LEIDSCH
DAGBLAD
Driemanschap leidt
Nederlandse missie
NODIG!
Walesa wint eerste ronde
Drukkerij
Enschedé
schrapt
250 banen
Ajax-FC Den Haag kan
*ii echte topper worden
DRUKKERIJ
DELTA BACH
YS-ultimatum: Irak 1 januari weg uit Kuwayt
X
'y ij
1
i
J 1
a •rr./jfep
SraÉRri
Schiphol krijgt nog voor
het jaar 2000 vijfde baan
BOERENKOOL EN
VEGETARISCHE HAMBURGERS
I
'5
MAANDAG 26 NOVEMBER 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39406 Prijs fl. 1,35
HAARLEM (GPD) - Bij drukke
rij Joh. Enschedé en Zonen in
Haarlem gaan als gevolg van een
reorganisatie 250 banen verloren.
De directie sluit gedwongen ont
slagen niet uit, maar is bereid fi
nancieel diep in de buidel te
tasten om de sociale gevolgen te
beperken. Het bedrijf staan enke
le zware verliesjaren te wachten.
In 1993 moet Enschedé weer
winst maken.
De Haarlemse drukfabriek van
Enschedé telt 880 werkplekken
en opereert als één centraal geleid
geheel. Op advies van het Ameri
kaanse organisatiebureau Arthur
D. Little wordt de onderneming
nu gesplitst in drie divisies met
eigen directies: een tak algemeen
handelsdrukwerk, een tweede
onderdeel wordt plastic kaarten
en passen ('Enschede Security
Cards') en de derde poot vormen
straks de postzegels, bankbiljet
ten, cheques en andere geldwaar
dige produkten ('Enschedé Secu
rity Printing').
Ongeveer de helft van de te
schrappen banen bestaat uit kan
toorfuncties. De relatief beschei
den activiteiten van de in 1743 op
gerichte lettergieterij worden ge
stopt. Hetzelfde geldt voor de uit
geverij van het bedrijf.
De reorganisatie is nodig om de
in de jaren tachtig verzwakte con
currentiepositie te versterken. De
slag met drukkers uit met name
Duitsland en Engeland wordt
steeds heviger. Enschedé stelt
vast dat het vakmanschap van het
bedrijf boven elke twijfel verhe
ven is, maar dat er op commer
cieel gebied zaken blijven liggen.
Het stroomlijnen van de interne
organisatie moet het de drukkerij
een stuk slagvaardiger maken.
Een woordvoerder: "Er is spra
ke van hokjesgeest. Iedereen ver
richt op zijn of haar gebied een
topprestatie. Waar het aan ont
breekt, is samenhang en snel en
commercieel handelen. Aan die
toestand wordt nu een einde ge
maakt en dat doet pijn. Maar we
móeten wel, want als er niets ge
beurt, zit dit nu nog met een klein
winstje draaiende bedrijf over
pakweg twee jaar fors in de verlie
zen. Enschedé heeft geen andere
keus dan reorganiseren".
In 1988 kwam de winst bij een
omzet van 133 miljoen gulden uit
op 4,7 miljoen en in 1989 bij een
omzet van 130 miljoen op 3,3 mil
joen.
Algemeen directeur Maurits
Enschedé heeft zijn werknemers
vanmorgen tijdens een besloten
en soms emotionele bijeenkomst
van de reorganisatie op de hoogte
gesteld. De ondernemingsraad en
vakbonden zijn eind verleden
week al vertrouwelijk ingelicht.
De grafische FNV-bond Druk
en Papier zegt in een eerste reac
tie te geloven dat ontslagen kun
nen worden voorkomen. Maar
dan zal het bedrijf er volgens de
bond alles aan moeten doen om
personeelsleden van wie de baan
overbodig wordt, elders aan werk
te helpen. Enschedé heeft dat be
loofd. De woordvoerder van het
bedrijf: "We zijn het aan onze
mensen verplicht en hopen mede
door de enorme vraag in de grafi
sche industrie naar vaklieden een
heel eind te komen".
Als aanstaande zondag het duel
tussen Ajax en FC Den Haag
doorgaat, is er voor het eerste
sinds jaren weer eens sprake
van een echte topper. De opval
lend acterende Hagenaars
handhaafden zich gisteren in De
Kuip op de derde plaats in de
eredivisie.
De op papier nauwelijks im
ponerende ploeg van Co Adri-
aanse won ook zonder zijn ge
schorste topscorer, oud-UVS'er
Marcel Valk, met 0-2 van Feye-
noord. Het Haagse spel is vooral
gebaseerd op inzet en enthou
siasme en minder op vernuft en
techniek. Het in financieel op
zicht beduidend beter bedeelde
Feyenoord had op die eenvoud
geen antwoord.
Overigens heeft een groep
van ruim 300 Haagse supporters
de wedstrijd van hun favoriet
gemist. Zij werden vanaf Rot
terdam CS, bewaakt door 50
ME'ers, teruggestuurd naar Den
Haag. De groep reisde met een
trein uit de gewone dienstrege
ling.
Op weg naar Rotterdam werd
steeds aan de noodrem getrok
ken en stevig huisgehouden in
de coupés. Op de terugweg zag
een groep van 20 man bij Delft
kans om uit te stappen en be
zorgden de politie daar handen
vol werk.
De spoorwegpolitie luidde
trouwens gisteren de noodklok
en zal komend weekeinde niet
meer dan 1000 supporters van
risicogroepen per trein naar
uitwedstrijden begeleiden. De
kans bestaat daarom dat door
deze beperking de topper tus
sen Ajax en Den Haag niet eens
doorgaat, tenzij de politie assis
tentie verleent. Het ministerie
van binnenlandse zaken be
schouwt het treinvervoer van
voetbalsupporters niet als een
taak van de politie en vergoedt
dergelijke bijstand niet.
Op de foto: Heini Otto wordt
omhelsd nadat hij het eerste
doelpunt heeft gescoord voor
FC Den Haag tegen Feijenoord.
Noodlanding vier
VS-helikopters
HAASTRECHT/VALKENBURG
Vier helikopters van de Ameri
kaanse luchtmacht hebben van
middag als gevolg van slecht zicht
een noodlanding gemaakt. De pi
loten hebben hun toestel in de
buurt van Haastrecht aan de
grond gezet. Ze mogen van de
vluchtleiding voorlopig niet door
vliegen. Door het donkere weer en
de nabijheid van hoogspannings
kabels zou het opnieuw opstijgen
te gevaarlijk zijn.
Verschillende politiekorpsen en
de Koninklijke Marechaussee in
Gouda spraken aanvankelijk van
noodlandingen langs de Steekter-
weg tussen Alphen en Bodegra
ven en in de buurt van Gouderak
en Reeuwijk. Voor zover bekend
hebben zich bij de noodlandingen
geen problemen voorgedaan.
I De heli's, die richting marine-
vliegveld in Valkenburg vlogen,
maken deel uit van de 380 Black
Hawks die via Nederland op weg
zijn naar de Golf.
Benzine 4 cent duurder
ROTTERDAM (ANP) - Benzine en
i dieselolie worden morgen 4 cent
per liter duurder. De literprijzen
I aan de zelfbedieningspomp worden
173 cent voor super plus loodvrije
benzine, 169 cent voor euro loodvrij,
1177 cent voor gelode super benzine
en 121,8 cent yoor diesel.
Ongepast hokje
VOORSCHOTEN - Een onge
veer 30-jarige man heeft afge
lopen zaterdag de bedoeling
van het pashokje van een boe
tiek aan de LeisdeWeg in Voor
schoten niet helemaal goed
begrepen. In plaats van de kle
ding uit het rék aan te passen,
liet hij het bij het uittrekken
van zijn eigen kleren.
Vervolgens wenkte hij met
een kort 'pst' éen verkoopster
om zich te laten bewonderen.
Gillend maakte zij zich uit de
voeten en poogde door de win
keldeur af te sluiten de pot-
loodventer binnen té houden.
De man vluchtte evenwel in
haastig aangeschoten kleding
via een raam en was spoorloos.
Mogelijk een bui
Veel bewolking en moge!
i ochtend plaatselijk mist.
Minimumtemperatuur omstreeks 2
graden en plaatselijk vorst aan de
grond. Middagtcmperatuur ongeveer 5
graden. Noordoostenwind, zwak tot
De vooruitzichten voor woensdag tot
en met zaterdag: Veel bewolking en af
en toe een bui. Middagtcmperatuur on
geveer 4 graden. Later in de weck in de
nacht en vroege ochtend lichte vorst.
24 PAGINA'S
DEN HAAG
(AP/ANP/GPD/Rtr) - Ex-
premier P. de Jong en de
oud-ministers M. van der
Stoel en H.J. Witteveen gaan
naar Baghdad om te probe
ren de Nederlandse gijze
laars vrij te krijgen. Dat
bleek gisteravond nadat
oud-minister J. Luns zich
eerder had teruggetrokken
als leider van een missie. De
Verenigde Staten eisen dat
Irak zich voor 1 januari te
rugtrekt uit Kuwayt.
De oud-ministers Witteveen, Van der Stoel en De Jong.
"dat er in Den Haag wel uitzonder
lijk lang wordt geaarzeld en over al-
Vorige week verzochten de fractie- lerlei aspecten - zoals de samenstel-
leiders in de Tweede Kamer oud- ling van de missie - te lang wordt ge-
minister Luns
r Irak delibereerd".
kiezingen de meeste stemmen ge- der de 10 procent steken.
niet i:
gen door een outsider, de Pools-Ca- kiezingsronde van het president
schap te verzekeren. Walesa had
vooraf laten doorschemeren dat hij
zich in dat geval uit de campagne
zou terugtrekken. Inmiddels heeft
hij via een woordvoerder laten we
ten toch door te gaan.
Al bij de eerste prognoses die gis
teravond direct na sluiting van de
stembus verschenen, tekende zich
de nederlaag van Mazowiecki af.
Toen was er nog sprake van een bij
na gelijk aantal stemmen voor de
premier en Tyminski, een zaken
man die zich een aantal weken gele
den in de politiek heeft gestort.
De campagne van Tyminski
deel op de belofte
dat hij weet hoe hij mensen rijk
moet maken. Volgens eigen zeggen
emigrant
slaagd za
kenman, hoewel er zeer veel ondui
delijkheid bestaat over hoe rijk hij
werkelijk is. De Poolse pers
nadese zakenman Stanislaw Ty
minski.
Nadat 44 van de 49 provincies wa
ren geteld, stond Walesa op ruim 40
procent, Tyminski op ruim 23 en
Grove schending
mensenrechten in
Papua-N. Guinea
LONDEN (AP) - Op het eiland
Bougainville, dat hoort bij Papua-
Nieuw-Guinea, zijn de afgelopen draaide
twee jaar vele burgers vermoord
gemarteld bij acties van het leger
de oproerpolitie tegen rebellen. Dat heeft hij zich
heeft de mensenrechtenorganisatie weten op te werken tot geslaagd
wen. Volgens eigen zeggen heeft hij
een multinationaal bedrijf. Maar in
het hoofdkantoor in Toronto blij
ken niet meer dan een man of 15 te
werken.
Zowel in het Walesa-kamp als bij
de aanhangers van Mazowiecki be
staat grote verontrusting over het
verkiezingsresultaat. Premier Ma
zowiecki was diep teleurgesteld. Hij
heeft inmiddels laten weten als pre
mier te zullen aftreden.
(pagina 2: Polen vinden Mazo-
wieckie alleen maar somber: pag. 5:
Outsider Tyminski verrast)
hij vrijdagavond zijn goede vriend kon gisteravond
en oud-minister Udink i
schoof als reispartner.
CDA-fractieleider Brinkman
het niet de bedoeling de
Luns uit te breiden met oud-politi- Stoel (PvdA) en
missie zal mislukken, als blijkt dat
de Belgische regering de verklaring
niet steunt.
De Amerikaanse regering wil dat
de Veiligheidsraad een resolutie
aanneemt waarin militair optreden
wordt goedgekeurd als Irak op 1 ja
nuari niet weg is uit Kuwayt. Over
Baghdad gaat. de resolutie zal vermoedelijk don-
De Jong (CDA), pre- derdag worden gestemd. Tijdens
1967 tot 1971; ex-minister zijn recente reis langs de landen die
buitenlandse zaken Van der deel uitmaken van de V-raad heeft
de Amerikaanse minister Baker
(buitenlandse zaken) steun gezocht
die resolutie. Onduidelijk is
■minister
Witteveen (WD).
Het familiecomité is tevreden.
"We zijn vooral met Max van der echter of het vaste lid China de r
op dat de kans op een militair optre- Stoel erg blij. Die stond ook boven- lutie zal steunen. Ook wat betreft
aan onze lijst", aldus een woordvoe- niet-permanente leden van de V-
der. Vanmorgen bleek dat Brink- raad bestaat onzekerheid. Colombia
den steeds groter wordt, als de Vei
ligheidsraad door middel van een
resolutie groen licht geeft voor het
gebruik van geweld tegen Irak.
Daarnaast hekelde Luns het feit mité
af va:
e reist. Of dat gebeurt hangt kant van Irak gekozen in het Golf-
SCHIPHOL (GPD) Schiphol Haarlemmermeer
krijgt zo goed als zeker nog
jaar 2000 een vijfde start-
dingsbaan. Daarmee kan Schiphol kers zijn vertegenwoordigd,
belangrijke luchthaven worden het stuk. Zij kunnen
Problemeij zijn er ontstaan door
het optreden van de Belgische mis
sie in Baghdad, die vandaag - in
een poging de 28 Belgische gijze-
Amsterdam laars vrij te krijgen samen met
nog heeft Amerika het volle recht
eenzijdig tegen Irak in te grijpen,
(pagina 3: Van der Stoel toch naar
Irak)
(pagina 5
gifgas)
Irak produceert nog s
de provincie. Zaterdag praat de Iraakse parlementariërs een verkla-
stuurgroep, waarin de beleidsma- r|nS uitgeeft. De Belgen spreken
Amnesty International
meegedeeld.
In een 50 pagina's tellend rapport
wordt gesproken over het bombar- heeft pas de"laatste week onderzoek
deren en overvallen van zeker 40 naar zijn achtergrond gedaan, maar
dorpen. Daarbij werden huizen dat heeft tot nu toe geen duidelijk-
platgebrand, dorpelingen geslagen heid weten te verschaffen
zonder grote toename
luidoverlast. Dat staat
port van een speciale werkgroep dat
als taak had alle geschilpunten tus-
de vijfde
de ge- baan politiek het licht op groen zet-
rap- ten.
Over de noodzaak zijn alle partij-
Men is er alleen nog niet
Auto te water: 2 doden
zich daarin uit voor een dialoog met
Irak en voor het daarin betrekken
van het Palestijnse probleem. Mi
nister Eyskens (buitenlandse za
ken) had echter vantevoren geëist (gem. Beilen) is gisteren verdron-
i partijen in het Plan van Aanpak uit wie de aanleg moet financieren.
Schiphol en Omgeving uit de weg te Voordeel van een vijfde baan is niet
seksueel misbruikt
tientallen mensen vermoord.
Onder de slachtoffers bevinden
zich journalisten, religieuzen, politi
ci, artsen, overheidsfunctionarissen
en dorpelingen.
Schrijfster Renate
Rubinstein dood
AMSTERDAM (ANP) - In Amster
dam is dit weekeinde de 61-jarige
schrijfster en journaliste Renate
Rubinstein overleden. Zij leed al
meer dan 15 jaar aan de ziekte mul
tiple sclerose (MS).
Rubinstein, die op 16 november
1929 in Berlijn werd geboren, kwam
in 1938 met haar familie naar Neder
land. Tot een week geleden schreef
zij onder het pseudoniem Tamar co
lumns voor het weekblad Vrij Ne
derland. Zij schreef in totaal 20 boe
ken.
Voor 'Niets te verliezen en toch
bang' over haar echtscheiding en
het alleen wonen kreeg zij in 1979 de
Multatuli-prijs.
(pagina 10: Strijden tegen vrome
leugens)
werden omvang van het imperium dat de
zakenman heeft weten op te bou-
ruimen.
Die partijen zijn de NV Luchtha
ven Schiphol, de ministeries van
vrom, economische zaken, ver
keer en waterstaat, de gemeenten
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
cn Panklare gesneden
boerenkool, QQ
zak 300 gram
Vegetarische hamburgers,
kilo 10.90 1 1 Q
100 gram ®a®®
albert heijn
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes lettea
de grotere capaciteit
Schiphol. Het huidige banenstelsel
kan 420.000 tot 515.000 vliegtuigbe
wegingen verwerken. Ruim vol
doende tot ver in de volgende eeuw.
De feitelijk capaciteit van Schiphol
wordt met de aanleg van een vijfde
baan, parallel aan de Zwanenburg-
baan, nauwelijks vergroot.
Doorslaggevend voordeel is de
aanzienlijke verbetering van het
milieu rond Schiphol. Volgens de
werkgroep vermindert het aantal
'geluidgehinderden' met enkele
duizenden. Het aantal woningen
dat binnen de lawaaizone valt, daalt
van 18.000 nu tot 15.000 in 2003. Om
het streefgetal van 9.000 woningen
te bereiken in 2015, is aanleg zelfs
onvermijdelijk. Alleen met een vijf
de baan wordt het effect van steeds
stiller wordende vliegtuigen opti
maal benut.
Bijkomend voordeel is dat een
vijfde baan naast de Kaagbaan rela
tief de minste hinder oplevert bij
nachtelijk gebruik. Schiphol heeft
in deze variant 's nachts voldoende
capaciteit en de omgeving wordt
ontlast. In alle varianten blijven
Aalsmeer, Buitenveldert en Amstel
veen hinder van Schiphol ondervin
den. Bij ongewijzigd baangebruik
zou die hinder in de toekomst ech
ter sterk toenemen.
I -
II
óók voor de
sportpagina's
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!
Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts 127.50
Ik neem een kwartaalabonnement t 74.15*
Ik neem een jaarabonnement 1 285.50'
Voor het abonnement ingaat ontvang ik de krant twee weken gratis'
(aankruisen wal van toepassing is)
Naam
Adres
Postcode
Woonplaats
_Tel.
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400