De dominee in legergroen
'Er bestaat ook geen ANWB-gevoel'
Ds. Van der Meij vierde vrouwelijke legerpredikant
De Jong Ozn. van Unie School en Evangelie betreurt schaalvergroting
Een lesje in
nederigheid
NOORDWIJKERHOUT -
Een vrouw als legerpredi-
kant. De ervaring van domi
nee A. van der Meij is dat
daar een "bepaalde voorin
genomenheid" over bestaat.
"Ik heb de afgelopen tijd re
gelmatig de reactie gekre
gen. van: dan kom je als
vrouw in een typische man
nengemeenschap". Zelf
kijkt ze er anders tegen aan.
"Ik kom in het leger in een
gemeenschap van ménsen
en ik kom daar zelf ook als
méns".
De nieuwe 'gemeente' van dominee
Van der Meij, die zeseneenhalf jaar
verbonden was aan de hervormde
gemeente van Noordwijkerhout en
De Zilk, wordt gevormd door de
pontenierskazerne ("dat klinkt
mooier dan rijschool") in Keizers-
veer. Daarmee is zij de vierde vrou
welijke legerpredikant in ons land.
Ter vergelijk: er zijn pakweg zo'n
110 mannelijke collega's.
Hoewel zij zich "natuurlijk zo
goed mogelijk georiënteerd" heeft,
is het kazerneterrein in de praktijk
van alle dag voor haar nog onbe
kend. Maandag begint voor haar de
eerste echte kennismaking met de
daadwerkelijke training voor reser
veofficieren. Om die reden aarzelde
ze aanvankelijk om nu reeds over
haar nieuwe werkkring in inter
views te spreken. Toch heeft ze er
mee ingestemd, omdat ze heeft ge
merkt dat daarvan "een karikatu
raal beeld" bestaat.
De vraag naar het waarom van
deze overstap is haar al heel wat ke-
ren gesteld. "Ik merk dat daar
meestal twee vooronderstellingen
achter zitten. Allereerst: dat het le
ger een plek is waar mensen leren
doden, en: dat een vrouw daar niet
inpast". Als haar dat laatste wordt
voorgehouden, dan is haar directe
tegenvraag: "Waarom niet?"
Dominee Van der Meij licht toe:
"Ik heb het de laatste jaren in toene
mende mate vreemd gevonden dat
mannen wel in dienst moeten en
vrouwen niet. Net zoals het mij is
gaan verwonderen dat bij het zin
ken van een schip of bij een andere
ramp gezegd wordt: vrouwen en
kinderen eerst. Ja, van de kinderen
is het vanzelfsprekend, maar waar
om de vrouwen? Omdat zij het
zwakke geslacht zijn?"
dat blijft in je achterhoofd hangen
Een "puur praktische reden" om n
te kiezen voor legergroen
datenkistjes heb ik
uitgelopen" was
Van der Meij het feit dat je in de
krijgsmacht die keuze voor je veer
tigste moet maken.
"Als ik het nu niet doe, dan blijf ik
zeer waarschijnlijk mijn hele lev
als legerpredikant niet voor om wa
pens te zegenen of alles wat daar ge
beurt per definitie goed te keuren",
de duinen al Haar houding zal "kritisch solidair"
dominee zijn. "Aan de ene kant zit je in het
systeem, aan de andere kant word je
wel degelijk uitgezonden door de
kerk".
De legerpredikant zal onder an
dere de verplichte lessen geestelij-
gemeente werken. Maar ke vorming verzorgen. "Die zijn c
vooral op grond van mijn ervaring cumenisch-menselijk, niet op beke-
in het gemeentewerk, totaal bijna ring gericht. Daarin komen de ethi-
tien jaar, vermoed ik dat het werk in sche
de niet bepaald typische kerkelijke naast
gemeenschap van het leger, mij wel aalmoezeniers
ligt. Een boeiende uitdaging al met raadsmannen
ragen aan de orde". Daar-
de legerpredikant. net als de
humanistische
daarnaast ook een kruisje als onder
scheidingsteken heb. Dat relati
veert je militaire autoriteit. Het
zorgt ervoor dat je meer als mens
wordt gezien binnen het geheel".
Dominee Van der Meij krijgt zo
ook een kamer vlak bij de ingang,
niet pal naast het onderkomen van
de commandant. Een plek dus waar
mensen makkelijk kunnen binnen
lopen. "Ik ben er voor iedereen. Ik
zal ook wel regelmatig in de mess
meeëten, of mee het veld ingaan. Je
bent er gewoon. In feite is je pasto
rale taak niet anders dan als ge
meentepredikant".
Overigens wil zij wel graag kwijt
"dat ik zeker niet zeg: hoera, ik ga
weg uit Noordwijkerhout. De men
sen hier liggen me na aan het hart.
Het gemeentepredikantschap heeft
fijne kanten. Al die contacten het krijgsmacht
de pastorale zorg.
Want: "Het lijkt mij niet niks als
je als jongen ongevraagd 14 maan
den in dienst moet". Het 'Hë man.
hé meid' van de commercial geeft sta je als individu voor de opgav
volgens haar de realiteit
De geestelijk verzorger kan er
volgens haar aan bijdragen dat de
"menselijkheid" in de kazerne
ordt bewaard. Zeker in het leger
de
kunnen
abrupt afgebroken. En dan dat liev
kerkje, en die schitterende
omgeving...".
de grens te vinden tussen het je-
beperkt zelf-blijven en lid van de gemeen-
dan sportief, uit- schap zijn. "Zelf kan ik absoluut
orden eigenlijk dagend werk. De Golfoorlog maakt niet tegen parades, de mens als to-
j j j jjjitaal onpersoonlijk onderdeel van
een systeem. Aan de andere kant
behoor je als individu tot
r het wezenlijk om kan gaan op
nieuw heel duidelijk. Als c
sproken wordt dat je misschien
Kritisch solidair
de Golf gestuurd wordt, kan meenschap, heb je ten opzichte
Dominee Van der Meij: "Je bent er als legerpredikant niet voor om wapens te zegenen of alles wat daar gebeurt
per definitie goed te keuren". (foto Dick iio«ewonin*i
dat ook heel bedreigend zijn"
je naaste niet alleen rechten, i
ook verplichtingen. Een mens leeft
niet puur voor zichzelf. Ik ben geïn
trigeerd door de vraag hoe je met
verstand. Je bent e
lijk betekent het niets voor mij: ster- die grens in de gemeenschap i
ren en strepen. Ik ben blij dat ik gaat".
Zij gaat naar de kazerne om de
zelfde reden als zij in een gewone
gemeente staat. "Ik wil er de dro
men, de normen en waarden van het
Koninkrijk Gods laten horen. We
kunnen meer de vrede bewerken woonbaar te maken i
dan we nu doen". Bijna veront
schuldigend: "Het christelijke ge
loof, het bijbels perspectief is
broodnodig om de wereld meer be-
Uitdaging
Zij kan zich niet aan de indruk ont
trekken dat er bij een aantal mensen
het beeld bestaat "dat het leger
wordt gevormd door mannen die
graag vechten en dat je daar als
vrouw niet inpast". Volgens haar is
dat een misverstand. "Natuurlijk
zijn er wel vechtlustigen bij, maar ik
meen dat de man in het algemeen
niet meer van vechten houdt dan de
vrouw. Beiden verlangeTi evenzeer
naar vrede. Waarom moet alleen de
man in dienst om die vrede te bewa-
Dat het leger intussen nog groten
deels een echte mannenmaatschap
pij is, is iets wat niet door de predi
kant wordt ontkend, hoewel zij wel
opmerkt dat het aantal vrouwen dat
als beroeps dient, toeneemt. "Zoals
thans op veel van oorsprong man
nelijke terreinen gebeurt, het
bankwezen, de politiek, etcetera. In
mijn geval verkeer ik bovendien al
sinds ik theologie ging studeren
min of meer in een mannengemeen
schap". (Als vrouwelijke hervorm
de voorganger was zij in de 'zware'
duin- en bollenstreek ook een uni-
"Allereerst omdat na mijn afstu
deren, sommige legerpredikanten
al zeiden: jij zou een goeie zijn. Dus
DEN HAAG (ANP) - "Door de
schaalvergroting dreigen scho
len servicebureaus voor onder
wijs te worden", vindt drs. K. de
Jong Ozn., scheidend voorzitter
van de protestants-christelijke
Unie School en Evangelie. De
Jong is dan ook "niet gelukkig"
met het plan van staatssecreta
ris Wallage om grote scholen te
stimuleren.
Hoe groter de school, hoe minder
ouders zich betrokken voelen bij
het onderwijs aan hun kinderen. De
Jong (64) maakt een vergelijking
met de ANWB: "Je bent lid, maar
daar houdt het dan ook mee op. Een
'ANWB-gevoel' ontbreekt. Steeds
meer ouders hebben zo'n afstande-
lijké houding ten opzichte van de
school waaraan hun kinderen on
derwijs ontvangen, terwijl toch
juist de ouders de basis van het pro
testants-christelijk onderwijs zijn".
Een van de oorzaken van deze af
standelijkheid is volgens De Jong
dat ouders door de schaalvergro
ting minder te vertellen hebben op
de school van hun kinderen. Tot nu
toe zijn zo'n 20.000 ouders betrok
ken bij het bestuur van de protes
tants-christelijke scholen. In de toe
komst zullen er misschien nog maar
5.000 nodig zijn". Dat zijn dus 15.000
ouders die aan de kant gezet wor
den, terwijl ze best vrije tijd en ener
gie in het schoolwerk willen steken.
Jammer".
Om ouders bij het onderwijs be
trokken te houden, stelt hij voor om
scholencommissies in te stellen:
naast de besturen die verscheidene
scholen onder hun hoede hebben,
zou elke school een eigen commis
sie moeten hebben die zich bezig
houdt met de meer praktische on
derwijszaken.
Ook de toenemende 'economise-
ring' van het onderwijs baart De
Jong, zelf van 1975 tot '81 staatsse
cretaris van onderwijs, zorgen.
"Niet alleen hoofd en handen, maar
ook het hart moet ontwikkeld wor
den. Kennis wordt belangrijker dan
vorming. Als die tendens doorzet
wordt het gevaar steeds groter dat
scholen alleen nog maar gericht zijn
De Jong: "Van ouders mag worden verwacht dat ze het eens zijn met het program van de school waar ze hun
kinderen naar toesturen, dat ze bijvoorbeeld niet zullen proberen om de kerstviering af te schaffen". (foto anp>
op een zo rendabel mogelijk func
tioneren". De Jong zegt dan ook te
hopen dat "toekomstige bewinds
lieden hun hoofd koel houden. Ze
moeten weten wanneer ze trendma
tig bezig zijn".
Programschool
De ontkerstening en de ontzuiling
van Nederland werken door in het
onderwijs. Op zich is het volgens De
Jong verheugend, dat ouders niet
meer vanzelfsprekend voor een
school van hun eigen 'richting' kie
zen en dat het aantal kinderen van
onkerkelijke ouders op christelijke
scholen toeneemt. Maar er zijn ook
risico's. Het onderwijs wordt een
markt, waarop scholen van ver
schillende richtingen eikaars con
current zijn.
Behalve op het gevaar dat scho
len eikaars uitgangspunten niet
meer respecteren, wijst De Jong
ook op de oneigenlijke concurren
tie die hierdoor kan ontstaan. "Stel
je voor dat een christelijke school,
die wat meer leerlingen met een on
kerkelijke achtergrond wil werven,
tegen de openbare school ter plaat
se zegt dat die school helemaal niet
openbaar is, maar socialistisch?"
Om dat te voorkomen heeft de
Unie het begrip 'programschool' ge
ïntroduceerd. De Unie pleit voor
het opstellen van een programma
waarin staat hoe de school datgene
wat zij pretendeert te zijn, realiseert
in de hoofdpunten van het onder
wijs: in de godsdienstige vorming,
de leerstof, de pedagogische vorm
geving van de school en de oplei
ding voor een beroep.
De Jong: "Het zou voor ouders
ideaal zijn wanneer elke school zo'n
program had. Ouders kunnen dan
de doelen en uitgangspunten van
verschillende scholen vergelijken
en zo een objectievere keuze ma
ken". Niet alleen voor ouders, maar
ook voor de scholen zelf is zo'n pro
gram bruikbaar.
Door het groeiende percentage
kinderen van onkerkelijke ouders
op protestants-christelijke scholen
bestaat de kans dat de christelijke
identiteit van zo'n school onderge
sneeuwd raakt. Dat wordt voorko
men door een program, aldus De
Jong. "Van ouders mag worden ver
wacht dat ze het eens zijn met het
program van de school waar ze hun
kinderen naar toe sturen, dat ze bij-
LEIDEN Herv. Gem. Hoogt, kerk geen dienst;
Marekerk 9.45 ds Smaling, 12 oec studenten-
dienst. 5 dr Meijers Zeist; Maranathak. (L.
Morsweg) 10 ds Dekker-Keiler; Oecumenische
geloofsgemeenschap De Regenboog (Meren-
wijk) 9.30 ds Nauta, 11.15 ds Nauta en pastoor
v Well; Bethlehemkerk (Dnftstr.) 9.30 ds Eek-
10 prof de Jonge; Waalse kerk (Breestr.) 10.30
pasteur Ribs, 7 orgelconcert; Stevenshof (rk
kerk Haagse Schouw) 11 kand Lems. Acad.
Ziekenhuis 10 ds v Beinum en pastoor de
Groot. Diakonessenhuis elke za 10.30 rk.
dienst, en 10.30 ds v Achterberg. Endegeest
zie Oegstgeest Geref. Kerk Vredeskerk zie
herv. gem., Oude Vest 10 ds Rooze mmv can
ton); Maranathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk.
zie herv. gem.; verzorgingstehuis Groenhoven
10 ds Veenstra; Merenwijk zie herv. gemeente.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 ds Ulehake. 5.
Chr Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds den
Hertog. Geref Gem. (zie onder Leiderdorp).
5 Christ jeugddienst; Pniëlk. 9.30
Voorde, 6 ds Volk; Maranathakerk (Rijnsoever)
10 10 ds Visser. 6 ds Stam. Overduin 2.15 ds
Baas. Herv. Gem. 'De Rank' (Helmbergweg
10) 10 ds Hoogendijk Alphen. Geref. Kerk Vr-
ds vd Berg, 5 avondgebed. Chr. Geref Kerk
9.30, 7 ds Boiten Schiedam. Remonstr. Gem.
10 prof v Goudoever Amstelveen. Evang. gem
Geref. Gem. in Ned. (Bethlehemkerk Driftstr
5.30. Evang.-Luth. Gem. (Hoogl.
r.) 10.15 ds Mostert. Doopsgez.-Remon-
(Lokhorstk. Pieterskerkstr.) 10 ds
Vos-Wiegand. Baptistengemeente (aula 'Nieu-
Kerkgr.) 10
str. Gem.
Z.jlst,
dienst, woe 8 hr Zandstra. Pinkstergem. (O
Vest 13) 10 hr Elkerboul. Leger des Heils (hoek
Vestestr/Groenesteeg) 10 en 4.30. Nieuw-
Apost. Kerk (H Ri|nd. 24): 9.30 en 4, wo. 8. Ze
vendedag-adventisten ('De Ontmoeting',
Noordhofland V.schoten) elke za 10 tot 11 bij
belstudie. 11 tot 12 predikatie. Christelijke We
tenschap (Steensch. 6) 10.30. Kerk van J. Chr
Rooms-Ka-
th. K. Haagweg za 7. zo 10.30;
7. zo 9.30 en 11Rijndijk (Stevenshof)
9.30; Steenschuur za 7. zo 8.30. 10, 11.30, 6
en 7 (lof); Boshuizerkade za 7. zo 10; Lammen-
schansweg za 7, 10; Haarl.straat za 7, zo
10 30 en 12.15; Merenwijk zie herv gem.; H.
Rijndijk (zie Zoeterwoude)
ABBENES Herv Gem. 9.30 ds Rang N.euw-
Vennep.
kerk, 6.30 ds v Wijngaarden. "Chr. Geref. Kerk
9.30 ds Maris Garderen, 4 ds Oosting Bos
koop. Rk Kerk za 7, zo 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 10 ds 't Hooft; Kruiskerk 10 ds Lou-
rens Steggerda; Opstandingskerk 10 ds Om-
mering ha, 6.30 drs de Bruin Oegstgeest; G.
Herderkerk 10 ds Nieuwenhuis. 6.30 ds Huize
bosch; De Bron 9 vic Rijken-vd Berg. 10.30 ds
Jansen Boskoop; Ashram (Marsdiep) 10 ds
Mulder, Driehoorne 7 ds Mulder; Oudshoornse
kerk 10, Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30 ds Ou-
wendijk, 6.30 ds Vergunst Ridderkerk. Geref.
Kerk Mar.kerk 10 en 5 (jeugddienst) ds Wil
schut; Salv.kerk 10 ds Verdoorn Waddinxveen.
Geref. K. Vrijg. (school Bospark, Beatnxl. 4)
9.30 ds Smelik, 2.30 ds Zomer ha. Ned. Geref.
Kerk (school Willemstr.) 9.30 ds Louwerse.
4.30 ds Zwarts Katwijk Chr. Geref. Kerk (Grij-
9.30 en 4.30 ds vd Mei|, woe 7 30
Meij. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240)
9.30 en 4. Bapt.gem. (Molenwerlstr. 1) 10 en
6.30 ds Koekkoek. Bapt.gem. Noord (school
Kalkovenw. 62) 10 drs Stavleu. Volle-evang-
.gem. ('De Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10 hr vd
Hoorn. Bapt.gem. Ichthus (aula mavo H Dun-
antweg 1) 10 hr Brouwer, 6.30 hr Smit. Pink
stergem. 'Het Licht' (A. v. Burenlaan 15) 10.
Christengemeente 'De Hoeksteen' (geb 'Bet
hel'. hoek Emmalaan) 10 hr Veldhuis Bodegra
ven Leger des H. (Zonneweg 3) 10 en 7
5u.). Remonstr.
Gem. (Van Mandersloostr. 36) geen dienst. Rk
- -Pi.
9.30
BODEGRAVEN- Herv. Gem Dorpskerk 10 dr
Maarsingh Amersfoort. 6 30 ds vd Scheur; Sal
v.kerk 10 ds vd Scheur. 6 30 ds v Kooten Mont-
foort; Bethl.kerk (Nieuwerbrug) 10 ds vd Veer
Gouda, 6.30 ds v Rossem Waarder. Geref.
Kerk 9.30 ds Zoutman, 6.30 ds Bruck Zaltbom-
mel. Geref. K Vrijg. (Ichthusk 11.15 en 5 ds
BOSKOOP Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds
Jansen, 6.30 ds Meijers Zeist; De Stek 9.30 ds
v 't Hoff. Geref. Kerk 9.30 ds de Jong, 5 ds v 't
Hoff Chr. Geref. Kerk 9.30 ds Oosting, 5 dr
Maris Gaderen. Geref. Gem. 9.30, 7 ds Boog
aard. Volle Evang.gemeente 'Bethel' (Burg.
Colijnstr. 83) geen opgave
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9 kand v Duy-
venbode Katwijk, 6.30 ds Alblas Barneveld,
woe 4 ds Alblas kinderdienst, 7.30 ds Alblas.
Geref. Kerk 10.30 ds Huisman. 5 ds vd Woude
Wassenaar. Rk Kerk: dorp za 7. zo 10 en
11.30; Anker za 7. zo 11Rijndijk zo 9.30.
HILLEGOM Herv. Gem. zie geref kerk. Geref.
Kerk ('Hoeksteen') 10 en 7 ds Verbeek. Chr
Geref. Kerk 10 en 5 ds v Langevelde. Christen
Gemeente (P. Breughellaan 36) 10 hr Vochte-
en 5.30 ds Heida ha. Ned Geref. K.
Bestevaer-mavo) 10 ds Brands, 7 ds Zwarts.
Chr. Gerei. K. 10 en 5 ds Veenendaal. Vrije
Chr. Geref. Gem. (Unizaal) 10 en 5 ds vd Beid.
Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5. Geref. Gem
in Ned. (Louwestr.) 10 en 5. Volle-evang.gem
(Voorstr. 48) 9 45. Onafh. baptistengem (Am-
l 2) 10 hr E
3e zondag. 4. Rk kerk: St. Joh.
zo 9.30. Mannedienst Valkenburg 10.30 i
Melle.
Vrijg. 10.30 Sar Zoetermeer.
NIEUW-VENNEP Herv Gem. 9 30 ds Panne-
koek Oegstgeest, 7 ds Germans Sassenheim
jeugddienst. Geref. Kerk 9.30 ds Roodenberg
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds Geuze
Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 hr vd Louw Tienho
ven, 7 hr Schreuder. Rk kerk za 7, zo 9 en
10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St Jer-
d Lugt Geref. Kerk 10 oensk. (Binnen) 10 ds vd Lee. 5 ds Kunz Wad-
Hoofdstr. (Zee) lO ds Ruitenburg.
LEIDERDORP Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 9 en 10.30 ds Luttikhuis, 6.30 hr v Wal-
linga; Scheppmgsk. 9 en 10.30 ds Stegeman.
Leythenrode 10.30 pater Poelma. Elis.-zieken
huis 9.30 drs Lietaert Peerbolte. 10.45 rector
Vijftigschild. Geref. Gemeente Leiden eo (kerk-
geb. Hoofdstr 73) 10 en 4 30 ds Boogaard.
LEIMUIDEN Herv. Gem. 9.30 ds Magre. Ge-
De Rank (Golfbaan) 10 dr v Brummelen Hui
zen. Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10 drs v
Sluys, 5 ds vd Lee; Vinkenl. (Binnen) 10 ds El-
gersma Kapel W v.d Bergh-stichtmg 11 en 7
(ha) ds Slofstra Sole M«o' 9 drs v Sluys
Evang. centrum 'De Ark' (pickepl 1) 10 hr v
Duin, 7 gebedsconcert Ned Prot. Bond (aula
O Zeew 10.30 dr Meijering Oegstgeest Rk
Kerk Zee za 7, zo 10.30; Binnen za 7, zo 9.30
Zoeterw.singel) 10. behalve (laatste zondag van de maand
de maand za 7. Rooms-Ka- Gem. (Van Mandersloostr 36»
en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds Exalto. 6
ds v Vuuren Zoetermeer Geref /Herv Gem.
(geb. 'De Hoeksteen', Schweitzerstr-Bern-
hardstr9.30 drs Exalto. 6 ds v Vuuren Geref
Gem. 9.30 en 6 ds v Aalst.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds Verdijk
gezinsdienst; Pauluskerk 10 ds de Gelder, 7 ds
Verdijk. Geref Kerk 10 en 5 drs v Midden ha.
Geref. K. Vrijg. (Pnnsessestr 19 ds Geersing,
4.30. Ned. Geref Kerk (Salvatori) 10. 5 ds
Zwarts Katwijk Chr. Geref Kerk 10 en 4 30 ds
v Dijken. Geref. Gem. 9 30 ha en 4 ds Tams.
Evangehegemeente (Heereweg 52a) 9.45 hr
vd Bergh. Rk Kerk Agathakerk za 7. zo 10.30;
Poelpolder za 7, zo 10 30; Mariakerk za 7, zo 9
en 10.15; Engelbew. za 7, zo 10.30
11; Jozefk.
-en 10.30; De Zilk za 7. zo 10.30.
OEGSTGEEST: Herv Gem. Groene of Will-
kerk 7 ds Plomp; Pauluskerk 10 ds da Costa
ha; Gemeentecentrum (Lijtw 9.30 ds Kooman
maallijddienst. Gere' Kerk 10 ds Plomp Ge-
re' Kerk Vrijg. (aula Dr Schilderschool) 9 30.
4 30 ds Stratmg Amersfoort Ned. Gerei Kerk
(Gem.centrum) 8.45 ds Janse. 4 ds vd Veer
Maassluis. Van Wijckerslooth 4 ds Rijksen ha.
Endegeest 10 pater Boshouwers Voile-evan-
geiiegem (Gem.centrum) 4. Rk Kerk Will kerk
za 7, zo 9 en 10 30
OUD-ADE Rk Kerk za 7. zo 10 30.
leefbaar te houden. Je wordt anders
een cynicus. Ik vind het fijn om met
Gods Woord te mogen leven".
voorbeeld niet zullen proberen om
de kerstviering af te schaffen".
Homerus
In het program kan worden vastge
legd. wat het doel van het vak gods
dienstige vorming is. De Jong geeft
de twee polen aan. waartussen dit
vak 'zweeft'. "De godsdienstles kun
je zien als een evangelisatie-uurtje,
maar ook als het overdragen van
kennis over de verschillende gods
dienstige stromingen. Dat zal elke
school zelf moeten uitmaken".
"Ik ben er zelf voorstander van.
dat de kinderen na hun schooltijd
de bijbel kennen. Vroeger heb ik me
door de beide boeken van Homerus
heengeworsteld omdat we op het
examen een willekeurig deel van de
Ilias of de Odyssee zouden moeten
vertalen. Ik kende die boeken. Zo
moeten leerlingen van een christe
lijke school de bijbel leren kennen".
Leraren moeten het vak zijns in
ziens zo brengen dat leerlingen
niets opgedrongen wordt, dat het
christendom zo objectief mogelijk
bekeken kan worden. Maar daarbij
hoeven leraren hun eigen christelij
ke identiteit niet buiten spel te zet
ten. "Leerlingen mogen weten dat
hun docent christelijk is, moeten
hem bijvoorbeeld ook kunnen vra
gen hoe hij met zijn christelijke
identiteit tegenover de oorlog
staat".
Over de verhouding tussen kerk
en school zegt De Jong: "Die twee
moeten veel meer een bondgenoot
schap vormen. Ze zijn bezig met de
godsdienstige opvoeding van de
zelfde jeugd. In mijn kerk werd af
gelopen zondag een boekje met tek
sten en liederen voor de komende
Veertigdagentijd uitgedeeld. Ideaal
zou zijn als dat ook op scholen zou
worden gebruikt. De kinderen mer
ken dan dat kerk en school, geloven
op zondag en door de week, bij el
kaar horen".
In tegenstelling tot de verhou
ding tussen kerk en school zou de
band tussen school en overheid wel
wat losser mogen zijn. De Jong:
"Hoeveel voordelen een program
ook heeft, ik hoop niet dat er een
wet voor komt. Zoiets hoort bij de
vrijheid van elke school. De over
heid wil toch al te veel de inhoud
van de lessen bepalen".
Zoals ieder jaar brengt het Chris
telijk Lektuurkontakt (CLK), dat
zich sterk maakt voor de promo
tie van christelijke lectuur, een al
ternatief op de markt voor het
boekenweekgeschenk. In plaats
van, of in ieder geval naast dit ge
schenk leggen de christelijke
boekhandels het 'aktie-boek' van
het CLK op de toonbank.
Het boek dat het CLK dit jaar.
in samenwerking met uitgever
Groen in Leiden, op de markt
brengt, heet 'Dromen in Babel;
Een vertelling'. De auteur is Bert
Hofman, onder meer actief als
voorzitter is van de protestants-
christelijke auteursvereniging
'Schrijvenderwijs'.
Voor zijn fraai uitgegeven ver
haal heeft Hofman een hoofdstuk
uit het bijbelboek Daniel als basis
genomen. De boeiende geschie
denis heel kort: de heerser van
het Babylonische rijk Nebucad-
nezar ziet zichzelf min of meer als
een god. Wie kan hem, de mach
tigste man ter wereld, wat ma
ken? Het door hem gestichte rijk
heeft eeuwigheidswaarde!
Een droom schrikt hem op. De
uitlegging van de joodse balling
Daniel is niet minder afschrik
wekkend: de koning zal verwor
den tot een dier, tot hij de enige
GÖd in de hemel erkend zal heb
ben. Nebucadnezar slaat de waar
schuwing in de wind, doch de
voorspelling komt uit. Als de
vorst in de wei weer tot zijn zin
nen komt, blijkt dit gevoelige les
je in nederigheid effect te hebben
gehad; hij laat in zijn hele rijk ver
kondigen dat er maar een God is,
namelijk de Koning des Hemels.
De moraal van het verhaal is
overduidelijk. Maar dat maakt
'Dromen in Babel' er niet minder
boeiend om. De vertelling wordt
overigens met name gedragen
daar de sterke basisgegevens uit
het Oudtestamentische bijbel
boek. Hofmans had de hoofdper
sonen nog meer mensen van vlees
en bloed kunnen laten worden;
hij blijft nu steken op het niveau
van de verteltrant een populair-
historisch boek. Maar die laten
zich meestal ook prima lezen.
Droit
•n in Babel;
rt Hofman k
Kil ƒ3,95. daa
■n vertelling'
12,95.
OUDE EN NIEUWE WETERING Herv Gem
9 30 ds vd Hoeven Rijnsaterwoude. Gerei. K.
9 30 en 5 ds Zijl. Remonstr Gem. geen dienst.
Rk Kerk za 7. zo 10 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk Mar Pres.
za 7, zo 10.30; Petrus-B. za 7. zo 10.30.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem 10 30 dr de
Kruyf Alphen. 7 ds Rodenberg Abbenes Chr
Geref K 8.45. 2 ds Beekhuis Rotterdam
RIJNSBURG Herv. Gem. Laurentiuskerk 9.30
ds Wagter, 5 ds v Niel: Bethelkerk 9 30 ds
Boogaard Katwijk. Gerei. Kerk Petrakerk 9 30
en 5 ha ds Terpstra, Immanuelkerk 8 45. 10.30
en 5 ds Ribbennk ha; Maranathakerk 9 30 en 5
Snel ha. Gerei. Kerk Vrijg. 10 en 5 15 ds
RIJPWETERING Rk K
TER AAR Herv Gem 9.30 ds Sterrenburg De
ber, 6.30 ds Ouist Hendrik Ido Ambacht Ge
ref Kerk 9 30 ds de Reus. 6 30 ds vd Kooi Le.-
muiden Rk Kerk Aardam za 7, zo 9 en 12. kerk
Langeraar za 7. zo 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv Gem. 10 dr Vermeulen.
6 30 prof vd Beek Gere' Kerk 9 30 drs Pad
mos. 6 30 drs de Reus Ter Aar Gerei K. Vrijg
8.45 en 3.45 ds Heida ha
VOORSCHOTEN Herv. Gem Dorpskerk 10
ds Ledegang. 7 ds Schaap. De Ontmoeting
(Noordholland) 10 ds Schaap, 7 zie dorpskerk
'Rehoboth (Van Leeuwenhoekkade) 9 30 drs
Buitelaar Rotterdam 4 30 ds vd Ve'den
Woerden. Hulp en Heil-kerk Schakenbos'.
LenJschendam) 10dr Verheule Gere' Kerk 10
Kerk Laur kerk za 7. zo 11 30; M Godskerk j
7. zo 10 Kerk van Engeland (British school in
The Netherlands. J v Hoofiaan 3) 10 15 angli
caanse dienst. Aula-basisgemeenschap (in
'Onderdak') geen opgave.
WADDINXVEEN Herv Gem. Brugk 9 30 ds
Schipaanboord. 5 ds Visser Katwijk. Hoek
steen 9.30 ds Goossen, 6 30 ds Schipaan
boord, Bethelk. 9,30 ds de REuver Delft, 5 ds
Boer Benlhuizen. Rehoboth-school 9 30 ds
Kunz: Imm kerk 10 kand Hermanus Schiedam.
5 ds Onstem Geref Kerk KruiSk. 10 15 ds
Vegh Den Haag. 5 ds Baas Sassenheim.
Ontm.kerk 9 30 ds Bongors Geref K. Vnjg
(Kruiskerk) 8 30 en 2.45 ds Hoogendoom Chr
Afgesch Gem. 9 30 en 5 ds vd Want Oud-Ge
ref Gem (Mercuriusweg 29) 10 en 6 30 Re
monstr Gem. 10Us Thieme-Tiesmg Boskoop
WASSENAAR Herv Gem Dorpsk. 10 ds
Steenstra, 4 30 ds v Dis, Kieviotk ('Samen op
weg") 10 ds Visser; Mess^ask 10 ds Heiien-
doom. Dorpscentrum 9 30 ds Stam Gere'
Kerk zij'taan 10 ds vd Woude gezmediensL 5
ds Huisman Hazerswoude Ned Prot. Bond
(Kerkdam) 10.30 ds Fockema Andrene RK
Kerk Jozef za 7. zo 9 30 en 11w.ii za 7 zo
9.30 en 11 GH za 6. zo 10 30
WOUBRUGGE Herv. Gem 9 30 ds v 1 Ho'.
8 30 ds Dubbeldam Zwammerdam Gere'
Kerk 9 30 ds Oosthoek Leiderdorp. 6 30 ds Zi|i
Oude Wetering Ned Prot Bond (De Wijk.
Femhout Aiphen ha.
ZOETERWOUDE Herv Gem. 10 ds WoW-
haus. Rk Kerk St Jan za 7 30. zo 9 30. Chr
Dienaark zo 10. Meerburgkerk H Rijndi|k za 7.
