Kabelnetten moeten nog minstens tien jaar mee
Elk dorp eigen begraafplaats,
aangelegd in parkachtige sfeer
Slecht onderhouden trottoir
zit oudere voetganger dwars
Glasvezelkabel komt er aan maar 'oude schoenen niet te snel weggooien'
'Een plek waar mensen graag willen vertoeven'
DONDERDAG 27 DECEMBER 1990
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Ingezonden.
Geachte Redacteur!
Schier geen dagblad komt ons
onder de oogen of we verblijden
ons met te lezen wat er alzoo in
dit barre wintergetijde wordt
gedaan om den nood der behoef-
tigen zooveel mogelijk, te leni
gen. Onze Koningin-Regentes
gaf mede een loffelijk voorbeeld;
op de ijsbanen denkt men onder
het genot, dat daar gesmaakt
wordt, niettemin ook aan de ar
men, enz. Doch geheel anders is
het gesteld met hetgeen men mij
mededeelde, n.l. dat een huurder
van een der nieuwe woningen
aan den Heeresingel, dus onder
Leiderdorp, hedenmorgen werd
verrast met een dwangbevel
voor de directe belasting. Dat ge
beurt daar meer. De huurder
verdient wekelijks 7 en moet
daar ongeveer 10 p.j. belas
ting-penningen van betalen, om
dathij een ruim huis be
woont. Die huurder kwam mij
dat met betraande oogen vertel
len, er tevens bijvoegende dat hij
een gebrek aan brandstoffen in
dezen tijd had en daarom aan
den man, die het bevel kwam
brengen, had gezegd: „Mijnheer,
komt u daarmee? Ik dacht dat u
ons een beetje brand kwam bren
gen?" Commentaar is mijns in
ziens zeker overbodig. Met de
plaatsing dezer régelen zult
UEd. ten zeerste verplichten.
UEd. Dw. Dienaar T. 22 De
cember 1890.
Vijfentwintig jaar geleden:
- Annette Marlijna Jonker. Zo
heet de honderdduizendste inge
zetene van Leiden. Het is een
donkerharig meisje met blauwe
ogen, dat thuis in haar wiegje
ligt, onbewust van het feestru
moer om haar heen. Want met
haar geboorte gistermiddag om
kwart voor zes, is Leiden een
„grote" stad geworden. Leiden
is hiermee de vijftiende gemeen
te van Nederland.
DEN HAAG Oudere voetgangers geen sprake is. De gemeenten zijn
ondervinden veel last van slecht on- hieraan zelf schuldig, zegt de ver-
derhouden trottoirs. Van de voet- eniging, omdat zij geregeld ver-
gangers boven de vijftig jaar heeft keersborden of parkeermeters mid-
zeventig procent bovendien last den op de stoep plaatsen zodat nie-
van fietsers die op de stoep fietsen. mand er meer langs kan.
Meer dan de helft van hen is wel Daarom dringt de Voetgangers-
eens tegen iets aan gebotst of ergens vereniging er bij de gemeenten op
over gestruikeld. Een derde van de aan te zorgen voor goede fietsvoor-
vijftig-plussers liep daarbij zodani- zieningen waardoor het fietsen op
ge verwondingen op. dat zij zich de stoep wordt tegengegaan. Ver
voor behandeling tot een arts of zie- der zouden er meer fietsklemmen
kenhuis moest wenden. moeten komen, omdat veertig pro-
Aldus blijkt uit een enquete die cent van de ondervraagden aan-
de Voetgangersvereniging heeft la- geeft last te hebben van slordig ge-
ten houden onder ouderen. In een stalde rijwielen,
brief aan de gemeentebesturen De Voetgangangersvereniging
heeft de vereniging haar verontrus- heeft'de Tweede Kamer laten weten
ting uitgesproken over de slechte in te stemmen met de voornemens
conditie waarin veel trottoirs en van minister Maij (Verkeer) het ver
voetpaden zich bevinden. Zij dringt keer in steden aan banden te leggen,
aan op maatregelen. VGoorwaarde is wel dat het illegaal
De Voetgangervereniging zegt parkeren op stoepen wordt tegen-
dat een trottoir of voetpad minimaal gegaan, stelt zij. De enquête geeft
anderhalve meter breed en vrij van aan dat 39 procent van de oudere
obstakels moet zijn. Uit de enquête voetgangers hinder ondervindt van
blijkt dat hiervan in veel situaties op de stoep geparkeerde auto's.
ANWB en ANW bundelen krachten
DEN HAAG/ALPHEN - De Algemene Nederlandse Vereniging van VW's
(ANW) en de ANWB gaan nauw samenwerken. Het is de bedoeling dat 21
mobiele kantoren in de loop van de volgende jaren vervangen worden door
agentschappen binnen bestaande VW-kantoren.
De ANWB-bus in Alphen aan den Rijn blijft voorlopig bestaan. In Alme-
re zitten ANWB en VVV al samen onder een dak. In Emmeloord en Dron-
ten zal met ingang van volgend jaar gestart worden met agentschappen
van de ANWB binnen de VVV's. Komend voorjaar zullen ook de VVV's
van Harderwijk, Hengelo, Hoorn en Oss hun dienstenpakket uitbreiden
met ANWB-produkten en diensten.
De genoemde VW's die het agentschap van de ANWB op zich nemen,
zullen de produkten en diensten van deze laatste organisatie op provisie-
basis verkopen. In het najaar van 1991 wordt bekeken of de samenwerking
uitgebreid wordt tot alle plaatsen waar nu nog de rijdende kantoren van de
ANWB komen.
Voorstel voor gemeenschappelijk propedeuse
wetenschappelijk en hoger beroepsonderwijs
DEN HAAG - Een gemeenschappe- hbo en het wo, duidelijke eisen aan
lijke propedeuse voor hoger be- de toelating tot hbo en universiteit
roepsonderwijs (hbo) en weten- en een verbetering van de doorstro-
schappelijk onderwijs (wo) in ver- ming na de propedeuse tussen ver
wante richtingen is een van de ma- wante richtingen,
nieren om het zogenoemde stapelen
in het hoger onderwijs tegen te Naast maatregelen die de minis-'
gaan. Dat staat in een rapport dat de ter al aangekondigd heeft, zoals het
Adviesraad voor het Hoger Onder- bindende studieadvies bij de prope-
w(js (ARHO) hierover heeft uitge- deuse, moeten ook de financiële
bracht. mogelijkheden om te stapelen be
perkt worden, aldus de adviesraad,
In het advies aan minister Ritzen bij voorbeeld door middel van de
van Onderwijs doet de raad enkele studiefinanciering,
suggesties om het aantal studenten
dat al een hbo- of universitaire op- Overigens zullen er volgens de
leiding heeft afgerond en aan een raad altijd hbo-studenten zijn die
nieuwe studie in het hoger onder- nog een universitaire opleiding wil-
wijs begint, terug te dringen. Dat zo- ^en volgen. Stapelen kan dan ook al-
genoemde stapelen wordt namelijk leen volledig verdwijnen als hbo en
als inefficiënt beschouwd: een hbo- w° worden samengevoegd,
of universitaire studie is bedoeld als
eindstation. De laatste jaren heeft
15 procent van de mensen die zich
bij het hbo of wo aanmelden al een BTW UITZENDARBEID - Staats-
diploma uit het hoger onderwijs op secretaris Van Amelsvoort van fi-
zak. Het gaat dan vooral om studen- nanciën komt niet tegemoet aan het
ten die met een hbo-diploma nog verlangen van de Nationale Zieken-
eens een universitaire opleiding be- huisraad om het btw-tarief van 18,5
ginnen. procent voor uitzendarbeid in zie-
kenhuizen te verlagen. Hij ant-
Andere maatregelen naast de ge- woorcjt dat op schriftelijke vragen
meenschappelijke propedeuse die van het Tweedekamerlid Koning
de raad voorstelt z«n een betere (VVD) De 2esde btw-richtlün van
voorlichting in het voortgezet on- de EG kent een „^leUing voor on-
derwijs over de opleidingen in het der meer diensten in z,ekenhu.sver-
jmmmmm^,pleging en medische verzorging,
maar die vrijstelling geldt niet voor
de diensten van de uitzendbureaus,
aldus de staatssecretaris.
loof er niks van, dat zoiets ooit tot
stand zal komen. De wet biedt daar
voor geen grond. Het was enige tijd
geleden even het plan van het kabi
net, maar het voornemen is inmid
dels gesneuveld in het politieke de
bat. Er zijn nu overlegstructuren ge
vormd. Regelmatig, zo is de bedoe
ling, wordt door commissies ver
slag uitgebracht aan het ministerie.
Het eerste verslag van de commis
sie, waarin ik zitting heb, is al ver
stuurd. Mijn conclusie is op dit mo
ment, dat er steeds meer twijfel
heerst over de vraag of binnen af
zienbare tijd iedere woning op de
glasvezelkabel zal moeten worden
aangesloten. Het antwoord wordt
vooral bepaald door wat maat
schappelijk wenselijk is. En het is
ook nog een open vraag of het wel
wenselijk is of alles in één hand zal
komen".
Regionalisering
In de toekomst zal een kabel-exploi
tant rendabel kunnen functioneren
als er minstens 500.000 tot 600.000
aansluitingen zijn. Moet de in gang
gezette regionalisering niet worden
versneld?
Deelman: "Regionalisering op zich
zelf is een heel moeilijk proces.
Vooral omdat we met een vanuit de
historie gegroeide situatie te maken
hebben: De gemeenten kregen bij
de start een grote autonomie bij de
opbouw van hun kabelexploitatie
en die willen ze niet graag kwijt. Nu
in onze visie de glasvezel er binnen
tien jaar niet massaal zal zijn, is naar
onze opvatting grootschalig worden
ook minder urgent geworden, wat
niet betekent, dat het proces door
moet gaan".
Is de vraag naar de behoefte van
de kijkers voldoende onderzocht?
Deskundigen menen van niet. Deel
man: "Ik heb helemaal geen behoef
te aan zo'n onderzoek. We houden
wel eens een enquête, we zenden
wel eens programma's op proef uit.
Dat is voldoende. De beslissing om
van achttien naar dertig kanalen
over te gaan is op onze ervaringen
uit de praktijk genomen".
RIJSWIJK/LEIDEN (GPD) - "De
kabelnetten, die in Nederland de tv-
programma's nu al ruim tien jaar
ondergronds naar de huiskamers
brengen, moeten gemiddeld nog
minstens tien jaar mee. Dat hoeft
helemaal geen problemen op te le
veren omdat een eenvoudige en
goedkope technische ingreep de ca
paciteit in het hele land geleidelijk
kan opvoeren van 18 naar 30 pro
gramma's", zegt ir. G.B. Deelman
(58). directeur van Casema, de PTT-
dochter die éénvijfde deel van de
Nederlandse kabelnetten beheert.
Volgens Deelman hebben colle
ga-ingenieurs, die beweren dat de
huidige kabelinfrastructuur verou
derd is, in zoverre gelijk, dat vervan
ging door een modern glasvezelnet
bij de huidige stand van de techniek
in theorie uitstekend mogelijk is:
Maar waarom zou je nieuwe dure
schoenen aanschaffen als de oude
nog heel goed meekunnen?
"Voor zo'n nieuwe kabel moet
weer in het hele land de grond open.
Je kunt in hoofdnetten heel veel
doen, maar dat is een heel klein deel
van de investering. In het verleden
heb ik wel eens betoogd, dat de ka
bel niet van elastiek is. Door de ont
wikkeling van de elektronica zijn
we nu echter in staat dertig pro
gramma's uit diezelfde kabel te la
ten komen, misschien komt over
vijfjaar de opdracht dit aantal op te
voeren tot 40 of 50. Het grote geld zit
in de kabels in de grond", aldus
Deelman.
Via het vervangen van boven
grondse eindversterkers, die zich in
de laatste honderden meters van de
kabelnetten bevinden, kan de trans
portcapaciteit van het huidige ka
belnet twee keer zo groot worden te
gen een prijs, die de kabelkijker
nauwelijks merkt.
Glasvezelkabel
"De kabel dempt", doceert Deel
man. "Wat je er aan het begin in
stopt komt er aan het eind niet uit.
Hoe verder je naar de eindpunten
gaat, des te meer gaat er van het oor
spronkelijke signaal verloren. Op
het laatste eind, in de wijken, blijft
Casema-directeur Deelman: "Het grote geld zit in de kabels in de grond".
er om de honderd meter nog maar
de helft van het signaal over. Daar
om zie je bovengronds ook in de
laatste kilometers tot de huiska
mers om de honderd meter die ver
sterkerkastjes. Slijtage als gevolg
van ouderdom dempt eveneens".
De huidige kabelnetten zijn 'op
de voordeligste manier' gelegd: Ze
beginnen bij het hoofdverdeelpunt
met wel 12 (coaxyale) koperdraden,
maar ze eindigen via 6 en 3 draden
en gaan met anderhalve draad naar
de huiskamers.
Deelman: "In theorie kan je in de
huidige kabels wel 100 program-
Kosmisch vuurwerk
rond jaarwisseling
UTRECHT - Bij al het aardse vuur
werk met de jaarwisseling kan de
natuur niet achterblijven. Zij het
twee dagen later, maar dan barst het
kosmische vuurwerk uit. In de
nacht van 3 op 4 januari is volgens
de Utrechtse sterrenwacht een flin
ke regen van vallende sterren te ver
wachten.
Jammer genoeg is er van het
spektakel niet zo erg veel te zien,
stelt de sterrenwacht teleurgesteld
vast. Spelbreker is de maan, die de
betreffende nacht hel is verlicht.
Wie er een paar uurtjes nachtrust
voor over heeft, kan nog een paar
vallende sterren zien. De beste tijd
is een paar uur vóór de ochtend
schemering.
In de vroege ochtend van 30 janu
ari, dus voor zonsopkomst, vindt
aan het firmament opnieuw iets bij
zonders plaats. De maan trekt dan
door de zogenoemde bijschaduw
van de aarde. Men noemt zo iets een
maansverduistering, maar daar is in
dit geval weinig of niets van te zien.
Een maansverduistering valt pas
goed waar te nemen, als de maan
ook daadwerkelijk door de kern-
schaduw van de aarde trekt. Bij een
verduistering in de bijschaduw
staat de aarde niet precies tussen de
zon en maan in. Hierdoor wordt de
maan toch nog door een fors deel
van de zonneschijf beschenen. Het
maanoppervlak wordt dus nauwe
lijks minder helder.
AbvaKabo wil minder
buitenlands personeel
in operatiekamers
UTRECHT - De AbvaKabo wil het
aantal buitenlandse operatie-assis
tenten dat in Nederlandse zieken
huizen werkt drastisch terugge
drongen zien. Door problemen met
de taal en een lager opleidingsni
veau ontstaan gevaarlijke situaties
op operatiekamers, aldus AbvaKa-
bo-bestuurder A. Wirtz.
Als het niet lukt het aantal buiten
landse verpleegkundigen uit Duits
land, Engeland en Polen terug te
dringen, moet in het uiterste geval
(tijdelijke) sluiting van afdeling
worden overwogen.
Van levensgevaarlijke situaties is
volgens Wirtz geen sprake. Neder
lands personeel voorkomt dat der
gelijke toestanden ontstaan. Het is
niet bekend om hoeveel mensen of
instellingen het gaat, maar volgens
Wirtz is het meer dan een incident.
"We worden er met een zekere re
gelmaat mee geconfronteerd".
Hij wil van het ministerie van so
ciale zaken en werkgelegenheid,
dat werkvergunningen voor buiten
landers verstrekt, inzicht in de aan
tallen krijgen. Over het terugdrin
gen van het personeelstekort op
j operatiekamers wil Wirtz op korte
I termijn overleg voeren met het mi
nisterie van WVC.
TEST DONORBLÓED - Het Cen-
traal Orgaan Tarieven Gezond
heidszorg geeft de bloedbanken
ruim elf miljoen gulden extra om al
le bloeddonaties te testen op het He-
patitis-C-virus. Hepatitis C is een
bepaalde vorm van leverontsteking.
Bloeddonoren kunnen lange tijd
drager zijn zonder zich ziek te voe
len. Het virus kan door het geven
van bloed worden overgebracht op
een operatiepatiënt.
vanuit de huiskamer terug), is dus
dè oplossing van de toekomst?
Deelman: "Er ligt al heel veel glas
vezelkabel in Nederland. Vrijwel al
le telefooncentrales zijn via de glas
vezel met elkaar verbonden. PTT
biedt via een landelijke hoofdglas-
vezelader b(j voorbeeld BBC 1 en 2
al geruime tijd aan de kabelexploi
tanten aan. Die zenders plukken wij
zelfs in het westen niet meer uit de
lucht. In Amsterdam wordt in een
wijk met de glasvezel geëxperimen
teerd en Terschelling is sinds kort
geheel via de glasvezel aangesloten
op het vasteland. Tal van bedrijven
in heel Nederland bedienen zich al
van tweerichtingsverkeer via glas
vezelkabels. Zij zijn aangesloten op
het hoofdglasvezelnet van PTT".
Satellieten
Maar waarom dan niet snel met de
glasvezelkabel alle gemeenten in?
Deelman: "Ten eerste wordt er
nog mee geëxperimenteerd voor ge
woon huis-, tuin- en keukenge
bruik. Ten tweede is nog niet be
kend van hoeveel diensten de kijker
in de toekomst gebruik wil maken
en hoeveel de kijker er voor wil be
talen. Ten derde zijn de ontwikke
ling van de satellieten en de ont
vangstmogelijkheden nog niet dui
delijk. Ten vierde is het nog veel te
duur om in één klap Nederland de
glasvezel huis-aan-huis te bezor
gen".
Het lijkt voor de hand te liggen,
dat PTT die glasvezel straks overal
gaat leggen. PTT heeft de hoofd
aders immers al door het hele land
liggen? Hier en daar wordt gesugge-
,t reerd, dat Casema, toch al een volle
0 PTT-dochter, daarvoor tot een lan
delijke firma moet worden omge
vormd. Wordt daar intern rekening
mee gehouden?
ma's stoppen, maar die 100 komen
kwalitatief slecht of helemaal niet Deelman, die ook deel uitmaakt
in de huiskamers aan. En ook ka- van de top van de VECAI, de over-
bels hebben het eeuwige leven koepelende organisatie van de ka
niet". belexploitanten: "Een wenkend
perspectief voor Casema en natuur-
De glasvezelkabel, waarop je onbe- lijk zouden wij graag groot groeien,
perkt signalen kunt vervoeren (ook Welk bedrijf wil dat met. Maar ik ge
DEN HAAG Begraafplaatsen
moeten in een landschappelijke
of parkachtige sfeer worden
aangelegd. Elk dorp moet zijn
eigen begraafplaats hebben, in
gepast in de bebouwing en ge
makkelijk toegankelijk.
Kortom, een plek waar mensen
graag willen vertoeven.
Dat schrijft de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten in de
modelverordening Gemeente
lijke Begraafplaatsen. De VNG
heeft het model geschreven op
basis van verschillende uit
gangspunten. Om culturele en
historische waarden te behou
den stelt de vereniging onder
meer voor graven van belangrij
ke personen in te schrijven op
een gemeentelijke lijst en niet
te ruimen.
Als voorbeeld noemt de VNG
het graven van de dichter Ach
terberg op de begraafplaats
Rusthof in Amersfoort, van de
organist Feike Asma op de nieu
we Oosterbegraafplaats in Am
sterdam, van de kleinkunste
naar Clinge Doorenbos in Naar-
den, de kunstschilder Mesdag
en de staatslieden Thorbecke en
Colijn op de gemeentelijke be
graafplaats in Den Haag.
Ook graven met een oude of
unieke grafbedekking moeten
meer aandacht krijgen, bij
voorbeeld door ze op de monu
mentenlijst te zetten. Ze zijn
artistiek of hebben een histori
sche kwaliteit. Voorkomen
moet worden, zegt de VNG, dat
gietijzeren grafbedekkingen,
porseleinen bloemen en beeld
jes van de begraafplaatsen wor
den geruimd.
Democratischer
Verder pleit de vereniging er
voor om begraafplaatsen 'de
mocratischer' te beheren. Er
zouden commissies moeten
worden benoemd, waarin per
sonen uit verschillende hoeken
zitting hebben. Ook moeten
wensen en klachten rond begra
ven en kerkhoven beter be
spreekbaar worden. Als nabe
staanden bij voorbeeld zelf de
kist willen laten zakken, moet
dat zonder meer mogelijk zijn,
vindt de VNG. Nu zorgen zulke
wensen nog voor problemen bij
verschillende gemeenten.
De veranderende houding in
de samenleving ten opzichte
van de dood is ook een belang
rijk uitgangspunt bij het opstel
len van het model. Begraaf
plaatsen moeten worden inge
past in de omgeving. "Een land
schappelijke of parkachtige
aanleg, gemakkelijk toeganke
lijk, waar mensen graag vertoe
ven", heeft de VNG zich voor
ogen gesteld.
De vereniging heeft de mo
delverordening onder meer op
gesteld naar aanleiding van de
steeds toenemende hoeveelheid
vragen over lijkbezorging
vanuit de gemeenten.
De begraafplaats Rhijnhof in Leiden past in bet idee, wat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
voor ogen heeft: een beetje parkachtige aanleg met wandelpaden. Een begraafplaats moet niet worden
geisoleerd, vindt de VNG. (foto wim Dijkman)
