Vergeten kunstenaars
op expositie in Deurne
Circuskunst in Oost-Europa in gevarenzone
Onthullende foto' s
uit wereld van staal
Zeldzame uitvoering van
Ivan de Verschrikkelijke
Lustrum Jeugdkamerorkest
Al is 'de ui' een juweel,
Het Concern is uit balans
DONDERDAG 6 DECEMBER 1990
PAGINA 27
DEN HAAG (GPD) - Voor de
twaalfde keer trekt in de periode
rond kerst en oudjaar het Wintercir-
cus langs de Nederlandse schouw
burgen. En wéér brengt organisator
Martin Hanson een groep artiesten
uit één van de rijk van talent voor
ziene Oosteuropese staatscircus
sen. Ditmaal uit Polen. Maar hoewel
Hanson trots is opnieuw een pro
gramma te kunnen aankondigen
dat volgens hem geheel in de cir
custraditie past en geen enkel num
mer bevat dat eerder in zijn onder
neming was te zien, is hij zorgelijk
- over de toekomst.
Afgaande op zijn woorden staat
het circus in Oost-Europa, basis van
zijn wintertournee, aan de voor
avond van een crisis; "Het is de
laatste keer dat ik reis met een staat-
Begrijp me goed, ik ben
geen voorstander van het systeem
dat we daar zo lang hebben gekend,
maar voor het circus zijn de ontwik
kelingen daar funest".
Volgens Hanson werd de circus
cultuur in het vroegere Oostblok
door de overheid altijd, zwaar ge
subsidieerd. De staatscircussen
worden echter in rap tempo gepri
vatiseerd. "Vorig jaar was het in de
DDR al afgelopen en in Tsjechoslo-
wakije zijn de directeuren nu als im
presario voor zichzelf begonnen.
Deze situatie is echt zorgelijk".
Het privatiseren betekent onder
meer dat de circusscholen verdwij
nen. "Je ziet wat het in Nederland
betekent, waar de school van Joe
Andy is opgeheven. Hier is nu geen
opleiding meer, waar jonge arties
ten het vak kunnen leren. In Oost-
Europa had je daarentegen een
groot aantal circusscholen, ge
steund door de staat. Daarom kwa
men er juist uit het Oostblok zulke
goede artiesten. Dat wordt nu al
veel minder".
Ontwikkelen
Als sprekend voorbeeld vertelt
Hanson over de mogelijkheden die
artiesten daar kregen bij het ont
wikkelen van een nieuw nummer.
"Als daar een artiest een act had be
dacht en het idee daarvoor wilde
uitwerken en klaarmaken voor het
publiek, ging hij naar een circus-
school. Daar kreeg hij dan alle hulp
van trainers en deskundigen om
daar één of twee en eventueel zelfs
driejaar aan te werken".
Door de steun van de staat was
het ook mogelijk nummers met gro
te groepen artiesten samen te stel
len. "Nu ze zelfstandig zijn gewor
den, is dat straks afgelopen. Het
wordt veel te duur om zulke grote
groepen te contracteren. Er staat
ons werkelijk een grote verarming
te wachten".
Maar ook voor de individuele ar
tiesten ziet Hanson het leven moei
lijk worden. Hij vertelt over een
acrobaat die vorig jaar met het cir
cus door Nederland reisde. "Een
prijswinaar op het Festival de De-
main. Hij zei vrij artiest te zullen
worden en heilig in die toekomst te
geloven. In"februari sprak ik hem
weer en hij was al veel minder opge
wekt. Toen hij me in mei opbelde,
zei hij tegen elke gage beschikbaar
te zijn. Als het mis gaat met die man
stapt hij straks misschien het vak
uit en wordt hij taxichauffeur. De
circuskunst verarmt op die ma-
Toch zegt Hanson ook volgend
jaar weer te gaan toeren en als het
even kan zónder de prijzen te verho
gen. "In het Westen zijn ook uitste
kende nummers te krijgen, maar ge
zien de kosten, moet je dan genoe
gen nemen met veel minder grote
groepen. Er staan nu zo'n veertig
mensen in de piste, maar dat lukt
me volgend jaar niet meer. Met het
oog op 1992 denk ik nu aan een pro
gramma waarin elk Europees land
een nummer levert. Het circus zal
zeker overleven".
Het Wintercircus maakt de ko
mende weken een toernee door
het land. Verder heeft Hanson een
circus op het Haagse Malieveld
staan.
ROTTERDAM Consett
staal. Natuurlijk, het
naam van een dorp,
mensen hun leven sleten. Ze werk
ten er, heel hard, in een fabrieks
complex. Daar maakten ze staal.
Wie in Engeland Consett zei, zei
staal, Consett Steel. Over mensen
werd pas later gesproken.
Toen, in 1980, sloten ze de fa
briekshallen. Duizenden verloren
niet alleen een baan, maar ook hun
identiteit en een doel in het leven.
Consett werd de naam van Europa's
grootste operatie ter ontmanteliqg
van een staalcomplex. Het is nu on
derwerp van een omvangrijk foto
project, tot 5 januari te zien in Per-
spektief in Rotterdam. De foto's la
ten niet de sluiting van de fabriek
zelf zien. Ze tonen het leven ervóór
De eerste serie foto's maakte
Tommy Harris, een voormalige
staalarbeider. In de jaren vijftig en
zestig werkte hij tevens voor de lo
kale Consett Press. Hij portretteer
de zijn dorpsgenoten in hun meest
opgewekte periode. Een omaatje,
uitgedost in balletrokje, lacht hem
toe; een man en vrouw tonen trots
de grootste stronken prei van het
dorp, en twee breedgeschouderde
jongens torsen twee ontspannen la
chende meisjes in hun armen. Het is
het leven van alledag, de zwart-wit
foto's zouden in elk dorp genomen
kunnen zijn.
Uit die periode dateren ook de
kleurige ansichtkaarten van het
Steelworks complex, die de samen
steller van de expositie. Julian Ger
main, heeft verzameld. Van inwo
ners kreeg hij uit die tijd familie
kiekjes en snapshots. Julian Ger
main vroeg voor zijn meerjarig pro
ject ook medewerking van foto
graaf Don McCullin.'Dat was de
man die met zijn genadeloze foto's
in de Sunday Times kijkers bij hun
lurven pakte en meenam naar de
wrede binnenkant van oorlogen.
McCullin trok in 1974 naar Consett.
Het verhaal" wil dat het dorp hem
depressiever maakte dan de einde
loze gevechten in Vietnam. Een
aantal van zijn foto's is op de expo
sitie Steelworks te zien.
Julian Germain was ook zelf tus
sen 1986 en '89 met zijn camera vaak
in Consett te vinden. Van de staalfa-
ook de briek was niets meer over, behalve
35.000 de honderden vierkante meters
braakliggend land. Derwent Valley
Foods had in Consett inmiddels een
nieuwe fabriek geopend, waar ze
tortilla chips maakten. Officieel was
daardoor de werkloosheid iets ge
daald. Maar de cijfers zwegen over
de onthutsende gevolgen van het
sociale drama dat zich in 1980, door
ingrijpen van de pas benoemde re-
gering-Thatcher, had ingezet.
Heftig
Zelfs in kleur zijn de foto's van Ju
lian Germain deprimerend. -Ver
pakt in lijsten van staal tonen de fo
to's voornamelijk kwetsbare indivi
duen, winkelend, staande in erkers
van hun huizen en van de zon genie
tend in tuinstoelen voor een achter
grond van opslagruimten. Het zijn
foto's van mensen zonder toekomst.
Ze zijn gelaten, proberen er het bes
te van te maken. Al staat er geen
mens op, de foto met de juist gewas
sen kleren over een stalen hekje
voor een kachel zegt veel over de in
woners van Consett en hun af
komst: staal.
De tentoonsteling was eerder al in
Engeland te zien. De beelden lokten
bij veel bezoekers reacties uit. Som
mige waren heftig, negatief. "Elke
poging Consett te portretteren",
schreef een inwoner van Consett,
"lijkt te beginnen met een drang om
ellende te zoeken. Ik vind dat erg
bevoogdend".
De bezoeker legt de kwetsbaar
heid van de fotograaf feilloos bloot.
Elke foto vertegenwoordigt een
waarheid, niet de waarheid. Zo wil
den de fotografen Consett zien. Mis
schien was het leven er wel lichter.
Toch roepen de foto's een vermoe
delijk door velen gedeeld gevoel op.
De meesten zullen na het zien van
Steelworks niet ontkomen aan de
zelfde gedachte: Consett was niet
louter staal.
Steelworks, fotocentrum Per-
spektief, Eendrachtsweg 2J, Rot
terdam, tot 5 januari, van dinsdag
t/m zaterdag van 12.00 tot 17.00
uur, toegang gratis.
ROTTERDAM (ANP) - In de Rotter
damse Doelen wordt vrijdagavond
14 december de eerste professione
le uitvoering in ons land sinds tien
jaar gegeven van het muziekdrama
Ivan de Verschrikkelijke van Sergej
Prokofiev. Het Rotterdams Philhar-
monisch Orkest (RphO) heeft de
unieke gelegenheid gretig te baat
genomen en te elfder ure de aanvan
kelijke programmering voor deze
avond geschrapt.
Het stuk wordt uitgevoerd door
het RphO onder leiding van vaste
gastdirigent en Prokofjev-specialist
Valeri Gergjev, de Russische akteur
Vassili Lanovoj, twee vocale solis
ten van het beroemde Kirov-theater
uit Leningrad en het Groot Om
roepkoor van,het NOB uit Hilver-
"Het is na 1976 en 1980 de derde
keer dat dit drama in Nederland
professioneel wordt uitgevoerd. De
kans om zo'n gezelschap van eerste
klas mensen bijeen te brengen krijg
je maar eens in de zoveel jaar. Al
leen al de beschikbaarheid van het
doorgaans volgeboekte omroep
koor is zeker in Kersttijd uniek", al
dus de woordvoerder van het Rp
hO.
Ivan de Verschrikkelijke is de
drama-bewerking van de gelijkna
mige film uit 1943/45 van de legen
darische Russische regisseur Sergej
Eisenstein, waarvoor Prokofiev de
muziek componeerde. De film geeft
een beeld van het zestiende-eeuwse
Rusland onder het dictatoriale be
wind van Tsaar Ivan dé Vierde Va-
siljevitsj ,,de Verschrikkelijke"
(1530-1584).
In de drama-uitvoering wordt het
verhaal verteld door eéri toneelspe
ler/verteller, die tevens de rol van
Ivan speelt. Het publiek krijgt een
vertaling van de tekst uitgereikt. De
avond voor de uitvoering is de Film
te zien in het Rotterdamse Filmhuis
Lantaren/V enster.
Hanny Korevaar bij een werk van Bouten (links)
Korevaar en Bouten on-Nederlandse expressionisten
DEURNE "Ik zou het toe
juichen als de makers beslo
ten eens een tijdlang in een
gezond klimaat en onder
den blooten hemel, produc
tieven arbeid te verrichten".
Die raad gaf criticus Corne-
lis Veth in 1922 in Het Han
delsblad aan Hanny Ko
revaar en Armand Bouten,
nadat hij een tentoonstelling
van beider werk in Amster
dam had gezien.
Het kunstenaarsechtpaar, dat voor
Nederlandse begrippen uitzonder
lijke expressionistische schilderij
en maakte is, ondanks de kwaliteit
van zijn werk, inmiddels vergeten.
In het Gemeentemuseum De Wie-
ger in Deurne is op een bijzondere
tentoonstelling een deel van de erfe
nis van de twee te zien. Slechts een
materiële erfenis, want het echtpaar
is niet alleen vergeten; er is zo goed
als niks over het leven van de twee
bekend. Beiden werden in 1893 ge
boren, Bouten stierf in 1965, Ko
revaar zeven jaar geleden.
Armand Bouten was zoon van
een niet onbemiddelde Venlose
postbeambte, die een kapitaaltje
voor zijn zoon had vastgezet. Daar
van leefde hij samen met zijn echt
genote Hanny Korevaar, die hij op
de academie in Amsterdam ont
moette, tot na de oorlog. Dankzij dat
kapitaal konden de twee door Euro
pa reizen, en dat kan een verklaring
zijn voor het internationale karak
ter van hun schilderijen.
Hun werk heeft een inhoudelijke
en formele felheid die vreemd is aan
het Nederlands expressionisme van
bijvoorbeeld de Bergense School
en De Ploeg. Het internationale ka
rakter (George Grosz, Beckmann,
Pechstein en vooral Chagall zijn na
men die bij het zien van het werk
van Korevaar en Bouten naar boven
komen) en het vele reizen hebben er
ongetwijfeld voor gezorgd dat de
twee in Nederland nauwelijks be
kend waren en zijn.
Aan de andere kant, en dat moet
ook gezegd worden, doet de kwali
teit dikwijls onder voor die van de
beroemde buitenlanders, hoewel
Bouten in 1924 nog een aanbieding
kreeg om bij Der Sturm, het bol
werk van het Duitse expressionis
me, te exposeren.
Bordelen
Korevaar en Bouten vonden hun
onderwerpen aan de zelfkant van de
maatschappij, op straat en op ker
missen, in café's, bordelen en ha
vens. In De Wieger hangen de wan
den ermee vol. Mensen met grote
driekantige hoofden en enorme
ogen, naakte vrouwen, buitenlan
ders in de haven van Marseille, twee
mensen gebogen bij een tafel met
daarop een dode poes. Zoals in het
expressionisme zijn de ruimtes ver
wrongen en benauwend, invloeden
van het vroege kubisme en Afri
kaanse kunst zijn naspeurbaar. Dat
Korevaar en Bouten waren toe
schouwers, onbewogen registreer
den ze zonder sociale kritiek. Het is
dan ook geen wonder dat Cornelis
Veth het in zijn bespreking had over
voorstellingen die lijken voort te
komen uit 'een decadentie van zin
nen en verbeelding, uit begeerten
en angstgevoelens die wij perversi
teit plegen te noemen'. De wereld
die Korevaar en Bouten op hun gro
ve linnen en in hun tekeningen en
aquarellen lieten zien was bepaald
geen vrolijke.
Het zicht op de schilderkundige
ontwikkeling van het echtpaar is,
net als dat op hun levensloop, on
duidelijk. Zo stopte Bouten tegen
het eind van de jaren twintig met
schilderen om slechts nog te teke
nen, Korevaar hield in 1935 op. De
laatste schilderwerken van Bouten
zijn somber van toon, met veel
zwarten en bruinen. Ze lijken de
zelfde pessimistische levenshou
ding te weerspiegelen die uit zijn
gedichten naar voren kwam, en die
de eerdere werken ook al mede-be
paalde. Slechts enkele van de latere
tekeningen, gemaakt op krantepa
pier, zijn bewaard gebleven. Ze to
nen wulpse, sterk erotische, por
tretten van naakte vrouwen in een
ruw soort realisme.
De levens van Bouten en Korevaar
zijn in mist gehuld, maar ook de na-
Gouaches Wortel: oude bekenden
Gouaches van Ans Wortel in Kunstgalerij
Catharina, Meerstraatpromenade 12b, Hil-
legom. Van 17 november tot en met 31 de-
HILLEGOM - De Amsterdamse
schilder Theo Kurpershoek om
schreef in 1951 het begrip 'realis
me' in de schilderkunst als volgt:
"Waar de uiterlijke natuurvor
men de enige zijn die wij mensen
kunnen kennen, kan ik mijn reali
teit het duidelijkst doen kennen
door uit te gaan van die herkenba
re vormen, deze omschilderend
tot beelden van mijn wereld, mijn
realiteit".
Dit citaat is geheel van toepas
sing op het werk en de stijl van
Ans Wortel. Zij haalt haar inspira
tie uit haar directe omgeving en
verwerkt deze realiteit tot voor ie
dereen herkenbare beelden. Ans
Wortel is geen onbekende in het
galeriecircuit. In 1963 won zij de
eerste prijs op de Biennale de la
Jeunesse in Parijs en sindsdien
exposeert zij veelvuldig. Haar
werk is sterk autobiografisch. Zij
verwerkt persoonlijke gevoelens
in de realistische gouaches of
schilderijen, die veel naïeve ele
menten bevatten. Gevoelens als
liefde, geborgenheid, dromen,
angsten; dat zijn de thema's die
haar bezighouden.
Ze schildert veel vrouwen.
Vrouwen die bij elkaar kruipen,
die elkaar afstoten.
die hun kinderen be
schermen, vrouwen die elkaar de
hand reiken. Maar bovenal de
vrouw als moeder. Dit thema
keert keer op keer terug. Vaders
of mannen lijken nauwelijks te
bestaan. Het is de vrouw die over
het krooët waakt. Het kleurge
bruik, veel sprekend blauw met
goud gecombineerd, lijkt direct
te verwijzen naar iconen, naar
verschillende Madonna- en kind
afbeeldingen. Wortel combineert
de afbeeldingen met zelfgeschre
ven teksten, die aan duidelijkheid
niets te wensen overlaten. Het
zijn pure verklaringen van de
voorstellingen, met hier en daar
een sterk moralistische inslag. Ze
schrijft over vooroordelen,
schijnheiligheid, egocentrisme
en lijkt mensen een andere weg te
willen wijzen.
'Die zijn hoofd met anderen
vult heeft weinig 'eigen' bodem
over', schrijft ze onder een werk.
Een ander is getiteld: 'Die de aar
de zal ontstijgen naast degene die
altijd enkel de eigen zon zoekt'. In
dit laatste werk zien we links een
groep vrouwen met kinderen bij
een en rechts, geheel afzijdig, een
vrouw die aandachtig een gouden
zon op haar neus belanceert. Is dit
kritiek op het algemene egocen
trisme in de huidige maatschap
pij of verwijst Wortel hier direct
naar de rol van de m
gerichte vrouw? Ik hoop het
NICOLE ROEPERS
gebleven schilderijen verklaren
weinig. Zo is het onduidelijk wan
neer de werken die in De Wieger te
zien zijn, zijn gemaakt. Jaartallen
ontbreken bijna altijd. De twee
moeten een grote invloed op eikaars
werk hebben gehad, maar hoe die
invloed precies lag is zeker niet uit
de werken zelf te halen.
Veel van de signaturen zijn pas in
1978 op de aquarellen en schilderij
en terecht gekomen, toen een groot
aantal schilderijen van Bouten uit
het bezit van Korevaar in opdracht
van de Sociale Dienst werden ge
veild. In 1957 waren de twee platzak
naar Nederland teruggekomen,
Bouten stierf op 20 november 1965.
Hanny Korevaar heeft de hernieuw
de belangstelling voor het werk van
haar man nog net meegemaakt,
toen eind 1982 een expositie van
zijn werk in de Amsterdamse Gale
rie Wending werd gehouden.
Veel meer is er sinds die tentoon
stelling niet over de twee bekend
geworden. Voorlopig, en misschien
wel voor altijd, moeten we het doen
met hun opmerkelijke, on-Neder
landse oeuvre.
'Armand Bouten en Hanny Ko
revaar. Een nieuw licht op het Ne
derlands expressionisme.' Tot en
met 13 januari in Gemeentemuse
um De Wieger, Oude Liesselse-
weg 29 Deurne. Open: dagelijks
van 13 tot 17 uur, Eerste Kerstdag
en 1 januari gesloten. Catalogus in
kleur en zwart/wit.
LEIDEN Het Jeugdkamerokest
Leiden geeft ter gelegenheid van
het 30-jarig bestaan een bijzonder
concert. Op dit lustrumconcert tre
den de twee jonge solisten Quirine
Viersen én Nicoline Alt op. Celliste
Viersen, die regelmatig optreedt in
binnen- en buitenland, werd twee
de bij het befaamde celloconcours
in Scheveningen. Zij zal nu werken
Leidse debutanten
LEIDEN Verbaal Signaal heeft
zondag 9 december in de Burcht in
Leiden een middag met zes schrij
vers/dichters georganiseerd. De
middag wordt georganiseerd in sa
menwerking met de Stichting Lift.
Lift probeert amateurschrijvers de
kans te geven hun verhalen en ge
dichten op het podium te brengen.
Uit Leiden staan op het podium
Jannet van der Hoek, Ria Streng,
Yana Osinski, de heer Voorheuvel
en Herman Baljet, allen debutan
ten. Uit Enschede komt Harold de
Boer. Aanvang 14.30 uur.
Collecties gevraagd
LEIDEN De Centrale Biblio
theek in Leiden heeft een vitrine be
schikbaar gesteld voor verzamelin
gen van medewerkers en lezers.
Voorbeelden van verzamelingen
die reeds geëxposeerd zijn: model
treinen, kookboeken en allerlei bij
zondere bakvormen. Bij groot aan
bod zullen de verzamelingen die
raakvlakken vertonen met de col
lectie van de bibliotheek voorkeur
hebben. Inlichtingen: Carla Ooster
go of Loes Bijl, 071-149943.
Danskern brengt
première in
Alphen a/d Rijn
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het
dansgezelschap Danskern, dat mor
genavond in het Alphense Parkthe
ater optreedt, heeft op het laatste
moment een première in petto:
'Keeping up appearances'. Zakelijk
leider René Zuiderveld laat weten
dat nu de titel 'Being' voor dit nieu
we ballet zal moeten wijken.
van Tschaikowsky en Popper ten
gehore brengen.
De lijst van sucessen van hoboïs
te Nicoline Alt is ook heel indruk
wekkend. Zij zal het werk van com
ponist Hummel spelen. De vocale
groep 'Voces Lugdunenses' her
haalt delen uit Sullivans opera Mik
ado. Het programma vermeldt ver
der Handel en Hindemith. Dirigent
Henk Briër heeft een symfonie (nr
35) van zijn lievelingscomponist
Haydn aan het programma toege
voegd.
Het Jeugdkamerorkest werd op
gericht in 1960. Veel jonge amateurs
werden er muzikaal gevormd. Het
orkest was een kweekbak voor ta
lenten: ruim 200 oudleden spelen in
Nederlandse beroepsorkesten of
zijn werkzaam als docent.
Stadsgehoorzaal, Breestraat,
Leiden, zondag 9 december, aan
vang 14.30 uur.
PRIJZEN - De jury van de Stichting
Dansersfonds '79 heeft dit jaar vier
vrouwen aanmoedigingsprijzen
van elk 3.000 gulden toegekend.
Twee winnaars kregen de prijs toe
gekend voor hun uitvoerende en
twee voor hun choreografische
kwaliteiten.
De prijzen gaan naar Mariëtte Re-
del (Scapino Ballet Rotterdam), Ly-
dia Harmsen (New York City Bal
let), Paula Vink (choreografe Scapi
no) en Patrizia Tuerlings (artistiek
leidster Reflex).
Drie exposities
Giel Langeveld
SASSENHEIM - De Sasseqheim-
se kunstenaar Giel Langeveld expo
seert op drie verschillende plaatsen
in de Bollenstreek, te weten: Ge
meentehuis van Sassenheim, 't
huys Dever in Lisse en het gemeen
tehuis in Noordwijkerhout. De re
den daarvoor is dat Langeveld deze
maand 50 jaar wordt en 25 jaar beel
dend kunstenaar is. Veel van zijn
werk (olieverf, aquarelllen, tempe
ra's en tekeningen) is aangekocht
door bedrijven en gemeenten in en
buiten de regio. Langeveld is
medeoprichter van de Vrije Acade
mie Dever te Sassenheim en van de
groep 'Auguralis'.
Straatmeubilair in de Hollandse Tuyn
LEIDERDORP De Haagse ontwerper/vormgever René van Raalte
houdt volgende week dinsdag een lezing in de Hollandse Tuyn in Leider
dorp. Hij zal het hebben over straatmeubilair. Zijn verhaal wordt verleven
digd met dia's. Aanvang 20.30 uur, Hoofdstraat 24.
Het Concern met "Sjalot" van Adela van der
Weide; "Plotter" van Karin Post en "Mono
logue" van Angela Linssen. Gezien op 5 de
cember in het LAK-theater. NB: door bles
sure van een van de dansers, vanavond
geen voorstelling!
LEIDEN Na een reeks pracht-
produkties met gerenommeerde
theatermakers als Jan Ritsema en
Sam Boogaerts, gaf het dansthea
tergezelschap Het Concern dit
maal de kans aan het 'jong en aan
stormend' talent onder de choreo
grafen. De drie dames in kwestie
hadden zich al eerder op het cho-
reografenpad begeven en Adela
van der Weide werd zelfs al twee
maal bekroond. Haar werk was
dan nu ook weer het interessant
ste.
In "Sjalot" gaan vier danseres
sen een erotische dans aan die ei
genlijk alles behalve erotisch is;
juist het taboe op het tonen van
sexuele verlangens staat centraal.
Onder de zwoele begeleiding van
krekels exploderen de danseres
sen heftig en voorzichtig tegelijk
in wulpse bewegingen maar de
bestraffende blikken van de an
deren blussen onmiddellijk elk
vuur. Verveeld groeperen ze zich
maar weer rond de sofa van
Freud. Het bloed kruipt echter
waar het niet gaan kan en de pi
kante geklede bilpartijen worden
in extenso getoond. Een van de
vier gaat te ver als ze een ui tussen
haar dijen stopt en die vervolgens
met de lach der wanhoop oppeu
zelt en uitproest. Ze wordt door
- 'Sjalot': elk moment spannend.
de andere drie hardhandig op de
berg uien gesmeten.
Van der Weide geeft op die ma
nier een beklemmend theatraal
beeld van de isolatie en de sociale
controle die lichamelijke gevoe
lens met zich blijken mee te bren
gen. Door de afwisseling in be-
driegelijke rust en heftige bewe
gingen blijft "Sjalot" elk moment
spannend. De bewegingen zijn
origineel en aan ruimtelijk inzicht
schort het Van der Weide al even
zeer. De ui is een juweeltje.
Karin Post maakte met "Plot
ter" haar eerste solo nadat ze eer
der met Dries van der Post een
duet maakte. Geïnspireerd op het
beeldend werk van Peter Struyc-
ken, verdeelt ze de dansvloer in
een wiskundige X-Y as op en in
troduceert ze korte en parmanti
ge 'vogue' bewegingen. De afge
pastheid en de zakelijkheid ervan
heeft iets weg van de verplichte
oefenstof turnen op de mat en het
kunstrijden op de schaats. De
dubbele vlaflippen ontbreken
echter en dat maakt "Plotter" be
hoorlijk saai. Een spanningsont
wikkeling en een afwisselend
tempo ontbreken ook al door de
muziek van Conlon Nancarrow
die iets weg heeft van de vroegere
Comedy Capers tune voor clave-
cimbel.
Angela Linssen is als choreo
grafe en danseres aan Het Con
cern verbonden. Dat heeft zo z'n
invloeden want "Monologue"
doet denken aan de poëtische
produktie "Herinneringen van
een valk" die Jan Ritsema vorig
jaar maakte. Ook Linssen pro
beert een ongrijpbare sfeer te cre
ëren door de vier dansers in hun
eigen wereld te laten leven. Het
gevaar dat daarbij op de loer ligt,
neuzelige navelstaarderij, heeft
ze helaas niet weten te voorko
men. Daarvoor is het bewegings
materiaal te klein en te arm. Frie-
melige vingers die een tekst on
dersteunen kunnen niet erg lang
de aandacht vasthouden. Pas
wanneer Linssen aan flinke uit
barstingen toekomt begint "Mo
nologue" te leven en wordt het
zelfs grappig. Een van de dansers
gebruikt de stoel als duikplank
voor maffe sprongen en zijn boers
uitgesproken literaire teksten
werken op de lachspieren. Maar
dan is de voorstelling al uit balans
en heeft het totaal iets van... ach.
INGRID
VAN FRANKENHUYZEN
N.b. Vanavond gaat de voorstel
ling niet door in verband met
een blessure van een van de
dansers.
