LEIDSCH
DAGBLAD
volledig op
dood spoor
EXTRA
NODIG!
Gratie voor Griekse kolonels
'Vlammend' protest
tegen nertsfokkers
Suriname kiest nieuwe leider
Braks: PvdA is de baas
PIETKERKHI
snowboots 28-46
Tol Oostenrijk
fors hoger voor
vrachtverkeer
ZATERDAG 29 DECEMBER 1990
OPGERICHT 1 MAART 1
No. 39433 Prijs fl. 1,35
DEN HAAG (GPD) - Volgens
oud-minister Braks (landbouw en
visserij) maakt de PvdA, en niet
coalitiepartner het CDA, de
dienst uit in het kabinet-Lubbers-
/Kok. In een gisteren verschenen
interview met het dagblad Het
Binnenhof zegt Braks dat de
PvdA zelfs premier Lubbers kan
dwingen haar zin te doen.
Volgens hem moest premier
Lubbers zijn eigen CDA-minister
Braks laten vallen, toen de PvdA-
fractie zijn hoofd eiste. Braks trad
begin september af, omdat de
Tweede Kamer geen vertrouwen
had in zijn visserijbeleid. Braks
zegt dat premier Lubbers destijds
weigerde de visserijzaak in het
kabinet aan de orde te stellen.
Braks: "Hij vond het niet nodig
de zaak in het kabinet te bespre
ken. Mijn visserijdossier was
sterk genoeg naar zijn mening".
Als dat wel was gebeurd was
de kans op een regeringscrisis le
vensgroot geweest. Volgens
Braks weigerde Lubbers echter
om de coalitiegenoot te dreigen
met een breuk. Het CDA, zegt
Braks, kan nu niet van partner
veranderen, waardoor de sociaal
democraten oppermachtig zijn.
Braks: "Kijk, voor Ruud was
het heel moeilijk met een crisis te
dreigen. Er is immers nog geen al
ternatief voor deze coalitie. Het
CDA kan moeilijk nu alweer bij
de WD aankloppen. Die partij
verkeert nog veel te veel in wan
orde om een stabiele coalitiepart
ner te kunnen vormen".
ATHENE (GPD) - Ex-dictator Geor
ge Papadopoulos en zes andere
functionarissen van de militaire
junta van 1967 tot '74, die al 16 jaar
gevangen zitten, zullen op korte ter
mijn vrijkomen. De regering zal hen
gratie verlenen op humanitaire
gronden, zo heeft de Griekse pre
mier Kostas Mitsotakis, leider van
de conservatieven en Nieuwe De
mocratie (ND) gisteren bekendge
maakt. Met president Karamanlis,
die het besluit zal moeten onderte
kenen, is reeds overeenstemming
bereikt, deelde hij mee.
De enige die in de Korydallos-ge-
vangenis moet blijven, is ex-briga
de-generaal Dimitris Joannidis, die
in 1973 Papadopoulos ten val
bracht. Hij liet het jaar daarop de
staatsgreep tegen de Cyprische pre
sident Makarios plegen, met als na
sleep de Turkse bezetting van ruim
een derde van het eiland.
Drie van de zeven maakten deel
uit van de militaire politie en be
hoorden tot de zwaarste folteraars
van het regime. Het totale aantal
veroordeelden in 1975 bedroeg 100.
Één pleegde zelfmoord; velen kwa
men door het verstrijken van hun
termijn vrij en weer anderen moch
ten om gezondheidsredenen naar
huis.
Stelios Pattakos en Nikolaos
Makarezos, die met Papadopoulos
het oorspronkelijke trio van de jun
ta vormden, worden al maanden in
een ziekenhuis verpleegd. Ook zij
profiteren van de gratie, die in totaal
15 veroordeelden geldt. Het waren
deze drie, die in 1975 ter dood waren
veroordeeld wegens hoogverraad,
een straf die overigens door de toen
malige premier Karamanlis binnen
twee uur werd omgezet in levens
lang.
De socialistische oppositieleider
Andreas Papandreou heeft zich hef
tig verzet tegen de gratie, vooral om
dat zij een politiek initiatief vormt
van de regering en niet door de ge
gadigden zelf is gevraagd. De moge
lijkheid van een 'handeltje' met ui
terst rechts wilde hij niet uitsluiten.
Bij de laatste, door de ND op het
nippertje gewonnen verkiezingen,
gingen er geruchten dat het kleine,
junta-gezinde partijtje Nationale
Groepering (NG) zich onthield om
de ND aan de luttele stemmen te
helpen die zij nog nodig had. Daar
voor zou 'gratie nog dit jaar voor de
officieren' als tegenprestatie die-
NEDERASSELT (GPD/ANP) -
Het gebouwencomplex van de Ne
derlandse Vereniging van Fokkers
van Edelpelsdieren (NFE) in Nede-
rasselt is gisterfhorgen grotendeels
door brand verwoest. De brand zou
zijn aangestoken door een groep ac
tivisten, die zich afficheren als be
schermers van pelsdieren. De rijks
politie van Groesbeek sprak giste
ren van een miljoenenbrand. Enke
le uren eerder was in het nabij Om
men gelegen Witharen al een nerts
fokkerij in rook opgegaan. De 27-ja-
rige eigenaar en diens echtgenote
waren niet aanwezig. Een woord
voerder van de rijkspolitie in Om
men raamde de schade op ten min
ste een miljoen gulden. Overigens
heeft zich nog niemand verant
woordelijk gesteld voor de brand in
Witharen. Maar bij de rijkspolitie in
Ommen acht men het geenszins uit
gesloten dat de activisten, verant
woordelijk voor de vlammenzee in
Nederasselt, ook de brand in Witha
ren op hun geweten hebben.
Persofficier van justitie mr. H.
Overbosch heeft nog geen plan op
gevat een recherchebijstandsteam
te formeren om de brandstichtin
gen in Nederasselt en in Witharen te
onderzoeken. Mogelijk dat een en
ander in de loop van het weekeinde
alsnog z'n beslag zal krijgen.
Overbosch bleek gistermiddag
nog niet op de hoogte van de brand
stichting in Witharen. "Maar", zei
Overbosch, nadat hij was bijge
praat, "je kunt er wel van uit gaan
dat het hier gaat om een gecoördi
neerde, dubbele actie".
Op maandag 31 december
zijn onze kantoren om vier
uur 's middags gesloten.
Advertentie-opgaven bestemd
voor de krant van woensdag 2
januari dienen op maandag 31
december in ons bezit te zijn.
Kleine advertenties (sleuteltjes)
vóór 14.00 uur.
Gewone advertenties
vóór 15.00 uur.
Wij wensen u een bijzonder
fijne jaarwisseling toe.
Spoedig na de jaarwisseling zul
len vertegenwoordigers van de
NFE zich met externe adviseurs be
raden op het nemen van nog uitge
breidere beveiligingsmaatregelen.
"Want met dit soort acties is alle" re
delijkheid zoek. Dit is pure terreur,
gepleegd door extremisten die ook
op andere fronten actief zijn", aldus
algemeen secretaris W.P.A.M. Ver
hagen.
In hun verklaring, waarin de
brand in Nederasselt wordt opge
ëist, zeggen volgens de onderteke
ning 'enkele dierenrecht-aktivisten'
de actie te hebben uitgevoerd na
mens de pelsdieren, die na "een le
venslange lijdensweg vermoord
zijn ten behoeve van een luxe-pro-
dukt". Zij eisen onmiddellijke stop
zetting van deze vorm van bio-in-
dustrie en bevrijding van alle nog in
leven zijnde dieren. Verder geven ze
als verklaring de gebouwen van de
NFE als doelwit te hebben gekozen
"vanwege de grote medeplichtig
heid van de FFS en de belangenor
ganisatie NFE bij de roofmoord op
twee miljoen pelsdieren".
Het was overigens niet de eerste
keer dat het gebouwencomplex van
de NFE het doelwit van actievoer
ders was. In 1988 veroordeelde de
Arnhemse rechtbank acht leden
van het Dierenbevrijdingsfront tot
dienstverlening, variërend van 75
tot 200 uur, wegens een in 1986 ge
pleegde overval op het internatio
nale bontveilinghuis Hudson's Bay
and Annings. Daarbij werd de ad
ministrateur overmeesterd en gek
neveld en de complete administra
tie ontvreemd. De actievoerders ga
ven nadien toe, dat zij zich bij de uit
voering van hun actie hadden ver
gist, omdat zij het hadden gemunt
op de belangenorganisatie van de
pelsdierenfokkers in plaats van op
het veilinghuis. De veroordeelde ac
tievoerders boden na hun aanhou
ding de overvallen werknemer bij
wijze van genoegdoening een - ve
getarisch - diner voor twee perso
nen aan. Gisteren was niemand van
het Dierenbevrijdingsfront aanwe
zig orp commentaar te geven op de
brandstichting in Nederasselt.
TEL AVIV - Een joodse immigrant
zoekt naar zijn spullen na aan
komst op de luchthaven Ben Gurion
in Israël. De maand december lever
de Israel het hoogste aantal immi
granten op dat de joodse staat ooit
op maandbasis heeft zien binnenko
men. De enorme toestroom van im
migranten uit de Sovjetunie is debet
aan dit record.
Simha Dinitz, hoofd van het semi-
overheidsorgaan Joods Bureau, zei
gisteren op een persconferentie dat
in december in totaal 40.000 joodse
immigranten in Israel zijn aange
komen, van wie 35.000 afkomstig uit
de Sovjetunie. Over het gehele jaar
genomen zijn in 1990 maar liefst
200.000 immigranten in Israel gear
riveerd, van wie 90 procent Sovjet
joden. Slechts het jaar 1949 kende
met 239.000 nieuwkomers een hoger
aantal immigranten.
De toestroom van Sovjet-joden
zette in in het voorjaar van 1989,
toen de Sovjet-autoriteiten de uit
reismogelijkheden verruimden. De
laatste weken is de toestroom uit de
Sovjetunie massaal, deels ten gevol
ge van een versoepeling van de wet
geving in de Oosteuropese landen,
maar vooral ook als gevolg van de
onzekere politieke situatie en de eco
nomische malaise in de Sovjetunie.
De stroom nieuwe ingezetenen le
vert Israël grote problemen op, in
eerste instantie op het gebied van
huisvesting.
(foto AP)
Opnieuw warmste
jaar van de eeuw
DE BILT (ANP) - Het jaar 1990
is tot nu toe het warmste jaar
van de eeuw met een gemiddel
de temperatuur van 10,9 graden
Celsius, zo heeft het KNMI mee
gedeeld. 1990 is het derde ex
treem warme jaar in successie.
In 1989 was de gemiddelde tem
peratuur 10,7 graden Celsius, in
1988 10,3 graden. De gemiddel
de jaartemperatuur over de pe
riode 1951 tot 1980 is 9,2 graden
Celsius. De zon scheen afgelo
pen jaar 1.645 uur. Het gemid
delde over de periode 1951 tot
1980 is 1.505 uur. Er viel gemid
deld 745 millimeter neerslag.
Normaal is 775 millimeter. Ijs
dagen, met een maximumtem
peratuur onder 0 graden, kwa
men dit jaar in De Bilt niet voor.
div. kleuren en modellen
Van tijd tot tijd regen
Veel bewolking en van tijd tot tijd re
gen. Middagteraperatuur ongeveer 8
graden. Matige tot vrij krachtige zuid
westenwind, aan de kust en op het IJs-
seinteer hard, geleidelijk afnemend.
36 PAGINA'S
BAGHDAD/WASHINGTON (AP/AFP/Rtr) - Terwijl de po
gingen een gesprek tussen Irak en de Verenigde Staten te
organiseren volledig op dood spoor zijn geraakt, wordt de
bewapening aan beide kanten in hoog tempo opgevoerd.
Vanuit de VS zijn nieuwe versterkingen op weg naar de
Golfregio; Amerikaanse soldaten worden ingeënt tegen de
mogelijke gevolgen van een aanval met biologische wa
pens. Irak zou intussen werken aan de training van zelf
moordcommando's.
De Amerikaanse regering beschul
digde Irak gisteren van het blokke
ren van een gesprek tussen beide
landen over de Golfcrisis. Mark Dil
len, een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken, zei dat Irak doorgaat
"elke vooruitgang bij het vinden
van een datum" tegen te houden.
De Amerikaanse diplomaat Joseph
Wilson in Baghdad heeft de laatste
twee dagen geen contact meer ge
had met de Iraakse autoriteiten.
President Bush heeft voorgesteld
dat de Iraakse minister van buiten
landse zaken, Tariq Aziz, naar Was
hington komt en dat diens Ameri
kaanse collega James Baker vervol
gens naar Baghdad gaat voor een
gesprek met president Saddam
Hussein. Irak heeft voorgesteld dat
Baker 12 januari naar Baghdad
komt, maar dat hebben de Amerika
nen geweigerd, omdat die datum te
dicht bij 15 januari ligt, de datum
waarop het VN-ultimatum ver
strijkt.
Bush bezwoer deze week dat zijn
troepen op 15 januari klaar zijn voor
de strijd. Vorige week woensdag zei
luitenant-generaal Calvin Waller, de
tweede commandant van de Ameri
kaanse troepen in de Golf, dat zijn
strijdkrachten pas half februari
sterk genoeg zijn voor een oorlog.
De opperbevelhebber van de
NAVO, de Amerikaanse generaal
John Galvin, schaarde zich gisteren
voorzichtig aan de zijde van Bush.
"Ik denk dat de strijdkrachten er
klaar voor zullen zijn", zo zei hij in
Rotterdam waar hij het inladen in
specteerde van Amerikaanse leger-
materieel aan böord van schepen
met bestemming de Perzische Golf.
Galvin zei dat het overbrengen
van het Amerikaanse Zevende Le
gerkorps van zijn bases in Duits
land naar de Golf bijna is voltooid.
"Wij zijn nu voor 90 procent ge
reed". Volgens Galvin loopt de ope
ratie zelfs iets vóór op het schema.
De 70.000 mannen en vrouwen van
het Korps zijn al naar Saudi-Arabië
overgevlogen, maar 35.000 voertui
gen, artilliestukken, helikopters en
andere materialen worden nog ver
scheept.
Twee Amerikaanse vliegdeksche
pen en hun begeleidende vlooteen-
heden met aan boord 16.000 matro
zen en mariniers zijn gisteren ver
trokken van hun bases ter verster
king van de troepen van 'Desert
Shield'. In het gebied van de Golf
bevinden zich al drie vliegdeksche
pen. Daarmee zal de Amerikaanse
marine-aanwezigheid komen op
een totaal van meer dan 50 schepen.
Dit is meer dan op het hoogtepunt
van de oorlog in Vietnam.
De multi-nationale troepenmacht
in de Golf werd gisteren gedurende
een uur in verhoogde staat van pa
raatheid gebracht toen Irak een ra
ket van het type Scud afschoot. Het
was de vijfde maal sinds het begin
van de Golfcrisis dat Baghdad een
proef met een raket neemt.
De Amerikaanse soldaten in het
ZEG MAAR (M
TEGEN OH
KAMSTEEG
OCCASION
Golfgebied zullen de komende we
ken worden ingeënt om de risico's
van een bacteriologische oorlogs
voering te verkleinen, zo meldt al
thans de Amerikaanse krant 'New
York Times'. De krant citeert hoge
functionarissen van het ministerie
van defensie in Washington volgens
wie Irak beschikt over biologische
wapens die ziekten als tyfus, chole
ra en miltvuur kunnen veroorza
ken.
Op de drempel van 1991 wordt in de Oudejaarsbijlage
teruggeblikt op mensen en kwesties die in 1990 het nieuws
haalden.
Onder meer komt aan het woord SIMON KEMP, wiens naam
vanwege zijn betrokkenheid bij gifschandalen voorgoed
'besmet' is.
In Leiden ging tot vreugde van de omwonenden de
VUILVERBRANDING dicht: 'Nu kan rn'n hond weer gras
vreten'.
Ook aandacht voor de commotie in ZOETERWOUDE, waar
het pittoreske gemeentehuis werd gesloopt. In aanbouw is nu
een ultramodern gebouw dat volgens vele
Zoeterwoudenaars het dorpsgezicht zo ontsiert, dat de
oprichting van een protestbeweging c.q. politieke partij
aanstaande.
Ten slotte sneuvelden in 1990 nogal wat ambities en
reputaties. Zo vond de veelbelovende carrière van HANS
KAGIE, adjunct-directeur van de Leidse schouwburg, een
roemloos einde.
PARAMARIBO (ANP) - Oud-mi
nister Kraag is voorgedragen als
nieuwe president van Suriname. De
leider van de NDP, Wijdenbosch, is
kandidaat voor het vice-president-
schap. Dat is gisteren vernomen in
kringen rond het Surinaamse parle
ment, de Nationale Assemblee, dat
vandaag stemt over de nieuwe rege
ringsleiders.
De kandidaten zijn voorgedragen
door het Surinaamse leger dat op
Kerstavond de macht in het land
heeft overgenomen. De politieke
leiders van de regerende Front-coa
litie hebben ingestemd met de voor-
WENEN (DPA) De tol op de Oos
tenrijkse wegen gaat volgend jaar
drastisch omhoog voor vrachtwa
gens. Dat heeft de Oostenrijkse mi
nister Schüssel (economische za
ken) gisteren bekend gemaakt. Vol
gens hem worden de opbrengsten
gebruikt voor de wegenbouw.
Voor Nederlandse wegvervoerbe-
drijven betekent de verhoging een
forse verhoging van onkosten.
Ruim 70 procent van alle Neder
landse vrachtwagentransporten
naar zuidoost-Europa gaan door de
Oostenrijkse Alpen, omdat Zwitser
land nagenoeg gesloten is voor gro
te vrachtwagens. De vrachtwagen
ondernemingen kampen al met ho
gere kosten door de stijging van de
benzineprijs als gevolg van de Golf
crisis.
Vanaf 1 januari moet een grote
vrachtwagen voor één rit op de
Brennerpas 750 schilling (120 gul
den) betalen in plaats van 600 schil
ling (96 gulden). De prijs van jaar
kaarten voor de Brennerpas gaan
omhoog van 8000 schilling (1200
gulden) naar 20.000 schilling (3200
gulden). Een 100-rittenkaart gaat
van 30.000 schilling naar 45.000
schilling (7200 gulden).
zie pagina 5: acties dreigen in weg-
dracht. Kraag zei te hebben inge
stemd "vanwege het belang van het
land". Over de militaire staatsgreep
weigerde hij iets te zeggen.
De huidige president en vice-pre
sident, Ramsewak Shankar en
Henck Arron, hadden donderdag
onder druk van de militaire macht
hebbers hun ontslag aangeboden.
De 77-jarige Kraag is van beroep
onderwijzer en was met name vóór
de onafhankelijkheid van Suriname
politiek actief. Hij was parlementa
riër, minister, statenvoorzitter en, in
de periode 1963-1969, vice-presi
dent. Momenteel is hij ere-voorzit-
ter van de NPS, de creoolse partij
van Henck Arron.
De kandidaat-president staat be
kend als een criticus van Arron.
"Wij zijn geen vrienden, maar ook
geen vijanden", zegt hij hier zelf
over. Kraag zei gisteren geen over
leg met zijn partij noch met voorzit
ter Arron te hebben gehad, wel
sprak hij met partijleden.
De voor het vice-presidentschap
genomineerde Wijdenbosch was in
1987, in de laatste periode van de
formele heerschappij van Desi Bou-
terse, door de legerleider aange
steld als premier. Toen het leger
zich geleidelijk uit de officiële poli
tiek terugtrok werd hij voorzitter en
lijsttrekker van de aan de militairen
gelieerde Nationaal Democratische
Partij (NDP). Bij de verkiezingen
dat jaar won zij slechts drie van de
41 zetels in het parlement.
De NPS had donderdag grote
moeite met het akkoord dat voorzit
ter Jaggernath Lachmon van het
Front, de coalitie waartoe deze par
tij behoort, had gesloten met de mi
litairen. Waarnemend bevelhebber
Ivan Graanoogst zei dat onder meer
was afgesproken dat een nieuwe
president wordt gekozen door de
Assemblee.
De tucajana-Amazones, een groe
pering van indianen uit West-Suri-
name die zich vorig jaar gewapen
derhand keerde tegen de regering,
stelden gisteren "dat de militaire in
greep een nieuwe weg zal openen
voor alle delen van de Surinaamse
bevolking om te kunnen participe
ren in het ontwikkelingsproces".
De Organisatie van Amerikaanse
Staten (OAS) heeft gisteren op een
spoedzitting in Washington een
stemmig de staatsgreep in Surina
me in scherpe bewoordingen ver
oordeeld. De permanente raad van
de OAS nam unaniem een resolutie
aan waarin zij stelt dat de militaire
staatsgreep "de fundamentele rech
ten van het volk van dat land
schendt om te leven in een systeem
van vrijheid en democratie". De
resolutie spreekt verder over een
"gewelddadige schending van de
democratische orde van een
lidstaat".
óók voor een
blik over onze
grenzen
SOVJET-BURGERS WEG - Ruim
250 Sovjet-burgers hebben gisteren
Irak kunnen verlaten, aan boord
van een Ujoesjin van Aeroflot. Voor
10 januari zullen nog eens rond de
1.000 Sovjet-burgers naar huis wor
den teruggevlogen. Zo'n 200 Sovjet
specialisten, werkzaam in olie- en
elektriciteitsinstallaties, hebben la
ten weten in Irak te willen blijven.
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat willen we niet missen!
Wij nemen een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts 28,75
Wij nemen een kwartaalabonnement 76.75'
Wij nemen een jaarabonnement 298.60'
Voor het abonnement ingaat ontvangen wij de krant twee weken gratis!
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
