Leidsch Dagblad | 1991 | 23 januari 1991 | pagina 5

Gorbatsjov houdt
roebel in de hand

VerjJL sterend

Zeevaart mijdt Suez-kanaal

Strenge monetaire maatregelen

Timmer man van het
decennium5 in Cannes

Landbouwoverschot EG
op 'historisch hoogtepunt'

Staat steunt bedrijf dat
investeert in Oost-Europa

Schuld Polen
en Egypte
verminderd

Plan verkoop
olievoorraad
op laag pitje

WOENSDAG 23 JANUARI 1991

PAGINA 5

MOSKOU (Rtr/DPA/KRF) Sovjet-president Gorbatsjov heeft gisteren ingrijpende
maatregelen afgekondigd om de volledig uit de hand gelopen geldomloop in zijn land aan
banden te leggen en de onofficiële economie aan te pakken. De maatregelen zijn bedoeld
ter bestrijding van "corruptie, speculatie, smokkel, zwarte handel en vervalsing", zo staat
in een presidentieel decreet dat werd gepubliceerd door het persbureau Tass.

EINDHOVEN (GPD) - Philips-
president Jan D. Timmer wordt
vanavond in het Franse Cannes
door de Europese muziekindustrie
uitgeroepen tot 'man van het decen
nium'. De organisatie achter de mu-
ziekbeurs die deze dagen in Cannes
plaatsvindt, het Franse bureau Mi-
dem, heeft Timmer deze eer toebe
deeld zijn doorslaggevende rol bij
de introductie van de compact- en
de laser disc.

In het prestigieuze restaurant 'Le
Moulin de Mougins' in de buurt van
Cannes zal Timmer vanavond de
prijs in ontvangst nemen. Midem-
president Xavier Roy zei eerder dat
de muziekman van het decennium
"alles in zich moet hebben van ie
mand die de muziekindustrie ver
nieuwd heeft. De uitzonderlijke
technologische omslag die bereikt
werd met cd en laser disc is zo'n ge
beurtenis", aldus Roy.

Timmer heeft aanvankelijk als
president van het Philips-label Po
lygram en later als voorzitter van de
Philips-divisie voor consumenten
elektronica een belangrijke rol ge
speeld bij de introduktie van deze
Philipsvinding. Bij het gedwongen
aftreden van Philips-president Van
der Klugt in het voorjaar van 1990
werd Timmer vervroegd de nieuwe
president van het concern. Met voor
Philips ongekend drastische reor
ganisaties probeert hij nu het hele
concern gezond te krijgen, zoals
eerder bij Polygram en Consumen

ten-electronica ook lukte

De jaarlijkse prijs die verbonden
is aan de benoeming van Timmer
tot man van het decennium is ge
noemd naar de voormalig voorzitter
van de internationale organisatie
voor muziek- en video-producenten
(ISPI). Nesuhi Ertegun. Vorig jaar
viel de prijs in handen van de jazz
musicus Quincy Jones. Ter gele
genheid van het 25-jarig bestaan
van Midem is de jaarlijkse prijs in
een decenniumprijs veranderd.
Volgens een woordvoerder van het
Philips-concern in Eindhoven zal

Timmer bij de uitreiking van de
prijs geen nadere bijzonderheden
geven over de gang van zaken bij
het concern.

De oorlog in de Golf en de angst
voor terroristische aanslagen heb
ben hun weerslag op de muziekin
dustrie. Volgens John de Mol sr
van de Stichting Conamus zijn de
belangrijke Amerikanen dit jaar
niet komen opdagen. 'Maar ook de
Jappanners hebben het laten afwe
ten. en dat is redelijk rampzalig
voor de zakenwereld'.

John de Mol sr. meldt verder uit
zijn stand in Cannes dat de beveili
gingsmaatregelen 'vreselijk streng'
zijn. "Iedere standhouder en bezoe
ker wordt gefouilleerd, tassen en
koffers moeten open. Zelfs als je
met je auto de parkeergarage in
rijdt. moet de kofferbak open. De
organisatoren van de muziekbeurs
nemen geen enkel risico".

Sovjet-burgers mogen voortaan nog
maar 500 roebel (tegen de officiële
koers ruim 1500 gulden) per maand
van bankrekeningen halen. De bil
jetten van 50 en 100 roebel worden
uit de circulatie genomen en zullen
vanaf vandaag geen wettig betaal
middel meer zijn.

Ze kunnen worden ingewisseld
tegen nieuwe biljetten waarvan de
herkomst is aangetoond. Dat kan
vóór zaterdag gebeuren tot een
maximum van 1000 roebel, maar al
leen door arbeiders en via speciale
commissies. De biljetten van 50 en
100 roebel spelen een belangrijke
rol in de zwarte economie en verte
genwoordigen volgens de regering
meer dan een derde van de totale
geldomloop.

De maatregelen moeten zorgen
voor "normalisering van de mone
taire situatie en de consumenten
markt". Het decreet is volgens Gor
batsjov in het belang van de over
grote meerderheid van de bevol
king. Premier Valentin Pavlov ver
klaarde gisteren dat het niet de be
doeling is geld te confisceren van de
werkende massa's. Het gaat erom
een klap toe te dienen aan de hande
laren op de zwarte markt, zo zei hij.

De economische hervormingen
in de Sovjetunie zijn ernstig gehin
derd door het enorme overaanbod
aan roebels. Daardoor dreigt bij de

liberalisering van de prijzen een for- satie van de prijsstijgingen. Pre-

se inflatie te ontstaan. Volgens eco- mier Pavlov zei gisteren dat veel bil-

nomen is de uitgifte van nieuw geld jetten van 50 en 100 roebel naar het

vorig jaar ongeveer verdubbeld tot buitenland worden gesmokkeld,

ruim 25 miljard roebel in verband Volgens hem gaat het mogelijk om 7

met loonsverhogingen ter compen- miljard roebel.

Gorbatsjov: ten
strijde tegen
'corruptie, spe
culatie, smok
kel, zwarte han
del en verval
sing'

(toto EPA)

Multinationals
vliegen minder

DEN HAAG (GPD) - Een aan
tal internationaal opererende
bedrijven raden het personeel
sterk af voor zakenreizen naar
het buitenland te vliegen of ver
bieden dat zelfs. Bij het Neder
landse chemieconcern Akzo
geldt de opdracht vliegreizen
"tot het hoogst noodzakelijke te
beperken". Bij de Amerikaanse
computergigant IBM zijn derge
lijke reizen zelfs tijdelijk verbo
den. Met name bij Amerikaanse
bedrijven is de laatste dagen
vrees ontstaan voor terroristi
sche aanslagen.

Bij veel Amerikaanse bedrij
ven gelden beperkingen voor
het vliegverkeer van de werkne
mers. De Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij Trans World
Airlines (TWA) was de afgelo
pen dagen ook de eerste die het
aantal vluchten naar Europa on
geveer halveerde en 2500 werk
nemers tijdelijk op onbetaald
verlof stuurde. Ook andere
luchtvaartmaatschappijen over
wegen diensten te schrappen of
kleinere vliegtuigen in te zetten.

ROTTERDAM (ANP) - Vijf contai
nerrederijen hebben besloten om
hun lijndiensten van West-Europa
naar het Verre Oosten en Oost-Afri-
ka niet langer door het Suez-kanaal
en de Rode Zee te varen. De sche
pen varen nu via Kaap De Goede
Hoop om Afrika heen. Dit heeft de
verladersorganisatie EVO gisteren
bekend gemaakt. Het besluit is een
gevolg van de gigantisch gestegen
verzekeringspremies in verband
mot de Golfoorlog.

Volgens D. van den Bosch van de
sectie zeevaart van de EVO worden
de gevolgen van de Golfoorlog voor
het Nederlandse bedrijfsleven
enorm onderschat. Bedrijven die
laagwaardige produkten exporte
ren waarop al een kleine winstmar
ge zit. zien van export af omdat die
als gevolg van de hoge vrachttarie
ven niet meer lonend is.

Maar ook importeurs van elektro
nica uit bijvoorbeeld Japan en Ko
rea zien hun winsten verdwijnen als
gevolg van de hoge vrachttarieven.
Daarbij komt dat de export naar het
Midden-Oosten grotendeels is weg
gevallen. Met name de Nederlandse
zuivelindustrie krijgt hiervan de

klappen. Voor de Golfoorlog werd
in opdracht van het Nederlandse
bedrijfsleven jaarlijks voor 4 mil
jard gulden aan goederen naar het
Midden-Oosten vervoerd.

Drie Aziatische, een Engelse en
een Franse rederij die onder meer
uit Rotterdam opereren varen niet
meer door het Suez-kanaal. Het
Deens-Nederlandse consortium
Scandutch waarin Nedlloyd de Ne
derlandse partner is. nog wel. Een
woordvoerder van Nedlloyd acht
het echter niet uitgesloten dat ook
Scandutch de route zal verleggen,
als de premies voor schepen, be
manning en lading nog verder oplo
pen.

Prijzen gestegen

De vrachtprijzen voor ladingen
naar het Midden- en Verre Oosten
zijn de afgelopen weken enorm ge
stegen, doordat de reders de hogere
premies doorberekenen aan de ver
laders. De toeslag die boven de nor
male vrachtprijs moet worden be
taald komt voor een containerschip
neer op ongeveer 750.000 gulden
per reis. De toeslagen worden niet
alleen veroorzaakt door de gestegen

verzekeringspremies, maar ook
doordat het tolgeld voor de passage
van het Suez-kanaal inmiddels is
vervijfvoudigd. Afhankelijk van het
type schip en lading moet daar nu
100.000 gulden voor worden be
taald.

De verzekeringspremie voor een
containerschip dat het Suez-kanaal
wil passeren ligt momenteel op 5
procent van de waarde van het
schip en volgens Van den Bosch
houdt verzekeraar Lloyd's er reke
ning mee dat die kan stijgen tot 20
procent.

Er bestaat echter ook de kans dat
niemand meer bereid is het oorlogs
risico van ladingen en vracht te ver
zekeren. Om die reden wil de Ko
ninklijke Nederlandse Redersvere
niging dat de regering de zee- en
luchtvaartverzekeringswet uit 1939
in werking laat treden.

Volgens deze noodwet stelt de
overheid zich garant voor de niet te
verzekeren risico's in het belang
van de voortgang van de transpor
ten. De KNRV heeft er volgens alge
meen directeur C. Stal bij de over
heid op aangedrongen om hierover
snel een beslissing te nemen.

Steun investeringen

Bedrijven die zich willen vestigen
in de regio en die tussen 1 novem
ber en 31 december 1990 premie
voor die investeringen hebben aan
gevraagd (IPR) krijgen minder dan
waarop men had gerekend. De pre
mie zal geen 22,5 maar 15 procent
belopen. Staatssecretaris Van Rooy
(economische zaken) heeft dit de
Kamer in een brief laten weten.

Financiële reus

De naam en het logo 'van de beoog
de financiële reus Nationale Neder-
landen/NMB-Postbank zijn al be
kend en worden onthuld in het fu-
sieprospecfus dat eind januari ver-
schijnt.Aan de tekst van het pro
spectus wordt driftig gesleuteld en
het ziet er nog steeds naar uit, dat
het v ór 1 februari klaar is.

Nedlloyd

Een buitengewone algemene aan
deelhoudersvergadering moet licht
brengen in de duisternis die hangt
rond het Nedlloydconcern. De
stichting Rechtsbescherming Ver
strekkers Risicodragend Kapitaal
heeft een schriftelijk verzoek tot
zo'n vergadering ingediend bij de
raad van bestuur en de raad van
commissarissen van de Koninklijke
Nedlloyd Groep.

Mees en Hope

Bank Mees en Hope sluit met in
gang van 1 april dit jaar de kasloket-
ten voor het opnemen en storten
van contant geld. Volgens de direc
tie van de bank gebeurt dat omdat
er steeds minder gebruik wordt ge
maakt van deze service.

Treuhandanstalt

De Treuhandanstalt, de beheerder
van gisteren 8000 voormalige Oost-
duitse staatsondernemingen en be
last met de privatisering daarvan, is
van plan dit jaar ongeveer twintig
miljard mark op de kapitaalmarkt
te lenen. In 1990 heeft de Treuhan
danstalt ongeveer tweehonderd
grote bedrijven geprivatiseerd,
meer dan de helft minder dan aan
vankelijk was voorgenomen. Ver
der zijn ruim duizend kleine onder
nemingen verkocht.

Vakbonden bij Hl

De vakbonden en de reisorganisatie
Holland International (Hint) heb
ben een conflict over de arbeids
voorwaarden voor de 950 perso
neelsleden bijgelegd.

BRUSSEL (IPS) De landbouw
overschotten in de Europese Ge
meenschap (EG) hebben de laatste
tijd een 'historisch hoogtepunt' be
reikt. In de grote Europese diep-
vrieskist ligt momenteel 780.000 ton
rundvlees, 300.000 ton melkpoeder
en 200.000 ton boter, terwijl er ook
een enorme graanberg is.

Volgens EG-commisaris MacS-
harry valt de landbouwbegroting
van de EG dit jaar ruim 16 miljard
gulden hoger uit. Oorspronkelijk
was in Brussel ruim 81 miljard gul
den begroot, 63 procent van het EG-
budget. Zelfs als de effecten van de
Duitse eenwording buiten beschou
wing worden gelaten, stijgen de
landbouwuitgaven van de EG ver
geleken met 1990 met bijna een
kwart, zo zei MacSharry.

De commissie voor landbouwza
ken van de EG heeft mede om die
reden een ingrijpende hervorming
voorgesteld van de landbouwsubsi
dies. Landbouwcommissaris MacST-
harry maakt gisteren officieel de
herrvormingsplannen bekend, die
eerder al waren uitgelekt en daarbij
grote weerstand opriepen.

Het huidige stelsel, dat grote boe
ren bevoordeelt, zou moeten wor
den vervangen door directe hulp

aan vooral kleine boeren. Dit sys
teem, dat de EG jaarlijks 30 miljard
dollar kost, stelt EG-boeren in staat
om hun produkten beneden de
kostprijs te verkopen.

Afgelopen december was de
wens van de EG om vast te houden
aan dit subsidiestelsel de belang
rijkste reden voor het mislukken
van de zogeheten Uruguay-ronde in
het kader van de Algemene Over
eenkomst over Tarieven en Handel
(GATT). Volgens diplomaten kun
nen veranderingen ertoe leiden dat
de vastgelopen Gatt-ronde in febru
ari weer wordt hervat.

EG-commissaris voor landbouw,
Ray MacSharry, zal echter nog de
nodige weerstanden moeten over
winnen om zijn plan erdoor te krij
gen. Met name Groot-Brittannie,
Nederland en Denemarken voelen
niets voor een vermindering van de
steun aan grote boeren. De EG-mi-
nisters, onder wie de Nederlandse
minister Bukman, zullen de voor
stellen van MacSharry op 4 februari
in Brussel bespreken. Vrijdag be
gint een EG-delegatie in Uruguay
aan informele besprekingen met
Latijnsamerikaanse ministers in
een poging de Gatt-onderhandelin-
gen weer op gang te brengen.

AMMAN Jordaanse vrouwen storten zich op gouden oorbellen. Volgens onze correspondent vrezen z
Jordaanse dinar in waarde zal dalen door de Golfoorlog, waardoor goud een veilige belegging zou zijn.

Zuivere zijden dassen in vele dessins. Nu voor de verbijsterende pri|s van 2 KOOR

U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf (2^)

Deze aanbiedingen zijn geldig t/m 2 februari a s. of zolang de voorraad strekt

DEN HAAG (GPD) Staatssecre
taris Van Rooy (economische za
ken) gaat het bedrijfsleven extra
steun verlenen bij investeringen in
Oost-Europa. Nog dit jaar wil Van
Rooy met Tsjechoslowakije en Po
len zogenoemde investerings-be-
schermingsovereenkomsten afslui
ten. Dergelijke overeenkomsten be
staan al met Roemenie, Bulgarije,
Hongarije en de Sovjetunie.

PARIJS (KRF/DPA) - De schul
denlast van de van Poolse en Egyp
tische overheid wordt voor meer
dan een derde deel kwijtgescholden
door de zeven grootste industrielan
den (G-7). Dat heeft de Franse mi
nister van financiën. Pierre Berege-
voy, gisteren gezegd bij terugkomst
in Parijs van de bijeenkomst van de
G-7 in New York.

Volgens de minister gelden voor
Polen en Egypte speciale redenen
om de schuld gedeeltelijk kwijt te
schelden. "Polen is het eerste land
in Oost-Europa dat de weg heeft ge
opend naar een vrije marktecono
mie en Egypte is betrokken bij de
Golfoorlog."

Het voornemen van de G-7 zal
worden uitgewerkt in de Club van
Parijs, waarin de belangrijkste cre-
diteurenlanden zijn verenigd. Met
betrekking tot het schuldenvraag-
stuk van de Derde-Wereldlanden
heeft de G-7 afgesproken "verder te
willen gaan dan wat in de interna
tionale monetaire gemeenschap op
dit gebied is voorzien."

Van Rooy wil dat het op korte ter
mijn voor bedrijven mogelijk wordt
zich met staatsgarantie te verzeke
ren tegen politieke risico's die met
investeringen in Tsjechoslowakije,
Polen, Hongarije. Bulgarije, Roe
menie en Joegoslavië zijn gemoeid.

Het gaat dan onder meer om zaken
als nationalisatie, het verhinderen
dat geld uit de betrokken landen te
rug wordt gehaald naar ons land of
het uitbreken van een oorlog in de
betrokken landen.

Van Rooy wil ook nog dit jaar een
regeling in het leven roepen waar
door activiteiten die investeringen
in het voormalige Oostblok bevor
deren, worden gesteund. Het gaat
om een financiële bijdrage voor
haalbaarheidsstudies, proefprojec
ten, demonstratie- en modelprojec
ten, missies, seminars, managemen
topleidingen, training en opleiding.

Voor de uitvoer van technisch
hoogwaardige goederen naar Polen
en Tsjechoslowakije zal het tot nu
toe internationaal gehanteerde CO-
COM-systeem, waardoor eerst een
vergunning nodig is. verdwijnen.

Indien er binnen vijf weken tegen
het voornemen tot export geen be
zwaar wordt gemaakt, is uitvoer
toegestaan.

Vorig jaar is 20 mihoen gulden ge
stoken in een programma voor sa
menwerking met Oost-Europa. Het
programma werd medio 1990 ge
start. Er werden 230 projecten voor
ingediend met een waarde van 40,7
miljoen gulden. Een programma
dat vanaf oktober loopt en waarbij
financiële risico's verbonden met
leasetransacties naar Polen en Bul
garije konden worden verzekerd,
heeft enkele tientallen aanvragen
opgeleverd.

ROTTERDAM (ANP/GPD) - De
stichting Centraal Orgaan Voor-
raadvorming Aardolieprodukten
(COVA) zet het plan om de strategi
sche olievoorraad aan te spreken op
een laag pitje.

Nederland verplichtte zich in het
kader van een noodplan van het In
ternationaal Energie Agentschap
om een hoeveelheid ruwe olie die
gelijk staat aan 25.000 vaten per dag
of wel 5 procent van het oliever-
bruik in ons land op de markt te
brengen. Dat noodplan werd vorige
week donderdag na de eerste ge
vechtshandelingen in de Golfoorlog
van kracht.

De COVA informeerde vervol
gens de zeven grote oliemaatschap
pijen in Rotterdam dat een partij
van 15 keer 25.000 vaten in een keer
verkocht zou worden. De maat
schappijen zouden op een nader te
bepalen tijdstip voor 1 februari kun
nen bieden op de voorraad.

De COVA heeft tot dusver niet de
instructie gekregen daadwerkelijk
over te gaan tot deze zogeheten ten-
der-procedure. Nu wordt ervan uit
gegaan dat die instructie ook niet
komt. Het bestuur van het IEA
komt maandag opnieuw bijeen in
Parijs.

Het besluit van het IEA is van de
baan omdat, in tegenstelling tot de
algemene verwachting, daalde de
olieprijs met tien dollar per vat daal
de. Deskundigen rekenden op enor
me stijgingen, tot zelfs 100 dollar
per vat. De prijs schommelt nu rond
de 22 dollar, maar reageert op elk in
cident in de Golfoorlog.

Zo heeft de klap van een Iraakse
Scud-raket in Tel Aviv gisteren op
de olietermijnmarkt van New York
de prijs voor de toonaangevende
soort West Texas Intermediate 3,50
dollar opgejaagd. Later zakte de
prijs doordat speculanten partijen
met winst verkochten.

Reiswereld wil
af van olietoeslag

SCHIPHOL (GPD) - De ANVR
(Vereniging van Nederlandse Reis
organisatoren) wil per 1 april af van
de olietoeslagen op vliegvakanties
wegens de sterk gedaalde prijs van
vliegtuigbrandstof. Dat zegt direc
teur G. Couvreur van de ANVR. De
luchtvaartmaatschappijen menen
daarentegen dat het voorbarig is om
afrcbafBng van de toeslagen te
overwegen.

Volgens de ANVR is de prijs van
brandstof fors gedaald sinds het uit
breken van de Golfoorlog. De prijs
van kerosine was vlak voor de oor
log 400 dollar per vat en is nu terug
gelopen tot rond de 295 dollar De
reiswereld meent daarom dat het
deze zomer niet langer verantwoord
is toeslagen te heffen De touropera
tors willen snel met dl luchtt Mtfl
maatschappijen gaan onderhande
len over afschaffing.

Die zijn op hun beurt echter tegen
een afschaffing van de toeslagen in
zo'n vroeg stadium. Woordvoerder
Moeskops van Transavia zegt dat er
afspraken net de touroperators zijn
gemaakt over de heffingen. "Zolang
de prijs zich tussen 200 en 350 dollar
per ton kersosine blijft bewegen,
mogen we toeslagen heffen. Nu
komt de ANVR daar plotseling op
terug".