Geen steun van VN
voor vredesvoorstel
VN willen status terug door resolutie
Mogelijk radioactief afval
gebruikt in kanaaltunnel
Kurdische rebellen door
Turkije en Irak bestookt
Geen spoor van moordenaars Rohwedder
WOENSDAG 3 APRIL 1991
BUITENLAND
PAGINA S
Franlaijk: bespreldngen tussen verzet en regering Irak
PARIJS (GPD/AP) Een Frans voorstel in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
om vredesbesprekingen tussen de Iraakse regering en de Kurdische en shi'itische rebellen
op gang te brengen lijkt het niet te halen. De Veiligheidsraad neemt vandaag waar
schijnlijk wel een resolutie aan, die een permanent staakt-het-vuren in de Golfoorlog moet
regelen.
Zowel Frankrijk als Turkije hadden
gisteren om een spoedbijeenkomst
van de Veiligheidsraad gevraagd.
Frankrijk, één van de permanente
leden in de vijftien landen tellende
raad, wil dat zo snel mogelijk een
standpunt wordt ingenomen over
de toenemende repressie van het
Iraakse leger tegen de Kurden in
het noorden en het overwegend shi
'itische zuiden van het land.
Beide gebieden zouden door het
Iraakse leger op de opstandelingen
zijn heroverd. De militaren van Sad
dam zouden er een waar schrikbe
wind voeren. Frankrijk vindt nu,
dat met name tegemoet moet wor
den gekomen aan de eis van de Kur
dische minderheid "om haar identi
teit erkend te krijgen," zo zei gister
middag een woordvoerder van het
ministerie van Buitenlandse Zaken.
Volgens het Franse ministerie is in
Kurdistan "een ware slachting" aan
de gang.
De door Frankrijk opgestelde
ontwerp-resolutie, die de vredeson
derhandelingen moet regelen, leek
echter niet te kunnen rekenen op al
gemene instemming. Sovjet-am
bassadeur Joeli Vorontsov schudde
ontkennend het hoofd toen hem
werd gevraagd of de V-raad zich
met interne aangelegenheden van
Irak diende te bemoeien. Het is on
duidelijk wat de Veiligheidsraad
kan doen. De 'Kurdische.kwestie' is
officiéél een binnenlandse aangele
genheid.
Frankrijk, dat een grote Kurdi
sche gemeenschap telt, kwam dit
weekeinde in het geweer nadat dui
delijk was geworden dat de oorlogs
machine van Saddam Hussein had
gezegevierd over de laatste Kurdi
sche opstandelingen. Bernard
Kouchner, de staatssecretaris voor
Humanitaire Actie, maakte zich
maandagavond voor de Franse tele
visie al kwaad over de "algemene
laksheid, inclusief die van Frank
rijk," in verband met de Kurden.
Over de nieuwste versie van de
bestandsresolutie, die een perma
nent staakt-het-vuren tussen Irak
en de geallieerden moet regelen, be
reikten de de permanente leden van
de Veiligheidsraad gisteravond
kennelijk overeenstemming. Vol
gens de resolutie moet Baghdad on
der andere afstand doen van alle ra
ketten die in staat zijn doelen in Is
raël te bereiken. De resolutie eist
ook de vernietiging van alle Iraakse
chemische en nucleaire wapens.
Het permanent staakt-het-vuren
treedt in werking zodra Irak de
resolutie aanvaardt. De Iraakse am
bassadeur Amir noemde het "on
eerlijk" dat aan Irak nieuwe voor
waarden werden gesteld nu het alle
voorgaande VN-resoluties had aan
vaard. maar zei dat zijn regering het
voorstel zou bestuderen.
ANKARA/DAMASCUS
(AP/Rtr/AFP) Turkse troepen
hebben in het noorden van Irak
kampen van Kurdische guerrilla
strijders aangevallen. Dit is gisteren
gemeld door het Turkse dagblad
Sabah. Het bericht is door de Turk
se premier Yildirim Akbulut ont
kend maar door anonieme officiële
bronnen in Ankara bevestigd. In
Zuid-Irak worden de opstandelin
gen bestookt door Iraakse vliegtui-
gende. Ze bombarderen wegen naar
de omliggende landen, die door
vluchtelingen worden gebruikt, be
richtte het Iraanse persbureau IR-
NA.
De nog steeds voortdurende ge
vechten in het noorden van Irak tus
sen de Iraakse regeringstroepen en
de Kurdische guerrillastrijders heb
ben ertoe geleid dat honderddui
zenden Kurden en Irakezen probe
ren de grenzen met Turkije en Iran
over te trekken. Ook in Zuid-Irak
wordt nog hevig gevochten.
Het Kurdische verzet in Irak
heeft verklaard dat Iraakse rege
ringstroepen nog steeds de stad Kir-
kuk in handen hebben, maar dat
verzetsstrijders de buitenwijken
hebben heroverd. "Er wordt nog
steeds hevig gevochten in het stads-
centrum", aldus een woordvoerder
van de Patriottische Unie van Kur
distan gisteren (PUK).
Het Kurdische verzet meldde eer
der dat Irak een groot offensief
voorbereidde op deze oostelijke
stad nabij de Iraanse grens. Een
woordvoerder van de PUK zei eer
der op de dag dat de Kurden de hele
stad Kirkuk weer in handen hebben
nadat regeringstroepen haar vorige
week hadden heroverd. Amerikaan
se functionarissen bevestigden dat
volgens hun informatie Kirkuk nog
in handen is van legertroepen die
trouw zijn gebleven aan Saddam
Hussein. "De Kurden hebben zich
teruggetrokken in de bergen", ver
klaarde een functionaris. "De rege
ringstroepen lijken de zaak onder
controle te hebben".
Volgens het Turkse persbureau
Anatolia bereikten de afgelopen vijl'
dagen 2.000 vluchtelingen Turkije.
Onder hen bevonden zich 15 buiten
landse journalisten. onder meer van
Amerikaanse nieuwsmedia als The
Washington Post. Wall Street Jour
nal, ABC-tv en Cable News Net
work, die maandagavond de grens
met Turkije passeerden. Er zouden
nog zo'n tweehonderdduizend
vluchtelingen onderweg zijn.
Gevluchte verslaggevers zeiden
dat een collega was gedood en twee
anderen gewond. Enkelen waren
een grensrivier tussen Irak en Tur
kije overgezwommen. Anderen wa
ren door de bergen getrokken. Vol
gens functionarissen in het dorp
Silopi, dat grenst aan Irak. waren la
ter nog eens 20 journalisten de
grens overgetrokken.
In Turkije worden nu nieuwe,
grote vluchtelingenkampen in ge
reedheid gebracht, niet alleen aan
de grens maar ook in centraal-Tur-
kije. Sinds september 1988 functio
neren reeds drie kampen waar nu
nog 30.000 Kurdische vluchtelingen
uit Irak onder hoogst primitieve
omstandigheden blijven.
De Organisatie voor Islamitische
Actie (OIA) bevestigde gisteren be
richten over Irakse bombardemen
ten op vluchtroutes. De OIA zei te
vens dat het Iraakse regime chemi
sche wapens heeft ingezet tegen ste
den en dorpen in Noord-Irak. Over
eenkomstig het vredesbestand in
de Golfoorlog is het Irak verboden
militaire vliegtuigen te laten opstij
gen.
Irak heeft gisteren 18-jarigen op
geroepen voor militaire dienst om
de Kurdische en shi'itische rebel-
lente bevechten. Het departement
voor de dienstplicht van de Iraakse
strijdkrachten gaf een verklaring
uit waarin de tweede lichting man
nen geboren in 1973 tot 12 april de
tijd krijgt zich te melden bij de des
betreffende centra, anders worden
"juridische maatregelen" getroffen.
ROTTERDAM (GPD) - Opspo
ringsdiensten in Nederland en Bel
gië hebben serieuze aanwijzingen
dat er bij de bouw van de Kanaal
tunnel dubieuze afvalstoffen
waaronder radioactief en chemisch
materiaal zijn gebruikt. Tot een
strafrechtelijk onderzoek is het nog
niet gekomen. De Europarlementa
riër mr. J. L. Janssen van Raay wil
echter dat er alsnog een diepgaand
onderzoek wordt ingesteld naar
mogelijk frauduleus handelen.
"Ik heb mij met ingewijden ver
staan en ben geschokt. Eén van hen
vertelde mij nooit gebruik te zullen
maken van de Kanaaltunnel, omdat
hij bedenkingen heeft tegen het ge
bruik van duizenden tonnen afval
stoffen, die zouden zijn verwerkt in
beton, asfalt en fundatiemateriaal
van de .tunnelt aldus Janssen.
De christen-democraat, die rappor
teur is van de juridische commissie
en nauw betrokken bij de nieuwe
regelgeving binnen Europa voor ge
vaarlijk afval, zegt de zaak te zullen
aankaarten bij de Europese Com
missie. Dan zal hij het door hem ver
langde onderzoek eisen.
De mogelijke fraude kwam vorig
jaar aan het licht bij het afvalbedrijf
Maz-Oil in Hemiksen, onder de rook
van Antwerpen. Tussen de in beslag
genomen boekhouding van het be
drijfje, dat in afval-olie handelt, trof
de politie tot haar verrassing een
contract aan voor de levering van
80.000 ton vliegas aan de Franse
tunnelbouwer Transmanche Con
struction. Maz-Oil nam voor de uit
voering van dit contract 40.000 ton
vliegas af van de elektriciteitscen
trale Steac in Duisburg.
De opsporingsdiensten verbaas
den zich over de wel zeer lage prijs
waartegen de vliegas is geleverd.
Dat deed het vermoeden rijzen dat
het afval tijdens het transport naar
de Kanaaltunnel in Noord-Frank
rijk is vermengd met ander, moge
lijk chemisch, afval. Tijdens het
transport van Duitsland naar
Frankrijk wordt de as uit de kolen
centrale overgeslagen voordat die
naar de Kanaaltunnel wordt afge
voerd.
Afvalbaron
De eigenaar van de Maz-Oil is een
Noordfranse aannemer in water- en
wegenbouw. Maar een op de achter
grond opererende Vlaming is vol
gens justitie de sleutelfiguur. Deze
in de media als 'afvalbaron' afge
schilderde Belg is al hoofdverdach
te in een omvangrijke fraudezaak
met afgewerkte olie, chemisch afval
en restprodukten van huisvuil-
ovens, waaronder die van de Afval
verwerking Rijnmond.
De twee mannen staan over enke
le maanden in Nederland terecht
wegens illegale afvalexport naar
Frankrijk van onder meer elektro-
ovenstof van Nedstaal in Alblasser-
dam, dat al eerder betrokken was
bij een afvalschandaal.
Om elk risico voor een tweede
schandaal uit te bannen, nam dit be
drijf, dochter van de machtige staal-
reus Thyssen, een bonafide afvalbe
drijf in de arm. Omega Randstad uit
Krimpen aan de Lek, in 1987 onder
deel van het veelzijdige Vendex-
concern, kon bogen op een onbe
zoedeld imago.
Maar de bizarre waarheid kwam
een paar maanden geleden boven
water. Ondanks alle voorzorgsmaat
regelen was Nedstaal voor de twee
de maal om de tuin geleid. Het afval
was tegen alle afspraken in her en
der gestort in het noorden van
Frankrijk. Volgens persofficier mr.
J. G. Regelink in Den Bosch is het
uitzonderlijk dat buitenlanders
voor een Nederlandse rechtbank
worden gedagvaard. "Maar in deze
zaak geldt de Belg als hoofdver
dachte en de Fransman als zijn
rechterhand".
Tweede afvallijn
De milieu-organisatie Greenpeace
houdt zich al een jaar bezig met een
onderzoek naar de afvalbaron en de
gebruikte materialen bij de bouw
van de kanaaltunnel. De kantoren
van Greenpeace in Amsterdam en
het Zwitserse Bazel denken net als
de europarlementariër Janssen dat
er afval uit Duitse elektriciteitscen-
trale's is gebruikt. Volgens een
woordvoerder bestaat er naast die
verdachte afvalexport nog een
tweede afvallijn. "Maar over deze
zaak doen wij op dit moment geen
mededelingen", aldus de woord
voerder.
Ook Europarlementariër Paul
Staes van de Groenen werkt aan een
uitgebreid 'dossier' over de tunnel
bouw. Staes zal zijn onderzoek over
een maand presenteren en die ver
gezeld laten gaan van vragen aan de
Europese Commissie. Ook hij gaat,
evenals de christen-democraat
Janssen van Raay, aandringen op
een diepgaand onderzoek.
Staes verwacht niet dat de Franse
autoriteiten uit eigen beweging tot
een onderzoek besluiten. "De be
trokken Banque de Suez is een be
langrijke financier van het Kanaal
tunnel-project. Deze bank is één
van de machtigste banken in Frank
rijk en zal een onderzoek proberen
te verhinderen".
Tijdens een bezoek van de milieu
commissie aan de Kanaaltunnel, af
gelopen voorjaar, heeft Steas al naar
een mogelijke milieufraude geïnfor
meerd, maar antwoorden werden
hem toen niet gegeven.
Vluchtelingen
uit Irak stromen
nu met duizen
den Turkije bin
nen. Ze worden
opgevangen in
tentenkampen,
als ze tenminste
vóór de grens
niet zijn tegen
gehouden door
Turkse soldaten.
BERLIJN (GPD) De Duitse poli
tie heeft nog geen spoor van het
RAF-commando 'Ulrich Wessel',
dat in de nacht van maandag op
dinsdag de vooraanstaande indus
trieel Rohwedder in zijn villa in
Oberkassei bij Düsseldorf ver
moordde. Er zijn weliswaar 95 tips
binnengekomen, maar die geven
volgens de recherche echter geen
echte aanknopingspunten. Vijf in
Groot-Brittannië opgepakte Duit
sers, die worden verdacht namens
de RAF contacten te onderhouden
met de verboden Ierse bevrijdings
beweging IRA, hebben volgens de
Duitse justitie niets te maken met
de aanslag.
In Berlijn werd vcandaag bekend
dat na de aanslag met een brand
bom afgelopen vrijdag op een ge
bouw van de 'Treuhand' een brief is
gevonden waarin gezinspeeld
wordt op Rohwedder als volgend
slachtoffer Het stadsbestuur deel
de mee dat de landelijke autoritei
ten direct op de hoogte werden ge
steld.
De 58-jarige manager, sinds juli
vorig jaar leider van de staatsorga
nisatie Treuhand, die ruim 8000
vroegere Oostduitse staatsbedrij
ven moet saneren en privatiseren,
stierf aan de gevolgen van een schot
in de rug. De moordenaars vuurden
kort voor middernacht vanuit een
tegenover de villa gelegen volks
tuintjescomplex vlakbij de Rijn
minstens drie schoten af op Roh
wedder, die in zijn werkkamer nog
bezig was. Zijn toegesnelde vrouw
werd door een andere kogel licht ge
wond. Bij de moord werd volgens
het Duitse anti-terreurcommando
hetzelfde wapen gebruikt als bij de
aanslag in februari op de Ameri
kaanse ambassade bij Bonn. Toen
werden meer dan 200 kogels afge
vuurd, waardoor niemand werd ge
wond.
RAF-ster
Tussen de bosjes, 60 meter van het
huis van Rohwedder, vond de re
cherche behalve een stoel en een
verrekijker, een brief voorzien van
de traditionele RAF-ster met de me
dedeling dat het commando 'Ulrich
Wessel' zich verantwoordelijk stelt
voor de aanslag. Wessel was een van
de terroristen die in 1975 de Duitse
ambassade in Stockholm bezetten
om gevangen zittende medestrij
ders vrij te krijgen. Bij de bestor
ming van de diplomatieke missie
door de politie blies hij zichzelf in
de lucht.
De hoogste openbare aanklager
belast met terroristische aanslagen,
Von Stahl, zei er vanuit te gaan dat
binnenkort een uitvoerig schrijven
van de RAF opduikt met details
over de moord en de motieven. Hij
verklaarde dat de nu gevonden
brief vol staat met "voor de RAF ty
pische warrige beschuldigingen
over een reactionair Groot-Duits-
land". Politici en deskundigen slui
ten niet uit dat de RAF met deze
moord in heeft willen spelen op de
groeiende sociale onvrede in de ex-
DDR.
De vakbond IG Metaal heeft als
reactie de deelname aan de grote
maandagdemonstraties tegen het
beleid van de regering-Kohl voorlo
pig stopgezet. Alle politici waar
schuwden voor pogingen de drama
tische ontwikkelingen in de ex-
DDR te misbruiken voor extremis
tische doeleinden. Veiligheidsex
perts houden het voor mogelijk dat
in het Oosten van Duitsland opge
leide nieuwe RAF-leden de aanslag
hebben uitgevoerd.
Militante groepen, die contact
zouden onderhouden met de harde
kern van de Rote Armee Fraktion.
zoeken volgens staatssecretaris
Neussel (binnenlandse zaken) in
versterkte mate contact met radica
le kringen in de vijf nieuwe deelsta-
In Bonn en Berlijn veroordeelden
alle politieke partijen de moord in
harde bewoordingen. President
Von Weizsaecker sprak van een
"onmenselijke daad". Kanselier
Kohl, houdt zich op zijn Oostenrijk
se vakantieadres permanent op de
hoogte en zal eerder terugkeren. Op
financien was te horen dat de nu
eindelijk op gang gekomen sane
ring van de Oostduitse economie
^een vertraging kan en mag oplo-
Verscheidene veiligheidsexperts
sluiten niet uit dat de inmiddels ont
bonden Oostduitse Staatsveilig
heidsdienst betrokken is geweest
bij de voorbereiding van deze
moordaanslag. Minister van justitie
Kinkel en de hoogste openbare aan
klager in terreur-zaken, Alexander
von Stahl, sloten samenwerking
tussen ex-Stasi-officieren en de
RAF bij de moord op Rohwedder
uit CSU-secretaris-generaal Hubcr
noemde deze vaststelling veel te
vroeg. Hij wil dat alle Stasi-dossiers
nu worden onderzocht op mogelij
ke relaties met de terroristen. Direc
teur Wertenbach van het Bun-
desamt fuer Verfassungsschutz,
een soort BVD, verklaarde dat zijn
dienst zich in toenemende mate zor
gen maakt over de activiteiten van
werkloze ex-Stasi-officieren.
Sportief,
modieus jack
details
i25r
stonewashed
Blue Ridge Jeans
65r
NEW YORK - De twintig pagi
na's dikke ontwerp-resolutie van de
Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties, die een kader moet schep
pen voor een vredesregeling in het
Golfconflict, is zowel een lang, als
een onverbiddelijk document. Het
stuk, dat al de bijnaam 'De Moeder
van alle Resoluties' heeft gekregen
en vandaag door de Veiligheidsraad
wordt behandeld, lijkt op het eerste
gezicht vo'oral bedoeld om de Ver
enigde Naties hun status terug te
geven.
Dat lijkt in elk geval de strekking
van de argumenten waarmee de
Amerikaanse diplomaten het stuk
proberen te slijten aan de andere le
den van de Veiligheidsraad. De Ver
enigde Staten zijn druk in de weer
geweest de overige leden van de
Veiligheidsraad met vetorecht
(Groot-Brittannië, China, de Sov
jetunie en Frankrijk) op hun hand te
krijgen. De Amerikanen hadden vu
rig gehoopt dat de Veiligheidsraad
maandag zou stemmen over het do
cument, maar de stemming is ver
daagd tot vandaag. Ondanks de pit
tige voorstellen in het document,
wordt verwacht dat het de Amerika
nen niet veel moeite zal kosten de
ontwerp-resolutie door de Veilig
heidsraad te loodsen.
Dekmantel
De pogingen van de Amerikaanse
diplomaten maken duidelijk dat
men in Washington niet doof is ge
weest voor de kritiek dat de Ameri
kanen en de andere bondgenoten in
de anti-Iraakse coalitie het VN-
Handvest en de geest van de Ver
enigde Naties hebben geschonden
en dat de Veiligheidsraad is ge
bruikt als dekmantel voor Ameri
kaanse oorlogspolitiek.
Over het algemeen houden de
VN-diplomaten zich nog op de vlak
te over de inhoud van de resolutie.
De permanente vertegenwoordiger
van Yemen, anders altijd toeschie
telijk om commentaar te geven, liet
desgevraagd weten dat hij nog geen
tijd had gehad om het stuk grondig
te bestuderen.
Wie wel iets wilde zeggen was de
Amerikaanse VN-ambassadeur
Thomas Pickering. Hu zei dat dat de
resolutie "een zware last" legt op de
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, en dat de secretaris-gene
raal "minstens een dozijn" taken
zou krijgen als de resolutie wordt
goedgekeurd door de Veiligheids
raad. Pickering wilde kennelijk
korte metten maken met de hier en
daar gerezen twijfel of op de Ver
enigde Naties wel een beroep zou
worden gedaan voor het leveren
van een vredesmacht, of van waar
nemers ter voorkoming van grens-
schendingen of andere vijandelijk
heden. Sommigen meenden dat de
Verenigde Staten en hun bondge
noten deze taken zelf op zich wilden
Twee functies die de secretaris
generaal worden toebedeeld, heb
ben een delicaat karakter. Een daar
van heeft betrekking op het inscha
kelen van de VN-topman bij het
vaststellen van de grens tussen Irak
en Kuwayt. Hierover zegt de ont
werptekst tamelijk vaag dat de se
cretaris-generaal "zijn diensten
moet aanbieden bij het treffen van
een regeling hierover met Irak en
Kuwayt". De tekst is zo vaag gehou
den omdat was aangevoerd dat het
vaststellen van een grens tussen
twee landen een bilaterale aangele
genheid is. Gevreesd werd dat met
een te actieve rol van de Verenigde
Naties een precedent voor de toe
komst zou worden geschapen.
Toezicht
Het andere heikele punt is het toe
zicht dat de secretaris-generaal
wordt geacht te houden op de ver
nietiging van de Iraakse arsenalen
aan nucleaire, chemische en biolo
gische wapens. De vraag hierbij is
of Irak zover mag worden ontwa
pend dat het zelfverdedigingsver
mogen in gevaar komt, en of het re
delijk is om van een enkel land, in
plaats van een hele regio, te vragen
zich te ontdoen van massale vernie
tigingswapens. In de ontwerptekst
wordt van Irak gevraagd "stappen
te nemen om in het Midden-Oosten
een zone te scheppen die vrij is van
massale vernietigingswapens".
Een andere belangrijke rol die de
secretaris-generaal is toebedeeld, is
het beheer van het fonds waaruit
Irak zijn oorlogsschulden zal moe
ten voldoen, waaronder ook de
schadevergoeding voor de olievlek
ken in de Perzische Golf en het op
blazen van bijna de helft van de Ku-
waytse olieputten. De secretaris-ge-
m ra il moet niet alleen een proce
dure voor het functioneren van dit
fonds opstellen, hij krijgt ook de be
voegdheid het maximum-percenta
ge vast te stellen van de Iraakse olie
inkomsten die voor het fonds zyn
bestemd.
Andere taken voor de secretaris
generaal zijn het opstellen van
richtlijnen voor een permament wa
penembargo tegen Irak en een rege
ling voor de teruggave van Kuwayt-
se bezittingen die door het Iraakse
leger zijn geroofd.
BUUt
Het lijdt derhalve geen twijfel dat
de resolutie de bedoeling heeft de
Verenigde Naties en de secretaris
generaal weer bij de regeling van
het conflict te betrekken. Maar som
migen menen dat net zoals de Ver
enigde Naties de schuld kregen
voor de oorlog omdat de organisatie
in de maanden eraan voorafgaand
te passief was geweest, de organisa
tie ook verantwoordelijk wordt ge
maakt voor de zware, en volgens an
deren oneerlijke last die door som
mige bepalingen van de resolutie op
Irak wordt gelegd.
Zo zou de politieke winst die
schuilt m de terugkeer van de Ver
enigde Naties op het diplomatiek
toneel ongedaan worden gemaakt,
omdat de organisatie een resolutie
moet uitvoeren die zelfs door haar
opstellers "stevig" wordt genoemd
en door haar tegenstanders ais
streng en zelfs oneerlyk wordt ge-
