Het kleine geluk bij 'Mijn Idool' j
In aanbidding voor een gedateerde ster
-ICerstbijlage 199<|g!aËZj.
'Echte fans
zijn nooit
echt kritisch
'Je krijgt hier soms echt bezeten mensen binnen'
ZATERDAG 22 DECEMBER
Gillende vrouwen die in de grach
ten springen bij het bezoek van The
Beatles, mannen en vrouwen die
een frisse duik nemen om de kam
pioenen van Oranje te begroeten
bij terugkomst van het Europees
kampioenschap voetbal in Duits
land. Mensen doen vaak hun uiter
ste best om in de buurt te komen
van hun idool. Sommigen lukt het
om hun grote voorbeeld aan te ra
ken. De heel gelukkigen kunnen
ook nog even een woordje wisselen
voordat ze met rode konen de af
tocht blazen. Bij Veronica op radio
twee is dergelijk klein menselijk ge
luk iedere woensdagmiddag te be
luisteren in het programma Neder
land Muziekland. Presentator Chiel
van Praag geeft fans in het item
'Mijn Idool' de gelegenheid vragen
te stellen aan bekende Nederlan
ders. Gevolg: ritselende papiertjes,
gestotter en plichtmatige antwoor
den. "Spannende radio", meent
Van Praag.
door Roy Klopper
Chiel van Praag in de studio tij
dens de uitzending van Mijn Idool
Gemompelgestotter, onhandige ti
ming en geritsel met papiertjes. Dat
levert spannende radio op".
Als deze verslaggever fan was geweest
van Chiel van Praag, was daaraan nu ze
ker een abrupt einde gekomen. Ruim op
tijd vertrokken voor de afspraak met de
Veronica-discjockey meldt hij zich tien
minuten te vroeg bij de receptie van het
moderne Veronica-gebouw aan het Hil-
versumse Laapersveld. Geen Van Praag
te bekennen.
De receptioniste weet te melden dat de
uizending van Nederland Muziekland
met het item 'Mijn Idool' onverwachts
niet vanuit de Hilversumse studio word
gedaan. Plaats van handeling is nu eer
discotheek in Puttershoek, ergens tus
sen Dordrecht en Breda.
De gealarmeerde persdienst van d
omroep ("Oh, wat erg, helemaal vergeter
om dat even door te bellen") legt contac4
met Van Praag die zich in een file be
vindt voor de Heidenoord-tunnel. Op
nieuw vallen verslaggever en fotograai
welgemeende excuses ten deel, verge
zeld van de uitnodiging ook naar de dis
co te komen.
Een uur later is net de beginriedel van
het programma Nederland Muziekland
verstomd, als de discotheek in zicht
komt. Binnen is het een drukte van be
lang. 'Brede' figuren leggen kabels en
hangen naast de glitterbollen en andere
disco-attributen nog meer lampen op. De
volgende avond wordt vanuit de disco
theek live de televisie-variant uitgezon
den van het programma met hits van Ne
derlandse makelij.
Een trapje op, richting alcoholvrije
kantine. In een donker hoekje zit achter
een armoedig tafeltje Chiel van Praag.
Spijkerbroek, slobbertui, gympen. Niks
geen schreeuwerige, flitsende discjoc-
key. "Ah, fijn dat je het hebt gered.
Beetje voorzichtig gereden? Nou ja, de
bonnen kun je zeker declareren. Trou
wens, de fans en hun idool zijn er al. Ik
kom zo bij je".
In de andere hoek van de kantine
doemt de rijzige gestalte van top-ama-
teurbokser Arnold Vanderlijde op. Bij
hem twee jonge knapen, die zich voor
stellen als Jan Joost van Gangeren en Al
to Sierksma, beiden uit Hilversum.
Giechelend
Daar tekent zich de volgende tegenvaller
af. De hoop was vooraf gevestigd op
giechelende meisjes, die met een bleek
vertrokken bekkie hun pop-idool zou
den vragen hoe het nou is om altijd te
worden achtervolgd door een horde fans.
Maar hier staan hier twee zelfverzekerde
knapen die niet de geringste tekenen
vertonen van nervositeit.
Ze zijn ook nog eens op een slinkse
manier aan hun radio-debuut gekomen.
"Ja, we hebben eigenlijk helemaal geen
kaartje opgestuurd. Mijn oom werkt bij
Veronica en die zei dat Vanderlijde aan
het programma wilde meewerken. Nou
zochten ze alleen nog een fan. Ik ben he
lemaal gek van alle sporten, en heb dus
toegehapt", aldus Jan Joost. Hij heeft
speciaal voor de uizending nog wat lite
ratuur doorgenomen over boksen. "Want
eigenlijk weet ik er niks van".
De bokser zelf is onwetend van het feit
dat de twee eigenlijk geen echte fans zijn.
"Dat hebben ze me niet verteld. Ik werd
gevraagd voor dit programma en het leek
me wel leuk. Daarbij is het goed voor de
publiciteit".
Vanderlijde is tegenwoordig druk met
veel zaken buiten zijn sport. Zo doet hij
de promotie voor sportkledingprodu-
cent Masita. Vanaf januari zal hij weke
lijks een nieuw kinderprogramma op de
VPRO-televisie presenteren, met als titel
'Fitless'.
Als het idool en zijn 'fans' met een kop
telefoon achter het tafeltje zitten, ont
staat een vlot gesprek tussen Jan Joost
en Vanderlijde. De producente van het
programma slaat zich enthousiast op de
knieën. "Dat loopt lekker, het komt heel
goed over", roept ze als de nieuwe cd van
weer een veelbelovend vaderlands ar
tiest het vraaggesprek onderbreekt.
Ook Van Praag is enthousiast. Na af
loop laat hij weten dat dit toch wel een
van de betere gesprekken was die hij in
acht jaar tijd heeft gehoord tussen fan en
idool. "Het is wel eens anders", weet de
presentator.
Het valt hem met name op dat de
meesten niet eens luisteren naar de ant
woorden van de geïnterviewde. Ze heb
ben tevoren een lijstje gemaakt en draai
en de vragen af. Een voorbeeld. "Komt er
iemand die Anita Méijer vraagt of ze de
komende tijd nog veel zal optreden. Ver
telt Meijer dat ze bezig is met een nieuwe
cd. Dat is nieuws, dan denk je dat de fan
daarop wel ingaat. Maar niks hoor, na
wat gezoek op het lijstje komt de volgen
de vraag: Anita, wat zijn je hobbies?".
Tevreden
Het item 'Mijn idool' draait sinds 1982.
Van Praag kwam op het idee omdat hij
zelf wel eens een paar vragen zou willen
stellen aan mensen die hij bewondert of
interessant vindt. "Ik dacht dat het leuk
zou zijn luisteraars de gelegenheid te ge
ven in mijn programma eens met hun
idool te praten".
De presentator is tevreden over het re
sultaat. "Je hoort mensen op de radio die
niet bekend zijn met het medium. Het re
sultaat is wat gemompel, gestotter,
slechte timing en geritsel met papiertjes.
Dat is leuk, het levert spannende radio
op".
Dat het programma al acht jaar in de
ether is, is naar de mening van de
discjockey nog geen reden aan het einde
te denken. Dat komt omdat de idolen ei
genlijk nooit op zijn. Er komen steeds
nieuwe sterren bij, dat is volgens Van
Praag ook duidelijk te zien aan de aan
vragen van de fans, er worden steeds an
dere namen genoemd.
Als bij één programma duidelijk wordt
dat roem vergankelijk is, moet dat wel bij
'Mijn Idool' zijn. Het ene jaar regent het
aanvragen voor Hein Vergeer. Als die
volgend seizoen minder goed schaatst,
kraait er geen haan meer naar hem en wil
iedereen ineens Leo Visser ondervragen.
Selectie
Wekelijks komen zo'n 25 briefkaarten
binnen van mensen die graag eens hun
idool willen ondervragen. De brieven
worden geselecteerd op originaliteit. De
kandidaten moeten van tevoren hun vra
gen indienen. De gewone huis-, tuin- en
keukenvragen als 'Hoe oud ben je nu' en
'Wat was ook al weer je eerste hit' vallen
af.
Originele vragen op papier bieden ove
rigens geenszins de garantie dat ze ook
opgesteld zijn door een spontane kandi
daat. Van Praag: "Op basis van de vragen
verwacht je mensen die een bepaalde
flair aan de dag leggen. Maar dan zie je ze
hier binnen stappen en dan komt er geen
woord uit. Heel jammer".
De nervositeit speelt hierbij ook een
grote rol. Sommigen klappen dicht op
het moment dat ze hun idool zien. Vero- i
nica doet er veel aan de kandidaten j
enigszins op hun gemak "te stellen. Ze
worden uitgenodigd geruimte tijd voor
de uitzending in de studio aanwezig te
zijn, krijgen een drankje aangeboden en
vervolgens een rondleiding. Op die wijze
maken ze kennis met de radio-studio's,
een omgeving waarmee de gemiddelde
Nederlander nooit echt heeft kennisge
maakt.
Van Praag noemt het een groot voor
deel dat Veronica tegenwoordig uitzendt
vanuit het eigen gebouw. Voorheen ge
beurde dit vanuit de NOS-studio's, waar
alles er zeer formeel aan toegaat. "Je I
moetje eerst melden bij een receptie, een
pasje ophalen, langs bewakingsperso
neel, weer een ander pasje halen en dan
ook nog eens een keer door die ellenlan-
ge gangen in dat grote gebouw. Dat I
werkte de bezoekers op de zenuwen".
Van Praag heeft gemerkt dat het kleinere
Veronica-onderkomen en de gemoedelij
ke sfeer de kandidaten bij voorbaat al
wat meer op hun gemak stellen.
De grootste problemen heeft Van
Praag overigens niet gehad met een in-
terviewer, maar juist met een idool. "Ik
wil niet vertellen wie het was, maar een
paar jaar geleden was hier een heel be
kende Nederlandse toneelspeler die to
taal in elkaar klapte op het moment dat
de microfoon openging. Heel vreemd ei
genlijk voor iemand die dagelijks op de j
planken staat voor een volle zaal. Wat we
ook deden, er kwam gewoon geen ant
woord. Een vreselijke toestand was dat,
om de situatie nog een beetje te redden
zet je dan maar een plaatje op".
Eigenbelang
De presentator is tevreden over de mede-
werking van de bekende Nederlanders. I
De meesten komen graag naar de studio
als dat wordt gevraagd. Van Praag reali
seert zich dat velen dit doen uit eigenbe
lang. Voor idolen immers is het commer
cieel aantrekkelijk zoveel mogelijk in de
belangstelling te staan. Volgens Van
Praag worden de rollen nooit omge- I
draaid. "We krijgen wel eens aanbiedin
gen van mensen die zeggen dat ze een
nieuwe plaat hebben uitgebracht en dat
ze graag in het programma willen. Maar
daaraan doen wij dus niet mee. Ik moet
een leuk programma maken en heb niets
te maken met de belangen van arties
ten".
Overigens komen niet alleen maar
pop-artiesten opdraven in de Hilversum
se studio. Van Praag heeft een heel leger
van de meest uiteenlopende bekende
Nederlanders aan zich zien voorbij trek
ken. Hoogtepunt noemt hij het bezoek
van de WD-politicus Hans Wiegel, mo
menteel commissaris van de koningin in
Friesland. "Dat zijn van die mensen van
wie je nooit verwacht dat ze komen. Maar
het werd een uiterst leuk en interessant
gesprek".
Van Praag herinnert zich dat de inter
viewer de politicus bewonderde, maar
niet echt dweepte met de man. "Hij hield
een beetje afstand. Dat is een groot ver
schil met veel echte fans. Die slikken al
les voor zoete koek en zijn nimmer kri
tisch. Met een wat afstandelijker hou
ding ontwikkelt zich een beter gesprek
dan met lieden die hun idool met grote
ogen aanstaren en door emoties over
mand geen woord meer uitbrengen. Ja,
je krijgt hier soms echt bezeten mensen
binnen hoor, een beetje eng".
Al ruim veertig jaar hoor je vrijwel
niets van en over Deanna Dur-
bin. Ze was de filmster/zange
res, op wie de halve wereld in de
jaren 1936 tot 1946 verzot was.
Haar carrière brak tamelijk
abrupt af in 1949, juist toen ze
gerijpt was tot een prachtige jon
ge vrouw en stem en acteerta
lent in volle bloei stonden. In de
eerste naoorlogse jaren wilden
haar films niet meer vlotten. De
ware oorzaak bleef een van de
(vele) mysteries van Hollywood.
door Ruud Paauw
Nog voor haar laatste film in 1949 werd
uitgebracht, kondigde Deanna Durbin
haar afscheid aan. Ze was toen pas 27
jaar. Tegen Eddie Cantor, die haar veer
tien jaar eerder met zijn radioprogram
ma op het pad naar succes had getild,
zei ze verbitterd dat ze nooit, maar dan
ook nooit meer iets met film en show
business te maken wilde hebben. Ze
voelde zich door Hollywood gemanipu
leerd. In haar films had ze, zo liet ze we
ten, zelden of nooit iets van haar eigen
persoonlijkheid kunnen leggen. Ze zou
nu haar eigen leven gaan leiden, ver
weg van glamour en glitter.
De meesten in dat wereldje komen
na verloop van tijd wel op zo'n uit
spraak terug. Deanna Durbin hield
woord. Haar werd in de jaren vijftig een
fortuin geboden om naast Mario Lanza
in 'The Student Prince' te spelen. Ze zei
meteen bot nee. Ook andere pogingen
om haar weer voor hef voetlicht te ha
len, boorde ze krachtig de grond in. De
anna Durbin, met dat prachtige kastan
je-bruine haar en die flonkerende ogen,
mocht dan op het filmdoek zo vaak het
frisse, jolige, gouden hartje neerzetten,
in werkelijkheid was ze intelligent en
uitgerust met een eigen wil.
Edna Mae Durbin werd op 4 december
1921 geboren in Winnipeg. (Wie haar de
naam Deanna bezorgde is mij niet be
kend). Haar ouders ontdekten al heel
vroeg haar prachtige stem en stuurden
haar naar zangles. Als 13-jarige mocht
ze een keer zingen in het radioprogram
ma van Eddie Cantor en het succes was
zo groot dat ze er wekelijks in mocht
optreden. De filmmaatschappij MGM
bood haar een contract aan en samen
met Judy Garland kreeg ze een rol in
een kleine musical. MGM ging verder
met Garland, Durbins contract liet men
aflopen. Daarvan maakte een gewiek
ste producer van Universal, Joe Paster
nak, gebruik. Hij zag de diamant, hoe
ongeslepen ook, fonkelen. Met hem, en
voor een belangrijk deel dank zij hem,
beleefde Deanna Durbin fantastische
jaren.
Pasternak bezat een meesterhand
om de stukken uit te kiezen waarin ze
kon schitteren. Het waren lichte, voor
die tijd althans, bepaald niet al te zoete
comedies met het nodige zangwerk
voor haar gouden keeltje. De eerste
'Three Smart Girls', een verhaal van
drie tieners die hun uit elkaar geraakte
ouders weer bijeen brengen, was direct
een schot in de roos. Het liep storm.
Amerika viel voor Durbins delicate
mengeling van pit en charme. Ze kwam
over als een speelse, opbeurende lente-
bries midden in de grauwe crisistijd.
Universal redde zich door de opbrengst
van de film van een dreigend bankroet.
En op haar vijftiende was Deanna
meteen een ster van de eerste orde.
Een stroom films volgde waarin ze
dingen slagvaardig regelde én prachtig
zong. In 'Mad about Music' werd ze
door haar drukke filmmoeder op een
meisjesinternaat achtergelaten, maar
ze sloeg zich er schitterend doorheen.
In 'Three Smart Girls Grow Up' speel
de ze weer voor koppelaarster, nu ten
behoeve van haar zussen. Ze was eigen
lijk steeds een soort padvindster, met
charme en humor op weg naar weer een
goede daad. Ze ontving in 1938 een spe
ciale Oscar omdat ze meer dan wie ook
"de spirit en de personificatie van de
Deanna Durbin.
jeugd" op het filmdoek was. In 1939
kreeg ze in 'First Love' haar eerste film-
zoen van Robert Stack. Geen enkele
krant in Amerika verzuimde dat op de
voorpagina te melden.
Maar eerder, in 1937, had ze de film
gemaakt die het bekendst is gebleven
en die het mij tenslotte zou aandoen:
"Honderd man en een meisje". Daarin
speelt ze de rol van een kordaat typetje
dat de beroemde dirigent Leopold
Stokowsky (hij speelde zichzelf in de
film) lastig valt om hem te bewegen
haar werkloze vader, een muzikant, en
zijn vrienden weer aan een baan te hel
pen. Die film was een kassucces van je
welste.
Zelf zag ik 'Honderd man en een
meisje' pas veel later. Door de oorlogs
jaren ijlden haar films in Europa nogal
na. Ik was eigenlijk op weg naar een
cowboyfilm, maar liep de verkeerde
bioscoop binnen. Veertien was ik toen
ik haar voor het eerst zag. Ze maakte
grote indruk op me. Voor het eerst een
meisje dat ik geen sekreet vond. Mijn
neusvleugels trilden van beroering.
Terug naar Deanna Durbins carrière.
In de oorlogsjaren stapte haar produ
cer, Pasternak, over van Universal naar
MGM en dat betekende het keerpunt.
Niet langer had hij de hand in de scena
rio's die geschikt voor haar waren. De
films van Durbin gingen rammelen. Ze
stond ook op een tweesprong. Ze was
niet langer een bakvis en ze kon óok
niet eeuwig, zoals ze later met grimmi
ge humor opmerkte, de rol spelen van
"Little miss Fixit, die plotseling in zin
gen uitbarst". Op aandringen van ande
ren bleef ze daar toch nog een tijdje
mee doorgaan, omdat dat genre films
licht en opgewektheid verspreidde in
die naargeestige oorlogsjaren.
Daarna zocht ze het in wat zwaardere
rollen (ze was bepaald dramatisch in
'Christmas Holiday') en hoewel ze ze
ker behoorlijk acteerde, taande de be
langstelling. Dat was blijkbaar niet de
Durbin die men wilde. Maar een terug
keer later naar de lichte comedie lukte
ook niet goed meer. Ter verklaring zei
men dat de (muzikale) smaak van het
publiek zich inmiddels had gewijzigd
en dat de tijd voor onberispelijke meis
jes voorbij was. Ze wachtte niet op een
opleving die ze met haar talent zeker
wel had kunnen bewerkstelligen. In
1949 zette ze een punt achter haar film
carrière. Zo brandend ambitieus was ze
dus kennelijk ook niet.
Jammer
Deanna Durbin trok naar Europa en
vond daar eindelijk rust en geluk in een
huwelijk met een voor het publiek on
bekende Fransman ze had tussen de
bedrijven door al twee echtgenoten ter
zijde geschoven. In de publiciteit
kwam ze alleen nog maar met ferme
verklaringen dat ze er niet over pieker
de om weer in de schijnwerpers plaats
te nemen. Zingen deed ze nog wel, (en
volgens intimi buitengewoon goed),
maar alleen in familiekring. Jammer,
jammer.
We moeten het verder met haar oude
platen doen.
Een paar jaar geleden zag ik op de tv
'Honderd man en een meisje' nog een
keertje. Ik was geen 14 meer en ik keek
nu naar een tamelijk vals sprookje. Het
zou zo niet meer kunnen.
De adem van de tijd had niet alles
weggeblazen. Bij Deanne Durbin bleek
na al die jaren nog steeds de neusvleu
gel-trilling te horen.
De verf van je jeugd bladdert niet.
