EIDEN
Krakers kansloos bij
nieuwe parkeermeter
mm
De verborgen kant van de geleerde dr. Rrayskamp
Handelaren in clrngs gepakt
door telefoon af te luisteren
KINDEREN IN DE BOEIEN
Per helikopter naar Quasimodo
BOUWPLANNEN?
LEIDSCH
DAGBLAD
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1990
LEIDEN Kapotte, ingeslagen en leeggeroofde parkeermeters behoren binnenkort tot
de verleden tijd. De Leidse machinefabriek Daleman brengt sinds kort een fraudebesten
dige parkeermeter op de markt waarvan het kluisje volgens directeur Lodewijk Daleman
zelfs niet met hamer en beitel open te krijgen is. "In Engeland hebben zes mensen dè kans
gekregen de parkeermeter open te slopen. In de parkeermeter lag vijftig pond die ze moch-
I ten houden. Hoewel ze gereedschap kregen, is het niemand gelukt", weet directeur Dale
man.
DEN HAAG/LEIDEN - Door onder
meer het afluisteren van de telefoon
werden deze zomer in Leiden vier
mensen aangehouden die betrok
ken zijn bij handel in hard-drugs.
Een tweetal dat als hoofdfiguren
werd gezien, hoorden voor de recht
bank in Den Haag een jaar gevange
nisstraf en drie maanden voorwaar
delijk tegen zich eisen. Daarnaast
werd tegen twee Leidenaars negen
maanden en drie maanden voor
waardelijk geëist door officier van
justitie mr. Klopper.
Een 25-jarige vrouw uit Oegst-
geest wordt ervan verdacht dit jaar
cocaïne en amfetamine te hebben
verkocht. Zelf beweerde zij dat het
ging om een witte stof. niet cocaïne
maar 'lidocaïne. Dat is een verdo
vend middel dat tandartsen bijvoor
beeld gebruiken. Overmatig ge
bruik kan leiden tot een hartstil
stand.
De vrouw bleef bij haar verkla
ring dat het ging om lidocaïne. een
vergrijp dat minder zwaar wordt
aangerekend dan het verhandelen
van cocaïne. De officier van justitie
weigerde echter haar lezing te gelo
ven. Klopper wees daarbij op ver
klaringen van andere verdachten en
getuigen die het duidelijk hebben
Uit testen die de 31-en
40-jarige Leidse medeverdachten
deden bij de koop. bleek altijd dat
ging.
De Oegstgeestse had in juli van
dit jaar ook nog geprobeerd om ze
ven kilo soft-drugs te verkopen in
Den Haag. Geprobeerd, want de
handelaar doorzag de truc waarbij
slechts de buitenkant echte hash
was en de rest uit koeiestront be
stond. Onduidelijk bleef haar rol bij
het in bezit hebben van rijbewijzen
die waren gestolen. Volgens de
vrouw had zij zich met de drugshan
del ingelaten omdat zij geld nodig
had voor een badkamer voor haar
astmatische zoontje.
Haar compagnon was in veel ge
vallen was een 22-jarige Leidenaar
die bovendien in juni dit jaar met
drie alarmpistolen en 50 patronen in
de auto werd aangehouden. Ook hij
had rijbewijzen in bezit met het doel
die met winst door te verkopen.
De Leidenaar verkocht de drugs
in veel gevallen samen met de
Oegstgeestse vrouw aan twee ande
re Leidenaars. Ook die werden gis
teren schuldig geacht aan handel
maar dan op veel kleinere schaal.
Bovendien hadden zij een groot
deel voor eigen gebruik.
Uitspraak op 7 december.
Dertig parkeermeters staan op
proef in Leiden. Op de Beesten
markt en op de 4de Binnenvest
gracht zijn de meters van de Ameri
kaanse producent Duncan neerge-
1 zet. "We hebben ze op proef om in
de praktijk te testen of ze voldoen.
In Rotterdam staan ze sinds deze
week ook en in Haarlem zetten we
ze waarschijnlijk ook neer", aldus
Daleman. Omdat de meters pas een
weekje staan, is nog onduidelijk
hoe ze functioneren.
De nieuwe parkeermeter ver-
schilt enorm van het oude apparaat.
Was de oude meter geheel mecha
nisch. de nieuwe is elektronisch.
"Het nadeel van de oude meter is
dat de tijd niet echt precies is af te
lezen. Dat is met de nieuwe meter
wel het geval, omdat er een digitaal
klokje in zit. Bovendien is het me
chaniek veel simpeler, waardoor er
minder kapot kan gaan. Het onder
houd is dus goedkoper", zegt Dale
man, wiens bedrijf nu al verant
woordelijk is voor het onderhoud
van de Leidse meters en meehelpt
bij het legen ervan.
"Verder is de kluis veel beter be
veiligd. De oude meters zijn van alu
minium. die sla je zo in. Ze hebben
daar ook een staalplaatje achter ge
zet, maar je kan het nog steeds vrij
gemakkelijk openmaken. Bij de
nieuwe meter lukt dat niet. Die is
helemaal van gietijzer", zegt Dale
man. De nieuwe meter heeft ook
ronde vormen. "Dat bevordert de
slagvastheid".
Schrik
Volgens Daleman is de nieuwe me
ter niet alleen beter, maar ook veel
goedkoper in aanschaf. "De oude
mechanische meter kost 900 gul
den, de elektronische 730 gulden",
weet Daleman.
Het Leidse bedrijf kwam de nieu
we meter tijdens een vakbeurs op
Daleman: Niet met hameren beitel open te krijgen"
het spoor. Omdat het onderhoud
een grote kostenpost is, viel een me
dewerker het apparaat op. "Hij
wees me op de meter. .De fabrikant
zocht nog een importeur voor Ne
derland en dat zijn wij geworden".
Het goedkopere onderhoud is
van groot belang, zo meent de Lei
denaar. al valt het met de vernieling
van de meters wel mee. "Maar je
hoeft maar eén iemand te hebben
die bijvoorbeeld ruzie heeft met de
gemeente over een parkeervergun-
ning en zijn woede koelt op de me
ters", vertelt hij. "We hebben het
wel eens gehad dat we wekenlang
elke dag een heel rijtje meters kon
den maken".
Omdat de nieuwe meter veel min
der storingsgevoelig is. was het
voor het Leidse bedrijf een goede
mogelijkheid om met succes het im
porteursschap op zich te nemen.
"Het ging heel erg goed, er is veel in
teresse voor de meter", zo zegt Dale
man. Maar van de week kreeg hij de
schrik van zijn leven toen het Alge
meen Nederlands Persbureau een
berichtje op de telex zette. De nieu
we meter zou allerlei vreemd geld
accepteren. Vreemde munten met
een geringe waarde zouden de ma
nier zijn om goedkoop te parkeren,
zo meldde het ANP. Iedereen viel
over Daleman heen.
Rekensom
De directeur is er nog steeds boos
over. "Elke parkeermeter accep
teert vreemd geld. Het is alleen de
vraag of je er ook tijd voor krijgt", zo
zegt hij. "Natuurlijk, er zijn enkele
munten die ook tijd geven. Maar dat
gebeurt niet alleen bij deze, maar bij
alle parkeermeters. Ik heb hier zak
ken vol buitenlandse munten staan
van alle Europese landen. En er zijn
er maar enkele waarop een parkeer
meter werkt".
Volgens Daleman is het wel mo
gelijk om parkeermeters aan te
schaffen die zo zijn af te stellen dat
alleen Nederlands geld wordt geac
cepteerd. "Maar in Leiden staan 500
parkeermeters. Per jaar wordt er
300 gulden aan vreemd geld uitge
haald. Een meter die dat geld niet
accepteert kost 500 gulden meer,
voor alle meters komt het dus op
25.000 gulden. Dan is de rekensom
toch gauw gemaakt".
Daleman is ook bezig met het im
porteren van een nieuwe parkeer
automaat, die een telefoonaanslui
ting heeft. "Vanuit een centrale kun
je dan elk moment van de dag een
overzicht krijgen van het aantal
kaartjes dat is verkocht, hoeveel
geld er in zit en nog meer van dat
soort dingen. Als hij kapot is, belt
de automaat zelf op".
Breestraat met
palen afsluiten
LEIDEN - Het is simpel en re
latief goedkoop om de Bree-
straat af te sluiten voor al het
verkeer dat er niet mag komen.
Lodewijk Daleman verbaast
zich over het feit dat de gemeen
te daar niet toe overgaat.
"Een slagboom aan twee kan
ten van de Breestraat is niet echt
de oplossing. Die worden vrij
snel vernield, bovendien moe
ten fietsers er altijd omheen rij
den. Het is veel makkelijker om
hydraulische palen te plaatsen.
Die zakken in de grond als er
een bus nadert. Je rust elke bus
uit met een zendertje zodat ze op
afstand kunnen worden be
diend", vertelt Daleman.
"Het verkeer dat incidenteel
in de Breestraat moet zijn, geef
je een pasje waarmee ze de ver
sperring kunnen laten zakken,
technisch heel makkelijk te rea
liseren. Bovendien kunnen fiet
sers gewoon tussen de palen
doorrijden en zijn ze niet te slo
pen. Zo'n systeem kost nog geen
honderdduizend gulden".
LEIDEN - 'Vanwege het fantastische verkeersbeleid is Quasimodo alleen
bereikbaar per helikopter'. Zo luidde de tekst van een advertentie die gis
teren in deze krant stond. Oorzaak voor de boosheid van eigenaresse me
vrouw W. van den Ouweelen is dat haar zaak op de hoek van de Boisotkade
volledig is geïsoleerd. Op de Kaiserstraat en de Boisotkade wordt aan de
riolering gewerkt en de Witte Singel wordt opnieuw geasfalteerd.
"Het is te gek voor woorden", vindt Van den Ouwelen. "Deze week werd
er een nieuwe vrieskist bezorgd. De bezorgers zijn tot de Doezastraat geko
men en verder niet. Uit kwaadheid heb ik toen die advertentie laten zet
ten". De werkzaamheden hebben het restaurant nogal wat klandizie ge
kost. "Er komt geen mens meer voorbij, 's Avonds leggen we planken neer
om het onze klanten makkelijk te maken, maar bij een flinke regenbui drij
ven die weg en is het helemaal niet te doen om in de zaak te komen".
LEIDEN - Een aantal leerlingen
van de basisschool De Valkenier in
de Merenwijk werd gisteren door de
politie in de boeien geslagen. Niet
voor lang overigens want de actie
maakte slechts deel uit van een pro
ject over het nieuwe 06-11 alarm
nummer op de school: 's ochtends een
praatje van een ambtenaar, 's mid
dags de praktijk van Leidse agen
ten.
Het is een van de vele projecten op
deze school. Zo werden de afgelopen
week kerstkaarten verkocht waar
van de opbrengst is besteed aan de
aanschaf van voedselpakketten
voor Roemenie. Binnenkort zijn de
kinderen zelfs op televisie te zien bij
het spelletje 'Dinges' van de NCRV.
Logopedie behouden'
Encyclopedieën, erotica en eerste drukken op veiling
DEN HAAG - De Leidse Hoge
school heeft gistererf bij de Raad
van State geeist dat het ministerie
van onderwijs de subsidie voor de
opleiding logopedie voortzet. Het
ministerie had eerder het aantal eer-
stejaars voor deze opleiding voor
volgend jaar op 275 voor het gehele
l land vastgesteld. Omdat per oplei-
j ding een minimaal aantal studenten
nodig is, wil het ministerie een aan
tal opleidingen waaronder Leiden
(met ingang van komend studie
jaar) afbouwen. De uitspraak volgt
over twee weken.
REGENTENKAMER - De regen
tenkamer van het Weeshuis aan de
Hooglandse Kerkgracht is de eerst
komende drie zondagen (van 25 no
vember tot en met 9 december) ge
sloten. Daarna is de regentenkamer
voor het publiek geopend van 14.00
tot 17.00 uur.
Van onze redacteur
Emiel Fangmann
LEIDEN Paddeltje, de scheeps
jongen van Michiel de Ruijter was
het eerste indrukwekkende boek
voor dr. C.H.A. Kruyskamp (1911-
1990). Dat schreef de geleerde vlak
voor zijn overlijden in april in een
gelegenheidsboekje van de Zut-
phense drukkerij Nauta. Joh. C.
Been uit Brielle - de schrijver van
Paddeltje - was een vriend van
Kruyskamps vader en de jonge Cor-
nelis Kruyskamp verzamelde toen
postzegels. Op zijn veertiende had
hij daar genoeg van: hij begon aan
het vergaren van een enorme boe
kencollectie. Uiteindelijk verzamel
de Kruyskamp er 35.000, die in zijn
woonhuis aan het Rapenburg op
700 meter aan boekenplanken rust
ten. Acht jaar geleden liet hij al een
collectie-Nederlandse literatuur
veilen.
Nu Kruyskamp overleden is,
wordt de totale boekencollectie ter
veiling aangeboden bij het Leids
antiquariaat Burgersdijk Nier-
mans. Een groot deel van die collec-
tie-Kruyskamp gaat - samen met an
dere kleine collecties - aanstaande
dinsdag en woensdag (beide dagen
vanaf 14.00) bij het veilinghuis aan
de Nieuwsteeg onder de hamer.
Daartoe worden daar vandaag
(10.00 - 16.30) en morgen (12.00 -
16.30) kijkdagen gehouden.
Kruyskamp had een zeer veelzij
dige belangstelling. Naslagwerken,
erotica, klassieke literatuur, ge
schiedenis en kunstgeschiedenis,
Frans. Duits en Engels, boeken over
boeken en letters, techniek, archi
tectuur. prentkunstboeken; het
kreeg allemaal een plaats in zijn mo
numentale huis. De taal- en letter
kundige had, zoals het iedere goede
boekenverzamelaar betaamt, zijn
eigen ex librissen. Het eerste boe-
kenmerk draagt de spreuk Ante om
nia silvae (Voor alles de bossen),
wat gezien de herkomst van papier
enigszins tegenstrijdig klinkt. Het
slaat namelijk op Kruyskamps lief
de voor de natuur. Het tweede ex li-
bris laat, als een soort wapen, een
kruis met daarbij een opgeslagen
kamp zien.
Popmuziek
Cor Kruyskamp werd in 1936 redac
teur van het Woordenboek der Ne
derlandse taal en later hoofdredac
teur van vier edities der Dikke van
Dale. Hij werkte graag thuis temid
den van de boeken en schafte zich
zodoende privé een enorme collec
tie naslagwerken aan. Die openen
de fraai uitgegeven veilingcatalo
gus. Het Biografisch Woordenboek
van Nederland, de Encyclopediae
Britannicade Brockhaus. de
Larousse. de Moderne Encyclopedie
der Wereldliteratuur, de Oxford En
cyclopaedia en de eerste zeldzame
editie van de Winkler Prins (1870-
82): het is slechts een greep, maar
Kruyskamp had ze in zijn tuinka
mer allemaal onder handbereik.
Kruyskamp weigerde in zijn edi
ties van de Dikke van Dale 'onzin-
woorden' als boterberg en boeren
metworst op te nemen, en verzon
.negatief gekleurde definities van
popmuziek - 'in de smaak vallend bij
onrijpe personen' - volleybal en
kosmografie. In zijn woordenboe
ken vermeldde en definieerde hij
bepaalde drieletterwoorden en hun
varianten helemaal niet. Zo'n 110
nummers uit de veilingcatalogus
werpen daarom een boeiend licht
op de persoonlijkheid van Kruys
kamp. Want deze haast negentiende
eeuwse studeerkamergeleerde, die
van de moderne tijd niets moest
hebben, hield met grote precisie
een verzameling haast wetenschap
pelijke erotica op peil.
Zo trof men in zijn bibliotheek
een serie Franse erotische bloemle
zingen uit 1981 aan (catalogusnum
mer 290), waarin bijvoorbeeld een
verhaal van Xaviera Hollander
staat. De boeken zijn in wijnrood
fluweel gebonden. Even bijzonder
zijn de elf haast kunsthistorische
plaatjesboeken, die van de tussen
1959 en 1966 uitgegeven reeks Bilio-
theque Internationale d'Erotologie
deel uit maken (car. nr. 253).
Deze thematische geschiedenis
over de uitbeelding van de seksuali
teit heeft een deel over symbolisme
(met een Parijse obelisk op het
voorplaat), over film (met bijvoor
beeld Sophia Loren), over de hel en
de duivel en hun relatie met erotiek,
over oude technieken en over Dui
zend-en-een-nacht. De elf delen
worden samen op 200 tot 250 gulden
ingezet. Als er een deel over rock 'n
roll en seksualiteit zou zijn geweest
in 1966, had het ongetwijfeld in de
reeks gezeten.
Mond
Het opmerkelijkste nummer uit de
catalogus is het Lexicon Eroticum
(nr. 277). Het is geen boek, maar een
op driehonderd gulden ingezette
kartonnen doos waarin Kruyskamp
op dunne papiertjes citaten uit boe
ken van alle tijden verzamelde, en
het woord dat een erotische beteke
nis had, onderstreepte. Zo valt er,
steeksproefgewijs, te lezen '...dat de
meisjes dicht toegestopt moesten
worden, gelijk de Brandewynfles-
sen of de Geest raekt'r uit'. 'Wil je
weer eens overvaren of een rijmpje
als 'Een Vrou, een Wolf en een
Hond/ Die hebben t'saam een wijde
mond: Wie durft het zeggen hem
vermeten. Hoe veel Vleesch die Die
ren 't jaar eten'.
Wie nu het tien jaar oude Erotisch
Woordenboek van de opvolger van
Kruyskamp, dr. H. Heestermans,
opslaat constateert dat de naam
Kruyskamp nergens valt. Mogelijk
gebruikte de geleerde Kruyskamp
deze oude citaten voor het inmid
dels vele delen tellende Woorden
boek der Nederlandse Taal, of liet
hij ze er juist uit weg.
Ook antropologische boeken ont
breken in Kruyskamps collectie
niet. Zoals van de befaamde Boris-
law Malinowski over het geslachts
leven der Wilden in Noordwest-
Melanesië (cat. no. 267). De geleerde
aan het Rapenburg bezat er een
Duitse en een Engelse uitgave (bei
de uit 1929) van.
Oogstrelend is het paradepaardje
van deze najaarsveiling: een voor de
tijd van uitgave (1927) wonder van
druktechniek. Histoire charmante
de l'adolescent Sucre d'Amour is
een op prachtig papier uitgegeven
losbladige verzameling erotische
verhalen met houtsneden in Art De-
co stijl (cat. no. 247). Maar dat boek
moet dan ook minstens vier- tot vijf
duizend gulden gaan opbrengen.
Een tweede deel van de collectie-
Kruyskamp wordt volgend jaar mei
geveild.
Een afbeelding uit de komedie 'Lypistrata' van de Griekse dichter
Aristophanes. In een Engelse geïllustreerde vertaling van J. Lindsay (cat.
no. 245) uit 1926 moet het werk dinsdag 200 gulden opbrengen.
Dr. C. Kruyskamp (1911-1990).
ADVERTENTIE
OP NAAR VAN DER PLOEG!
Het vertrouwde adres voor:
RAMEN EN OEUREN.
WAND- EN PLAFONDBEKLEDING
SCHUIFPUIEN
SERRES, ETC.
Voor nieuwbouw en renovatie.
Uitgevoerd in onverwoestbaar
kunststol van het kwaliteitsmerk
Deceuninck.
Onderhoudsarm, leverbaar in
diverse kleuren, volledig
gegarandeerd en door onze
vakmensen perfect op maat
gemaakt. Het geheel voorzien van
Komo-certificaal.
Kom gewoon eens alles op uw
gemak bekijken. We geven u graag
uitgebreid advies.
KUNSTSTOF OM OP TE BOUWEN.
rai ac/*
Mrbvcy
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN