Verbijsterend
Studiebeurs moet
100 gulden lager'
Conflict over technologie-subsidies
Vrouw krijgt
geld na fout
bij sterilisatie
Amersf oortse gemeenteraad
akkoord met centmmplan
'Controle
wetgeving strenger
Koningin moet
liggeld betalen
Zware straffen
geëist tegen
incestplegers
Centrum Kernongevallen actief
WOENSDAG 27 MAART 1991
DEN HAAG (GPD) De basisbeurs kan met 100 gulden worden verlaagd en de studie
beurs moet helemaal worden geschrapt. Dit is een van de voorstellen uit de zogeheten
'Subsidiebijbel', een werkstuk van topambtenaren van Financiën waarvan delen het afge
lopen weekeinde al delen zijn uitgelekt. In hun nog steeds geheime nota stellen de ambte
naren onder meer ook voor om een hogere eigen bijdrage te vragen voor rechtshulp, de
technologiesubsidies te schrappen en drastisch te hakken in de landbouwsubsidies.
De suggesties van de ambtenaren hulp wordt te gemakkelijk verleend
AMSTERDAM (ANP) - Een vrouw
die ondanks sterilisatie toch zwan
ger is geworden krijgt van verzeke
ringsmaatschappij Centraal Beheer
in Apeldoorn een schadevergoe
ding van 75.000 gulden. Met die be
slissing heeft Centraal Beheer aan
sprakelijkheid erkend voor de ma
teriële schade die het gevolg is van
een medische fout. Het weten
schappelijk Instituut Vrouwen en
recht Clara Wichmann in Amster- had gemaakt. Op dit moment lopen
geen toestanden krijgen zoals in de
Verenigde Staten en ook Belgie
waar gigantische schadevergoedin
gen worden toegekend voor het
kleinste lichamelijk leed".
"De proefprocessen hebben in
eerste instantie een signalerende en
symbolische betekenis. Daar moet
je een geldbedrag aan koppelen.
omdat je anders niet naar de rechter
het Wichmann Instituut aanhangig kimt stappen wegens gebrek
dam heeft dat gisteren bekendge
maakt.
Volgens mr. D. Pessers van het in
stituut is de beslissing van de verze
keraar een doorbraak. "Er is geen
enkel inzicht i
claims dat jaarlijks bij verzeke
ringsmaatschappijen wordt inge
diend en gehonoreerd. Men is zeer
terughoudend met informatie daar
over uit angst voor een precedent
werking".
Met deze stap heeft Centraal Be
heer het kort geding voorkomen dat
de vrouw met behulp van het Proef-
processenfonds Rechtenvrouw van
via Rechtenvrouw nog twee proce
dures over mislukte sterilisaties. In
beide gevallen betreft het vorderin
gen tot vergoeding
schade. Dergelijke vorderingen zijn
het aantal schade- nog niet eerder toegekend in Neder-
MÉM land.
Het Wichmann Instituut is zich er
van bewust, zegt mr. Pessers, dat
proefprocessen die tot doel hebben
immateriële schade vergoed te krij
gen de indruk kunnen wekken dat
kinderen als een schadepost gekwa
lificeerd kunnen worden. "Dat zou
uit moreel oogpunt een verwerpelij
ke ontwikkeling zijn. We moeten
isschien formeel
niet de juiste weg om te bewande
len. maar als je wilt spreken voor
w.vw.... grote groepen mensen die niet wor-
ïmmateriéVe ^en gehoord kan de rechter een heel
mooi kanaal zijn om tóch de publie
ke discussie aan te zwengelen".
Volgens mr. Pessers mogen de
ogen niet worden gesloten voor het
feit dat de komst van kinderen als
gevolg van een medische fout voor
veel vrouwen een ernstige inbreuk
kan betekenen op hun zelfstandige
levensplanning. "De zorg voor kin
deren is immers nog steeds een vrij-
el exclusieve verantwoordelijk
heid
hebben een belangrijke rol ge- en daarna nauwelijk:
speeld bij de onderhandelingen leerd. Financiën stelt
over de tussenbalans. Veel plannen
zijn niet overgenomen, maar ver
wacht wordt dat ze weer op zullen
duiken wanneer het kabinet met leend
nieuwe tegenvallers wordt gecon- zijn zelf
fronteerd.
Als het plan voor de beurzen
wordt overgenomen, zou de bijdra-
uitwonende student da-
gecontro-
or een ho
gere eigen bijdrage te verlangen van
mensen die een beroep doen op de
regeling. Rechtsbijstand wordt ver
mensen die niet in staat
n advocaat te betalen. In
vergelijking met het buitenland is
die hulp fors. Veel te fors, aldus de
ambtenaren.
De inkomenssteun aan boeren
len tot 450 gulden per maand. De die niet op eigen kracht de interna-
aanvullende studiebeurs,
denten aan de universiteiten maan
delijks fl. 172,30, moet helemaal
worden vervangen door rentedra
gende leningen. Op die
tionale concurrentie aankunnen of
het milieu aantasten, moet volgens
hen ook verdwijnen. Ook de hulp
beginnende boeren moet
a de kosten voor de studie-finan
ciering - nu vier miljard per jaar - be
ter in de hand worden gehouden.
De ambtenaren noemen de uitga-
kun- den geschrapt. De subsidies bij het
beëindigen van het boerenbedrijf
kunnen eveneens worden afge
schaft, want zonder deze steun zou-
w den de komende tien jaar genoeg
ven voor studenten 'erg fraudege- boeren van 55 jaar en ouder hun
voelig' en 'in beginsel onbeheers- werk stoppen.
baar'.
Het voorstel om de technologie
subsidies aan bedrijven te schrap
pen, heeft inmiddels geleid tot een
hevige strijd tussen de ministers
Kok (Financiën) en Andriessen
(Economische zaken). Kok voelt
veel voor het voorstel van zijn amb
tenaren. Andriessen verzet zich
daar hevig tegen.
Volgens de ambtenaren van Fi
nanciën is de zogenoemde Innova
tie Stimuleringsregeling (Instir)
weinig effectief. Via deze regeling,
waarin jaarlijks een bedrag van 220
miljoen gulden omgaat, geeft An
driessen een subsidie op loonkos
ten van mensen die ontwikkelings-
en speurwerk doen. Ondernemers
gebruiken het geld echter vaak voor
onderzoek dat ze toch al wilden
doen.
Geen controle
De rechtsbijstand moet volgens de
ambtenaren ook op de helling. De
De bouwsubsidies voor goedko
pe huurwoningen komen vooral te
recht in de portemonnee van men
sen die toch al een redelijk hoog in
komen hebben. In ongeveer een
derde van de sociale huursector,
zo n 600.000 huizen met een huur
van minder dan 450 gulden per
maand, wonen mensen met een in
komen boven modaal.
De topambtenaren van Financiën
suggereren huurverhogingen van
zeven a acht procent om zo de
bouwsubsidies voor de eeuwwisse
ling overbodig te maken. De echte
lage inkomensgroepen zouden via
de huursubsidie gehele of gedeelte
lijke compensatie kunnen krijgen
voor sterke huurverhogingen, aldus
de ambtenaren. Die huursubsidie
zou trouwens voor een belangrijk
deel door de gemeenten betaald DIEMEN - Een personeelslid van
moeten worden. Dan worden ze het groothandelsbedrijf Versmarkt
vanzelf wel kritischer in het toewij- wordt 'onder schot' gehouden. De
zen van woningen aan mensen die man volgde gisteravond samen met
de huur daarvoor eigenlijk niet kun- een aantal collega's een cursus 'pre-
nen betalen, aldus de ambtenaren ventie-training overvallen'. De drie
in hun 'Subsidiebijbel'
AMERSFOORT (ANP) - Een
meerderheid van de Amersfoortse
gemeenteraad heeft afgelopen
nacht ingestemd met het zoge
naamde basisdocument, een ver
nieuwd centrumplan. Groen Links
wethouder Van der Vlies is opge
stapt. Wethouder Bruring (D66) had
Poolse homo's
De twee Poolse homoseksuelen die
in Nederland wilden blijven tot op
het herzieningsverzoek rond hun
asielaanvraag was beslist, zullen te
rug moeten naar hun eigen. land.
Dat heeft de fungerend rechtbank
president in Zwolle gisteren beslo
ten. De jongelui, 16 en 18 jaar oud,
kwamen medio vorig jaar naar Ne
derland. Zij wilden hier asiel op
grond van hun homoseksuele ge
aardheid. In Polen zouden zij wor
den gediscrimineerd en mishan
deld.
Aantjes
Staatssecretaris Gabor (landbouw,
natuurbeheer en visserij) wil de
Kampeerwet wijzigen, zodat de
voormalige CD A-fractieleider mr.
Willem Aantjes voorlopig voorzitter
van dit adviesorgaan kan blijven.
De huidige wet bepaalt dat de voor
zitter en de leden van de Kam peer-
raad voor een periode van vier jaar
worden benoemd. Zij kunnen ten
hoogste eenmaal worden herbe
noemd. Aantjes is sinds 1982 voor
zitter van de Kampeerraad en had in
juli vorig jaar moeten aftreden.
Krakers
Burgemeester Jos Staatsen
Groningen heeft het
gisteren al ontslag genomen.
Het centrumplan behelst een uit
gebreid stadsvernieuwingsproject,
te realiseren in een periode van 15
jaar met een totale investering van
bijna twee miljard gulden.
Wethouder mevrouw W. van der
Vlies diende vóór de stemming haar
ontslag in. In het college had 2ij al
een minderheidsstandpunt ingeno
men door zich negatief over het uit
eindelijke basisdocument uit te
spreken. Onduidelijk is nog wat het
ontslag van Van der Vlies voor het
zittende college betekent.
Het nieuwe centrumplan wordt
uitgevoerd door een aantal bedrij
ven, vertegenwoordigd in de ont
wikkelingsmaatschappij Centrum
plan Amersfoort, op basis van het
bestemmingsplan van de gemeente.
Het totale plan moet binnen vijftien
jaar worden uitgevoerd en kost de
gemeente 50,4 miljoen gulden. Par
ticuliere investeerders brengen 1,7
miljard gulden in en van het Rijk
wordt 50 miljoen gulden verwacht
voor bodemsanering.
In het plan zijn onder andere op
genomen een congrescentrum, een
winkelcentrum, een cultureer cen
trum, 6.000 parkeerplaatsen,
230.000 vierkante meter kantoren
en 2.350 woningen.
Kabinet tornt
niet aan aftrek
hypotheekrente
DEN HAAG (GPD) - Het kabi
net zal in de lopende kabinets
periode niet tornen aan de belas
tingaftrek van hypotheekrente.
Staatssecretaris Van Amels-
voort (financiën) heeft dit giste
ren in de Eerste Kamer gezegd.
Volgens hem heeft het kabinet
gekozen voor het optrekken van
het huurwaardeforfait (de belas
tingtoeslag voor eigenaar-bewo
ners van huizen). Daarmee is het
tornen aan de aftrek hypo
theekrente geblokkeerd. "Het is
niet in bespreking", aldus de be
windsman.
Ook bij het beperken van de
aftrek van rente betaald voor
consumptieve leningen, zal niet
aan de hypotheekrente gemor
reld worden. Het kabinet zal
daar een goede afbakening voor
maken. Op zich zou een con
sumptieve lening gebruikt kun
nen worden voor de aankoop
van een eigen huis.
durende cursus wordt gegeven
door docenten die uit politiekringen
komen. Aanleiding voor de training
is het toenemende aantal bedreigin
gen van onder meer winkeliers, cas-
sieres en pompbedienden. Het be- DEN HAAG (GPD) Om de
langrijkste onderdeel is wat een rechtshandhaving in Nederland te
slachtoffer moet doen. en vooral niet verbeteren wil minister Hirsch Bal-
moet doen tijdens een overval, (foto lin (Justitie) een beter inzicht krij-
anp) gen in de uitvoerbaarheid van wet
telijke regels. Bovendien moeten
nieuwe wetsvoorstellen, ook als ze
van andere departementen afkom
stig zijn, eerst door een nieuw in te
stellen 'Inspectie voor de rechts
handhaving' worden beoordeeld.
Hirsch Ballin stelt in zijn vandaag
verschenen nota 'Met vaste hand,
een voorstel voor de verbetering
van de kwaliteit van de rechtshand
having' dat het slecht gesteld is met
de handhaving en uitvoering van
democratisch vastgestelde regels.
Met de instelling van de nieuwe In
spectie denkt de bewindsman een
belangrijke stap in de goede rich
ting te doen.
Pikant onderdeel van Hirsch Bal-
lins plan is de nadrukkelijke in
vloed die hij probeert te verwerven
op wetgeving door andere departe
menten. De nieuwe inspectie zal de
bestaande praktijk van de rechts
handhaving onderzoeken en analy
seren. Adviezen en aanbevelingen
zullen aan de minister van justitie
en aan de vakministers worden uit
gebracht. Zowel bestaande wetten
als nieuwe wetsvoorstellen zullen
daarbij door de inspectie worden
doorgelicht.
Van de bewindsman is bekend
dat hij de verkokering tussen de
verscheidene departementen wil
bestrijden. Door 'zijn' Inspectie een
Hirsch Ballin wil Inspectie Rechtshandhaving
belangrijke rol toe te delen bij de gemaakt van de voor- en nadelen
wetgeving hoopt Hirsch Ballin de die zijn verbonden aan het naleven
departementen meer op éën lijn te van de wet. Maar ook de overheid is
krijgen. Dat doet overigens niets af een dergelijk gedrag te verwijten,
aan de eigen verantwoordelijkheid En onverschilligheid van de over-
van de vakministers voor de uitvoe- heid bij het naleven van wettelijke
ring en handhaving van hun speci- regels roept bij de burger diezelfde
fieke wetgeving: "Justitie neemt onverschilligheid op, stelt de minis-
dus geen verantwoordelijkheden ter.
van aP5*eren over wordt in de nota j)e overheid moet wetgeving niet
gesteld. te veel zien als alleen maar een mid-
Bij de rechtshandhaving doet del om beleidsdoelen te realiseren,
zich volgens de minister een para- Volgens Hirsch Ballin tast dat de
doxale situatie voor: het maat- geloofwaardigheid van de wetgever
schappelijk leven vraagt enerzijds aan. Het ontbreken van inzicht in de
om meer regelgeving, maar ander- uitvoerbaarheid van regels en on-
Z!^ samenleving zich voldoende aandacht voor de hand
having verergert die situatie nog
steeds minder aan die regels te hou
den. De belangrijkste oorzaak vooi
het handhavingstekort zoekt de mi
nister in 'de onttakeling van de zui
lenmaatschappij'. waardoor een
sterk individualistische samenle
ving is ontstaan.
In zijn nota stelt de bewindsman
dat lagere overheden (provincies en
gemeenten) ook verantwoordelijk
zijn voor de handhaving van wette-
Het naleven van wettelijk vastge- lijke regels. Hirsch Ballin denkt
stelde normen wordt door de Ne- daarbij vooral aan milieuwetten en
derlander niet als een burgerplicht de regels van ruimtelijke ordening
gezien, maar er wordt een afweging en sociale zekerheid.
Heenna krijgt
vijf weken respijt
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer zal over een week of vijf op
nieuw debatteren over de subsidie
regeling woningaanpassing gehan
dicapten. De Kamer wacht eerst de
plannen af van staatssecretaris
Heerma (volkshuisvesting) waar
mee de wildgroei van de uitgaven
moet worden beteugeld. Inmiddels
mogen gemeenten geen subsidies
geven voor zaken als hoge wc-pot-
ten en grijpstangen in bad. douche
en wc. In nood mogen ze volgens de
bewindsman, buiten de regeling
om. wel maatregelen nemen.
Dit is de uitkomst van het Twee
de-Kamerdebat, dat (ondanks het
paasreces) gisteren op verzoek van
D66 werd gehouden. De PvdA was
aanvankelijk (met de grote meer
derheid, op CDA en GPV na) ak
koord gegaan met de motie-Van
Mierlo. waarin Heerma werd gelast
zonder meer voort te gaan met de
subsidieregeling. De bewindsman
gaf geen geld meer omdat de begro
te bedragen waren overschreden.
Na het aanvaarden van de motie
overlegde Heerma vorige week met
het kabinet. Hij kwam toen met de
mededeling dat het kabinet geen
verantwoordelijkheid neemt voor
het uit de hand lopen van deze zoge
heten open-eindregeling. Zo teken
de zich een kleine crisis af.
LEEUWARDEN (GPD) - De Groe
ne Draak, het jacht van de konink
lijke familie, mag voortaan niet
meer gratis in Leeuwarden afme
ren. Een motie van de PvdA waarin
dat staat, is gisteravond door de
Leeuwarder gemeenteraad aange
nomen Volgens PvdA-raaiLlid
Han Janssen, indiener van de mo
tie, "zijn de leden van het koninklijk
huis niet onbemiddeld en kunnen
ze best havengeld betalen
ARNHEM (GPD) - Gevangenis
straffen vanerend van 2.5 tot 14 jaar
Dat eiste officier van justitie mr. J.
Denie gisteren voor de Arnhemse
rechtbank tegen zes verdachten van
de geruchtmakende Rhedense in
cestzaak: de uit Arnhem. Velp. Rhe-
den en Veenendaal afkomstige vier
broers (31.33,41 en 45 jaar), hun zus
ter (49) en haar aanstaande echtge
noot (50).
De vier broers zouden op aan
drang. met medewerking en onder
leiding van hun zuster, hun (min
derjarige) nichtjes, dochtertjes van
de vrouw, jarenlang met grote regel
maat hebben verkracht. Ook de
bruidegom in spe zou zich aan de
verkrachtingen van zijn aanstaande
stiefdochtertjes hebben schuldig
gemaakt. In totaal gaat het in deze
zaak om meer dan zevenhonderd
verkrachtingen, zo rekende de offi
cier van justitie de verdachten voor.
In deze incestzaak zullen behalve
de verdachten die gisteren terecht
stonden, nog acht andere verdach
ten, voor het merendeel familiele
den. worden vervolgd. Van die acht
zitten er thans nog zes vast in voor
lopige hechtenis, onder wie de 67-
jange oma van de slachtoffertjes.
Daarmee komt het totaal aantal ver
dachten in deze zaak op veertien.
Vandaag wordt de zitting voort
gezet met de pleidooien van de zes
raadslieden van de verdachten.
Uitspraak 9 april.
ADVERTENTIE
overhoopte ongevallen met kern- matievoorziening. Het eerste werd
centrales of andere kernrampen. Bij bereikt door het - op papier - uitwer-
artikel centrum geopend, dat alle gevolgen
de algemene politie verordening, van kernongelukken verzamelt,
die het mogelijk maakt om krakers verwerkt en omrekent. Op basis van
zonder een juridische procedure ^ie gegevens kan het centrum dia-
een illegaal bewoond pand uit te gnoses stellen
zetten wanneer zij overlast bezor
gen, voorlopig teruggetrokken. Hij
zal het voorstel nogmaals juridisch
laten doorlichten en van meer ad
viezen van onder meer de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten
(VNG) laten voorzien. Het nieuwe
artikel stuitte op groot verzet van
Groen Links en de SP, die spraken
van 'een discriminerende maatre
gel'.
n op technische informatie. Daar-
Dr werd vorig jaar al een netwerk
158 meetpunten in gebruik geno-
•n. Dit net controleert de radioac-
9 voorspellingen tiviteit en de eventuele neerslag van
doen. De gegevens dienen tevens radioactieve stoffen, en waar
om technische adviezen te kunnen schuwt automatisch het RIVM
de informatie
groep, die de rijksoverheid moet ad- chreden.
viseren over het nemen van maatre
gelen.
grenzen worden
Of het gehele project vj
analyseren, voorspellen e
ren snel genoeg werkt, zal
jaar moeten blijken,
grote landelijke kernrampoefening windsterkte, het Rijksinstituut voor
Bij het RIVM in Bilthoven komen
overigens nog meer gegevens bin
nen. aangeleverd door de verschil
lende instituten in Nederland. Het
KNMI bijvoorbeeld meldt de neer-
slagkansen, de windrichting en de „,ët"geóigsTmag"'wordra of da™dé
Technische Informatie Groep
(TIG), die bovendien voorzien
wordt van voorspellingen over het
gedrag van kernwolken, die over
ons land trekken. Mocht zich (een
theoriegeval) een ongeluk voordoen
in het Zeeuwse Borssele, dan kan
volgens IDC-coördinator dr. M.
Pruppers een uur na dit ongeluk al
voorspeld worden wat elf uur later
de gevolgen zullen zijn voor de drie
noordelijke provincies.
De Technische Informatie Groep,
die alle gegevens panklaar krijgt
aangeleverd, moet vervolgens snel
de overheid adviseren over de maat
regelen die ze moet nemen. Daar
voor is onder leiding van de milieu
minister een interdepartementaal
beleidsteam in het leven geroepen.
Dit team beslist of de spinazie al of
Ambulance vast
land zal worden gehouden. Zoetwater en Afvalwater geeft
Dan zal ook moeten blijken of bij anderingen door i
De 49-jarige J. Majcherek uit het Sf.?
Poolse Krakow is gistermiddag aan
een hartstilstand overleden nadat
hij op de Utrechtse automarkt vier
duizend gulden had verloren bij het
gokspel balletje-balletje. Als gevolg
i rioolwater terwijl het Rijk:
Tuinbouw in-
'er een eventu-
Milieuhygiëne, die het
de' cha'oUsché'toestand ^>p *de trum kreeg overgedragen
VM-directeur r n v.a
automarkt kon de ambulance
de Utrechtse GG en GD het slacht
offer slechts zeef moeizaam berei
ken. Agenten van de Utrechtse poli
tie grepen in toen autohandelaren
weigerden vrij baan te maken voor
de ambulance.
RI-
Egmond.
Al die gegevens worden
nieuwe centrum 'gemengd', met el-
kaar in verband gebracht en geana-
Snel en adequaat handelen was iyseerd. Zo krijgt het een inzicht in
de opzet van het project Kernonge- jje omvang en de precieze risico's
vallenbestnjding, dat na de Tsjer- van nhet kernomvang. Al die com-
nob.ylra_mp.van putercijfers worden in begrijpelijke
mensentaai doorgegeven aan de
dacht. Het doel daarvan v
,!lfi sloten kunnen worden tot evacuatie
van (een deel) van de bevolking of
het uitdelen van jodium-pillen, al
dus dr. J. Moen, hoofd van het RI-
VM-Laboratorium voor Stralings-
onderzoek.
Al deze elementen in het bestrij-
het dingsplan zullen in november na
tionaal geoefend worden. Ons land
telt weliswaar slechts twee (kleine)
kerncentrales, maar we worden in
Duitsland. Belgie, Frankrijk en
England omringd door vijftig grote
centrales binnen een straal van 250
km.
KEUZE Blouses van polyester/katoen Keuze uit 2 modellen met korte mouw
Gestreept en uni, in diverse kleuren. 36 t/m 46. Tot en met 6 april as fTTpi
of zolang de voorraad strekt voor de verbijsterende prijs van 2 KOOR ELL2M
IJ ontdekt elke keer een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf
