Industriebond wil 4
procent meer loon
l
Peperdure megachip-techniek onverkoopbaar
De Vries hekelt werkgevers over atv
EG dubt over vierkante
en zeshoekige mazen
Kamer wil sparen voor
eigen woning bevorderen
Europa service
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990
PAGINA 5
NUNSPEET/DEN HAAG (GPD/ANP) De Industriebond FNV wil een loonsverhoging
van 4 procent en daar bovenop nog eens 1,5 tot 2 procent voor gezonder werk en arbeids
tijdverkorting (atv). Met deze eisen gaat de FNV-bond begin volgend jaar onderhandelen
met de werkgevers over 227 cao's voor zo'n half miljoen werknemers in de industrie.
De bondsraad van de Industrie
bond FNV heeft hiertoe gisteren
unaniem besloten bij de bespreking
van de arbeidsvoorwaardennota
voor volgend jaar. De eis is overi
gens voorlopig, want de FNV vreest
een aanwakkerende inflatie met als
gevolg verlies van koopkracht.
Voorzitter Van der Weg zag evenwel
nog geen reden de looneis bij te stel
len. maar stelde vast desnoods aan
EG-bestuur
akkoord met fusie
DE/Van Nelle
UTRECHT/BRUSSEL (ANP) - De
Europese Commissie heeft het licht
op groen gezet voor de volledige
overneming van Van Nelle door Sa
ra Lee/Douwe Egberts (DE). DE
mag de activiteiten van Van Nelle
geheel in de eigen organisatie on
derbrengen. De Europese Commis
sie staakt het onderzoek naar de
overneming. Dat hebben woord
voerders van de commissie en van
DE gisteren laten weten.
De Europese Commissie had aan
vankelijk bezwaar gemaakt tegen
de overneming, omdat DE en Van
Nelle samen een te groot belang
zouden krijgen op de koffiemarkt in
de Benelux. In afwachting van te
nemen stappen in Brussel had DE
de bedrijfseenheid voor de verkoop
van koffie aan de detailhandel bui
ten de integratie van DE en Van
Nelle gehouden. Nu de commissie
het onderzoek heeft afgesloten
vindt alsnog samenvoeging plaats.
DE bracht het bod op Van Nelle
eind 1988 uit en per 1 februari vai\. beid°(onder
de vooravond van de cao-bespre
kingen de eis bij te stellen. De kans
bestaat dat de bond de eis verhoogt
tot ongeveer 5 procent.
De Industriebond houdt vast aan
atv, maar zoekt per bedrijf of be
drijfstak naar de beste invulling (op
maat), variërend van de vierdaagse
werkweek tot het verminderen van
de werktijden in ploegendiensten.
Vooral dat laatste is een zwaar punt
voor de bond. Voorzitter Bé van der
Weg had geen goed woord over voor
de gisteren verschenen cao-nota
van de werkgeversorganisaties
VNO en NCW. "Wij passen de cao-
eisen aan aan het bedrijf. De werk
gevers daarentegen wijzen vierkant
elke aanwijzing tot vernieuwing
van de arbeidsvoorwaarden van de
hand. Geen atv, zo zeggen NCW en
VNO. Wie is dan centralistisch?"
BRUSSEL (ANP) - Wijting van
gen en tegelijkertijd kabeljauw en
schelvis laten zwemmen, dat tech
nische probleem is gisteren uitvoe
rig aan de orde geweest in de Eu
ropese Visserijraad in Brussel. Doel
van het gesprek was om de juiste
maatregelen te vinden voor een be
tere bescherming van de in de
Noordzee alsmaar schaarser wor
dende "rondvis" en dan vooral ka
beljauw en schelvis.
Het probleem is dat wijting een
roofvis is die jaagt op jonge kabel
jauw en schelvis. Meer wijting weg
vangen geeft kabeljauw en schelvis
dus meer kansen. Eén van de voor
stellen van de EG-commissie is dan
ook om de voorgeschreven maas
wijdte van de netten waarmee op
wijting wordt gevist te verkleinen
tot 90 millimeter.
Een andere maatregel die de EG-
commissie heeft voorgesteld is om
de maaswijdte van de netten waar
mee kabeljauw en schelvis wordt
gevangen van 90 op 120 millimeter
te brengen. Daarmee worden min
der jonge vissen weggevangen en
de kabeljauw- en schelvisbestan
den nemen dan toe.
Jammer is alleen dat wijting, ka
beljauw en schelvis door elkaar
heen zwemmen. Met netten met een
kleinere maaswijdte vangt men dus
wel meer wijting maar ook meer ka
beljauw en schelvis, de soorten die
men nu juist beter wil beschermen.
De meeste ministers vinden de
voorstellen van de EG-
dan ook niet erg realistisch.
Netten met een maaswijdte van
120 millimeter (om jonge schelvis
en kabeljauw meer kansen te ge
ven) vindt Landbouw-minister Piet
Bukman een beetje te veel van het
goede. Dat leidt tot lege netten. Dat
is wel goed voor de vis. maar slecht
voor de vissers, zo zei hij in Brussel.
Bukman wil niet "dat de Neder
landse vissers worden opgescheept
met netten waar alles doorheen
kan". Hij stelde een tussenmaat
voor van 100 mm.
De EG-commissie heeft nog tal
van andere technische maatregelen
voorgesteld. Zo wil ze bijvoorbeeld
vissers verplichten slechts netten
aan boord te hebben die alleen maar
geschikt zijn voor de vangst van één
bepaalde vissoort. Verder wil ze
voorschriften voor de vorm van de
mazen in de netten. Vierkante ma
zen geven rondvis meer kans te ont
snappen dan ruitvormige mazen.
Dat er maatregelen moeten ko
men staat als een paal boven water.
Frankrijk wil dat het schaarste pro
bleem wordt opgelost via het vast
stellen van quota. Maar minister
Bukman vindt dat er vooral maatre
gelen moeten komen "die eenvou
dig zijn te controleren".
Er zijn dinsdag nog geen defintie-
ve conclusies getrokken. De visse
rijministers komen vlak voor Kerst
mis opnieuw in Brussel bijeen. Wel
stelden zij dinsdag de visprijzen
voor 1991 vast. Dit is voor Neder
landse vissers niet van belang be
halve bij haring. Daarvan gaat de
prijs met één procent omlaag.
het afgelopen jaar werd de i
ming uitgevoerd. In mei 1989 maak
te de commissie haar bezwaren ken-
Minimalistisch
Minister De Vries (sociale zaken en
werkgelegenheid) heeft gisteren
ook kritiek geuit op de cao-nota van
de werkgeversorganisaties VNO en
NCW. Volgens De Vries is de opstel
ling van de werkgevers ten aanzin
van herverdeling van arbeid "wel
erg minimalistisch". De werkgevers
zitten met hun standpunt "een
beetje op de rand van het gemeen
schappelijk beleidskader", aldus
De Vries gisteren op een persconfe
rentie na afloop van overleg met de
Stichting van de Arbeid over het
minderhedenakkoord.
Hij reageerde mede op de oproep
van FNV-voorzitter Stekelenburg
om de werkgevers tot de orde te roe
pen. Een brief zal De Vries de werk
gevers niet sturen, maar hij maakte
wel duidelijk dat VNO en NCW de
kwestie van herverdeling van ar-
door arbeidstijd-
DEN HAAG (GPD) Een Kamer- in verloren. De beoogde doelgroep
meerderheid van PvdA, CDA, WD (belastbaar inkomen van 33.000 tot
en D66 is voorstander van bouwspa- 43.000 gulden) moet bij de huidige
ren, waarmee het bezit van een ei- rentestand ongeveer 20.000 gulden
gen huis fiscaal aantrekkelijk wordt eigen geld hebben om een premie-
gemaakt. De premiekoop-A en -C- A-woning te kunnen kopen van
regeling worden dan overbodig, pakweg 140.000 gulden. Dat geld
bleek gisteren tijdens het debat hebben ze veelal niet en dus is bij
over de begroting volkshuisvesting voorbeeld in 1989 maar 60 procent
in de Tweede Kamer. van de premiekoop-A-woningen
"De voorstellen en rapporten daadwerkelijk verkocht,
bouw- ofwel koopsparen vlie
gen ons bijkans om de oren", aldus
het CDA-kamerlid Koetje. Zijn frac
tie ziet wel brood
Staatssecretaris Heerma wil nu
4000 van de geplande premie-A-wo-
ningen uit het jaar 1990 niet door la-
strument om het eigen-woningbezit ten gaan. Het geld dat hij daarmee
binnen het bereik te brengen van de uitspaart wordt gebruikt om de
lage en middeninkomensgroepen, voorgenomen bezuinigingen op de
Vooral omdat de stagnatie in de af- stadsvernieuwing ongedaan te ma-
zet van premiekoop-A-woningen ken. De Tweede Kamer juicht deze
blijft voortduren. oplossing toe, maar bekritiseert het
De PvdA benadrukt dat de pre- tijdelijke karakter van deze oplos-
miekoopregelingen niet
ene op de andere dag afgeschaft zul
len worden". Maar op den duur
moet het roer wel volledig
sing. Volgens de meeste fracties
moet Heerma nu voor 1991 weer
naar nieuwe oplossingen zoeken
de stadsvernieuwing
den de sociaal-democraten. Vooral grijpende bezuinigingen te behoe
de eenmalige subsidie van 5000 gul- den.
Nederland drinkt steeds meer melk
FOLKSTONE Nu zijn ze er echt
doorheen. De verbinding onder Het
Kanaal tussen Groot-Brittannië en alle andere fracties steunen de Par-
den op woningen tot 190.000 gulden
heeft volgens de Partij van de Ar
beid bijzonder weinig nut. Vrijwel
verkorting) zeer scherp spelen.
RIJSWIJK (GPD) - Nederlan
ders drinken steeds meer melk.
Dat blijkt uit een overzicht van
het Produktschap voor Zuivel.
Tot begin november van dit jaar
zijn er in ons land 15 miljoen kilo
gram meer melk en consumptie-
melkprodukten afgezet. De ver
koop van volle melk daalde welis
waar met 7 procent, maar die van
halfvolle steeg met 4 en die van
magere melk met 10 procent.
Frankrijk kwam gisteren tot staiid,
nadat ruim een week geleden
een verbindinkje met een doorsnee middels het zorgenkind van de poli-
van vijf centimeter contintale lucht tiek geworden. Hoewel staatssecre-
het Verenigd Koninkrijk bereikte, taris Heerma (volkshuisvesting) re-
Terug in Folkston bouwden de Brit- gelmatig bezweert dat de markt zal
se arbeiders een feestje. aantrekken, hebben de meeste frac
ties daar inmiddels het vertrouwen
GEEN SAMENWERKING - De
studie van de drié assuradeurs
Aegon, Delta Lloyd en Nationale
Nederlanden naar mogelijke sa
menwerking op het gebied van
ziektekostenverzekeringen is be
ëindigd, in verband met de voorge
nomen fusie tussen NN en NMB-
/Postbank trekken Delta Lloyd en
Aegon zich terug.
Economie kort
Besparing
Akzo en IJsselmij zijn van plan in
Hengelo 85 miljoen gulden te inves
teren in een omvangrijk energiebe
sparingsproject, dat met 25 procent
rijkssubsidie tot stand komt. Het
gaat om elektriciteitsopwekking uit
warmte, waarmee een jaaflijkse be
sparing van 20 miljoen kubieke me
ter aardgas wordt bereikt.
Betaalmiddel
In een kamer vdn het Sovjet-parle
ment is gisteren met enige aarzeling
een wetsvoorstel aangenomen dat
beoogd de steeds zwakker worden
de roebel tot het enig wettelijke be
taalmiddel in de Sovjetunie te ma
ken, zo heeft het persbureau TASS
bekend gemaakt. Het is bedoeld om
een halt toe te roepen aan de op
mars van de dollar als betaalmiddel.
Winst bedrijven
De Nederlandse bedrijven maken
dit jaar meer winst dan vorig jaar,
maar de groei neemt af. De totale
nettowinst van de aan de beurs ge
noteerde ondernemingen kan vol
gend jaar weer 'behoorlijk toene
men' als de saneringskosten en een
malige tegenvallers van dit jaar niet
terugkeren, zo heeft drs. Th.A.J.
Meys, lid van de raad van bestuur
van ABN Amro Holding, gisteren
verklaard bij de algemene ledenver
gadering van de Nederlandse Ver
eniging van Participatiemaatschap
pijen.
Cao uitzendbureaus
De Algemene Bond van Uitzendbu
reaus (ABU) en de dienstenbonden
van FNV en CNV en de Unie BLHP
zijn het eens geworden over een cao
voor dit en volgend jaar voor de
5000 personeelsleden bij de uit
zendbureaus. De loonstijging voor
1991 bedraagt 3 procent.
Bescherming
De regering van Frankrijk heeft de
Europese Commissie dringend ge
vraagd de Europese automarkt tot
2000 te beschermen tegen de import
van auto's uit Japan. Een memoran
dum met deze inhoud is op 12 no
vember aan het dagelijks bestuur
van de EG gestuurd.
Boerenmars
Ongeveer 22.000 Europese boeren
zullen op 3 december, een protest
mars op Brussel houden. Dat heeft
Joseph Yverneau, voorzitter van de
Europese boerenorganisatie (de
COPA), gisteren op een persconfe
rentie in Brussel meegedeeld. De
boeren demonstreren tegen lagere
landbouwsubsidies.
Landbouw
Er dreigt weer eens een handelsoor
log tussen de Europese Gemeen
schap en de Verenigde Staten. Was
hington heeft ermee gedreigd op
een aantal Europese produkten ex
tra invoerheffingen te zullen leggen
als er aan zijn bevoordeelde export
van mais en sorghum naar Spanje
en Portugal een eind komt.
Onderzoekscentrum Pliilips niet rendabel te maken
EINDHOVEN/DEN HAAG - Op
zoek naar 100 miljoen gulden per
jaar. Dat is ongeveer het bedrag dat
nodig is voor het exploiteren van
het onderzoekscentrum voor de
'megachip' van Philips in Eindho
ven. Van diverse kanten is belang
stelling voor de overname van dit
unieke 'high tech' bedrijfspand in
Nederland. Alleen wil Philips daar
geen 'concurrent' hebben, zo "pal
naast de deur van het fameuze Na
tuurkundig Laboratorium.
De strijd speelt zich dan ook voor
al af op het gebied van de Neder
landse en Europese instituten en
programma's op het gebied van we
tenschap en onderzoek. Soms met
een knipoog naar het geïnteresseer
de midden- en kleinbedrijf. Maar de
tijd dringt: op 31 december aan
staande wordt de miljoenen-ver-
slindende fabriek annex laborato
rium door Philips gesloten, als er
niet voldoende geld op tafel komt
om hem open te houden. Probleem
daarbij is dat de meeste Nederland
se guldens voor micro-elektronica
al elders zijn uitgegeven.
Dr.ir. Anton F.P. van Putten, als
'consultant' verbonden aan de
Stichting Centra voor Micro-Elek-
tronica, wil de gok wel aan. Plannen
voor de oprichting van The Dutch
International Institute for Micro-
Electronics' (DIIME) zijn in een ver
gevorderd stadium. "Er is daar wel
een geweldig mooie tent opge
bouwd en technisch werkt dat ding
ook perfect. Om het nu te slopen,
dat is toch een geweldige kapitaal
vernietiging".
In de oprichtingsbrochure van de
Stichting DIIME rekent hij voor:
Het onderzoekscentrum voor geïn
tegreerde schakelingen (ic's, ofte
wel 'chips') heeft 1000 vierkante me
ter 'clean room klasse 1'; 1500 vier
kante meter klasse 100 en nog eens
1000 vierkante meter in de klasse
10.000. Met name die klasse 1, waar
enorme afzuig- en filterapparatuur
de lucht in de produktieruimte rei
nigt tot maximaal 1 'partikel' (van
een duizendste millimeter) stof per
kubieke meter, is noodzakelijk voor
het 'bakken' van de kleinste submi-
cron-structuurtjes op de silicium-
schijfjes, de chips.
ADVERTENTIE
r massaproduktie van megachips e
Ter vergelijking: ook de klasse
10.000 (maximaal 10.000 stofdeel
tjes) is stukken schoner dan norma
le buitenlucht, waar de mens alleen
al per minuut veel meer stofdeeltjes
produceert (voornamelijk afkom
stig van huid en haar) dan zelfs de
klasse 10.000 mag bevatten.
Met die eigenschappen is de
'Proeffabriek' in Eindhoven de op
één na duurste fabriek in Neder
land. De Philips-fabriek voor mas
saproduktie van Megachips en an
dere submicron-artikelen in Nijme
gen spant waarschijnlijk de kroon,
maar blijft voor diverse toepassin
gen voor eigen gebruik in bedrijf bij
het
Vernietiging
Kamsteeg Auto Lease
Kiest u voor VW of Audi als leasewaqen dan gaal
u zorgeloos met buitenlandse vakantie: elke
Europese VAG dealer helpt u zonder kosten
uwerzijds! Dankzij de VAG Europa pas.
VOORSCHOTEN ALPHEN a/d RIJN
071-317436 01720-31102
Die 'tent' sluiten is een enorme ka
pitaalvernietiging, de bouwkosten
bedroegen ongeveer een half mil
jard gulden. Maar het betekent ook
dat de minder ambitieuze weten
schappers en ondernemingen dan
Philips in het begin van de jaren
tachtig was, voor vergelijkbare in
vesteringen staan om met micro-
elektronica en sub-microntechnolo-
gie (schakelingen op IC's van min
der dan een duizendste millimeter)
te kunnen experimenteren. Of op
kleine schaal te produceren.
Voor de wetenschappelijke insti
tuten in Nederland is het 'laborato
rium' van Philips veel te groot en
daarmee veel te duur. "Hoe belang
rijk het ook is, die technologie waar
Philips aan werkt, dat laborato
rium, die 'proeffabriek', is voor ons
tien keer te groot", zegt prof.dr. P.
Balk van de TU Delft en directeur
van DIMES.
Zowel qua afmetingen, als qua
personeel, als qua kwalificaties zit
het nieuwe ic-centrum in Delft op
ongeveer een tiende van de kosten
die Philips maakte in de proeffa
briek. Ook de 'clean room' heeft niet
die hoge kwalificaties, bevestigt
Balk. De helft van de 'clean room' in
Delft heeft de klasse 100 en de ande
re helft de klasse 10.000. "Maar dat
is voor onze doeleinden meer dan
voldoende".
Per 1 december wil de leiding van
Philips duidelijkheid over de plan
nen (en vooral de financiering) van
de eerste gegadigden. Daarna zal
ook de dan waarschijnlijk offi
cieel opgerichte DIIME met de
plannen op tafel kunnen komen. De
basis voor Van Putten is daarbij het
Europese 'Jessi-projekt', en dan
vooral de programma's ten behoeve
van het toegankelijker maken van
de micro-elektronica voor het mid
den- en kleinbedrijf.
Een dergelijk Europees instituut,
dat al gauw 300 tot 400 vaste mede
werkers moet tellen, zou volgens
Van Putten voor de helft moeten
worden bekostigd door de overhe
den (25 procent EG en 25 procent
nationale overheid) en de andere
helft door nationale en internatio
nale industrieën (40 procent) en in
stituten (10 procent). Probleem is al
leen dat tot nu toe geen toezegging
binnen is van de door Van Putten
benaderde overheden, industrieën
en instituten.
Dat komt niet in de laatste plaats
doordat de CME's en de Technische
Universiteiten de laatste jaren niet
stil hebben gezeten. "Nadat aanvan
kelijk de drie Technische Universi
teiten (Delft, Twente en Eindhoven)
een peperduur micro-elektronica-
centrum eisten, kwamen de onder
wijsinstellingen uiteindelijk tot een
vergelijk: op 4 december aanstaan
de opent minister Ritzen van onder
wijs en wetenschappen het Delfts
Instituut voor Micro-Electronica en
Submicrontechnologie (DIMES)
aan de TU Delft.
Ook DIMES heeft vele miljoenen
gekost en is eveneens bedoeld voor
wetenschappers en onderzoekers,
die er tegen minimale kosten (bijna
gratis) aan de slag kunnen én voor
de bedrijven en instituten tegen een
'zeer gereduceerd tarief werken, al
dus de woordvoerder van de TU.
Over de financiering van het pro-
jekt DIIME rond de 'Proeffabriek'
in Eindhoven zegt de woordvoerder
van de minister van economische
zaken, drs. L. van Zijp: "Als je de
bestaande onderzoekscentra bij we
tenschappelijke- en onderwijsinsti
tuten naar een nieuw centrum moet
overplaatsen is aan de ene kant de
toegevoegde waarde te gering en
zijn aan de andere kant de financië
le tekorten in de orde van grootte
van tientallen miljoenen guldens
per jaar - te groot".
"Philips heeft zich financieel aan
de zaak vertild", stelt prof. Balk van
de TU Delft. "Maar als het Philips
niet lukt om de zaak rendabel te ma
ken, zal het dan een conglomeraat
van kleinere bedrijven en instituten
wel lukken?".
FNV wil premie
Philip:
s voor
vrijwillig ontslag
EINDHOVEN/STRAATS
BURG (ANP) De Industrie
bond FNV wil dat Philips een
premie van minstens 15,000 gul
den geeft aan werk werknemers
die vrijwillig ontslag nemen.
Die eis legt de bond vandaag bij
Philips op tafel bij de hervatting
van het overleg over een sociaal
plan bij de reorganisatie van het
elektronica-concern.
De Industriebond FNV vindt
ook dat er speciale regelingen
moeten komen voor werkne
mers tussen de 45 en 55 jaar. De
bond wil voorkomen dat deze
werknemers terecht komen in
de bakken van het Gewestelijk
Arbeidsbureau, waar zij vrijwel
kansloos zullen zijn.
Tot slot eist de Industriebond
FNV dat de huidige vertrekre-
geling voor werknemers van 55
jaar en ouder gehandhaafd
blijft. Het is nog steeds niet dui
delijk hoeveel banen verloren
gaan bij de door president Tim
mer aangekondigde reorganisa
ties, die wereldwijd minstens
45.000 tot 55.000 werknemers
hun baan gaat kosten. Ramin
gen van de bonden lopen uiteen
van 7.000 tot 10.000 banen.
De socialistische fractie in het
Europees Parlement wil dat
Philips aan de schandpaal
wordt genageld vanwege de on
doorzichtigheid van de voorge
nomen massaontslagen van
50.000 werknemers in zijn Eu
ropese vestigingen. De initia
tiefnemer, de Nederlandse Eu
roparlementariër Wim van Vel-
zen (PvdA), wil morgen een
spoeddebat. Indien Van Velzens
resolutie het in aangepaste
vorm haalt, zal de Europese
Commissie onder anderen de
Philips-directie voor een ge
sprek moeten uitnodigen.
Jacht op Britse
en Ierse vaklui
DIEMEN (GPD) De Diemenaren
Theo Gouwerok en Peter Boer zijn
begonnen met de werving van En
gelse en Ierse vaklieden voor Ne
derlandse bedrijven in de metaal.
Voor gemiddeld 4000 gulden leve
ren ze de metaalvakman die er
wordt 'besteld'. In Nederland zijn
het vooral middelgrote bedrijven
die gebruik maken van hun dien
sten. Bureaus in Manchester en Du
blin zorgen voor een eerste selectie.
Dertig hebben ze er tot dusver
kunnen aanbieden. Mèt hun gezin
nen zijn deze hierheen gekomen,
vooral naar bedrijven in Brabant en
Limburg. Ondernemers die daar
om vakmensen verlegen zitten, ma
ken meer kans op succes omdat de
huisvesting daar niet zo problema
tisch ligt als bijvoorbeeld in Rotter
dam.
In de Nederlandse metaal-indus
trie (grootmetaal) en vooral ook in
de metaal-nijverheid zijn ongeveer
7000 vacatures.
