O. en I. werkte met
particuliere gelden
'Belangen patiënt slecht geregeld'
'Misbruik sociale zekerheid onbestraft laten'
De prij
van pure
is gedaald
Lubbers zegt Kamer onderzoek toe
Yroeggeborenen kampen
later vaker met problemen
F16 GAAT IN ROOK OP
CDA: tunnels betalen met
opbrengst van spitstoeslag
'Milieubeleid niet koppelen
aan koopkrachtdisciissie
QUILT-
^-intratuin
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1990
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD) Er komt een onderzoek naar de bewering dat de geheime inlichtin
gendienst O. en I. (Operaties en Inlichtingen) in het verleden gebruik heeft gemaakt van orenen ProbIemen zul
particuliere gelden. Premier Lubbers heeft dat gisteren in de Tweede Kamer gezegd tij
dens het debat over het bestaan van deze organisatie, die bij een bezetting van ons land de
koningin in veiligheid moet brengen, inlichtingen moet verzamelen voor de regering in
ballingschap en sabotage-acties moet plegen.
UTRECHT (ANP) - Kinderen die
wegens ernstige complicaties rond
de geboorte op een speciale intensi-
ve-care-afdeling (NICU) zijn opge
nomen hebben later een grotere
kans op psychische problemen dan
kinderen in het algemeen. Drs. P.
Schothorst concludeert dit in haar
proefschrift over een onderzoek bij
"NICU-kinderen" van acht jaar en
ouder. Ze promoveert op 11 decem
ber aan de Rijksuniversiteit
Utrecht.
Jaarlijks worden 3.000 kinderen
wegens complicaties (extreem kor
te zwangerschap, te laag geboorte
gewicht, ernstige aangeboren afwij
kingen) in een NICU opgenomen.
Schothorst, in opleiding tot kinder
psychiater, beklemtoont dat niet al-
Wel ontdekte ze bij psychiatrisch, Bij vergelijking bleek dat NICU-
neurologisch en intelligentie-on- kinderen drie keer zo vaak speciaal
derzoek van 200 ogenschijnlijk nor- onderwijs volgen (12 procent), vier
maal functionerende kinderen dat keer zo vaak psychische problemen
er toch wat aan de hand was. Daar- hebben (43 procent) en acht keer zo
bij ging het om lichte psychische, vaak lichte stoornissen in de her-
motorische, intellectuele of sociale senfuncties (42 procent) als kinde
stoornissen. ren in het algemeen. Vooral te klei-
De onderzoeksgroep bestond uit ne babies en vroeggeborenen met
kinderen die in 1977 en 1978 opge- neurologische afwijkingen lopen de
nomen zijn geweest op de intensive- kans later problemen te krijgen,
care-afdeling van het Utrechtse Wil- Onderzoek bij NICU-kinderen
helmina Kinderziekenhuis. Als con- was tot nu toe vooral gericht op peu-
trolegroep dienden 200 kinderen ters en kleuters. Schothorst koos
die door een Rotterdamse collega voor kinderen van acht jaar en ou-
van Schothorst zijn onderzocht. der omdat er op die leeftijd intellec
tueel, sociaal en emotioneel veel
van hen wordt gevraagd. Ze onder
zocht de kinderen zelf en betrok on
der meer schoolprestaties, gezins
factoren. emotioneel en sociaal ge
drag bij haar onderzoek.
Volgens haar zeggen ouders niet
zo gauw dat er iets mis is met hun
kind. Het zijn "kostbare" kinderen,
die vaak op het randje van de dood
hebben geleefd. De tolerantie van
hun ouders lijkt dan ook hoger en
de problemen van de kinderen wor
den vaak niet als lastig ervaren.
Schothorst adviseert om kinde
ren die het meeste risico lopen op
latere problemen niet alleen op jon
ge leeftijd maar ook rond hun zesde
te onderzoeken. Dan is het mogelijk
om de problemen op tijd, met wat
extra en heel gerichte begeleiding,
zoveel mogelijk te beperken.
over geheime wa- matige contacten zijn met gelijk-
het verle- soortige organisaties
Lubbers sluit niet uit dat particulie- dienst niet
ren 'in de historie' geld hebben ge- Pe"^epote,
schonken. "Het is de laatste jaren
ieder geval niet gebeurd, maar vrc~
ger misschien wel. Ik ben dat nog Punt ondergebracht, op een plek deelgenomen
ring, dan is dat volgens Lubbers wil komen, heeft speciale toestem-
heel bescheiden geweest. "Het
kunnen dat geld van particulieren i
gebruikt voor 'cover up'-activitei-
ten", aldus de premier. Hij noemde met nadruk dat O. en I. betrokken
het 'principieel onjuist' c
internatio-
het publiek vrij toe- naai beraad in Brussel. Maar er is
"Wie bij het arsenaal volgens hem geen sprake van dat O.
I. deel uit maakt van een NAVO-
De- netwerk. „De dienst is een Neder
lands initiatief onder verantwoor
delijkheid van de wettige Neder
landse regering in vrijheid". Met a
ming nodig van de minister
fensie", aldus Lubbers.
De minister-president ontkende
der- (geweest) bij terroristische acties of dere landen is er overleg c
De premier erkende dat
wel deel aan de coördinatie
structuur van de NAVO, maar niet
aan de bevelstructuur. Er is weieens
enige parle- geopperd dit soort diensten onder
hun gang het commandoMnrJ~
brengen, m
regel- len wij niet
de NAVO te
daar wilden en wil-
meewerken".
rzaken
gelijke organisatie mede met parti- andere crirninele activiteiten, zoals ais communicatie-apparatuur. „We
culier geld te financieren. bij het Italiaanse Gladio het gev;
De geheime inlichtingendienst, Ook weersprak hij de vrees
waarvan het bestaan aan het licht Groen Links dat medewerkers
kwam na onthullingen over de Itali- O. en I. bij gebrek
aanse pendant Gladio, wordt vol- mentaire controle
gens Lubbers voor een deel bekos- kunnen gaan.
tigd uit de post 'geheime uitgaven'
van de begroting van Defensie. Het
salaris van de medewerkers valt on
der de gewone uitgaven, aldus de
premier.
'O. en I.' is in de jaren vijftig opge
richt uit,vrees voor een bezetting
van het Westen door de landen van
het Warschaupact. Nu de politieke
situatie in Europa is veranderd en
de Koude Oorlog voorbij is, zullen
de twee verantwoordelijke be
windslieden, Lubbers en minister
DEN HAAG (ANP) De opbrengst van een overleg met de minister,
wmn Dofonciö Tor Rooi, „c van de spitstoeslag op de motorrij- Van Vlijmen wijst erop dat in het
de d°n?t?n standmoet worden ge tu.genbelasting, die min,ster Maij Tweede structuurschema verkeer
houden. "We hadden al besloten dat (y®rkeer) wil invoeren, moet ,n zlJn
louaen aiaus LiUDDers.
Büna alle fracties konden zich
vinden in die herbezinning. Alleen
oorwaarde" niet wordt voldaan,
Groen Links eiste een parlement
onderzoek en de onmiddellijke op
heffing van O. en I., maar vond daar
voor bij geen enkele andere fractie
steun.
Volgens Lubbers beschikt de heeft dat gisteren gezegd na afloop
AMSTERDAM - Deze studente is op zoek
van de honderden fietsen die voor de universiteit
Hoewel minister Maij het fietsen wil stimuleren door de verhuur
'fiets aan een treinkaartje te koppelen, zijn de meeste studenten met
Maij een verschui-
de ving van financiële middelen heeft
plaatsgevonden van het wegen
fonds naar het openbaar vervoer.
Aanvankelijk zou tot 2010 onge
veer 20 miljard aan wegen worden
uitgegeven en 13 miljard aan open
baar vervoer. Maij heeft die verhou
ding omgedraaid. Daarom is de op
brengst van de spitstoeslag noodza
kelijk voor de financiering van de
tunnels, aldus Van Vlijmen.
PvdA-woorvdoerder Castricum
noemde de uitlating van Van Vlij
men dat de opbrengst van de spits
toeslag naar de tunnels moet "voor
barig". Volgens hem zou het geld
besteed moeten worden aan het he
le verkeers- en vervoersbeleid.
Tot dusver is er slechts één tunnel
in aanbouw (onder de Noord bij Al-
blasserdam), die door particuliere
beleggers wordt voorgefinancierd.
Voor de bouw van de Wijkertunnel
onder het Noordzeekanaal worden
nog financiers gezocht. Over de ove
rige tunnels is nog geen beslissing
genomen.
Van Vlijmen vindt verder dat er
een "dagkaart" moet komen voor
automobilisten die zich incidenteel
in de spits begeven. Die zou volgens
hem ongeveer vijf gulden moeten
kosten. Politieagenten zouden op
bepaalde punten moeten controle
ren of automobilisten niet zonder
dagkaart rondrijden. De spitstoe
slag kan wat Van Vlijmen betreft
"ergens in 1991" of anders op 1 janu
ari 1992 worden ingevoerd.
De plannen van Maij voorzien in
spitstoeslag in de randstad die
DALERPEEL - Zwarte rookwolken stegen gisteren op van de F16 straal
jager die was neergestort bij een boorlocatie van de NAM. De piloot kwam
met de schrik vrij nadat hij zich met zijn schietstoel in veiligheid had ge
bracht. Een haperend besturingsmechanisme was de oorzaak van de crash.
(foto ANP)
DEN HAAG (GPD) - Minister Air
ders (milieu) vindt dat burgers die
meer vervuilen dan anderen, dat in
hun portemonnee moeten voelen.
De bewindsman hoopt' volgend
voorjaar met pasklare voorstellen te
komen. "De buurvrouw die iedere
week vijf vuilniszakken buiten zet,
valt helaas in dezelfde tariefgroep
als haar buurman die wekelijks
maar één zak afval produceert. Die
situatie moeten we eens tegen het
licht houden". Alders zei dat in de
Tweede Kamer waar het debat over
de begroting Milieubeheer werd af
gerond.
Alders weigert categorisch het
milieubeleid afhankelijk te maken
van de vraag of de koopkracht van
de laagstbetaalden overeind blijft.
"Wat vandaag niet wordt gedaan
voor het milieu, is morgen vele ma
len duurder", waarschuwde Alders.
Vooral zijn eigen PvdA-fractie is be
ducht dat de kosten van het milieu
beleid met name op de laagstbetaal
den worden afgewenteld.
De bewindsman streeft naar een
nieuwe formule voor milieuheffin
gen, waarbij milieuvriendelijk ge
drag financieel aantrekkelijk wordt
gemaakt. Vervuilend gedrag moet
juist 'bestraft' worden. Als voor
beeld noemde Alders opnieuw de
reinigingsheffing.
De bewindsman hoopt de gevoe
lige discussie over de koopkracht te
omzeilen. "Want als je milieuvrien
delijk handelt, vermijd je extra las
ten". Vooral het CDA is voorstander
van deze formule. Ook andere frac
ties steunen het princpe, maar de
scepsis over de haalbaarheid van
deze plannen is groot. Variabele
heffingen - afhankelijk van de mate
waarin iemand vervuilt - worden
zeer fraudegevoelig geacht.
Minister Alders zal in het kabinet
om extra geld vragen voor het op
ruimen van gifbelten. Net als de
Tweede Kamer vindt hij het onbil
lijk dat de minister van Financiën
een kwart opstrijkt van de winst die
de landsadvocaat boekt met rechts
zaken tegen bodemvervuilers. Ka
merbreed leeft de wens dat deze op
brengst in zijn geheel aan de
schoonmaak van gifgronden wordt
besteed.
De opbrengst van gerechtelijke
procedures tegen bodemvervuilers
beloopt volgend jaar naar schatting
20 miljoen. Een bedrag dat oploopt
tot 56 miljoen in 1994. Of Alders
daar nu 100 procent van mag ge
bruiken of 75 procent maakt voor de
voortgang van de bodemsanering
geen of nauwelijks verschil. Nog af
gezien van 't feit dat genoemde cij
fers boterzacht zijn. Het gaat de
Tweede Kamer meer om het princi
pe, dan om het geld.
Conducteurs
UTRECHT (GPD) - De Spoorwegen
onderzoeken of de minimumleef
tijd waarop conducteurs in dienst
kunnen treden omlaag kan van 21
naar 18 jaar. Ook de maximumleef
tijd, die nu nog op 40 ligt, zou moge
lijk kunnen worden verhoogd. De
NS hopen op die manier meer
schoolverlaters aan te trekken,
maar ook wordt getracht meer vrou
wen, partimers, en mensen uit min
derheidsgroepen voor de functie
van conducteur te interesseren.
Professor adviseert Simons inspraak in gezondheidszorg te vergroten
DEN HAAG (GPD) - De belangen zet van de adviesinstanties
van patiënten-consumenten in de zondheidszorg.
gezondheidszorg zijn onvoldoende Fortuyn bepleit
geregeld. Bestaande adviesorganen maatregelen. Zo moet
i de zorg doen daar onvoldoende
de ge- tenschappelijk gefundeerde advie
zen geven en zich verre houden van
ingrijpende stellingname inzake politieke,
sr een Raad maatschappelijke en ethische
de volksgezondheid komen kwesties.
Er zal een tevens Verzekerings
raad volksgezondheid moeten ko-
aldus Fortuyn. Deze raad
jaarkaart al in het bezit v
I vervoermiddel.
haar exemplaar temidden 600 gulden per jaar kost. De contro-
Amsterdam staan. Ie moet via camera's geschieden. De
opbrengst zou zo'n 250 miljoen per
jaar bedragen. Het kabinet spreekt
de werknemers in de gezondheids
zorg, drie namens de werkgevers en
drie op voordracht van de verzeke-
geldende basisverzekering moeten
komen en moeten bepalen voor
welke zaken de verzekerde zichzelf
aanvullend moet verzekeren. De
Verzekeringsraad neemt besluit na
advies te hebben ontvangen van de
Raad voor de volksgezondheid.
Het bestaande College Voor Zie
kenhuisvoorzieningen (CVZ) en het
Centraal Orgaan Tarieven Gezond
heidszorg (COTG) moeten verdwij
nen, aldus Fortuyn. Kostenbeheer
sing kan door de nieuw in te stellen'
Deze raad zal de beschikbare Verzekeringsraad. Bovendien
zijn
oto anp) morgen over dit plan.
Grote gemeenten noemen strafkortingen niet effectief
Brandstichting
De politie van Purmerend heeft de
twee enige leden van de plaatselijke
burgerwacht gearresteerd op ver
denking van een reeks brandstich
tingen. Het tweetal beeft bekend in
totaal negen van de vijftien "ver
dachte" branden in Purmerend te
hebben aangestoken, zo verklaarde
korpschef W. Schoon gisteren op
een persconferentie.
Inwonen
Verlieten in de jaren zestig de jonge
ren op steeds jeugdiger leeftijd het
ouderlijk huis, in de jaren tachtig is
deze ontwikkeling gekeerd en de
jongeren blijven nu langer thuis wo
nen dan voorheen. Zo woonde in
1960 47 procent van de vrouwen van
20 tot 24 jaar bij de ouders thuis. In
1981 gold dit nog voor 33 procent,
maar in 1987 was dat percentage op
gelopen tot 38. Bij jonge mannen is
een overeenkomstige tendens te
zien, aldus het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Produktiebos
De uitbreiding van het areaal Ne
derlandse landbouwgrond waarop
produktiebos wordt .aangeplant
blijft achter bij het streven. Het stre
ven is om jaarlijks een uitbreiding
van 1.200 hectare te realiseren, maar
het resultaat is de afgelopen jaren
aanzienlijk lager geweest. Dat blijkt
uit gegevens die staatssecrataris
Gabor, van natuurbeheer gisteren
verstrekte tijdens een overleg met
de vaste Kamercommissie voor
landbouw en natuurbeheer.
Fysiotherapeuten
Staatssecretaris Simons (volksge
zondheid) geeft de fysiotherapeu
ten nog een week respijt om met de
ziekenfondsen overeenstemming te
bereiken over het beperken van de
kosten voor fysiotherapie. Blijft een
akkoord uit, dan zal Simons een
systeem van degressieve (dalende)
tarieven instellen.
De betrokkenen hebben zelf die regering en parlement
geen instanties van voldoende aan- vies dient over alle vraagstukken in
zien terwijl zij ook de financiële de gezondheidszorg. In de raad
middelen niet hebben om dergelij- moeten 45 mensen zitten: vijftien moet vijftien leden krijgen:
ke organisaties op te zetten. kroonleden, tien vertegenwoordi- kroonleden, drie
Ook de belangen van werkne- gers van patiënten en consumen-
mers in de zorg, vooral op financieel ten, tien representanten van dege-
terrein, komen nu onvoldoende uit nen die zorg aanbieden en tien afge-
de verf in het werk van bestaande zanten van provincies en gemeen-
adviesorganisaties. Dit stelt profes- ten.
sor W. Fortujm in een advies aan De Gezondheidsraad zal ook in de 0
staatssecretaris Simons (WVC). Het toekomst moeten blijven bestaan, vaststellen, moeten bepalen welke gens het advies wel blijven bestaan
advies handelt over een nieuwe op- volgens Fortuyn. De raad moet we- voorzieningen er in een algemeen a]s adviesorgaan. De raad werkt nu
goed, aldus Fortuyn.
«IDe professor stelt dat de hele ad
viesstructuur nu te ingewikkeld is
en te veel is gericht op de financiële
kant van het beleid alsmede de
planning van voorzieningen. De in
houd van de zorg op zich komt on
voldoende aan bod.
In een brief aan de Kamer schrijft
Simons komend voorjaar een be
sluit te willen nemen. Eerst wil hij
alle betrokkenen om hun mening
bruik en oneigenlijk gebruik van de misbruik en oneigenlijk gebruik (CDA) en Linschoten (WD) consta-
sociale zekerheid onbestraft. Indien
iemand betrapt wordt zal hoogstens
de ten onrechte verkregen uitke
ring worden teruggevorderd. Dat den. De
wordt vrijwel in alle gevallen
kopppld
de sociale zekerheid bekijkt (de
ï-ISMO) met vertegen
woordigers van de vier grootste ste-
dat richtlijnen
uitkeringsmisbruik van meer o
afbetalingsrege- dan 5000 gulden bij het openbaar PvdA-kamerlid Schoots uitte be
denkingen bij de opstelling
teerden beiden dat de steden de
richtlijnen voor aanpak van mis
bruik en oneigenlijk gebruik van
uitkeringen niet naleven. "Er is
geen straf', aldus Linschoten. Ook
misbruik en oneigelijk gebruik
puur op het terugvorderen van de
ten onrechte verkregen uitkering
neerkomt "en niet zozeer het sanc
tioneren". Volgens de wethouder
Volgens de grote steden zijn ook vragentSim°ns neemt geen afstand
andere regels, zoals de woningde- 7®** jÏJKiivnnXfJiS nati#n?»n
lersregeling, de regel,ng .nrake de JWSSÜ3W?.
het terugvorderen
ling waarbij de uitkering op zich ministerie te melden voor strafrech-
vel doorloopt. Een kort-ing op de telijk afdoening, niet te hanteren
ring waarbij vijf tot tien jaar lang te
rugbetaald moet worden uit een
overigens krap budget "een heel
ernstige straf'.
uitke- de bijverdiensten in de praktijk niet
uitkering als sanctie komt i
zijn. Men wil dit soort 'kleine' geval-
Partner
Wethouder Wildekamp (Amster- De directeur
dam) stelde namens de grote steden
dat een administratieve aanpak van
HiFever zijden blouse. Van 100% zijde
In antraciet, rood, ecru, koraal,
lila, pistache en blauw. Mt. M - L
Van 99,-v<
HiFever spijkerbroek. Stonewashed,
Van 69,95 of 59,95 v<
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 1 d
de sociale dienst in
Rotterdam, Laman, liet de kamerle
den weten dat een terugbetalingsre
geling alleeh zin heeft als betrokke
ne nog een eigen inkomen heeft,
met andere woorden een doorlo
pende uitkering. Alleen als er een
ander inkomen is, bij voorbeeld van
een partner, wordt de uitkering ge
stopt. Het korten van een uitkering
bij wijze van sanctie noemde hij
"niet effectief' omdat daardoor de
kans op nieuw misbruik en onei
genlijk gebruik in de hand wordt den gericht
te hanteren. Laman: "De wetgeving
is zo lek als een zeef als het gaat om
een economische eenheid. Je moet
toetsen aan de feiten maar de cliënt
kan de feiten zelf regelen. Men richt
het privé-leven in naar de regeling".
Volgens de vier grote steden moe
ten regels die niet effectief zijn, ver
dwijnen. Nu is de overheid niet ge
loofwaardig. "U dient de rechtvaar
digheid niet met dit soort regels. U
denkt wel dat het zo is, maar het is
niet zo", aldus Wildekamp.
Mankracht
De Amsterdamse wethouder gaf toe
dat er bij de arbeidsbureaus en de
sociale diensten nu te weinig man
kracht is om uitkeringsgerechtig-
gewerkt. De sanctie kan alleen toe- pen. De gemeentelijke sociale dien-
gepast worden als betrokkene al sten zijn vooral uitkeringsinstan
ties, terwijl de arbeidsbureaus zich
vrijwel alleen richten op 'de werklo
ze' en niet op moeilijke groepen
zoals langdurig werklozen, jonge
ren en minderheden. De steden wil
len de samenwerking tussen beide
instanties wel verbeteren waarbij
ook de sociale dienst actief moet
worden bij het zoeken naar werk
voor betrokkenen.
Op lokaal niveau moeten er vol
gens de steden ook afspraken ge
maakt worden tussen sociale dien
sten, vreemdelingendienst, open
baar ministerie, belastingdienst en
bedrijfsvereniging. Dit alles om een
lokaal beleid te kunnen voeren, af
gestemd op de situatie ter plaatse.
De Leeuw en Linschoten keerden
zich hiertegen. Volgens hen leidt
deze aanpak tot willekeur en rechts
ongelijkheid.
De vier grote steden vroegen de
Kamer om meer beleidsvrijheid bij
de aanpak van misbruik en onei
genlijk gebruik. Haagse regels wer
ken in de praktijk niet, zo stelden de
vertegenwoordigers, waarbij men
wees op de richtlijnen voor de straf
rechtelijke aanpak. Het openbaar
ministerie kan alle zaken niet aan,
zodat er soms jaren nadat het geval
bekend is geworden opgetreden
wordt. Dat is volgens de grote ste
den "niet effectief'. Bovendien acht
men het onjuist dat binnen de soci
ale zekerheid al voor kleine vergrij
pen wordt opgetreden terwijl het
tillen van de belastingen tot enorme
bedragen vaak met de mantel der
liefde wordt bedekt.
ZATERDAG 24 NOV.
van 10.30-16.00 uur.
DEMONSTRATIE
Op de grote Intratuin
WinterMarkt kunt u deze
week kennis maken met
quilten; het zelf maken van
leuke kerstversieringen met
nostalgische lapjes stof.
Gezellig om te zien.
Natuurlijk op de WinterMarkt
bij Intratuin...
voorschoten"®
Leidseweg 518,
