Leerlingwezen toch
ontzien in snoeiplan
Helft Nederlanders
voor ruil atv-ziekte
Moeizaam akkoord Ritzen en bedrijfsleven
Portugal en Griekenland
krijgen Nederlandse tanks
DEN HAAG (ANP) - Minister Ritzen (onderwijs) en de organisaties van werkgevers en
werknemers hebben gisteren een akkoord bereikt over een andere invulling van de bezui
nigingen op het beroepsonderwijs, althans voor 1991. Eerder aangekondigde bezuinigin
gen op vooral het leerlingwezen zijn verminderd. En in ieder geval volgend jaar zal aan het
bedrijfsleven geen bijdrage voor de financiering van het beroepsonderwijs worden ge
vraagd.
Ritzen heeft deze afspraken enke
le uren nadat het akkoord een feit
was, vastgelegd in een nota van wij
ziging op de onderwijsbegroting die
hij naar de Tweede Kamer heeft ge
stuurd. Een eerder aangekondigde
bezuiniging op het leerlingwezen
(jaarlijks 45 miljoen), is terugge
bracht tot 27,2 miljoen gulden in
1994. De bijdrage die Ritzen van het
bedrijfsleven wilde hebben om het
beroepsonderwijs te kunnen beta
len, (in 1991 65 miljoen, later 150
miljoen per jaar) is voor in ieder ge
val het komend jaar van tafel.
Ritzen dekt de vermindering van
de bezuinigingen op het leerlingwe
zen en de bedrijfstakgewijze over-
VOETBAL Robert Maaskant
voetbalt de rest van het seizoen voor
eerste divisieclub Emmen. De 21-ja-
rige verdediger speelde vorige jaar
gang bij Go Ahead Eagles en was
transfervrij. De afgelopen maanden
verbleef hij in de Verenigde Staten,
waar hij niet voor een universiteits-
ploeg mocht uitkomen vanwege
zijn verleden als semi-prof in Ne
derland.
MOTORSPORT John van den
Berk heeft besloten het nieuwe con
tract met het team Chesterfield/Ri-
naldi niet te ondertekenen. De mo
torcrosser, dit jaar derde in de we
reldtitelstrijd 250 cc-klasse, nam dit
besluit in Parma na een vier uur du
rend onderhoud met zijn Italiaanse
teammanager Michele Rinaldi.Van
den Berk zag zijn verlangen een Ne
derlandse tuner in zijn Suzuki mo
tor te brengen niet gehonoreerd.
leggen ondermeer door een verho
ging van de lesgelden in het voort
gezet algemeen volwassenen onder
wijs (vavo) en het kort middelbaar
beroepsonderwijs (kort-mbo) met
gemiddeld 77 gulden (opbrengst:
8,9 miljoen). Vavo-deelnemers beta
len nu 260 gulden. Leerlingen in het
kort-mbo betalen 350 gulden.
Een tussentijds voorstel om ook
de lesgelden in de eerste fase van
het leerlingwezen met 77 gulden (nu
350 gulden) te verhogen heeft de be
windsman onder druk van de soci
ale partners weer geschrapt. Wel
kondigt Ritzen een verhoging aan
van de lesgelden in de tweede fase
(nu 350 gulden) met 250 gulden (op
brengst 10 miljoen). Voor de jaren
1992 en de jaren daarna houdt hij
vooralsnog vast aan de tussentijds
voorgestelde en vooral door de
werkgevers bestreden verhoging
met het dubbele (500 gulden) van
dat bedrag.
Vormingswerk
Ritzen kondigt in de nota van wijzi
ging ook het verzachten van een
aantal andere eerder voorgestelde
bezuinigingen aan. De bezuiniging
op de landelijke organisaties voor
het vormingswerk (1,6 miljoen) is
geschrapt. De regeling tegemoetko
ming studiekosten voor mensen
van 21 jaar en ouder wordt voor
mavo, havo, vwo, de Open Universi
teit en de lerarenopleidingen in de
vakken met een tekort aan docen
ten (zoals economie, wiskunde en
natuurkunde) gehandhaafd. Voor
de overige catgeorieën komt er, an
ders dan eerst aangekondigd, toch
een overgangsregeling.
Om het terugdraaien van deze be
zuinigingen te kunnen betalen, gaat
onder meer de prijs per moduul (on-
derwijs-eenheid) bij de Open Uni
versiteit met 22 gulden (was 220 gul
den) omhoog.
Het heeft er tot het allerlaatste
moment om gespannen of Ritzen
een akkoord met de organisaties
van werkgevers en werknemers zou
bereiken. De sociale partners had
den vooral grote moeite met door de
bewindsman voorgestelde verho
ging van de lesgelden van het leer
lingwezen.
De werknemersorganisaties FNV
en CNV kwamen gisteravond direct I
met een persverklaring waarin zij
de plannen "niet onacceptabel"
noemden. Het CNV spreekt van een
"aanvaardbaar alternatief voor de
onbezonnen en onbehoorlijke be
zuinigingsplannen" die Ritzen eer
der aankondigde. Beide vakcentra
les wijzen er nadrukkelijk op dat zij
alleen hebben ingestemd met de
voorstellen zoals Ritzen die heeft
gedaan voor 1991.
Ritzen onderhandelde met de so
ciale partners onder druk van zijn
collega-minister en ook het parle
ment. De Tweede Kamer was zo on-
stemd over de manier waarop de be
windsman de sociale partners in
september zonder vooroverleg met
de bezuinigingen op het beroepson
derwijs confronteerde, dat zij hem
opnieuw naar de onderhandelings
tafel stuurde.
DONDERDAG 13 DECEMBER 1990
Brede steun voor sociaal stelsel
Goed nieuws voor wie het "eerst zien, dan geloverï'-prin-
cipe aanhangt. Zojuist is de nieuwe BMW 3-serie gearriveerd.
Dus als u even bij hem langsrijdt, kunt u met eigen
ogen zien waarom de nieuwe 3 zo'n lage luchtweerstand heeft,
hoe z'n zakelijke karakter in het echt overkomt.
En als u instapt vooreen proefrit, voelt u hoe eindeloos de
optimaal verstelbare fauteuils zitten en wat de op de Z1 geïn
spireerde achteras voor de nieuwe 3-serie doet. U ziet ook met
een uw BMW dealer, die behalve over de nieuwe 3-serie,
ook alles weet over zaken die daarbij komen kijken.
Zoals 'n eventuele financiering met het BMW Autoplan, de
belastingtechnische aspecten van het BMW-rijden en de service
en interessante tarieven die BMW Lease u biedt.
U zult ook zien dat de werkplaats goed geoutilleerd is voor
de nieuwe 3 en dat de monteurs de auto op hun duimpje kennen.
Terug naar de showroom. Daar staat de nieuwe BMW
3-serie voor u klaar. En hieronder staat ons telefoonnummer,
voor wie de nieuwe 3-seria ongezien wil bestellen.
BMW MAAKT RIJDEN GEWELDIG.
AUTOBEDRIJF VAN DER PLAS BV, AMBACHTSWEG 14, 2222 AL KATWIJK. TELEFOON 01718-26161.
AUTOBEDRIJF ROB GORRIS BV, HOGE RIJNDIJK 278, 2314 AL LEIDEN. TELEFOON 071-89 60 00.
DEN HAAG (GPD) - Het idee om
zieke werknemers vrije dagen in te
laten leveren krijgt onder de Neder
landse bevolking een uiterst ver
deeld onthaal. Er zijn precies even
veel (45 procent) voor- als tegen
standers van het plan, dat bedoeld
is om het enorme ziekteverzuim te
rug te dringen. Dat blijkt uit een
vandaag gepubliceerd opinie-on
derzoek. Het 'inruilen' van atv-da-
gen bij ziekte is een suggestie die
momenteel in politiek Den Haag
opgeld doet. Deze week steunde
CDA-fractievoorzitter Brinkman
het publiekelijk.
De meeste mensen zien volgens
de opiniepeiling veel meer in een
strengere controle op ziekmeldin
gen. Ook werkgevers geloven dat
beter toezicht en begeleiding van
zieke werknemers de meeste zoden
aan de dijk zetten. Werkgevers noch
publiek voelen veel voor het volle'
dig staken of het korten van de uit
kering gedurende de eerste ziekte
dagen, een plan dat in het verleden
voor groot politiek tumult heeft
zorgd.
De onderzoeksresultaten staan i:
het vandaag gepubliceerde boek;
'De balans tussen zekerheid en risi
co'. Het boek is een jubileumuitga
ve ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van het opiniepeilingsinsti
tuut NSS. Het bedrijf voerde een
uitgebreid onderzoek uit naar de
opvattingen over ons stelsel van so-
ciale zekerheid onder publiek,
werkgevers en beleidsmakers.
llzamar Mendes, de weduwe van Chico, tijdens het proces.
Moord op Chico Mendes bekend
XAPURI (AP) - Darci Alves Pereira, de hoofdverdachte in de moordzaak
op de Braziliaanse milieuactivist Chico Mendes, heeft gisteren op de eerste
procesdag een bekentenis afgelegd. Tot verrassing van de aanwezigen in
de rechtszaal gaf Pereira toe dat hij Mendes in 1988 heeft doodgeschoten.
llzamar Mendes, de weduwe van Chico Mendes, zei dat ze het nauwelijks
kon geloven. Ze sprak het vermoeden uit dat Pereira zijn vader, de groot
grondbezitter Darly Alves da Silva, wil beschermen. Da Silva wordt ervan
verdacht het moordcomplot op touw te hebben gezet.
Chico Mendes, een 44-jarige rubbertapper die internationaal bekend
was als voorvechter voor het behoud van het regenwoud, werd op 22 de
cember 1988 doodgeschoten in Xapuri, een plaatsje aan de grens met Boli
via. Het proces trekt grote aandacht en geldt als een symbool van de bot
sing tussen de armen, die het regenwoud als collectief bezit zien, en rijke
landeigenaren als de Da Silva's, die het woud willen kappen.
Moeder Mien, in
winterslaap, drukt
ijsbeertje dood
ROTTERDAM (ANP) - In de
Rotterdamse diergaarde
Blijdorp is een van de twee ijs-
beertjes die vorige week in de
dierentuin werden geboren,
overleden. Het beertje werd
doodgedrukt door een ongeluk
kige beweging van moeder
Mien, die winterslaap houdt. De
diergaarde heeft dat bekend ge
maakt.
Volgens een woordvoerder
kunnen geen maatregelen ge
troffen worden om te voorko
men dat ook het andere ijsbeer
tje de winterperiode niet over
leeft. Tot moeder Mien ont
waakt uit haar winterslaap, er
gens in maart, kunnen verzor
gers het verblijf niet betreden.
Elk geluidje kan op zich al lei
den tot een schrikreactie van de
berin.
Pasgeboren ijsbeertjes zijn
ongeveer zo groot als een ham
ster en geheel hulpeloos. Ze lig
gen voornamelijk in de oksel
van de moeder waar de melkte-
pel zich bevindt. De bewegin
gen van de dieren worden ge
volgd via een intern camera-cir
cuit.
De ijsberentweeling zag 5 de
cember het levenslicht. Het was
de derde keer dat moeder Mien
in de Rotterdamsediergaarde
baarde. Haar vorige jong, Laska
overleed ruim een jaar gelden
bij het transport naar een ander
dierentuin.
Te ingewikkeld
Dat stelsel kan op brede steun reke
nen. Wijzigingen in het stelsel zijn
een zaak van vakbonden en werkge
vers, en veel minder van de politiek,
menen vooral de ondervraagde be
leidsmakers. Algemeen klinkt uit
het onderzoek de klacht dat het ste-
sel van sociale verzekeringen, pen
sioenen en verzekeringen tegen
ziektekosten te ingewikkeld is. Vie
rennegentig procent van de werk
gevers en 78 procent van het pu
bliek meent dat er voor gewone
mensen geen touw meer aan vast te
knopen is. De totale kosten worden
over het algemeen veel te laag ge
taxeerd.
Ondanks de sympathie voor het
stelsel, roept de praktijk bij de helft
van het publiek en 60 procent van
de werkgevers gemengde gevoe
lens op. Naast voordelen als 'be
scherming van de zwakkeren' en
'verzekering tegen financiële risi
co's' worden ook nadelen genoemd
als fraude, 'aanzuigende werking op
buitenlanders', nivellering van in
komensverschillen, te duur en fnui
kend voor de 'werklust'. Die nade
len worden op de koop toegeno
men; voor grote ingrepen in het stel
sel voelt een meerderheid niet.
Minder verplicht
Een flinke minderheid (40 procent)
van het publiek wil het hele sys
teem van verzekering van de wieg
tot het graf wel minder verplicht
maken. Nu liggen een hoop regelin
gen nog vast in wetten, en worden
groepen verplicht daaraan mee te
doen. Jongeren, hoger opgeleiden,
WD'ers en aanhangers van Groen
Links menen dat ze wel iets vaker
zelf kunnen beslissen tegen welke
risico's ze zich willen verzekeren.
DEN HAAG (GPD) - Nederland
zal 170 Leopard I-tanks schenken
aan Portugal en 100 pantservoertui
gen aan Griekenland. Minister Ter
Beek (defensie) heeft dat gisteren in
de Tweede Kamer bekendgemaakt.
De schenking is een gevolg van het
onlangs afgesloten CFE-verdrag,
dat de vermindering van de conven
tionele strijdkrachten in Europa re
gelt.
De Nederlandse krijgsmacht
moet de tanks en pantservoertuigen
afstoten, om te voldoen aan de af-'
spraken over maximum aantallen
die door NAVO en Warschaupact in
het CFE-verdrag zijn afgesproken.
Omdat de Grieken en Portugezen
onder die afgesproken 'plafonds'
zitten, kan het overtollige Neder
landse materieel in die landen wor-
den geplaatst.
De details van de regeling met
Griekenland en Portugal moeten
volgens Ter Beek nog worden gere
geld, maar het staat vast dat voor de
tanks en pantservoertuigen niet
hoeft te worden betaald. Het mate
rieel zou immers anders vernietigd
moeten worden. De transportkos
ten zullen door Nederland en de
ontvangende landen samen worden
gedragen.
De Leopard I-tanks zijn naar Ne
derlandse maatstaven overigens
verouderd. De opvolger van de
tank, de Leopard II, is bij de Neder
landse landmacht ook alweer een
tijd in gebruik. Maar de 486 Leo-II's
zijn aanzienlijk moderner dan hun
voorgangers.
Ter Beek schetste gisteren, bij de
behandeling van het NAVO-deel
van de begrotingen van Buitenland
se Zaken en Defensie, in grote lij
nen de opzet van de nieuwe struc
tuur die de NAVO kiest voor de ver
dediging van West-Europa.
Langs de grenzen van het NAVO-
verdragsgebied zullen licht-bewa-
pende eenheden opereren. Verder
werken de bondgenoten aan de op
zet van snel inzetbare, multinatio
nale eenheden.-Voor grote conflic
ten worden zwaar-bewapende
strijdkrachten achter de hand ge
houden.
Kernwapens
Minister Van den Broek (buiten
landse zaken) houdt vast aan de pre
sentie van Amerikaanse kernwa
pens in Europa. Voor de voorzien
bare toekomst blijft een mix van
conventionele en nucleaire wapens
in Europa noodzakelijk, herhaalde
hij het NAVO-standpunt. Wel kan
de bewapening op een lager niveau
worden gebracht.
Ook Van den Broek wil snel be
ginnen met onderhandelingen over
de vermindering van de kernwa
pens voor de korte afstand (tot 500
km). Maar de minister wees de wens
van PvdA'er Van Traa om daar ook
de kernwapens bij te betrekken die
onder F-16-gevechtsvliegtuigen
kunnen worden gehangen, van de
hand. "Dat zou de onderhandelin
gen aanmerkelijk compliceren", al
dus de minister.
Machtsscheiding
Tsj echoslowaldj e
PRAAG/MADRID (AP) - Het
Tsjechoslowaakse parlement heeft
een nieuwe verdeling van de macht
tussen de federale overheid en de
regeringen van de twee deelstaten
Tsjechië en Slowakije goedge
keurd. Het parlement lijkt daarmee
een slepende politieke crisis te heb
ben bezworen en de eenheid van het
land te hebben veiliggesteld.
De afgevaardigden gingen met
237 tegen 24 stemmen akkoord met
het overdragen van uitgebreide eco
nomische bevoegdheden aan de
deelstaten, terwijl defensie, buiten
landse politiek en het uitzetten van
algemene economische en fiscale
lijnen voorbehouden blijven aan de
federale overheid. Dat compromis
was eerder bereikt nadat Slowaakse
leiders hadden gedreigd hun deel
republiek soeverein te verklaren.
Landelijk centrum voor aidsonderzoek
AMSTERDAM (ANP) - Het Nationaal Aids Therapie en Evaluatie Cen
trum (Natec) is gisteren opengesteld door staatssecretaris Simons (volks
gezondheid). Het Natec, gevestigd in het Amsterdamse Academisch Me
disch Centrum, gaat landelijk klinische experimentele onderzoeken
(trials) coördineren naar geneesmiddelen tegen aids.
Natec is opgezet naar Amerikaans en Brits voorbeeld. Het ministerie van
wvc maakt er drie jaar lang 1,2 miljoen gulden per jaar voor vrij. Het is de
bedoeling dat zoveel mogelijk aidspatiënten en behandelaars gaan profite
ren van nieuwe mogelijke geneesmiddelen en van de gebundelde kennis.
Er zijn nu twintig instellingen kandidaat om aan klinische trials in Na-
tec-verband deel te nemen. Dat zijn onder meer de elf centrumziekenhui
zen voor aids, zeven andere ziekenhuizen met veel aids-patiënten. Sinds
het begin van de epidemie zijn ongeveer 1.450 aidspatïenten geregistreerd.
De komende jaren zullen er elk halfjaar 200 tot 350 nieuwe patiënten bijko-
