ook na 1992 de positie op de
Europese markt te behouden.
Dat bracht voorzitter J. van der
Veen van de produktschappen voor
siergewassen en die voor groenten
en fruit, zaterdag naar voren bij de
opening van de Rijnsburgse deelna
me aan 'Kom in de Kas'. Van der
Veen hekelde het kabinetsbesluit
om de overheidsbijdrage in de kos
ten van de keuringsdiensten in drie
jaar tijd weg te halen. "Wij zullen
dat slechte voorbeeld niet volgen en
als sector wel een keuringssappa-
raat in standhouden", aldus Van
der Veen.
Van der Veen, zelf Rijnsburger,
ging ook nog even in op de steeds
luider wordende discussie over de
milieubelasting van de tuinbouw.
"Actievoerders vertellen meestal
maar de helft van de waarheid. Er
wordt met de beschuldigende vin
ger gewezen naar de tuinbouw als
sterk vervuilende bedrijfstak en
daarbij wordt over het hoofd gezien
welke moeite diezelfde bedrijfstak
doet om de milieubelasting terug te
dringen. Dat is niet eerlijk".
De meeste bezoekers waren ech
ter gepikeerd over de actie van de
FNV. "We komen voor ons plezier
om te kijken hoe de gewassen groei
en. Dit is een leuk dagje uit en dat
willen we niet laten verknoeien
door van die oproerkraaiers", aldus
een van hen. Een ouder echtpaar uit
Leiden reageerde heel ontwape
nend: "Vertelt u eens mevrouw, is
het echt zo slecht in die tuinbouw.
Wij weten het niet, dus het is maar
goed dat ze actie voeren".
Druk
Niet alleen in Rijnsburg maar in alle
plaatsen waar 'Kom in de kas' werd
gehouden, was het zaterdag een
drukte van belang. De organiseren
de federatie van Nederlandse Tuin-
bouwstudiegroepen (NTS) schat
dat er over het hele land 170.000
mensen in de kassen een kijkje heb
ben genomen. Dat is 10.000 meer
dan vorig jaar.
Er stonden 300 bedrijven ver
spreid over het gehele land open.
Volgens een woordvoerder van de
NTS lag het accent echter op het
zuidwestelijke deel van Zuid-Hol
land. De tuinders hebben het pu
bliek dit jaar vooral geïnformeerd
over de inspanningen van de glas
tuinbouw ten aanzien van het
milieu. Ook is gewezen op maatre
gelen van de tuinders om de kwali
teit van de produkten te verbeteren.
Gisteren waren in Noord-Brabant
en Limburg de kassen geopend. Het
is volgens de NTS de bedoeling om
van 'Kom in de kas' op den duur een
tweedaags evenement te maken.
LEIDEN Jaagt Wibo van der
Linde het televisieprogramma
TROS-Aktua in de beginjaren
'80 op tot het meest bekeken ac
tualiteitenprogramma, staat er
in de 'kwetsrubriek' van een
landelijke krant: "Waarom zou
het vertonen van een close—up
van een blote meidenkont wèl
strijdig zijn met de goede ze
den, en het wekelijks vertonen
van Wibo's gezicht niet?'
Wint-ie met zijn 'Van Bem-
melen Dossier' de derde prijs op
het film- en televisiefestival
van New York, glijdt zijn gees
teskind 'Het geheim van Vre-
denhof uit op de kritieken.
Benoemt het bestuur van de
AVRO hem tot directeur radio
en televisie, hangt het perso
neel de huisvlag halfstok. Pro
moveert deze krant hem tot te
levisierecensent, belt een van
zijn kennissen op en zegt: 'Hoe
kun je jezelf zo degraderen?'
"Hoezo degraderen, zei ik. Nou,
je bent toch programmamaker
geweest, en dan nu recensentje.'
Maar ik ben niet iemand die in
dat soort termen denkt. Ik doe
iets omdat ik het leuk vind, of
omdat ik er geld mee kan ver
dienen. Het schrijven van een
televisierubriek is een aantrek
kelijke mix".
Een omstreden man. In com
binatie met zijn oorlogserva
ring aan het Hilversumse front:
de ideale televisierecensent
dus.
Wat is dat nou toch met Wibo
van der Linde? "Mijn vrouw
Saskia zegt dat het allemaal
mijn eigen schuld is, althans
voor een groot gedeelte. Je lokt
het zelf uit, zegt ze, door je per
soonlijkheid, je lichaamsbouw.
Je weet soms niet half hoe arro
gant je kijkt. Alsof je een hoop
stront ziet".
Een geruststelling voor wie
vreest dat Wibo van der Linde
louter met dezelfde blik ook te
levisie kijkt, of dat de pen van
zijn recensies voor deze krant
alleen maar in azijn gedoopt zal
N -V
Op 16 april een nieuw
worden. "Ik schaam me er niet
voor dat ik kan snotteren bij een
aandoenlijke speelfilm. Ja, ik
kan goed snotteren." En wie nu
nóg twijfelt. "Ik denk dat ik een
doorsnee-televisiekijker ben.
Wat dat betekent? Dat ik van de
televisie heel graag troost wil
voor mijn dagelijkse zorgen".
Vanaf 16 april: Wibo dagelijks
in beeld als televisierecensent
van deze krant.
DEN HAAG Waterrecreanten
worden de komende maanden be
ter voorgelicht over wat wel en wat
niet mag in de gebieden voor water-
recreatie. De provincie Zuid-Hol
land geeft hiertoe een kaart uit,
plaatst advertenties en zet bij de in
gang van watergebieden, borden
neer. Voor het project, dat dit jaar
en komend jaar zijn beslag moet
krijgen, is 150.000 gulden uitgetrok
ken.
De provincie heeft in haar be
leidsplan Natuur en Landschap
vastgelegd dat bepaalde gebieden
wat natuur betreft zo waardevol
zijn, dat extra bescherming op zijn
plaats is. Andere gebieden zijn 'ge
woon' mooi en moeten dus ook voor
de ondergang worden behoed. Te-
Proef met apart inzamelen injectienaalden
UTRECHT De provincie Utrecht
is een proef begonnen met het ge
scheiden inzamelen van gebruikte
injectie-naalden. Vanaf nu kunnen
particulieren en alle beoefenaars
van een medisch beroep in de pro
vincie gebruikte injectienaalden
kwijt bij alle Utrechtse apotheken.
Daartoe heeft de provincie een
speciaal systeem opgezet waarbij
de gebruikers van spuiten de naal
den in gele twee-liter-vaatjes verza
melen en naar de apotheek bren
gen. Bij de apotheken worden de
vaatjes gebundeld en naar de AVR
in Rotterdam afgevoerd. Daar wor
den de naalden inclusief verpak
king in een speciale oven verbrand.
De proef, opgezet door de provin
cie in samenwerking met de GGD
Utrecht, apothekers, huisartsen,
kruisvereniging en een farmaceuti
sche groothandel, gaat een jaar du
ren. Als het experiment slaagl
wordt het inzamelsysteem waar
schijnlijk landelijk ingevoerd.
gelijkertijd moeten steeds meer wa-
terrecreanten een plaats op en langs
het water krijgen. De provincie
denkt dat recreatie en natuur best
samen kunnen gaan, mits de recre
anten zich ten minste aan -regels
houden.
Bij de ingang van watergebieden
worden borden geplaatst waarop
staat wat wel en wat niet mag. Be
paalde gebieden zijn verboden voor
plankzeilers, andere voor motorbo
ten. Daarnaast is er een kaart in
voorbereiding waarop alle waterge
bieden in d'e provincie staan aange
geven. Op de kaart staat vermeld
welke vormen van recreatie zijn toe
gestaan. De kaart wordt medio juni
neergelegd bij jachthavens, zeil-
clubs en andere plaatsen (provin
ciehuis) en is gratis verkrijgbaar.
Met een advertentiecampagne
wordt extra aandacht besteed aan
het verschijnen van de kaart.
Het hoogheemraadschap Rijn
land bewaakt al sinds ongeveer
1200 de waterhuishouding in on
ze streek. De organisatie ontstond
toen de bestuurders die allemaal
te kampen hadden met water
overlast, met elkaar in overleg tra
den om de zaken gezamenlijk aan
te pakken. Om zich veilig te kun
nen stellen tegen het water waren
namelijk grootschalige maatrege
len nodig. In heel Nederland ont
stonden op die manier organisa
ties die zich met het bouwen en
beheren van dijken en sluizen en
met de zorg voor een goede water
huishouding in het algemeen be
zighielden. De bestuurders van
zo'n organisatie noemden zich
'gemeenelandsraadslieden' of
'heemraden' omdat ze het 'heem'
beschermden. Ze stonden onder
leiding van een dijkgraaf. Op het
in gevaar brengen van de water
huishouding stonden zware straf
fen, maar desondanks gebeurde
het wel dat men bijvoorbeeld
clandestien baggerde.
Van inwoners van Leiden is be
kend dat zij het water van de Rijn
diep genoeg wilden hebben om
zwaar beladen schepen voor hun
panden aan de Rijn te kunnen la
ten afmeren. Het liep zelfs wel
eens uit op een handgemeen tus
sen burgers en ambtenaren van
het hoogheemraadschap. Twee
Leidenaren hadden het zo bont
gemaakt dat zij de dijkgraaf en
hoogheemraden om vergiffenis
moesten vragen, een boete moes
ten betalen en mee dienden te lo
pen in een processie naar de Pie
terskerk met een bord om hun
nek waarop stond: "hier gaen wij
bij vonnissie vanden hoegen
heemraden om dat wij die bode
vanden dijegrave hebben ge-
dreight te slaen".
Yseren comptoir
In 1578 kocht het hoogheemraad
schap Rijnland een huis aan de
Breestraat om er zijn rechtszittin-
de Key om een indrukwekkende
voorgevel in renaissancestijl te
ontwerpen.
De renaissance
De renaissance ontstond aan het
begin 1400 in Italië: de overblijf
selen uit de klassieke oudheid
werden steeds meer gewaardeerd
en in het bijzonder de architec
tuur van de Romeinen stond in de
belangstelling.
Nadat men bovendien de 'Tien
Boeken over Architectuur' van de
hand van de Romeinse bouw
meester Vitruvius had heront
dekt, werden bijna alle nieuwe
gebouwen in deze klassieke stijl
opgetrokken. Ze werden gedeco
reerd met medaillons, guirlandes,
festoenen, zuilen en vele andere
motieven ontleend aan de kunst
van de klassieke oudheid. Renais
sance was niet alleen van invloed
op de literatuur en de beeldende
kunst: zo voorzag Jan Gossaert
zijn schilderijen van een architec
tonische achtergrond in renais
sancestijl. Maar vooral via de te-
zuilen, kapitelen, ingangspartijen
en dergelijke konden worden ver
sierd. Daardoor werd onder ande
re het rolwerk, een versiering
waarbij de steen wordt gehakt in
de vorm van een opkrullende
band, populair.
Rijkelijk
Aan het einde van de zestiende
eeuw was men in Nederland zo
ver dat gebouwen geheel in de re
naissancestijl werden ontworpen.
Het gebouw van het hoogheem
raadschap Rijnland is een van de
mooiste voorbeelden van de Hol
landse renaissance in Leiden.
Lieven de Key leverde drie ont
werpen voor de gevel aan de
Breestraat, maar die werden als te
kostbaar afgewezen. Een van de
ontwerpen werd door de stads-
timmerlieden Van Banchem en
Jan Dircxsz. vereenvoudigd en
uitgevoerd. De voorname gevel
die uiteindelijk tot stand kwam
had drie geveltoppen en was rij
kelijk voorzien van natuurstenen
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
De indrukwekkende renaissancegevel van het Rijnlandshuis.
gen en vergaderingen te houden.
Het was een complex bestaande
uit drie met elkaar verbonden
middeleeuwse huizen.
Al in datzelfde jaar werd het zo
goed als brandvrije 'yseren comp
toir', een overwelfde kluis met
een ijzeren deur, tegen het huis
aangebouwd waarin alle belang
rijke archiefstukken werden be
waard. Na ongeveer twintig jaar
in het pand gehuisvest te zijn ge
weest, besloot het bestuur tot een
ingrijpende verbouwing. Men
wenste een voornaam onderko
men dat tevens geschikt was om
hoge gasten te kunnen ontvangen
en te laten overnachten. Men trok
niemand minder aan dan de Haar
lemse stadsbouwmeester Lieven
ken- en schilderkunst raakte men
in het noorden langzamerhand
gewend aan de nieuwe vormen
taal en nadat de boeken van Vit
ruvius door Italiaanse bouw
meesters als Palladio waren be
werkt en deze geschriften in ver
taling verspreid raakten over heel
Europa, kwam ook de architec
tuur in het noorden onder invloed
van de Italiaanse renaissance. Ne
derlandse architecten als Hans
Vredeman de Vries borduurden
hierop voort en verspreidden
voorbeeldboeken waarin be
schreven werd hoe geveltoppen,
details. Een trapgevel in het mid
den wordt geflankeerd door twee
topgevels die voorzien zijn van
rolwerk. De ingangspartij wordt
gevormd door een natuurstenen
poortje bestaande uit twee pilas
ters en een fronton met daarin het
jaartal 1598. Bij een bezoek aan
het Rijnlandhuis moet u vooral de
hal en de grote zaal eens goed be
kijken. Beide ruimten werden
tussen 1657 en 1671 verbouwd
naar een ontwerp van Pieter Post
en zijn een bezichtiging meer dan
waard.
BIANCA VAN DEN BERG
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Verdwaald - Onlangs werd in
een gesticht te Londen een kind
van onbekende nationaliteit ge
bracht, dat in de dokken was ge
vonden. Tevergeefs werden al
lerlei talen tot het meisje gespro
ken; zij verstond zo, niet en uit
hare antwoorden kon niemand
wijs worden. Ten einde raad
riep de heer Sydney Holland de
hulp van de pers in, door eenige
van de gezegden van het kind te
publiceeren met de vraag: "Is er
iemand in Engeland die deze
woorden begrijpt?" De 'Daily
News' antwoordt dadelijk dat
het kind waarschijnlijk een Lit-
hausche is. Het kind is vroolijk,
ondanks het volslagen gebrek
aan conversatie. Men hoopt ie
mand te vinden, die met het
meisje kan praten en dan een on
derzoek naar hare familie te
kunnen instellen.
- De gouverneur van Minnesota
had besloten vijf dollars te geven
voor elk wolvenvel, dat men hem
zou aanbrengen. Hij wilde de
vreeslijke dieren aldus snel en
zeker uitroeien. Hij was niet
weinig verwonderd gedurende
het jaar 1890 er 8000 te ontvan
gen. Men deed een onderzoek en
men bevond, dat er eene maat
schappij bestond, welke het be
sluit van den gouverneur exploi
teerde. Zij had eene wolvenfok-
kerij aangelegd! Een volwassen
wolf kostte haar twee dollars,
men kreeg vijf voor het vel, dus
drie dollar winst per kop.
Vijfentwintig jaar geleden:
- In kippen en eieren zit geld,
veel geld. "Een ei moet plat wor
den", pleegt de jonge Duitse
milionair Fritz Karl Schulte te
zeggen. Daarmee bedoelt hij dat
er in de eieren een goede - met
een uitsmijter belegde - boter
ham zit. En hij is bezig om dit te
bewijzen. Schulte is de grote Nur
Die-kousenfabrikant, pullover-
maker, bezitter van een heleboel
Duitse Marken en sinds kort ook
eigenaar van meer dan 100.000
kippen, die hem aan vele bruine
en witte eitjes helpen.
