Ver Jsterend
Oud Kampen
begint met
vierdaagse
Kleinere bedrijven in de lift
Ontslagen Philips-mensen
nieuwe klanten Riagg
DAF schroeft
produktie nog
verder terug
Andiiessen wil meer
avondwinkels in steden
Auto op koolzaadolie
volgend jaar te koop
IMFeconomische hulp
aan Sovjetunie zinloos
CPB ziet werkloosheid stijgen
DINSDAG 18 DECEMBER 1990
KAMPEN (ANP) De sigarenfabriek Oud Kampen in
Kampen begint op verzoek van het personeel met ingang
van 1 januari begin 1991 met een vierdaagse werkweek. Vol
gens directeur K. van Susante gaat het om een proef van
een jaar, waarbij de werknemers 9 uur per dag werken.
Het experiment van de sigarenfa- toeneemt, dan gaat Oud Kampen in
briek is een nieuwe stap in de dis- de toekomst door met een vierdaag-
cussie over de verkorting van de se werkweek, zei Van Susante giste-
werktijd. Veschillende vakbonden ren. Op dit ogenblik wordt door het
hebben voor de komende cao-on- 65-koppige produktiepersoneel 4,5
derhandelingen de vierdaagse dag van 9 uur gewerkt. Van Susante
werkweek hoog op de agenda gezet, verwacht niet dat door de verkorte
streven zelfs naar een verlenging der weten tegen een nog kortere
van de bedrijfstijd de tijd dat het werkweek (bijvoorbeeld vierdagen
EINDHOVEN Een sombere
verwachting, stoïcijns uitgespro
ken door directeur H. Wijenburg
van de Riagg in Eindhoven, in de
donkere dagen voor Kerstmis. "Als
gevolg van het massa-ontslag bij
Philips rekenen we op tientallen
nieuwe patiënten de komende tijd".
Het Maatschappelijk Werk Eindho
ven, met ongeveer zestig maat
schappelijk werkers in dienst, ver
wacht honderden nieuwe cliënten
de komende weken.
Het Maatschappelijk Werk heeft
ongeveer 2000 cliënten onder be
handeling. Het afgelopen jaar kreeg
de instelling 3500 nieuwe aanmel
dingen. "We zijn met Philips aan het
praten over een plan gericht op
mensen die baanloos dreigen te
worden. Hoe ze daar straks mee
kunnen omgaan. Dat plan moet nog
wel worden uitgewerkt", zegt staf
functionaris Van den Bichelaar.
De Riagg, regio Eindhoven en de
Kempen, had in het kader van het
project Arbeidsongeschiktheid al
veelvuldig contact met Philips.
Maar de contacten zullen met het
oog op het massa-ontslag (het con
cern verwacht drieduizend ontsla
gen in de regio Eindhoven) nauwer
worden aangehaald.
"Dat zal ook nodig zijn. Je hoort
links en rechts hoe gezinnen in deze
dagen onder spanning leven. Maar
wat precies de gevolgen zijn en hoe
veel mensen uiteindelijk via de Be
drijfsgezondheidsdienst van Phi
lips of de huisarts naar ons toeko
men, blijft koffiedik kijken", zegt
van den Bichelaar.
Extra maatregelen om de ver
wachte toeloop op te vangen, zijn
niet nodig, zegt Wijenburg. "De
Riagg is er klaar voor. Iedereen die
aanklopt om hulp, wordt gehol
pen". "Het aanbod steeg in Eindho
ven en omstreken, waar ongeveer
465.000 mensen wonen, het afgelo
pen jaar met vijf procent. Naast
mensen in geestelijke nood, helpen
we ook tal van andere probleem
groepen".
De Riagg gaat straks tientallen
ontslagen en in geestelijke proble
men geraakte Philips-mensen bege
leiden. "De meeste werknemers
zullen wel een grote binding met
hun bedrijf hebben gehad. Daar
staan de Philips-medewerkers be
kend om. Dat is de enige overeen
komst. Je kan al die ontslagen men
sen nooit over één kam scheren".
Het gewestelijk arbeidsbureau in
Eindhoven heeft vooralsnog geen
speciale maatregelen getroffen om
de verwachte 'ontslaggolf op te
vangen. Ook zal de ontslagen Phi-
lips-groep, voor zover bekend, niet
meer of minder aandacht krijgen
dan andere werklozen bij het zoe
ken naar een nieuwe baan. De soci
ale dienst van Eindhoven wacht de
gebeurtenissen af.
"We weten niet met welke afvloei
ingsregelingen Philips komt. En
daarnaast zullen allerlei zaken van
ontslagen werkhemers eerst via be
drijfsverenigingen worden afge
handeld. We zijn minimaal een jaar
verder als we met de ontslagen
werknemers te maken krijgen", al
dus een woordvoerder.
Philips verwacht dat circa tien
duizend werknemers in Nederland
overbodig zullen worden. De mam
moet-onderneming heeft zich ver
plicht om buiten het concern om
vervangend werk te vinden voor
werknemers die door de reorganisa
ties hun baan verliezen. Voor onge:
veer 4500 oudere Philips-mensen is
een vertrekregeling gemaakt. Meer
dan de helft van de honderd reorga
nisatieplannen, die in ons land moe
ten worden uitgevoerd, zijn al open
baar gemaakt.
EINDHOVEN (ANP) - DAF in
Eindhoven schroeft de produktie
begin volgend jaar nog verder te
rug. In februari wordt de produktie
nog eens vier dagen stilgelegd.
Eerder al werd bekend dat DAF
de produktie in januari acht dagen
stillegt. Dat is een rechtstreeks ge
volg van de teruglopende verkopen
in een aantal Westeuropese mark
ten. In januari moeten de werkne
mers van DAF drie vrije dagen inle
veren. Voor de resterende vijf da
gen is werktijdverkorting aange
vraagd. Ten gevolge van de produk-
tiestop worden een kleine
vrachtauto's minder gemaakt.
van acht uur) te zijn, omdat de be
drijven dat financieel niet kunnen
bedrijf open is,
Het personeel van de vrachtwa
genfabriek Scania Nederland in dragen,
Zwolle werkt al in vier dagen van
negen uur. De werknemers doen Hij zei verder dat zowel de vak
dat echter in ploegendienst, zodat bonden als de arbeidsinspectie po-
de fabriek wel de hele week'open Sitief gereageerd hebben op het
blijft. Bij de sigarenfabriek Oud voorstel van het personeel om in
Kampen wordt de produktie van si
garen op vrijdag helemaal stilge
legd.
1991 geen vijf dagen maar vier da
gen van negen uur te werken. Het
personeel van de buitendienst en
Als blijkt dat de produktie niet het kantoor van de sigarenfabriek
lijdt onder de vierdaagse werk- in Kampen zal in de toekomst per
week, en dat het ziekteverzuim niet week ook korter gaan werken.
DEN HAAG (GPD) - Minister An-
driessen (economische zaken) wil
gemeenten met minder dan 20.000
inwoners een avondwinkel toe
staan. In grotere gemeenten mogen
wat hem betreft meer avondwin
kels komen: één per 20.000 inwo
ners. Het voornemen betekent een
verdere verruiming van de winkel
sluitingstijden.
Het assortiment in de winkels
moet beperkt blijven tot etens- en
drinkwaren. Alcohol mag niet wor
den verkocht. Minister Andriessen
wil de avondwinkels door een wijzi
ging van de Winkelsluitingswet mo
gelijk maken en heeft daarvoor
wetsvoorstel ingediend. Het bete
kent een uitbreiding ten opzichte
van zijn eerdere voornemens over
verruiming van de winkeltijden, die
hij in maart van dit jaar aan de Ka
mer bekend maakte.
Eerder dit jaar stelde Andriessen
al voor het sluitingstijdstip voor
winkels van maandag tot en met
vrijdag te verschuiven van 18.00
naar 18.30 uur, op zaterdag van 17.00
naar 18.00 uur. Het totale aantal
uren waarop een winkel per week
open mag zijn, neemt toe van 52
naar 55.
- Het voorstel van Andriessen staat
op gespannen voet met het compro
mis dat hierover is gesloten met de
betrokken organisaties. Dit stelt het
NCOV dat de belangen van onder
meer 30.000 winkeliers behartigt.
Het compromis kwam tot stand na
acties van winkelpersoneel. De mi
nister laat aan gemeenten te veel be
leidsvrijheid toe, vindt het NCOV.
Van onze correspondent bouwd in een ouder type van de Au
Cppc KpWpp di 100. zal od de Auto-RAI in Am
DEN HAAG (GPD) Binnen en
kele maanden is het mogelijk om in
Nederland een auto te kopen, die
rijdt op plantaardige- en dierlijke
vetten. Volgend voorjaar komt de
Duitse autofabriek Audi met een
dergelijke auto, die minder schade
lijk is voor het milieu dan auto's die
op benzine rijden. De importeur
van Audi bevestigt het bestaan van
de auto, maar zegt dat nog veel pro
blemen moeten overwonnen voor
de auto op de markt komt.
Bij de Moskouse autofabriek Mo-
scowits is in opdracht van Auto
Union-Volkswagen een motor ont
wikkeld die kan lopen op koolzaad
olie, palmolie en op dierlijke vetten,
zoals afgewerkte olie waarin frites
zijn gebakken. Op dit moment
wordt de motor getest bij het onder
zoeksinstituut TNO. Daar zou zijn
geconstateerd dat de uitstoot van
kooldioxyde (C02) slechts de helft
bedraagt van die van een benzine
motor. Alleen de roetuitstoot zou
een procent hoger liggen. Een
proefmodel heeft al geruime tijd op
het terreinVan de autofabriek rond
gereden op koolzaadolie.
Inmiddels is het Ierse bedrijf
Scargill bereid gevonden voor
slechts 70 cent de liter palmolie
voor deze nieuwe motoren op de
Nederlandse markt te brengen en
daarvoor een netwerk van pompen
op te zetten. De motor die is inge
bouwd in een ouder type van de Au
di 100, zal op de Auto-RAI in Am
sterdam het komende voorjaar te
zien zijn. De aankoopprijs van een
dergelijke auto zal rond de 25.000
gulden bedragen.
Wel wordt gezegd dat voordat de
auto op de markt komt nog veel pro
blemen overwonnen moeten wor
den. Zo zal de te gebruiken olie, het
zij plantaardig of dierlijk, eerst ge
zuiverd moeten worden. Ook moet
worden gezocht naar een anti-stol
lingsmiddel om te vo'orkomen dat
de brandstof bij koude temperatu
ren stolt. Audi vreest ook dat als de
gevestigde oliemaatschappijen
geen directe belangen hebben in de
produktie en afzet van plantaardi
ge- en dierlijke vetten, het erg moei
lijk zal worden een netwerk voor de
verkoop van andere motorbrand
stof dan benzine, diesel en LPG op
te zetten.
HDTV - Het communicatiebedrijf
AT&T en de fabrikant van televisie
toestellen Zenith gaan gezamenlijk
werken aan de ontwikkeling en pro
duktie van High Definition Televi
sion (HDTV), zo hebben de twee
Amerikaanse bedrijven bekendge
maakt. Het duo denkt dat hun sys
teem de standaard kan worden in de
Verenigde Staten. HDTV is televi
sie met sterk verbeterde beeldkwa
liteit en geluid dat vergelijkbaar
met dat van een compact disc. In
Europa zijn Philips en Thomson uit
Frankrijk bezig hun eigen versie.
Economie kort
Nadir voor rechter
Topman Asil Nadir van het Britse
conglomeraat Polly Peek' (onder
meer fruit en elektronica) ver
scheen gisteren voor de rechtbank
in Londen om gehoord te worden
over de verdenkingen van fraude,
valsheid in geschrifte en ongeoor
loofde aandelenhandel. Polly Peck
begon op zijn grondvesten te schud
den nadat oprichter Nadir in augus
tus van dit jaar aankondigde een
bod te zullen doen op alle uitstaan
de aandelen.
Recessie
De Amerikaanse minister van fi
nanciën Nicholas Brady ligt er niet
erg wakker van als zou blijken dat
de Amerikaanse economie zich in
een recessie zou bevinden. In een
televisieuitzending dit weekeinde
zei Brady dat het niet het einde van
de wereld betekent als de VS nu een
recessie kent. "No big deal", zo om
lijstte hij die situatie. Brady zei dat
een eventuele recessie van korte
duur zal zijn minder dan een jaar
voordat de VS daar weer over
heen komt.
Terugbetalen
De winkelketen Wastora uit Zaan
stad mag doorgaan met haar actie
om de klant over tien jaar het volle
dige aankoopbedrag terug te beta
len. De president van de Haarlemse
rechtbank heeft dat gisteren be
paald in het kort geding dat door
concurrent Megapool tegen Wasto
ra was aangespannen. Megapool,
evenals Wastora een winkelbedrijf
in electronische apparatuur, was
naar de rechter gestapt omdat ze
meende dat Wastora op onrechtma
tige wijze profiteert van het landelij
ke succes van haar eigen terugbe-
taalactie.
Handelsoorlog
In een poging een handelsoorlog
met de Verenigde Staten te voorko
men heeft de Europese Commissie
gisteren voorgesteld voor de duur
van een jaar de compensatie aan de
VS voor invoerbeperkingen op
Amerikaans graan in twee lidstaten,
te verlengen. De regering van de VS
had gedreigd invoerbelastingen te
heffen op EG-produkten wanneer
de EG uitvoering zou geven aan het
voornemen de compensatie aan de
VS te laten vervallen.
Duitse tol
De partijen van de Duitse coalitie
(CDU/CSU en FDP) hebben maan
dag overeenstemming bereikt om
in de loop van het volgend jaar een
heffing voor het gebruik van de
Duitse wegen in te stellen. Dat is
vanuit regeringsbronnen in Bonn
vernomen.Volgens het akkoord dat
de coalitiepartijen hebben bereikt
zal de heffing voor personenwagens
maximaal 100 D-Mark, voor auto
bussen maxitnaal 1000 D-mark en
voor vrachtwagens maximaal 2000
D-Mark bedragen.
Prognose planbureau bijgesteld
0:
4
WASHINGTON (AP) Het Internationale Monetair Fonds en de Wereld
bank vinden economische hulp aan de Sovjetunie een verspilling. Uit een
uitgebreide studie over de Sovjet-economie blijkt dat het economische
systeem van het land in duigen ligt, zo verklaarden zegslieden gisteren.
"Het doet er niet toe hoeveel hulp gegeven wordt, het Sovjetsysteem kan
het niet opnemen. De pijp is zo poreus dat heel weinig echt op de bestemde
plaats aankomt", zo verklaarde Ilya Prizel van de Johns Hopkins universi
teit.
De studie van het IMF, de Wereldbank en twee Europese onderzoeksin
stanties komt na overleg tussen Westerse leiders, die dit weekeinde beslo
ten nog eens een miljard dollar noodhulp aan de Sovjetunie te geven. In de
komende twee jaar komt nog een veelvoud van dat bedrag beschikbaar Wxm
voor technische hulp. De benzineprijs vliegt in Peru met
De opstellers van het rapport bevelen aan uitgebreide technische bij- 70 procent omhoog. Reden voor veel
stand aan de Sovjetunie te verlenen om fundamentele economische her- inwoners van de hoofdstad Lima
vormingen door te voeren, zo hebben zegslieden verklaard die bekend zijn om benzine te hamsteren.
met het rapport. (foto epa>
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) De werkloos
heid zal volgend jaar niet afnemen,
maar stijgen door hoge olieprijzen
en een lagere waarde van de dollar.
Het Centraal Planbureau (CPB), de
rekenmeesters van het kabinet, zegt
dit in de 'Halfjaarlijkse tussenrap
portage over de Nederlandse econo
mie' die gisteren in verschenen. Het
planbureau hield tot nu toe reke
ning met een groei van het aantal
banen volgend jaar van 75.000.
Door de gestegen energieprijzen
en de goedkopere dollar (dus duur
dere gulden) worden de exportmo
gelijkheden beperkt, terwijl de
winstmarges teruglopen. Tegelijk
stijgen de loonkosten. Met een ver
slechterende winstpositie zal ook
ook de neiging tot investeren dalen,
waardoor de groei van het aantal ba
nen wordt vertraagd. Aanvakelijk
voorzag het planbureau bij een toe
name van het aantal banen met
60.000, een daling van de werkloos
heid met 15.000 mensen. De groei
van het aantal banen wordt nu op
minder dan 60.000 geschat.
Volgens het CPB zal de economi
sche groei komend jaar niet op de
verwachte 2,75 procent uitkomen,
maar lager. Dit jaar wordt de voor
spelde groei van 4 procent nog wel
gehaald. Het aantal banen neemt
zoals voorzien met 120.000 toe, de
werkloosheid daalt met 50.000. De
inflatie komt dit jaar wel iets hoger
uit: geen 2,25 maar 2,5 procent. De
investeringen en de produktiegroei
in de bedrijven verlopen echter vol
gens de verwachtingen.
De voorspellingen van het CPB
voor volgend jaar vormen een nieu
we tegenvaller voor het kabinet.
Met een stagnatie bij de bestrijding
van de werkloosheid wordt de ver
houding tussen werkenden en niet-
werkenden, van belang voor hand
having van de koppeling, slechter.
Bovendien betekent het een nieuwe
tegenvaller in de sociale zekerheid,
waar de laatste jaren steeds bespa
ringen optraden bij de uitkeringen
wegens werkloosheid.
BERBERS Handgeknoopte Marokkaanse Agadir berbers van zuiver scheerwol met wolmerk.
Ca. 5,2 kg p/mz Zonder franje. In naturel en roomwit Voor de verbijsterende prijzen:
Ca. 290 x 390 cm. VAN 2999.- VDDR 2250.- Ca 240 x 340 cm. VAN 2199.- VOOR 1650.-
Ca. 235 x 235 cm en 190 x 290 cm. VAN 1499.- VOOR 1150.- Ca. 215 x 215 cm en 190 en 240 cm.
VAN 1249 - VOOR 950.- Ca. 160 x 230 cm VAN 999 - VOOR 750.- Op bestelling MVTTTM
ook in speciale materr en met franje leverbaar. VAN 300.- VOOR 2^5- per rri' UhXCUS
U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf^
Deze aanbieding geldt t/m 31 december of zolang de voorraad strekt Dit is niet in de Biienkorf Utrecht verkrijgbaar
vervolg van pagina 1
DEN HAAG (GPD/ANP) - De klei
nere bedrijven zijn voor 1991 opti
mistischer dan ze vorig jaar waren
voor 1990. Bij de grote bedrijven ligt
dat anders, want daar verwachten
mindre bedrijven een omzetstij
ging. Meer bedrijven rekenen op
een daling van de omzet. De ver
wachtingen omtrent de export zijn
zowel bij grote als kleine bedrijven
minder. Iets meer kleinere bedrij
ven verwachten winst, tegen even
veel grote. Dat blijkt uit de vanoch
tend gepubliceerde Erbo-enquête.
Met de medewerking van 63.500
bedrijven is de jaarlijkse Erbo-en-
quête uitgegroeid tot een betrouw
bare graadmeter van de ontwikke
lingen in het Nederlandse bedrijfs
leven. De bedrijven berichten daar
bij over ontwikkelingen in omzet,
export, werkgelegenheid, investe
ringen, rendement en vooruitzich
ten voor het komende jaar. In de ko
mende dagen zullen de regionale
Kamers' van Koophandel ook de
specifieke ontwikkelingen van de
eigen regio publiceren.
Het aantal winstgevende bedrij
ven bereikt dit jaar een hoogtepunt:
91,4 procent van alle bedrijven
maakt winst. De stijging komt voor
rekening van de kleinere. Bij de gro
te bedrijven wordt de onafgebroken
groei van het aandeel winstgevende
bedrijven sedert 1982 echter door
broken. In 1989 maakte nog 92 pro
cent van de grote bedrijven winst,
tegen 90 procent dit jaar.
Anders dan vorig jaar stijgt het
aandeel winstgevende bedrijven
niet overal. In de agrarische sector
en de industrie is*sprake van een te
ruglopend aandeel.
Ook de "kwaliteit" van de winst
van de grote bedrijven neemt af. Va
ker dan vorig jaar worden dalende
winsten gemeld. Driekwart van de
bedrijven beoordeelt het rende
ment over dit jaar als voldoende, te
gen 73,8 vorig jaar. De stijging komt
ook hier weer voor rekening van de
kleinere bedrijven. Net als bij de
winsten was men in het grotere be
drijf minder tevreden over het ren
dement (71 procent tegen 73 pro
cent vorig jaar).
Het optimisme is niet heel groot
meer bij de Nederlandse bedrijven.
Met name grote industriële bedrij
ven in enkele specifieke sectoren
kampen met afzetproblemen. Der
gelijke afzetproblemen, met name
in de industriële sectoren van delf
stoffenwinning, aardolie, chemi
sche- en rubberindustrie, zijn voor
al te wijten aan stagnerende export
markten. Voor het eerst sinds jaren
geldt overigens over de hele linie
een achterblijven van de export-
groei ten opzichte van de afzetgroei
in het binnenland.
Andere industriële sectoren, als
de elektrotechnische- en de papier
en kartonindustrie, tonen wel een
NCWminder
werkgelegenheid
bij hogere lasten
DEN HAAG (ANP) - De beschei
den werkgelegenheid die voor vol
gend jaar te verwachten is, komt in
gevaar als het kabinet besluit tot
lastenverzwaring. Die conclusie
verbindt de werkgeversorganisatie
NCW aan een enquête onder 47 on
dernemingen.
Uit het onderzoek van de christe
lijke werkgevers komt naar voren
dat de grote Nederlandse onderne
mingen een stijging van de omzet
verwachten van 4,8 procent en een
groei van de investeringen van 8
procent.
groei van de omzet. De sterkste om
zetgroei doet zich echter voor in de
sector zakelijke dienstverlening,
zoals de adviesbureaus en de dien
sten voor onderhoud en beveili
ging. Echte stagnatie komt alleen
voor in de bouwnijverheid en de
toeleverende industrie, waar de om
zet zelfs iets terugliep (min 1,6 pro
cent).
De enige sector van waaruit een
sterkere groei wordt gemeld dan in
1989, is de detailhandel. Vooral de
detaillisten buiten de voedingsmid
delensector profiteren van de rela
tief sterke groei van de consumptie
ve bestedingen in Nederland. Dat is
een direct gevolg van de belasting
verlaging 'Oort'.
De exportgroei van de groothan
del ligt met 2,2 procent op het ge
middelde voor het totale Neder
landse bedrijfsleven. De diensten
sector als geheel kende wel een ster
kere uitbreiding van de buitenland
se dan van de binnenlandse mark
ten. Vooral de transporteurs profi
teren van de sterke toename van
grensoverschrijdende activiteiten.
De groep exporteurs blijft overi
gens zowel qua sectoren als qua
grootte ongeveer gelijk; alleen de
grote land- en tuinbouwbedrijven
zagen er een fors aantal collega's bij
komen.
De toename van het aantal ar
beidsplaatsen blijft in alle sectoren
positief en met 3,4 procent gemid
deld op hetzelfde hoge niveau als in
1989. Zoals al enkele jaren het geval
is, is de groei van het aantal volledi
ge banen bij kleine bedrijven ook in
1990 weer het sterkst. Zoals ontwik
kelingen in omzet en export al doen
vermoeden, trokken vooral de be
drijven in de zakelijke en overige
dienstverlening (respectievelijk
8,9 en 6,5 procent) meer mensen
aan. Ook de groei van het aantal ar
beidsplaatsen in de groothandel ligt
met 4 procent boven het Nederland
se gemiddelde.
