Schelvis en wijting culinair miskend
Koffers Maradona
staan al ingepakt
Napels en de macaroni
Snelle
magnetrons
Achter specerijen schuilen werelden
OVER DE GRENZEN
idd-.1 -ii\-4dkzzz?,, tffwwpi—
Napels is vanouds de
stad. Het is nog niet veel langer
dan vijftig jaar geleden dat
macaroni er vaak als
huisindustrie werd gemaakt en
op binnenplaatsen of op straat in
lange slierten op houten rekken
te drogen hing. Niet hygiënisch,
wel pittoresk.
Vaak wordt de naam macaroni
als een soort verzamelnaam
gebruikt voor allerlei soorten
pasta, maar het is één bepaalde
soort: dunne, lange pijpjes.
Waar het idee van pasta is
ontstaan weten we niet. Vaak
neemt men aan dat dit China
was, in elk geval werd daar al
drieduizend jaar geleden
melding gemaakt van noedels.
Men neemt dan ook wel aan dat
de Venetiaanse koopman en
reiziger Marco Polo (1254-1324),
die zeventien jaar lang in China
geleefd heeft, toen daar de
Mongoolse Grote Khan Koebilai
heerste, het idee van pasta mee
terug naar Italié heeft gebracht.
Maar dit verhaal klopt niet. Pasta
moet er in Italië al lang vóór
Marco Polo geweest zijn.
Misschien is het idee toch ooit uit
China gekomen, via de oude
Zijderoute en Byzantium. Of
dank zij uit Mongolié afkomstige
slaven, in de vroege
middeleeuwen in Venetie
verhandeld en zeer gezocht in
Italië. Er moeten in elk geval al
ver vóór Marco Polo contacten
met China geweest zijn. zoals
blijkt uit zeer oude Italiaanse
schilderingen in onmiskenbaar
Chinese stijl. En er zijn zelfs
aanwijzingen dat de Romeinen al
een soort pasta kenden. Het zou
dus ook een eigen Italiaanse
uitvinding kunnen zijn.
Dodenmaal
Ook over de naam macaroni is
men het niet eens. De aardigste,
maar ook eén van de meest
onwaarschijnlijke verklaringen
van dit woord is van professor
Giuseppe Prezzolini, die van
1930 tot 1948 Italiaans doceerde
aan de Columbia Universiteit in
de VS. Hij zocht de oorsprong in
het Griekse woord makarios,
welgelukzalig. En dan niet om
het zalige, voldane gevoel na een
stevig bord macaroni, maar
omdat de naam makaria werd
gebruikt voor het dodenmaal
voor de zielen in de hemelse
zaligheid. Hij zag echter daarbij
over het hoofd, dat de Italiaanse
naam niet luidt macaroni, maar
maccheroni (cch wordt als kk
uitgesproken). Zo blijft de naam
i duister terwijl
spaghetti (sliertjes), vermicelli
(wormpjes) en lasagna,
afkomstig van het Latijnse
woord voor pan, lasanum,
duidelijk zijn.
Macaroni-latijn
n de vijftiende eeuw noemde
men het potjes-Latijn van de
studenten die in de mensa met
macaroni werden volgestopt
macaroni-Latijn. Ook de pausen
mochten graag een hapje
macaroni nuttigen, zoals blijkt
uit het in het Latijn geschreven
kookboek van de pauselijke
bibliothecaris Platina, in 1474 in
Venetië gedrukt: De honesta
voluptate e valetudine (Over
betamelijk genieten en
gezondheid), waarin
verschillende macaroni-recepten
voorkomen. Rolletjes deeg
werden met een breinaald
doorboord om er pijpjes van te
maken, gekookt in bouillon, en
opgediend met geraspte kaas,
boter en specerijen.
Maar de grootste glorie beleefde
de macaroni toch in Napels. In
1649 werd, in de eeuwige Spaans-
Franse oorlogen, de stad
Barcelona door Spanje veroverd,
en daarvoor gaf de onderkoning
van Napels, dat in die tijd bij
Spanje behoorde, een feest voor
het volk. Door de straten trok
een uitbundige stoet van
praalwagens, waarop groepen
herdérs kaas maakten,
wijnbóeren uit grote vaten wijn
tapten, en pergola's waren
opgericht van trossen hammen,
worsten, spek en kazen, dit alles
begeleid door luide martiale
muziek van trommels en
koperinstrumenten.
Het hoogtepunt was de Berg van
Cocagne (Luilekkerland), een
schitterend bouwsel, beplant
met bomen waaraan worsten en
kazen bungelden, en daartussen
ovens waarin pasteien en taarten
gebakken werden en fonteinen
die wijn spoten. En deze
overdadigde berg werd
bekroönd met een reusachtige
pan, gevuld met macaroni,
waarvan de slierten er aan alle
kanten overheen hingen, te grijp
voor het begerige volk. Want de
ware Napolitaanse macaroni-eter
gebruikt geen vork maar pakt de
macaroni met zijn vingers en laat
de slierten van bovenaf, het
hoofd achterover gebogen, in zijn
wijd open mond glijden, de
modo Napoletano, waarvoor veel
behendigheid nodig is. Menig
Napolitaans bedelaar heeft een
aardig centje verdiend door dit
aan toeristen te vertonen.
WINA BORN
Aanvoer in eerste maanden van het jaar het best
'Wijting is voor de poes', zo
wordt wel eens gehoord. Een
misvatting, die helaas nog niet
de wereld uit is geholpen. De
Fransen zijn wat de culinaire
reputatie van de wijting (of
beter 'merlan') betreft een ge
heel andere mening toege
daan. Volgens de Franse koks
behoort wijting tot het beste
wat de zee voortbrengt.
Ook de schelvis, een andere kabel
jauwachtige, wordt nog vaak onder
gewaardeerd. Wat is de achtergrond
van deze onderwaardering en hoe is
het gesteld met de werkelijke culi
naire eigenschappen van schelvis
en wijting?
door
Tilly Sintnicolaas
Vóór de Tweede Wereldoorlog had
Nederland een enorme vloot van
bijna zevenhonderd loggers. Daar
mee werd ver van huis, tot bij IJs
land en in de Barentszee, jacht ge
maakt op vooral haring. En passant
werd als bijvangst vissoorten zoals
kabeljauw, koolvis, schelvis en wij
ting aangevoerd. De loggers waren
vaak weken van huis. De kwaliteit
van de aangevoerde vis had hier
veelal onder te lijden. Het een en an
der heeft vooral het imago van
schelvis en wijting niet veel goed
gedaan.
Sinds de jaren zestig is er veel ver
anderd in de Nederlandse visserij.
De vloot van noord-loggers is ge
heel verdwenen. Daarvoor in de
plaats is een vloot van ongeveer zes
honderd kotters gekomen, die dicht
onder de kust vist, weekreizen
maakt en veel meer kabeljauwach-
tigen aanvoert dan de loggers in de
jaren dertig.
De verschillende rondvissoorten,
vooral wijting en schelvis, worden
ondergewaardeerd. Geheel ten on
rechte. De in Nederland aangevoer
de rondvis is van een prima kwali
teit. De korte zeereizen garanderen
een goede versheid. Ze doet niet on
der voor platvissen als schol of tong.
Integendeel, de culinaire waarden
van rondvis blijken niet gering te
zijn.
Steeds meer fabrikanten pre
senteren magnetrons met een
hoog nuttig vermogen. Drie
nieuwe magnetrons van
Panasonic hebben een topcapa
citeit van 850 W om snel te kun
nen opwarmen en koken.
Maar er zijn wel grenzen aan
het opvoeren van het vermogen.
Vlees, vis en een aantal andere
gerechten worden te droog als
ze bij een hoge stand worden be
reid. Bij gerechten met veel
vocht is dat geen probleem.
De inhoud van de uiterst com
pacte Panasomc-serie mid-size
is met 23 liter royaal. Het glazen
draaiplateau heeft een doorsne
de van 31.5 cm. Het topmodel uit
deze serie van drie is de Genius.
Dit is voorzien van een vochtig
heidssensor die aan de hand van
de hoeveelheid vrijgekomen
stroom automatisch de resteren
de bereidingstijd van het ge
recht bepaalt.
De beide andere modellen
hebben nog enkele andere prak
tische voorzieningen. Wanneer
het gewicht van het gerecht
wordt ingetoetst wordt de ont-
dooitijd automatisch berekend.
Ook kan men hiermee in fasen
koken. Bijvoorbeeld bij vlees of
vis op een lagere capaciteit be
ginnen en bij een hoger wattage
koken. Het gewenste verloop
kan voorgeprogrammeerd wor
den. De ovens uit deze serie
kunnen vrijstaand geplaatst
worden, ofwel ingebouwd. Ze
zijn alle voorzien van Kema
Keur en varieren in prijs van ca.
570 tot 875 gulden.
Vooral schelvis is, indien goed vers
bereid, een van de allerbeste vis
soorten die in de Noordzee rond
zwemt. De kenners prefereren hem
ver boven de zalm. Het is ook een
vis die het best tot zijn recht komt
met de meest simpele wijze van be
reiden: pocheren in water met zout.
Aangevuld met een saus van dra
gonmosterd levert een resultaat op
dat zeer opmerkelijk mag heten.
Met de culinaire reputatie van de
wijting was het tot voor kort ook
slecht gesteld. De uitdrukking 'wij
ting is voor de poes' is achterhaald.
Vers en goed gefileerd is wijting een
excellente vis waarmee vooral
Franse koks wonderen verrichten.
Wijting is in de gehele Noordzee in
groten getale aanwezig. Versheid,
ook voor deze vissoort van groot be
lang, is tegenwoordig geen pro
bleem meer.
Tijdens de eerste maanden van
het jaar is de aanvoer van schelvis
en wijting op zijn best. Schelvis en
wijting bevatten bovendien weinig
vet, slechts 1 procent.
De kruidnagel wordt in Zuidoost-
Azie veel gebruikt tegen slechte
adem. Maar te veel erop kauwen
is nadelig voor het gebit. Op Java
is het ook een middel tegen maag
pijn. En natuurlijk is het hier een
bekend paardemiddel tegen kies
pijn en wordt de kruidnagel veel
toegepast in de keuken. Er be
staat geen keuken zonder spece
rijen.
Gedachteloos bijna worden ze
dagelijks gebruikt, zonder dat ie
mand zich ook maar even af
vraagt wat er achter al die korrel
tjes, poedertjes en snippertjes
schuil gaat. Dat zouden zelfs ro
mans en historische drama's kun
nen zijn, zoals bij de nootmus
kaat, die Nederland op een volke
renmoord op de Banda-eilanden
kwam te staan. Maar daar gaat de
auteur Wim van Beek in zijn boek
'De plant achter de specerij' niet
al te diep op in.
Wel biedt hij vele verrassende
kijkjes op de wereld achter al die
flesjes en potjes. Van alle spece
rijen beschrijft Van Beek de her
komst. de toepassingen (ook in
Nederland) en bepaalde cultuur-
eel interessante achtergronden.
En niet te vergeten de toepassing
bij het genezen van allerlei kwa
len en kwaaltjes. In zijn beknopt
heid levert dat toch veel leuke we
tenswaardigheden 0D.
Waar mogelijk voegt Van Beek
daar ook de nodige informatie
aan toe over het telen ervan. En
dat is dan wetenschap die de au
teur vaak in eigen tuin heeft opge
bouwd. Daarbij is de auteur ook
bepaald niet bang te adviseren
een bepaalde plant gewoon in de
vensterbank te zetten, omdat hij
zo mooi kan Woeien, zoals de
geel wortel.
Het boek is technisch gespro
ken mooi uitgevoerd, met veel te
keningen en illustraties, die niet
alleen de vrucht en plant van her
komst laten zien maar ook in hun
natuurlijk milieu plaatsen. Al met
al een bock dat niet alleen de
moeite waard is voor liefhebbers
van koken, tuinieren en natuur
lijk van eten. maar ook voor de ge
ïnteresseerden in uitheemse cul
turen (vooral de Aziatische) is er
veel aardigs te vinden. Dat Van
Beek zich bij het schrijven ge
steund wist door de kennis en er
varing van mensen in den vreem
de. maakt het geheel des te
authentieker.
'Dc plant achter dc specerij', door
Wim van Beek. Uitgeverij Van Wij
nen, Franeker. Prijs f 25.-.
Minister wil
racistisch gedrag
'hard aanpakken
ARNHEM (GPD) - De discri
minatie op en rond de Neder
landse sportvelden is verwerpe
lijk en moet aangepakt worden.
Als een speler zich tijdens een
wedstrijd discriminerend uit
laat, moet hij een rode kaart krij
gen. Ook het ontoelaatbare ra
cistische gedrag van supporters
moet op een of andere manier te
ruggedrongen worden. Deze
klare opvattingen sprak minis
ter Hedy d'Ancona (Welzijn,
Volksgezondheid en Cultuur)
gisteren uit tijdens de landelijke
studiedag 'Kleur Bekennen' van
de Nederlandse Sport Federatie
(NSF) op het Arnhemse Sport
centrum Papendal.
D'Ancona, die als inleidend
spreekster meteen de titel van
de NSF-dag eer aandeed, zag
een schone taak weggelegd voor
de grote landelijke sportorgani
saties. de Koninlijke Nederland
se Voetbal Bond als grootste
voorop. „Het tegengaan van ra
cisme in de sport reken ik in eer
ste instantie tot de verantwoor
delijkheid van de landelijke
sportorganisaties en hun gele
dingen. In aanvulling dan wel
ondersteuning van te treffen
maatregelen ben ik bereid mijn
medewerking te verlenen".
Niet alleen komt het veelal
verbale racistische geweld van
de kant van supporters, ook on
der sporters zelf, scheidsrech
ters, trainers en bestuurlijk ka
der komt het voor, meent D'An
cona. De verantwoordelijkheid
van die mensen wil de minister
van WVC aanspreken om de dis
criminatie in de sport te bestrij
den. Op lange termijn ziet D'An
cona de bevordering van de par
ticipatie van allochtonen in ka
derfuncties als belangrijk doel.
Op korte termijn dient volgens
de minister het tuchtrecht van
sportorganisaties verscherpt te
worden. „Als er sprake is van
discriminatie in de sportwereld
dient dit effectief te worden aan
gepakt. Waarom wordt er nooit
een rode kaart gegeven aan een
speler die discrimineert?"
Dat de KNVB vorige week
Heerenveen-trainer Fritz Kor-
bach een voorwaardelijke
schorsing van een wedstrijd
heeft opgelegd moet D'Anco-
na's goedkeuring kunnen weg
dragen. Korbach kreeg de straf
omdat hij Bryan Roy in een in
terview 'die kleine rotneger' had
genoemd en Romario 'die ande
re koffieboon'. D'Ancona ziet
vooral de KNVB in de bestrij
ding van discriminerende uitla
tingen op en rond de sportvel
den een organisatie met een 'pri
ma voorbeeldfunctie'.
Voor de laatste keer optreden geldwolf Milla
Roger Milla trekt vanavond nog één keer het groene
nationale tricot van Cameroun om de schouders. Op
Wembley zet de 38-jarige WK-revelatie in een oefenin
terland tegen Engeland een punt achter zijn interland-
carrière. Op clubniveau had de in Italië vier keer sco
rende speler nog wel een deuntje willen meeblazen,
maar alle onderhandelingen liepen afgelopen halfjaar
stuk op zijn belachelijke financiële eisen.
Het Duitse Schalke '04 en de Engelse clubs Chelsea
en Walsall wilden Milla bij voorbeeld wel aantrekken.
Bij Walsall vroeg de goaltjesdief afgelopen zomer een
gage van één miljoen pond (dik drie miljoen gulden),
waarop de vierdedivisie-club snel afhaakte. Toen
Chelsea in september informeerde, vroeg Milla
750.000 pond voor één- seizoen. Vertegenwoordigers
van de Londense club trokken daarop wat wit weg
rond de neus, waarop hij zijn prijs nog wel wilde laten
zakken tot 500.000 pond. Ook dat vond Chelsea veel te
veel.
Onlangs werd Milla voor de derde keer gekroond tot
'Afrikaans voetballer van het jaar'. Zonder club, ver
dient hij momenteel zijn geld hoofdzakelijk met het
spelen van demonstratiepartijtjes. Voor elke uitnodi
ging ontvangt Milla toch nog de aardige som van 4000
Engelse ponden.
Milla vroeg voor de wedstrijd van vanavond tegen
Engeland een extra preme. Cameroun deed het ver
zoek nadat bekend werd, dat de Argentijn Diego Mara-
dona bij de jubileumwedstrijd van het 100-jarig be
staan van de league 100.000 pond sterling (330.000 gul
den) had ontvangen.
Milla meende extra geld te kunnen vorderen omdat
hij bij het laatste wereldkampioenschap als invaller
vier doelpunten maakte. De 39-jarige spits heeft sinds
vorige zomer in Italië geen wedstrijd rr
Reuter: Juventus
Wekenlang gonsde het van de
geruchten, sinds enkele dagen
is de kogel definitief door de
kerk: Stefan Reuter (24) verlaat
Bayern München en speelt vol
gend seizoen bij Juventus. Sa
men met Thomas Hassler, die
FC Kóln vorig jaar juni de rug
toekeerde.
Een deel van de transferop
brengst. zo'n zeven miljoen gul
den, wil manager Uli Hoeness
investeren in een vervanger
voor Reuter. Hij heeft daarbij
zijn oog laten vallen op de Brazi
liaan Jorginho van Bayer Lever-
Het lijkt een authentiek Napolitaans verhaal, droevig maar
met gevoel voor humor: Diego Maradona ontdekte vorige
week zaterdag bij het opstaan dat er sneeuw op de Vesuvius
lag en besloot spontaan om zijn vertrek uit Napels voor te
bereiden.
Hij belde zijn Ferrari-dealer om te
informeren hoe hij het beste zijn au
topark naar Argentinië loodst en hij
liet zijn schoonzusje overkomen uit
Buenos Aires om alle kostbare goe
deren in te pakken. In de afgelopen
dagen zijn al talloze koffers vanuit
het luxe appartement de oceaan
overgestuurd. Sinds het voor hem
vaststaat dat zijn Napolitaanse
avontuur erop zit, heeft hij zich niet
meer bij zijn werkgevers gemeld.
Maradona sluit zich in deze dagen
af van de wereld en lijkt klaar voor
de vlucht uit zijn koninkrijk. Van
daag moet hij zich melden voor het
DNA-onderzoek om zijn vader
schap van een peuter te bewijzen,
maar zelfs de smoes dat hij tegelij
kertijd met Napoli moet voetballen
laat hij ongebruikt. De mogelijk
heid dat hij naar Bologna verhuist,
sluit hij zelf uit vanwege de blessure
en de leeftijd van Detari, die als ruil
object dient.
Bij de Italiaanse kampioen is men
het gedrag van de aanvoerder beu.
Maandagavond stelde voorzitter
Ferlaino na een interne vergadering
van meer dan drie uur een ultima
tum aan Maradona. Hij moest zich
gisteren op het trainingsveld mel
den, anders zou hij uit de-selectie
worden gezet. Verder wil de club
niet gaan, omdat Maradona anders
transfervrij zou zijn. In dat geval
zou Napoli een slordige vijftien mil
joen gulden mislopen. „Dat zou een
aardig precedent scheppen voor on
willige spelers. Wij hebben Diego
altijd keurig behandeld volgens het
contract en willen geen extra scha
de lijden", aldus Ferlaino, die eer
der op die manier trainer Bianchi en
international Bagni in zijn greep
hield.
Manager Moggi wil, nu het sei
zoen de beslissende fase ingaat,
schoon schip maken voor het te laat
is. Napoli verkeert in serieus degra
datiegevaar en kan zich alleen nog
via de Italiaanse beker een plaats in
een Europa Cup-toernooi verwer
ven. Vanavond speelt de club in de
kwartfinale thuis tegen Bologna.
Moggi: „We kunnen het ons niet
meer permitteren om spelers in de
selectie te hebben die niet trainen.
Iedereen moet in deze situatie iets
meer voor de club over hebben. Het
is jammer dat Diego ons zo in de
steek laat. maar het leven gaat door
en volgend jaar willen we weer mee
doen in de strijd om de landstitel.
Trouwens, met of zonder Maradona
mag Napoli gewoon niet degrade-
L -
Diego Maradona.
ren. Dat zou een belediging zijn
voor het Italiaanse voetbal en voor
de stad Napels".
Zoals te verwachten viel, meldde
Maradona zich gisteren weer niet op
het trainingskamp met de prachtige
naam 'II Paradiso'. Veel schoolkin
deren wachtten tevergeefs uren bij
de ingang in de hoop dat de rode
Renault van hun idool toch tevoor
schijn zou komen. Ze hadden ijsvrij
gekregen, omdat in de meeste scho
len van Napels de verwarming het
niet doet. Beteuterd en met rode
neuzen gingen ze weer naar huis,
want zij waren er nu ook van over
tuigd dat hun vedette nooit meer
het shirt van Napoli zal dragen.
Bij de kampioen speelt sinds gis
teren nog een ander probleem.
Maandagavond liet doelman Gio
vanni Galli op de televisie weten dat
hij aan het eind van het seizoen Na
poli wil verlaten. „Ik voel me niet
thuis bij een club. waar de profes
sionele instelling ontbreekt. Er
wordt hier heel weinig getraind in
vergelijking met AC Milan". Gister
middag hoorde de oud-doelman
van AC Milan van trainer Bigon dat
hij geen basisplaats meer heeft zo
lang hij niet gemotiveerd is.
Tapie mag blijven
Bernard Tapie kan zijn functie als
voorzitter van voetbalclub Olympi-
que Marseille blijven vervullen. In
een interview met het sportblad
France Football zegt Jean Fournet-
Fayard, voorzitter van de Franse
voetbalbond, dat de zakenman
niets in de weg wordt gelegd zijn
club op economische basis te lei
den. Tapie werd onlangs door een
onafhankelijke tuchtcommissie
voor een jaar de toegang tot de
kleedkamer, het veld en de spelers-
bank ontzegd De Golfoorlog
gaat niet geruisloos voorbij aan de
Turkse competitie. Vooral de clubs
in de buurt van de Iraakse grens zit
ten met de handen in het haar nu de
meeste buitenlandse spelers met de
noorderzon zijn vertrokken. Zo
keerden de Brazilianen Marcello.
Balaio en Osmair niet terug bij Ga-
ziantepspor, bij Adanaspor wordt
de Tsjech Jarabek vermist en bij
Trabzonspor de Joegoslaaf Dzukic.
Bondscoach Guy Thvs heeft giste
ren drie spelers van AA Gent opge
nomen in de selectie voor de vriend
schappelijke interland van het Bel
gische voetbalelftal volgende week
woensdag in Terni tegen Italië. De
drie spelers van van AA Gent zijn
oud-international Erwin Vanden-
bergh en de debutanten Frank Dau
wen en Dirk Medved. Luc Nilis van
Anderlecht ontbreekt in de kern
René Higuita leeft sinds een paar
weken op voet van oorlog met de
president van zijn club, Atletico Na-
cional de Medellin. De reden daar
van ligt niet op het sportieve vlak,
maar heeft louter politieke achter
gronden. De populairste voetbal
prof van Colombia waagde het in
december zich kandidaat te stellen
als parlementslid voor Ml9. een
linkse partij, die rechtstreeks voort
komt uit de guenllabeweging. Dat
schoot Sergio Naranjo, zelf lid van
de sociaal democraten, spontaan in
het verkeerde keelgat. De clubpre
sident reageerde furieus en ging
spoorslags op zoek naar een koper
voor de doelman van het nationale
elftal. Tot nu toe vergeefs.
LEIDSE BIUART BONO
1STE KLAS A: De Kroon 1Alpha Bar 1 2-7, TOP
2 - De Pelikaan 2 6-2, Carambole 1 (kamp.) - Spij
kerpak 1 6-2;
Carambole 1 73-28 Spnkerbak 1 38-53
Alpha Bar 1 58-32 UVS 1 35-55
TOP 2 49-40 De Kroon 1 30-64
De Pelikaan 2 40-51
1STE KLAS B: De Pelikaan i (kamp.) - TOP 1 4-
5. De Waag 1 - Landzicht 1 4-4, Vriendschap 1 -
UVS 1 2-6;
De Pelikaan 1 76-21 TOP 1 35-36
De Waag 1 55-37 Vriendschap 1 30-69
Landzicht 1 52-38 Spi|kerbak 1 28-64
UVS 2 51-42
2DE KLAS: De Heul 1- DGL 1 2-6, Landzicht 2 -
TOP 3 2-6, Katwijk 1 Stompwi|k 1 3-5, De Waag 2
- 't Wachtie 1 5-3, Stand: De Waag 2 56-44, TOG 1
53-36, TOP 3 50-48, 't Wachlie 1 49-51Stompwijk
1 48-42, De Heul 1 46-53, DGL 1 41-47, Katwi|k 1
74-26. De Waag 3 66-31TOP 4 48-50. DOS 2 46-
52. MOrskwarlier 2 43-53. Vriendschap 2 41-40.
Carambole 2 39-50, Spi|kerbak 3 38-51, DOS 1
28-62.
4DE KLAS: TOG 2 De Waag 5 6-2, Sp .kerbak 4 -
De Waag 4 2-6 Stand: De Waag 5 61-49, Den
Deyl 1 55-36, De Heul 3 55-41De Waag 4 54-44,
Spi|kerbak 4 51-47, TOG 2 46-51, Carambole 3
42-47, Carambole 4 36-61, De Heul 2 33-57,
5DE KLAS: t Wachtte 2 - Bristol 1 6-2. Vriend
schap 3 - Wapen van Voorschoten 1 2-6, DOS 3 -
Landzicht 3 4-4. Morskwarter 3 DOS 4 6-2.
Stand: Morskwarlier 3 66-25, Wapen van Voor
schoten 1 58-39, 't Wachtie 2 53-45, De Heul 4 51-
39. Vriendschap 3 50-50, Landzicht 3
Bristol 1 43-47, DOS 4 37-63. DOS 3 24-74,
6DE KLAS: TOP 5 TOG 3 0-9. DOS 5 Caram-
bole 5 4-4, Stompwi|k 2 - De Waag 6 2-6. De Kroon
Carambole 6 - Alpha Bar 2
3-5. De Pelikaan 4 Spi|kerbak 5 10-0 Stend: De
Waag 7 63-37. De Pelikaan 4 56-45. Morskwartier
4 55-37, Alpha Bar 2 50-46, Sp'ikerbak Stand: De
Waag 7 63-37, De Pelikaan 4 56-45, Morskwartier
4 55-37, Alpha Bar 2 50-46, Spgkerbak 5 49-43.
Bnstol 2 42-58, Katwi|k 2 40-49, Spi|kerüak 6 40-
61, Carambole 6 36-55,
8STE KLAS: Alpha Bar 3 - TOP 6 3-5. TOG 5 -
Vriendschap 4 6-2, TOP 7 Carambole 7, Stomp-
wi|k 3 De Heul 5 4-4, Stand: Slompwi,k 3 66-24,
TOG 5 66-31. TOP 6 61-40. Alpha Bar 3 58-40.
Carambole 7 43-44, De Heul 5 43-56. Carambole
8 38-62, Vriendschap 4 32-60, TOP 7 20-80
Superleague: Snooker 1 - Keizers 1 5-4. Jumbo
Tweede drv.uo ZukFHoland 1 Center 2 - BSCZ
2 4-5 4-5, The Pocket 1 - BSCZ 3 3-6. Jumbo 5 -
Jumbo 2 4-5, Damlaan Prutsers 1 Jumbo 3 6-3,
Center 1 Sr»ookeri| 4 8-1. Stand: Jumbo 2 10-60,
Center 1 10-59 BSCZ 3 10-53, BSCZ 2 10-50,
Jumbo 5 10-50, The Pocket 1 10-48. Center 2 10-
44. Jumbo 3 10-44 Damlaan Prutsers 10-29,
Snookeri| 4 1-13,
Stand open Leids kamptoonschap Steven Toal
36, Andre Vuyk 30, Edwm van Orssagen 26, Harry
van der Berg 10, Siaak den Broghem 18. H.ran Pe
rera 18. Peter Moen 16. W.'beri van der Klugt 14,
Pascal van Poppel 12. Co Vnns 8.
Stand Katwijk Pookanking Kees Haasnoot 46
Denms Bouman 34, Koos Scheurer 30, Menjn
Stotter 27. Ben Messemaker 24.
HILVERSUM
Eerste koers. 2000 m 1 Fiona Brasil (R Pools)
2 43.6 - 1 21.8. 2 Fakir van Merm. 3 Fleur
Hanover Niet gestan Dervse Wotvers Toto win
nend 9,00, plaats 4.00 5.50. koppel 23,70. tr-o
440.00 Tweede koers, 2000 m 1 Edward H (S
Woudstra) 2 43.6 - 1.21.8. 2 Ei.sa Morgan, 3 Fa-
bola Toto winnend 1.80, plaats 2.00 2.50. koppel
4.10. tr.0 22,90 Derde koers. 2000 m 1 Cupido
de Oueen (R Pools) 2 39,6 1 19.8. 2 Ego Rapi-
do. 3 Duncan Pnnce. 4 Trade Deficit Niet gestart
Charme Troll Toto wmnend 0,40. plaats 3,10
2,60, koppel 17.40, trio 92.90, kwartet 182,70
Vierde koers. 2900 m 1 Early Ricardo (J Oort-
huijsen) 4 02,9 1 23,8, 2 Ene Dean, 3 Emiel W
Niet gestart Daan Wietinga, Exception Toto win
nend 1.30, plaats 1,00 110, koppel 3,60, trio 9,60
Vijlde koers, 2440 m 1, Candy While (B, Dapper)
3 17.9 - 1 21,1, 2 Demetrius, 3. Disco Dancer
Niet gestart Black Pitt, Calypso Boshoeve Toto
winnend 4,00. geen plaatsnoiermg, koppel 10,80,
tr.o 82,20 Zesde koers, 1609 m, 1 Dox d. Tnoa
(Mei A Scheper) 2 06,7 1 18.7.2 Dominique, 3
Carin Buitenzorg, 4 Elton Pnnce Toto wmnend
2.30, plaats 1,60 3,70. koppel 11.70, tno 46,40.
kwartet 166.20 Zevende koers, 2440 m 1 Yok
vandeLenie(H Hammmg)3 14,2-1 19.6.2 Wez
Warber. 3 Channa Hanover Toto Winnend 1.60.
plaats 1.50 2.00. koppel 3.40. tno 8,70 Achtste
koers. 2000 m 1 Dizzy Dean (R Pools) 2 37.6 -
1 18,8. 2 Conne Rynstroom. 3 Dazraff B. 4 Bo
nanza Bos Niet gestart Como Oueen, Anne V,
Adam Buitenzorg Toto wmnend 1.50. plaats 1.20
2,50. koppel 13,90, tno 53.40. kwartet 171.60 Ne
gende koers. 2000 m 1 Baiequma N (H Lange-
weg) 2 40.4-1 20,2.2 Apo' o.3 CmanneN Toto
wmnend 4,10, plaats 1.90 2.70. koppel 6.60. tno
69,40 W5 5-3-7-4-6, uitbetatng 46.50 Omzet to-
talisator 165 556,00
MIDWOLDA, marathon. A-hjdert. 1 uur en 10
ronden: 1 Hagen (Haarlem), 2 Ko'otkov (Sov), 3
Kramer (Oudeschoot), 10 Van Kempen (Niouw-
Sax (Hon) 1-0. Joesoepov (Sov) - Dolmatov (Sov)
1-0, tweede part-i Sax - Korttjnoi 1/2-1/2, KortS|-
noi wmt met 1 1/2-1/2 en plaatst z«ch voor de
kwartfinales, Dolmatov Joesoepov t-0. uitsiaq
veriengmg 1-1, woensdag volgt tweede en laatste
verlenging
LONDEN, tweekamp kandidatentoernooi, ze
vende partij: Speelman (GBr) Short (GBr) 1/2-
1/2. Stand 3 1/2-3 1/2
STOCKHOLM, supertge, finale, eerste wed-
1: Zweden Duitsland 3-4
CHARLEROI, supertge. om do dorde plaats,
eerste wedstrijd: Beige - Joegosiavié 3-4
Oponingsprijs Woek van BotsAgot i Edwg
van Hooydonck (Bel) 118 km m 3 05 24 (gem
38,188 km/u), 2 Dewa.ity (Bel) 3 Fnaon(Bei). 4
Matwew (Dm), 5 Dem-es (Bei). 6 Demwrre (Zwi),
7 Khmov (Sov). 8 Hodge IAus). 9 Hartmut BOts
(Dm). 10 Diaz-Zabaia (Spa) alien zelfde t>jd eis
Van Hooydonck
Poel. 39 Beuker. 60 Verhoeven. 66 Van den A
ker. 70 Van der Pas. 73 Roos 80 VanOrsouw
84 Ducrot 90 Msnegraa» 134 Suytetxryk f47
Soaevetd 158 Codes, 162 Koots. a«en ze*de bjd
als Pagrvn
