Nederland overweegt
meer militaire hulp
Verstandige lijners
kiezen voor brood
'dis mijn zoon thuis is, kan
hij de oorlog op video zien
Actie tegen
te veel vet
'NAVO-verdrag van toepassing op Turkije'
Geen carnavalsoptochten,
wel (beperkt) feest in cafés
Culinaire
hoogstandjes
Zuivelbureau
Duitse wijn in problemen
'Gereedschap' pal onder kookplaat
m d H H 1 il ml M 1 r4 d £2,
WOENSDAG 23 JANUARI 1997
-
i.
OORLOG IN DE GOLF
Acht van de tien Nederlanders
eten te vet. Ongemerkt eten wij
gemiddeld 1 a 1,5 ons vet per
dag. Terwijl de limiet voor vrou
wen op 70 g per dag ligt en voor
mannen op 90 g. Veel vet is
slecht voor de gezondheid. Vet
maakt dik en het vergroot de
kans op hart- en vaatziekten.
De overheid en diverse in
stanties die actief zijn op het ge
bied van voeding hebben ge
meend actie te moeten voeren
naar aanleiding van deze gege
vens. In maart begint dan ook
een landelijke campagne die
moet leiden tot een verminde
ring van de vetconsumptie.
De campagne, onder de naam
Let op Vet, is een initiatief van
de Stuurgroep Goede Voeding.
De Stuurgroep is in 1987 door de
ministeries van landbouw, vis
serij en natuurbeheer en WVC
opgericht. De doelstelling van
de stuurgroep is het uitvoering
geven aan de Richtlijnen Goede
Voeding van de Nederlandse
Voedingsraad, waarbij het ac
cent ligt op de verlaging van de
vetconsumptie.
De Let op Vet-campagne kent
haar hoogtepunt in de maand
maart. De campagne bestaat uit
een commercial op tv, affiches
en folders in de supermarkten,
informatieve programma's op
radio en tv, en artikelen in de
kranten en tijdschriften.
De Let op Vet-campagne is
vooral een bewustwordings
campagne. De consument zal er
toe bewogen worden bewuster
met vet om te gaan.
Vooruitlopend op de Let op
Vet-campagne hier een lekker
mager voorproefje.
Gepocheerde schol met si
naasappelsaus
Voor 4 personen: 500 g scholfi
lets, zout en peper. 2,5 dl sinaas
appelsap, 2,5 dl kruidenbouil
lon, 1,5 eetl. aardappelmeel, 1 dl
magere yoghurt, mosterd, gem
berpoeder.
Vouw de filets dubbel en
steek ze met een cocktailprikker
vast. Breng het sinaasappelsap
met de bouillon tegen de kook
aan. Leg de filets erin en po
cheer ze in ong. 5 min. gaar.
Houd de vis warm op een voor
verwarmde schaal en kook het
vocht op een hoog vuur tot de
helft in. Bind het vocht met het
aangemengde aardappelmeel
en roer de yoghurt door de saus.
Warm de saus goed door en
maak hem op smaak met de
mosterd en een mespuntje gem
berpoeder. Giet de saus over de
vis en garneer met schijfjes si
naasappel.
Bezorgde moeder Tiny Hasselt: "De media maken een circus van de oorlog"
Familie Nederlandse soldaten gelduisterd aan de buis
Van onze correspondenten
Leo van Gelderen
en Jurriaan Geldermans
DEN HELDER (GPD) - Met zo'n
650 marinemensen in de Golf leeft
Den Helder tussen hoop en vrees.
Nog zijn de Jacob van Heemskerck,
Philips van Almonde en Zuider
kruis ver verwijderd van het strijd
gewoel, maar mijnen drijven op de
stroom en raketten reiken ver. En
dan zijn er de Hollandse ziekenver
plegers, dicht aan het front en nu al
bestookt door Iraakse Scuds.
Jan Donker (46), elektromonteur
(TDE) aan boord van de Jacob van
Heemskerck. Sinds 1963 bij de Ko
ninklijke Marine en bezig met zijn
laatste zeereis. Ina Donker, echtge
note van Jan: "Al die deskundigen
die ze er op tv bijslepen. Op CNN
wordt wat gezegd en hop, weer acht
geleerde heren die er een mening
over hebben. Dat was meteen vanaf
de eerste dag raak. Ik hoorde het
slechte nieuws 's morgens om half
zes, toen ik de radio aanzette. Eerst
ben je natuurlijk geschokt: is het
toch gebeurd... Later ebt dat gevoel
wat weg. Doorlopend heb ik die eer
ste uren voor de tv gezeten en fami
lieleden belden op. Zo ben ik de dag
doorgekomen".
"En de pers bracht het nieuws zo
hoopgevend. Ik had vooraf niet ge
dacht dat het een Zesdaagse Oorlog
zou worden, maar die eerste berich
ten gaven hoop. 't Is net alsof ie
mand die je heel goed kent ontzet
tend ziek is. Je leeft tussen hoop en
vrees. Nu eens gaat het goed, dan
weer krijg je een knauw. En toch
moet je door en heb je geen tijd om
alleen maar bij die oorlog stil te
staan. De kinderen rekenen op me
en het huis moet toch ook gedaan.
Maar buiten dat, het is ook belang
rijk dat ik m'n eigen ritme weer kan
oppakken".
"Op tv naar een oorlog kijken is
toch zo raar. Het is prachtig weer
buiten en heel ver weg gebeurt zo
iets ergs. De deadline is verstreken,
ze gooien een muntje op om uit te
maken wie er mag beginnen. Dat is
een waanzinnig idee. Waanzinnig
dat we dit niet hebben kunnen voor
komen. En tussen de verslagen van
de oorlog door krijgen we de beurs
berichten. Alsof ik zit te wachten op
de olieprijzen. Wij willen weten hoe
het met de jongens is".
Frans Hasselt (27) is matroos 1ste
klas LDGD (logistieke dienst-ge-
neeskundige dienst). Sinds 1986 als
ziekenverpleger en helikopterred-
der bij de Koninklijke Marine, voor
die tijd bij de eerste Pantserdivisie
van de landmacht. Gerard Hasselt,
vader van Frans: "Ik heb zelf 36 jaar
bij de marine gezeten. De laatste ja
ren op de Zeven Provinciën. Ook les
gegeven over hoe je met gifgassen
moet omgaan. En nu zit Frans in het
oorlogsgebied. Als ziekenverpleger
is hij meegereisd met het noodhos
pitaal dat in de Verenigde Emiraten
staat Maar Frans is samen met nog
drie jongens en een arts doorgereisd
naar Bahrayn. Daar zijn ze toege
voegd aan het Engelse leger. Hij zit
Tiny' Hasselt, moeder van Frans:
"Ik ben woensdagavond gewoon
naar bed gegaan. Gerard zat nog be
neden televisie te kijken, maar ik
vond het welletjes. We hadden net
onze zoon weggebracht naar Schip
hol, dus emoties zat gehad. En dan
gelijk de televisie aan. Nee, dat
bracht ik niet op. Later heeft Gerard
me geroepen omdat het begonnen
was. Pot koffie gezet en toch maar
voor de tv gaan zitten. Op dat mo
ment zat Frans nog in Cairo, zodat
we redelijk gerust konden zijn. Vrij
dagavond heeft hij zelfs nog met
ons gebeld vanuit Cairo. Om te zeg
gen dat alles goed was. Een hele op
luchting. Je slaapt goed op zo'n tele
foontje. Maar nu is Frans in
Bahrayn en schieten ze Scud-raket-
ten op de stad af. Dan zit ik niet lek
ker meer. En de media herhalen al
die ellende maar steeds. Maken van
de Golfoorlog een soort circus".
Grapjt
EIBERGEN (ANP) - Een 19-ja-
rige dienstplichtig militair uit
Baak, gelegerd in Eibergen,
heeft een schriftelijke oproep
ontvangen voor uitzending naar
de Golf-oorlog die volgens na
der onderzoek nep was. De
brief, op officieel papier, bleek
te zijn geschreven door twee col
lega's van de soldaat. De gedu
peerde soldaat en diens familie
waren door de brief flink van
streek geraakt. Toen de man van
de vakbond voor militairen te
horen had gekregen dat in prin
cipe alleen beroepsmilitairen
naar de Golf gaan, lichtte hij de
leiding in.
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet overweegt een nieuwe bijdrage aan de multinationale
strijdmacht tegen Irak op het terrein van de luchtverdediging. Ook is in bespreking of de
NAVO-vloot voor de Atlantische Oceaan naar het Middellandse-Zeegebied zal worden ge
dirigeerd ter bescherming van koopvaardijroutes. Van die vloot maken ook Nederlandse
schepen deel uit.
Dat maakte minister Ter Beek van
defensie gisteren duidelijk voor de
NOS-tv. Er liggen volgens hem nog
geen concrete verzoeken, maar als
die komen, kan het kabinet snel be
slissen. Als er één of meer verzoe
ken worden gedaan, zal serieus de
mogelijkheid en de functionaliteit
ervan worden onderzocht. In begin
sel is Nederland bereid dergelijke
verzoeken te honoreren, aldus de
bewindsman. Op dit moment heeft
ons land twee Patriot-squadrons in
Turkije als luchtverdediging tegen
Iraakse raketten en vliegtuigen.
LEIDEN/GELEEN - In tegenstel
ling tot de carnavalsverenigingen in
Limburg hebben de carnavalsvere
nigingen in de regio nog geen be
sluit genomen over de aflasting van
verschillende festiviviteiten in ver
band met de golfoorlog. Maar net
als hun Limburgse 'collega's' vin
den de verenigingen wel dat activi
teiten buiten, zoals de optocht, moe
ten worden afgelast.
Vanavond besluit het bestuur van
de Wassenaarse carnavalsvereni
ging 'De Deylknotsen' of èn welke
festiviteiten doorgaan. Secretaris
W. Teeling verwacht dat de optocht
niet doorgaat. Verder meent hij dat
het gemaskerd bal moet worden af
gelast, omdat hij verwacht dat de
aanwezigen zich gaan verkleden als
Arabier of soldaat.
Omdat een toneelstuk van Thea
tergroep Eigen Inbreng over het le
ger ging, heeft de Alphense carna
valvereniging 'De Cascarfieten' het
stuk uit het feestprogramma ge
schrapt, aldus voorzitter A. Kabalt.
Carnavalsvereniging 'De Leidse
Hutspotten' veVgadert vanavond,
maar verwacht dat het feest binnen
kan doorgaan, aldus secretaris De
Jong. Vereniging 'De Spoorbum-
Als Irak Turkse luchtbases aan
valt van waaruit het wordt gebom
bardeerd treedt naar Nederlandse
opvatting het NAVO-verdrag in
werking. Dit zegt dat de bondgeno
ten een aangevallen NAVO-land
zullen helpen, maar laat in het mid
den in welke vorm dat zal gebeuren.
Als Turkije wordt aangevallen, zal
in de verdragsorganisatie worden
overlegd over de vorm van militaire
bijstand aan Turkije, zo heeft de
woordvoerder van Buitenlands Za
ken gisteren in Den Haag meege
deeld.
pers' zou op 29 januari met een boe-
renkapel op de Haarlemmerstraat
in Leiden staan, maar dat gaat in ie
der geval niet door vanwege de oor
log in de golf.
De vijftien Samenwerkende Lim
burgse Vastenavondsverenigingen
uit de grotere plaatsen (SLV) heb
ben gisteren besloten dat alleen het
feest in zalen en cafés kan doorgaan.
De vergadering van de SLV werd
bijgewoond door een delegatie van
het bestuur van de Bond van Carna
valsverenigingen in Limburg
(BCL), waarbij ruim 170 sociëteiten
uit kleinere plaatsen zijn aangeslo
ten. De BCL-bestuurders zeiden na
afloop aangesloten verenigingen te
adviseren om de openbare festivi
teiten met carnaval af te gelasten.
De bond kan echter niets dwingend
voorschrijven. Bovendien is een
aantal carnavalsverenigingingen in
Limburg bij geen van de twee bon
den aangesloten.
B en W van Urk hebben besloten
het vuurwerk en de landing van een
aantal parachutisten te schrappen
uit het feestprogramma ter gelegen
heid van het begin van het project
dorpsvernieuwing, vanmiddag.
Het NAVO-verdrag voorziet niet
in automatische militaire bijstand
in geval van oorlog. Toen het ver
drag in '48/'49 werd opgesteld, was
het Amerikaanse Congres er op ge
brand te voorkomen dat de Ver
enigde Staten automatisch in een
nieuwe Europese oorlog betrokken
zouden kunnen raken.
Volgens artikel 4 zullen de
NAVO-landen met elkaar overleg
gen als een van de bondgenoten
vindt dat zijn territoriale om-
schendbaarheid, politieke onafhan
kelijkheid of veiligheid wordt be
dreigd. Een aanval op een of meer
NAVO-landen zal volgens het daar
opvolgende artikel als een aanval
op alle worden beschouwd. Elk
NAVO-land zal, op grond van het in
het VN-Handvest erkende recht
van individuele of collectieve zelf
verdediging onmiddellijk, afzon
derlijk of in overeenstemming met
andere NAVO-landen optreden "op
de manier die het noodzakelijk
acht, het zenden van strijdkrachten
inbegrepen, teneinde de veiligheid
in het Noordatlantisch gebied te
herstellen en te verzekeren".
De bombardementsvluchten
vanuit Turkije op Irak worden voor
namelijk ondernomen vanaf Incir-
lik, een basis die de Verenigde Sta
ten op grond van een bilateraal ak
koord met Turkije mogen gebrui
ken. De resolutie van de Veilig
heidsraad die gebruik van geweld
toestaat om Irak te dwingen Ku-
wayt te ontruimen, (resolutie 678),
vraagt de bij de volkerenorganisatie
aangesloten landen passende maat
regelen nemen ter uitvoering van de
resolutie.
De woordvoerder van Buiten
landse Zaken legde er dinsdag de
nadruk op dat geen sprake is van
automatisme, en dat het aan Turkije
is om, als het zich bedreigd voelt,
zijn bondgenoten hulp te vragen.
Het zenden van de twee sqadrons
Nederlandse Patriot luchtdoelra
ketten naar het grensgebied met
Irak is een uitvloeisel van NAVO-
overleg op Turks verzoek.
Qok de vorm van bijstand aan een
aangevallen land kent geen automa
tisme.
Brood-eten hoeft beslist niet saai te
zijn, er zijn genoeg verschillende
soorten. (foto gpd»
Het Nederlands Zuivelbureau heeft
een van de aardigste series goedko
pe kookboekjes, en wel een stuiver
onder het nationale gemiddelde van
een cadeau in Nederland 10,-)
Door de grote oplage en het feit dat
een deel van het promotiebudget in
de boekjes gestopt wordt zijn de
boekjes stuk voor stuk full colour
en bovendien smaakvol vormgege
ven. Nieuwste troef is het boekje
Culinaire Verrassingen voor elk
moment van de dag.
Aan dit boekje hebben 33 van de
allerbeste koks in Nederland hun
bijdragen geleverd-. De redactie van
het boekwerkje was in de vertrouw
de handen van culinair publiciste
Fon Zwart. Het resultaat is een bij
zonder smaakvol boekje met recep
ten die, met enige ervaring in de
keuken, ook thuis te maken zijn.
Het boekje geeft geen complete
menu's, maar juist gerechten die als
tussendoortje gepresenteerd kun
nen worden, maar ook onderdeel
kunnen vormen van een feestelijke
maaltijd.
Een klein puntje van kritiek is de
indeling van het boekje. De vorm
geving is ten koste gegaan van de
overzichtelijkheid. In principe be
hoort een recept op één pagina te
volgen te zijn. Nu moet er soms bij
een recept voor het vervolg omge
slagen worden. Dat is bij het prak
tisch gebruik van een kookboek al
tijd vervelend.
HUUB KLOMPENHOUWER
Pakweg vijftien jaar geleden
waren Duitse wijnen op vrijwel
alle Nederlandse wijnkaarten
aanwezig. Vandaag de dag zijn
Duitse wijnen grotendeels uit
onze restaurants verdwenen,
althans uit de betere.
Dat aan horecazijde de vraag
naar Duitse wijn grotendeels is
opgedroogd, heeft niet alléén te
maken met het feit dat het gros
van de Duitse wijnen licht-zoet
is en wij steeds droger zijn gaan
drinken. Een minstens zo
belangrijke factor is het
belabberde imago van Duitse
wijn. Want Duitse wijn wordt
gezien als goedkope en
karakterloos. In het laatste
decennium is Duitse wijn
verworden tot een
supermarktwijn met als
belangrijkste kenmerken een
lage prijs, een licht-zoete smaak
en een bont, etiket.
Het meest verkochte type - naar
Engeland en Amerika - was
vorig jaar de Liebfraumilch,
een half-zoete mengwijn van
diverse druivesoorten uit de
gebieden Rheinhessen,
Rheinpfalz, Nahe en Rheingau.
In Duitsland gaf men dit weinig
verheffende produkt de status
van 'Qualitatswein', terwijl
'Landwein' terechter zou zijn
geweest. In de ogen van de
Duitse wijnwetgevers bestaat
land- of tafelwijn echter
nauwelijks: slechts één procent
van de oogst valt in deze
categorie. Van alle belangrijke
wijnlanden is Duitsland het
enige met meer kwaliteitswijn
dan land- en tafel wijn - althans
op papier.
Dat het zo ver heeft kunnen
komen is ten dele te wijten aan
de machtige Duitse coöperaties.
Deze beheersen ruim een derde
van de wijngrond, maar hebben
meer dan twee derde van de
stemmen. In principe worden
alle beslissingen dus genomen
in het belang van de - per
definitie grootschalig werkende
- coöperaties. Er daagt echter
verbetering. Een groeiende
groep producenten is ervan
overtuigd dat in Duitsland het
roer om moet, en snel. Er dient
gekozen te worden voor een
koers van kwaliteit op alle
niveaus, ook dat van
Liebfraumilch.
Een pakket maatregelen werd
reeds van kracht. Zo verhoogde
men het minimum aandeel van
betere druivesoorten in
Liebfraumilch, terwijl tegelijk
het suikergehalte in deze wijn
aan een maximum werd
gebonden. Voorts spreekt men
over een verlaging van de
hoeveelheid wijn per hectare
(in heel Duitsland gemiddeld
zo'n 97 hectoliter) en over
andere veranderingen in de
wijnwet. De vraag is alleen of
alle wijzigingen nog op tijd
zullen komen. Want de Duitse
wijnmakers staan voor de
immense taak om voor hun
werkelijke, vaak verrukkelijke
kwaliteitswijnen een
wereldwijde markt te creëren
voordat de massale produktie
van goedkope
kruidenierswijntjes is
afgebouwd. Is er leven na
Liebfraumilch? De tijd zal het
leren.
HUBRECHT DUIJKER
Om hun marktpositie te verbeteren zullen de Duitse wijnboeren m
der wijn per hectare moeten gaan produceren. (foto gpd>
Drie sneden brood, smakelijk
belegd en toch in die ene
maaltijd 300 calorieën
besparen! Interessante
informatie voor degenen die
in het nieuwe jaar een paar
kilo willen kwijtraken. Want
dat boterhammen niet zouden
passen in het dagmenu van
afvallers is een fabeltje.
door
Anneke Geerts
Wie van plan is te proberen wat ki
lo's af te vallen, kan dit doen door
enkele dagen of weken het zoge
naamde 'broodwisseldieet' te vol
gen (de ene dag alleen volkorentar-
we-brood en de andere dag het nor
male eet- en drinkpatroon). Het is
echter ook mogelijk om binnen de
bestaande eetgewoonten met uitge
balanceerde broodmaaltijden enke
le honderden calorieën te besparen.
Het is namelijk zelden het brood dat
een maaltijd calorierijk maakt, veel
eerder zijn het de boter of margari
ne en het beleg.
Boterhammen - vooral de donke
re soorten - passen uitstekend in
een caloriebewust dagmenu. Ze le
veren veel voedingsstoffen van goe
de kwaliteit (eiwitten, B-vitamines
en voedingsvezel bijvoorbeeld) en
brood zorgt voor een plezierig ge
vuld gevoel.
Het rekenvoorbeeld laat zien hoe in
een kritisch gekozen broodmaaltijd
300 calorieën bespaard worden. Kri
tisch kiezen betekent rekening hou
den met een paar spelregels. Dun
halvarine, (dieet)margarine of boter
smeren is er één van. 'Zonder' is ook
iets om eens te proberen: bijvoor
beeld bij smeerbaar beleg als (dun)
pindakaas, spreads, chutney, mage
re smeerkaas of 'light' leverworst.
Een andere spelregel is de grootte
van de portie beleg die op de boter
hammen wordt gelegd. Omdat veel
belegsoorten die in Nederland po
pulair zijn - kaas en vleeswaren bij
voorbeeld - in verhouding nogal wat
(verborgen) vet bevatten, maken
grote porties de broodmaaltijd ge
makkelijk calorierijk. Wie wil afval
len, doet er daarom goed aan te let
ten op de verhouding brood-beleg.
Kies zo mogelijk wat dikkere sne
den brood (of een dubbele boter
ham!) met een bescheiden portie
beleg. Vergeet niet dat plakjes ra
dijs, komkommer, paprika, tomaat
of wat geraspte wortel (ook in potjes
verkrijgbaar) mager zijn en - al of
niet gecombineerd - het beleg weer
wat afwisselender maken.
Ander beleg is ook een spelregel
die helpt bij het afslanken. 'Minder
vet' beleg is bijvoorbeeld tong, ros
bief, rookvlees, achterham, frican
deau, mager rundergehakt, kiprol
lade, Cottage Cheese, Zwitserse
strooikaas, 30+- of 40+-kaas.
Met elkaar zorgen die maatrege
len ervoor dat de broodmaaltijden
caloriebewust zijn samengesteld.
Ze vormen de pijlers voor een ge
zonde eetdag, die helpt enkele tóch
overtollige pondjes kwijt te raken.
Een rekenvoorbeeld:
kcal
- 3 sneden volkorentarwe
brood (100 g) 210
- margarine 3x (15 g) 115
- ruim cervelaatworst (25 g) 110
- royaal jonge Goudse kaas
(25 g) 85
- pindakaas (15 g) 100
- 1 beker volle melk (1,5 dl) 95
- 1 sinaasappel 50
Totaal 765
kcal
- 3 sneden volkorcntarwe-
brood (100 g) 210
- halvarine 2x (10 g) 35
- plakje jonge 40+ kaas
(15 g) 45
- sandwichspread (15 g) 35
- 1 beker halfvolle melk 70
- 1 sinaasappel 50
Totaal 465
Wie veel keukenwerk heeft kan da
gelijks wel een uur tijd besparen als
het 'kookgereedschap' onder direct
handbereik is. In de moderne keu
ken wordt niet meer als vanzelfspre
kend voor het (inbouw)fornuis met
oven gekozen. Sommigen hebben lie
ver een kleine vrijstaande magne
tron en een oven op werkhoogte. De
ruimte onder de kookplaat benutten
ze dan voor het opbergen van bestek
en keukengereedschap en pannen.
Daarom houden steeds meer fa
brikanten zich bezig met het zo plat
mogelijk construeren van inbouw-
kookplaten, zodat er een lade onder
past. Voordeel van zo'n platte plaat
is bovendien dat hij ook in een be
staande keuken probleemloos ge
monteerd kan worden. Kast of la
den er direct onder kunnen normaal
blijven. (foto gpd»
nu dus dicht tegen frontlijn aan.
Vijfentwintig kilometer is tenslotte
niet echt ver te noemen".
"Zelf maakte ik als jonge matroos
de oorlog mee. Met de Nederlandse
oorlogsbodem Banda zat ik driejaar
in Nederlands-Indië en leverde slag
voor de kust van Soerabaja. Ik weet
dus wat mijn zoon meemaakt. Ik
heb hem in een van mijn brieven ge
schreven dat hij na een eventuele
gas-aanval in ieder geval niet als
eerste zijn gasmasker afdoet. Ja, dat
klinkt zo logisch. Maar in geval van
nood is niets meer normaal. Dus een
extra vaderlijke raad kan nooit
kwaad".
"Ik spel elke dag de krant en volg
iedere televisie-uitzending. De
laatste dagen zie ik dan ook nauwe
lijks nog mijn bed. Wil erbij blijven, j
Ik denk ook dat ik de berichten an- 1
ders interpreteer dan de meeste kij
kers en lezers. Na zo veel jaren mari
ne weet je wel iets van strategische
zetten. Ook die kant van de zaak
heeft mijn interesse. Niet als vader i
maar toch nog een beetje beroeps- I
matig. Veel zet ik ook op video. Nu
al heb ik vier banden vol met
nieuws. Golf 1, 2, 3 en 4. Dan kan
mijn zoon later, als hij daar behoefte
aan heeft, alles nog eens terugzien".
